Devedikeni Girişimcisine Çok Paralar Kazandıracak
Bu bitkide çok iş var!..
Yeni nesil tarımsal girişimcilere duyurulur! Devedikeninde bulunan sağlık iksiri (silymarin’ bitkinin tohumlarından, kökünden ve yapraklarından elde ediliyor. Devedikeninin anavatanı ise Anadolu toprakları…
İçeriğe Ait Başlıklar
Deve dikeni yetiştiriciliği
ÖNEMSİZ görülen, dikenleri yüzünden hep dışlanan bir bitki. Burun kıvırdığımız devedikeni batılı girişimcilerin elinde adeta mucizeye dönüşüyor. Tüm Akdeniz Bölgesi’nde, Orta Anadolu’nun alçak steplerinde, denize yakın yaylalarda kendiliğinden yetişen bir tür. Mucize etkileri nedeniyle ‘Meryemana Dikeni’ olarak da artılıyor. Botanikte ‘Silybum Marianum’ adıyla anılan bitkinin gerçek anavatanı ise Anadolu toprakları.
Bu bitki başta Anadolu olmak üzere Güney Avrupa, Kuzey Afrika ve Ortadoğu’da yabani olarak yetişirken; Çin, Arjantin, Meksika, Venezuela ve Macaristan’da kültür ortamında ekimi yapılıyor. îklim koşulları, topografyası ve coğrafi özelliğine rağmen dünyaca aranan bu bitkinin niçin bizim topraklarımızda ekilip işlenmediğini anlamak mümkün değil.
Çok detaya girmeye gerek yok. Bugün modern ilaç endüstrisinde en çok ilgi gören bitkilerin başında devedikeni var. Dünyada ‘Milk Thistle’ olarak da bilinen bu şifa verici bitki ülkemizde hak ettiği ilgiyi bulamamış. İçeriğindeki aktif madde ‘silymarin’ yalnız bitkisel şifacıların değil, tıp hekimlerinin de son yıllarda önerdikleri sağlık takviyeleri arasında.
Tüketimi Giderek Artıyor
Devedikeninin şifa verici özelliği 2 bin yıldır Akdeniz havzasında biliniyor. 17. Yüzyıl’da eczacılık işiyle uğraşan Nicholas Culpeber sarılık hastalığı için özütünü kullanmış, karaciğer rahatsızlıklarında tavsiye etmiş.
Gerçekten de günümüzde bitkinin işlem görmüş özütü karaciğer ve safrakesesi hücrelerini yenilemesiyle biliniyor. Karaciğer koruyucusu olarak kullanılmasının yanısıra, kolesterol dengeleyici rolü üzerinde de duruluyor. Diyabet kontrolü, yaşlanma karşıtı, kırışıklık ve güneş lekelerini önleme gibi birçok alanda kozmetik ürünlerin de formülüne giriyor.
Devedikeninin içeriğindeki etkin madde olan ‘silymarin’ insan vücudundaki en önemli antioksidaıı olan aminoasit ‘glutathione’un azalmasını önleyerek diğer birçok yaşlılık hastalığının önüne geçilmesini sağlıyor. Başlı başına bir tonik olması da bitkisel eczacılık alanında popülaritesini giderek arttırıyor.
Devedikeni özütü ‘silymarin’ genellikle bitkinin yapraklarından, tohumlarından ve kökünden elde ediliyor. Laboratuvar ortamında belli aşamalardan geçirilen bitkinin beyaz renkli özütü aktif madde olarak hayli pahalı. Bu işi sanayi haline getiren işletmeler büyük paralar kazanıyor. İçerik daha sonra bir seri işlemle pomat, granül, toz haline getirilip belli markalar halinde tüketiciye sunuluyor.
Doğal Takviye Pazarının Gözdesi
Perakende piyasasında gerekli lisans ve izinleri alınmış kapsül formundaki ürünler büyük ilgi görüyor. Genellikle E ve C vitaminlerini de içeren markalar dağıtım kanalı bazında başta eczaneler ve sağlık mağazaları olmak üzere, batıda daha çok süpermarket ve hipermarketlerde yoğunlaşıyor. Son zamanlarda ilaç endüstrisinin de yoğun ilgi göstermesi sonucu büyük pazar paylarına ulaşılmış durumda.
Bölgesel segment beş farklı bölgeye ayrılmış: Kuzey Amerika, Avrupa, Latin Amerika, Asya Pasifik ve Japonya. Talepte liderlik Avrupa’da. Onu Kuzey Amerika izliyor. Çok sayıda laboratuvar silymarin ekstarktı elde etmek için adeta sıraya girmiş durumda. Bu konuda kurulacak birkaç tesis Türkiye orijinli bu hammaddeyi dünya piyasalarına sunabilir, büyük kazançlar elde edilebilir. Ancak bu konuda planlı yetiştiriciliğe geçilmesi şart.
Yatırım büyük paralar gerektirmiyor. Optimum büyüklükte bir arazide ayııı türden devedikeni yetiştirilmesi yeterli. Daha sonraki aşama doğrudan bitki ihracatı ya da bitkisel hammaddeyi işleyecek tesisleri kurmak. Bu iki işi bir arada yapmak mümkün. Üçüncü aşama ise Anadolu etiketi altında özel markalar oluşturup nihai ürünlerle dünyaya açılmak.
Ancak biz ilk aşamada yetiştiricilikle işe başlamayı, belli bir olgunlaşma aşamasından sonra bitki işleme noktasına gelinmesini öneriyoruz. Hammadde fiyatları dalgalanma gösterse de hayli yüksek fiyatlar oluşabiliyor. Dolaysıyla bitki ya da işlenmiş özüt üzerinde yoğunlaşmak şimdilik en çıkar yol.
İhracat İçin İşin Niteliği Önemli
Sadece bitki ihracatıyla yetinmeyip bunu dahilde işleyip çok daha yüksek fiyatlarla hammadde satmak isteyenler varsa önce işin inceliklerini öğrenmeleri gerekiyor. Devedikeninin aktif maddesi ‘silymariıı’ birçok aşamadan geçtikten sonra standart değerlere ulaşıyor.
Örneğin ‘flavolignan adı verilen aktif ‘silymarin’ dört ayrı katmandan oluşuyor. Bunlardan elde edilen ‘Silybin’, özütün yaklaşık yüzde 60’ını teşkil ediyor. Bu standartta bir hammadde oldukça pahalı ve talebi de çok yüksek.
Devedikeni yetiştiriciliği pozitif bir başlangıç için ilginç olabilir. Bu yetiştiriciliği gerçekleştirmek ve ihracatını yapmak zor bir iş değil. Diyet takviyeleri pazarının inanümaz hızla büyüdüğü son yıllarda talep zirveye çıkmış durumda.
Önemli olan şey içeriği zengin, bilinçle yetiştirilmiş ürünleri belli standartlarda sürekli ihraç edebilmek. Bu işi kotarabilecek çok sayıda yeni nesil çiftçi adaylarının bulunması sevindirici bir gelişme olabilir.
Araştırmalar besin ve sağlık takviyeleri pazarında dünya ölçeğinde en hızlı büyüyen segmentin devedikeninden elde edilen ürünler olduğunu gösteriyor. Örneğin son altı ay içinde ‘Amazon’un satışa sunduğu bu tür ürünlerde rekor kıran değerler söz konusu.
Bu gelişme sadece internet üzerinden yapılan ‘milk thistle’ satışlarıyla sınırlı değil. Yeni satış kanallarında devedikeni orijinli ürünlerin hemen yer bulması dikkat çekiyor.
Ünlü Markaların Talebi Artıyor
Doğal takviyeler üreticisi olan ‘Divine Bounty’ adındaki bir kuruluş market ve tüketim mallarının çevrimiçi dağıtıcısı olan ‘Amazon’da devedikeni kapsüllerini piyasaya sürmüş ilk girişimcilerden. Şirket şimdiden tüketiciler arasında büyük bir popülerlik kazanmış durumda. Şirketin sloganı tüketicilerin toksinlerden temizlenmesi ve bağışıklık sisteminin iyileştirilmesi.
Bu yılın başında ürün satmaya başlayan besin takviyeleri üreticisi olan ‘Sunshine Supplements Inc.’ bir başka kurum. Halihazırda var olan kafeinsiz sıvı takviyeleri için portföyünde ‘milk thistle’lı yeni tatlar sunuyor. Ürünleri alkol kalıntılarının giderilmesinde yardımcı olan, vücuda metabolik enerji sağlayan B vitamini, glutatyon ve devedikeni özütünden ibaret.
Piyasanın hammadde ithal eden uluslararası anahtar oyuncuları giderek çoğalıyor: ‘Svvanson Sağlık Ürünleri’, ‘Sundown Naturals’, ‘Solgar’, ‘Nature Made’, ‘Nature’s Bounty’, ‘Jarrow Formula’, ‘Blackmores’, ve ‘Solaray’ bunlardan bazıları.
Devedikeni ürünlerinde son trend farklı formüller geliştirmek. Bu amaçla enginar, karahindiba, zerdeçal ve aloevera gibi başka bitki özütleriyle birlikte çıkan markalar da var. Ayrıca, birkaç üretici kan şekeri seviyelerini iyileştirmek için çeşitli vitaminler ve onay almış bitkisel katkılarla yenilikçi ürünler geliştirip pazarı daha da büyütüyorlar.
NUR DEMÎROK