Devlet eli değdi Fikirtepe hızlandı

Fikirtepe, kentsel dönüşümün İstanbul’daki pilot bölgelerinden biri. Ancak kimi adalarda yaşanan sorunlar nedeniyle bazı müteahhitlerin iflas etmesi Fildrtepe’de dönüşümü çözümsüz bir hale getirmişti. Hükümet, altı yıldır çözüm bulunamayan adalardaki dönüşümü hızlandırmak için sonunda Kiptaş ile İller Bankası’ın seferber etti. Fildrtepe’de şu anda üretim ve planlama aşamasmda 28 proje var.

Fikirtepe, Türkiye’nin sanayileşme sürecinde kırdan kente göç eden nüfusun yaşamaya başladığı yerleşim bölgelerinden biri olarak gelişti. Zaman içinde nüfusu artan bölge çarpık kentleşmesi ve gecekondulaşmayla dikkat çekti. 2011 yılı sonunda bölgede dönüşüm için düğmeye basılırken, 57 adada 35 bin konut, 2 bin 500 ticari alan yapılıp 18 milyar dolarlık proje üretilmesi hedeflendi. Şimdiye kadar 28 adada maliklerle anlaşma sağlandı. Teknik Yapı’dan Babacan Holding’e, Baysaş İnşaat’tan Şua İnşaat’a pek çok şirket proje geliştirdi. Teknik Yapı’nın Concorde İstanbul projesinin 612 konuttan oluşan ilk etabı, Sefa-Koyuncu İnşaat’ın Evin Park Rezidans Safir projesi ve Baysaş İnşaat’ın İstanbul 216 projesinin ilk etabı geçtiğimiz yılın aralık ayında teslim edilmişti. Bugün gelinen noktada Fikirtepe’de inşaat şirketlerinin planlama ve üretim aşamasında 28 projesi var.

Ancak bölgedeki kimi projelerde bazı sorunlar çıktı. Maliklerle anlaşıp düğmeye basan inşaat şirketleri, maliklerin taşınmasından kiralara kadar bütün masrafları karşılıyor. Süreçlerin uzaması ise şirketlerin mali yükümlülüklerini artırıp zorluyor. Bölgede sürecin uzaması nedeniyle zor durumda kalan Anka Yapı iflas etti. 15 Temmuz darbe girişimi sonrası Alman ortağı Stern Immobilien AG’nin yatırımdan vazgeçmesi üzerine Var-taş da zor duruma düştü.

DEVLET EL ATTI

Kentsel dönüşümün simge alanlarından biri olan Fikirtepe’de zora giren dönüşümü hızlandırmak için geçtiğimiz aylarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı devreye girdi. Başbakan Binali Yıldırım, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özha-seki’nin de katılımıyla sorunlu 13 adadaki 9 bin 200 konut ile bin ticari birimin temelleri şubat ayında atıldı.

Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, bölgedeki sorunlu adalardaki projelerin İller Bankası ve Kiptaş kanalıyla tek tek tamamlanıp vatandaşların mağduriyetlerinin çözüleceğini açıklamıştı.

Boğaz’a yakın merkezi konumuyla öne çıkan bölgede 2011 yılı sonunda onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planları ile kentsel dönüşümün yolu açıldı. Kentsel dönüşüm bölgesi ilan edilmemesine rağmen yeni imar planı ile bölgede kentsel dönüşüm teşvik edildi. 2014 yılında onaylanan plana göre lejantları konut, ticaret ve ticaret+konut olarak belirlenen alanlarda, parsel büyüklüğüne göre 1,80 emsalden 4,00 emsale kadar yapılaşma hakkı verildi. Yüksek emsaller nedeniyle planların iptal edilmesi ise dönüşüm sürecini duraksatmıştı.

35 BİN KONUT ÜRETİLECEK

TSKB Gayrimenkul Değerleme Kıdemli Değerleme Uzmanı Kubilay Atalar, Fikirtepe Kentsel Dönüşüm Proje Alanı’nın Merdivenköy, Eğitim ve Dumlupınar mahallelerindeki 134 hektarlık bir alanı kapsadığına dikkat çekiyor. Atalar, “Yeni projelerin geçtiğimiz yılın aralık ayında teslim edilmeye başlandığı bölgede dönüşümle önümüzdeki üç yılda yaklaşık 18 bin 500 konutun teslim edilmesi planlanıyor. Kentsel dönüşüm kapsamında toplam 35 bin konut inşa edilmesi öngörülüyor” diyor.

Fikirtepe’de ciddi büyüklükte ve nitelikte arsa stokunun bulunduğuna dikkat çeken Kubilay Atalar, 2013’ten bu yana arsa birim satış değerlerinin 3 bin-5 bin TL/m2 aralığından günümüzde 8 bin-12 bin TL/m2 seviyelerine ulaştığını söylüyor. Atalar, 2013’te 5 bin -7 bin TL/m2 aralığında olan konut satış fiyatlarının da 7 bin 500-11 bin TL/m2’lere yükseldiğini vurguluyor. Kubilay Atalar, yeni projelerde istenen birim satış bedelleri nispeten yüksek olsa da gerçekleşen satış değerlerinin piyasalardaki durgunluk ve projelerin uzun süreçlere yayılması gibi nedenlerle 6 bin 500-9 bin TL/m2 aralığında sabitlen-diğine de işaret ediyor,

PRESTİJLİ BÖLGE OLACAK

Bölgedeki projelerde büyüklükleri 47 ile 345 m2 arasında değişen 1 + 1’den 5 + 2’ye kadar farklı daire tiplerinin bulunduğu ancak arsa sahipleriyle paylaşım açısından 1 +1 ve 2 + 1 daire tiplerinin yoğunlukta olduğu görülüyor. Fikirtepe’de yer alan yatırımlarda, metro ve metrobüs ulaşım olanakları ve deniz manzarası pazarlama stratejisi kapsamında kullanılırken, değişim ve yenilenmeyi ön plana çıkararak üst gelir grubuna hitap eden satış politikaları benimsendi. Bölgenin prestijli bir bölge olması amaçlandı.

Kadıköy’e bağlı Fikirtepe’de dört yılı aşkın süredir devam eden kentsel dönüşüm çalışmalarında sorun yaşamadan ilerleyen şirketler de bulunuyor. Örneğin Teknik Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbaka-yım, Fikirtepe’de 4 bine yakın konut ürettiklerini, özel sektör olarak sorunlu adalardaki projeleri bitirmeye talip olduklarını belirtiyor. Durbaka-yım, Fikirtepe’de Concorde İstanbul ve Uplife Kadıköy projelerini geliştirdiklerini söylüyor. Bu yılın ortasına kadar Fikirtepe’de tüm alanlarda inşaatların başlayacağına dikkat çeken Durbakayım, “Fikirtepe’de beş yapı adasında çalışıyoruz. Fikirtepe biraz yamalı bohça gibi başladı ama sonu iyi oluyor. Bölge adeta deneme tahtası oldu. Bu bölgede alınan derslerle dönüşümün yol haritası çizilecek” diye konuşuyor.

SIKINTILAR SONA ERDİ

Sektör yetkilileri, Fikirtepe’de ‘Çantacı’ diye tabir edilen firmaların birkaç malikle anlaşıp sözleşmeler yaparak sürecin 2-3 yıl uzamasına neden olduklarını söylüyor. Ancak içinde bulunduğumuz süreçte bu firmaların ayıklandığına dikkat çekiliyor.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın bölgede aktif rol almasının bölgenin önünü açtığına dikkat çeken Başarır İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Alptekin Başarır, “Bakanlık bölgeye el atana kadar sıkıntılı bir süreç yaşanıyordu ama şu anda inşaat sürecinde bir problem yok. Bundan sonraki süreç satışı hızlandırmakla ilgi olacaktır” diyor.

Projelerin üç yıl içinde tamamlanıp bölgenin yaşama açılmasının planlandığını belirten Başarır, bölgede 330 malikin 250’si ile anlaştıklarını söylüyor. Başarır, geliştirecekleri 850 konutun avam projesinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nda olduğunu ifade ediyor. Projeye yıl sonunda başlayabilmeleri halinde ise 24 ay içinde tamamlamayı planladıklarını belirtiyor.

LEVENT GÖKMEN