Doğru girişimcinin önemi

Franchise verenin üzerinde en çok durması gereken konu markanın teslim edileceği girişimcidir. Yeni girişimci sisteme değer mi katacak yoksa değerini mi azaltacak? Yanıtlanması gereken soru işte bu…

BU hafta, franchise veren girişimcilerin dikkat etmeleri gereken detayları, canlı bir vak’a analizi ile beraber vermek istiyorum. Uzun yıllardır büyük bir memnuniyetle araç kiraladığım dünyaca meşhur bir markanın, sürekli gittiğim bir şehre de ofis açtığım duyunca çok sevindim. Ancak, yeni açılan bu şube bizzat bu marka tarafından açılmamıştı. Bu marka adı altında bağımsız bir girişimci, muhtemelen isim hakkı bedeli ( franchise fee) ve royalty ödeyerek bu ofisi açmıştı. Lafı fazla uzatmadan işte size aynı marka altında ancak farklı girişimciler tarafından verilen hizmet farkları tablosu..

Franchise Veren [Marka Sahibi]

• Aracı pırıl pırıl teslim ediyor.
• Aracı almaya gittiğimde rezervasyon ve araç bilgisi hazırdı.
• Araç dolu depo verilip dolu depo geri alındı
• Araçta en ufak bir çizikle bile hiçbir zaman karşılaşmadım. Daha önceki kullanımlardan kaynaklanan hasarlar belli ki hemen giderilmişti.
• Aracı geri teslim ettiğimde, geri teslim alan personelle tüm aracı kontrol edip karşılıklı ibralaştık.
  En geç iki gün içinde faturam mail yoluyla bana iletildi.

Franchise Alan [Bağımsız Girişimci]

• Aracı leş gibi teslim ediyor. Altı ayrı araç öneriliyor ve hepsi de birbirinden berbat. Araçları temizleyecek vakitlerinin olmadığını söylediler.
• Aracı almaya gittiğimde, iki kez telefonda konuşmamıza ve teyit edilmesine rağmen, rezervasyon bilgisi bulunamadı.
• Araç boş depo verilip boş depo teslim alındı. Tabii ki tamamen boş depo teslim edilme ihtimali olmadığı için gizli bir kazanç söz konusu.
• Aracın dört bir yanında o kadar çok hasar vardı ki rapor tutmaya gerek olmadığını belirttiler. Zaten aracın dış yüzeyi çamurlu olduğu için tutanak tutma ve tüm hasarları tespit etme durumu da yoktu.
• Aracı geri teslim ederken, havalimanı giriş kapısına belli bir mesafede olan kapalı otoparkın üçüncü katına aracı geri getirmemi istediler. Kapalı otoparka giriş yaptığımda öğrendim ki otoparkta asansör yok. Yani, bagajları tam üç kat aşağıya taşımamı istiyorlardı. Kızdım ve aracı giriş katında üzerinde anahtarıyla bıraktım. Sonra ne oldu bilmiyorum.
• Üzerinden 10 gün geçmesine rağmen hala fatura gelmedi.

Franchise veren, merkezinden çok uzakta olan şubesinde bile, sanki işinin başındaymışçasına tüketicisine mükemmel bir hizmet veriyor. Öte yandan, isim hakkı bedelini ödeyerek bu işi yapan diğer girişimci, işin başında durmasına rağmen tüketiciye büyük bir rezalet yaşatıyor. İşte, franchising sisteminin en kritik noktasını sanırım yukandaki yaşanmış örnekten hemen anlamışsınızdır: Yıllarca mükemmel verilen bir hizmetin sonucunda zor şartlar altında oluşturulan müşteri sadakati, bir anda sorumsuz bir girişimci tarafından yıkılma tehlikesi altına girebiliyor.

Günümüz rekabet şartlarında en zor şey yeni müşteri edinebilmek. Franchise verenin yıllar içinde oluşturduğu marka değeri ve hizmet kalitesi ve müşteri portföyünden istifade eden franchise alan, sistem için ek bir değer üretmek yerine, üretilmiş değeri sıfırlayabiliyor. Bu yüzden, franchise verenin en çok üzerinde durması gereken ayrıntı, markanın teslim edileceği girişimcidir. Girişimci, sisteme değer mi katacak yoksa değerini mi azaltacak? Bu çok önemli adımı doğru atan franchisor’ler dünya çapında bir başarıya imza atabiliyor. Nitekim, yukarıdaki örnekte bahsettiğim franchise veren, aslında global bir markanın Türkiye girişimcisi. Yani, verilen mükemmel hizmet Türkiye’deki bir girişimci tarafından veriliyor. Öte yandan, verilemeyen hizmeti de yine Türkiye’deki bir başka girişimci veremiyor. Demek ki, beş parmağın beşi bir değil.

Sözün özü: Franchising sisteminde, firanchise verdiğiniz girişimci sizi vezir de edebilir, rezil de!.. Haftaya görüşmek üzere…

Baybars Altuntaş / Para