GÜNÜMÜZDE eskilerin deyişi ile ekmek aslanın ağzında. İş bulmak, kariyer planını hayata geçirmek herkes için geçmişte hiç olmadığı kadar zor. Öte yandan, dünyanın dört bir tarafında şaşırtıcı fırsatlar da yok değil. Dünyanın ikinci büyük ekonomisi Çin Halk Cumhuriyeti bu konuda potansiyelin çok yüksek olduğu bir ülke. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK), kafalarında “Neden Çin?” sorusu olanlar için 50 başlık altında bir kılavuz hazırladı. Başlıklar incelendiğinde Çin’de her alanda müthiş gelişmeler olduğu görülüyor; bu gelişmeleri birer iş ve kariyer fırsatı olarak değerlendirmek de mümkün.
Örneğin Çin, 2030-2050 Stratejik Kalkınma Planı kapsamında dünyanın en gelişmiş ekonomisi olmayı hedefliyor. Ülke satın alma gücü paritesi açısından 8.5 trilyon dolarlık geliriyle ABD’den sonra dünyanın ikinci büyük ekonomisi. 2030 yılında ABD’yi geçip dünyanın en büyük ekonomisi haline gelmesi bekleniyor. Ülkede 2025 yılında nüfusu 1 milyonu aşan 200,5 milyonu aşan 23,10 milyonu aşan mega şehir sayısı ise sekiz olacak. Ülke yönetimi yılsonu na kadar yoksulluğu bitirmeyi hedefliyor. Küresel sermaye için büyük bir çekim merkezi olan Çin’de 600 bine yakın yabancı sermayeli şirket faaliyet gösteriyor.
Sadece bu rakamlar bile Çin’de başta hizmet sektörü olmak üzere geniş alanda iş ve kariyer fırsatları olduğunu kanıtlamaya yetiyor. Para Dergisi olarak, gençleri geleceğin süper gücüne hazırlamak adına uzmanlarla görüşüp, ülkenin sunduğu fırsatlara mercek tuttuk.
“DİL, OLMAZSA OLMAZ”
Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz uzmanların hepsi Çin’de kariyer yapmak isteyen gençlerin ülkeye gitmeden önce temel düzeyinde de olsa dil öğrenmesi gerektiğini vurguladılar. Günümüzde teknolojik imkanların arttığına dikkat çeken uzmanlar, Çince kursların yanı sıra, internet ortamında online dil eğitimi ve öğrenmeyi kolaylaştıran bazı uygulamaların olduğunu da hatırlattılar.
11 yıldır Çin’de yaşayan, çeşitli firmaların ihracat bölümlerinde üst düzey yöneticilik yapan, günümüzde ise Erguvan Turizm’in ülke müdürlüğünü yürüten Alican Aktaş, Türk gençlerinin çalışabileceği temel mesleklerin tablosunu hazırladı. Youtube, online platformlar ve www.alicanaktas.com sitesinde Çin ve Çince ile ilgili hazırladığı eğitici videoları yayınlayan Aktaş, belgelerle ilgili şu bilgiyi veriyor: “Hangi meslek grubu olursa olsun iki temel şart aranıyor. Biri üniversite mezunu olmak, diğeri iki yıllık çalışma tecrübesini belgelemek. Ama yüksekokul mezunu olanların çalışma geçmişini göstermesine gerek yok. İbraz edilecek Türkçe belgelerin tercüme bürosundan onayı, noter tasdiki ve valilik onaylı olması gerekiyor. İster çalışma ister eğitim için, hangi amaçla gelmek isterlerse istesinler gençlere sabırlı olmalarını öneriyorum. Çünkü başvuru ve kabul süresi uzun sürüyor.”
Çin hakkındaki negatif yorumlardan gençlerin kendilerini arındırmasını ve ülkeye ön yargısız olarak gelmesini tavsiye eden Aktaş, ancak o zaman ülkenin ve insanların doğru bir şekilde tanınabileceği uyarısını yapıyor. Aktaş, gençlere şöyle bir yardım vaadinde bulunuyor: “Çin’in Wechat uygulamasını indirip ‘tuerqijinjiacheng’ adlı nick name ile bizimle temasa geçin. Size her konuda danışmanlık hizmeti verip, Çin’de yaşayan Türklerle tanıştıralım.”
“OTELCİLİKTE FIRSATLAR VAR”
Çin’de bulunduğu 11 yıl içerisinde beş yıldızlı bir otelin kat müdürlüğünden lüks otel zincirinin global projeler direktörlüğüne kadar yükselmeyi başaran, OMG şirketinin yöneticisi Semih Erken, ülkede otelcilik alanında büyük fırsatlar olduğunu söylüyor. Halen Çin’de uluslararası beş yıldızlı otellerde 13, turizm sektöründe yedi ve lüks restoranlarda 50’yi aşkın Türk’ün çalıştığını belirten Erken, “Bu arkadaşların hepsi hatırı sayılır pozisyonlarda. Turizm ve otelcilik bölümlerinde okuyan gençlere yurtdışı tecrübesi edinmelerini öneriyorum. Çoğunlukla otellerin yiyecek içecek bölümlerine talep oluyor. Diğer bölümlerde Çince olmadan çalışmak zor. Mutfak profesyonellerine yüksekokul diplomasını şiddetle öneriyorum. Çin’e geldiklerinde bizimle temas kurmaları halinde kariyerlerini geliştirmeleri konusunda her türlü imkânı sunuyoruz.”
OMG olarak, ihtiyaç duyanlara Çin’deki bürokratik işlemlerin çözümü, A’dan Z’ye tüm hizmetlerde danışmanlık yaptıklarını hatırlatan Erken, açıklamalarını şöyle sürdürüyor: “Çin’de hizmet verdiğimiz otellerin mal sahipleri aracılığıyla ya da referansıyla bölgede güvenilir bir konuma geldik. 1.4 milyar nüfuslu Çin’de sürekli yeni otel yapılıyor. Yabancı markaların üstünlüğüne rağmen, yerel markalar güçleniyor. Biz de bu ihtiyacı görüp, çoğunlukla marka ve otel kurulumu üzerine çalışıyoruz. Çin’in en lüks otel projesini yakında devreye alacağız. Hem bu otelimiz hem de diğer otellerde yiyecek-içecek alanında ciddi personel ihtiyacı var. Cesaret edip geleceklere yerleşik ekibimizle yardımcı olmaktan onur duyacağız.”
“ÖNCE ARACILARLA ÇALIŞILIYOR”
Çin’de çeşitli film, dizi ve reklamlarda rol alan sanatçı Emrah Yılmaz, aracı kuramların kişileri yüksek komisyonlar karşılığında bu tür projelere yönlendirdiğini hatırlattıktan sonra şu bilgileri veriyor: “Sonrasında iyi projelerde ses getiren roller alındığında Çin’de yabancı sanatçıların oluşturduğu FAU adlı derneğe katılabilirler. Böylece ortalama günlük ücretlerini 50ü RMB’den (1 RMB yaklaşık 1 TL) oynanacak karaktere göre 5 binden 20 bin RMB’ye kadar çıkarabilirler.”
FAU’ya üye olanların avukat ve acentalarla çalışmaya başlayacaklarını belirten Yılmaz “Rolünüz olmasa bile iki günden fazla kaldığınızda ücretiniz işliyor. Anlaşmaya 10 saat üzeri süren çekimlerde ekstradan saat başına yüzde 20 gibi bir rakam yazdırabilirler.
Çin sinema ve dizi sektöründe ödemeler günlük yapılıyor. Çin’e gidecek arkadaşlar çok iyi bir yüze sahip olsalar da orada çok fazla yabancı sanatçı olduğunu akıllarından çıkarmasınlar. Çin’de yaşam artık ucuz değil. Dolayısıyla iyi proje bulana kadar yanlarında yeterli para olmalı” diyor.
Çin sinemasının aksiyon filmlerinde dünya starlarıyla çalıştığını belirten Yılmaz açıklamalarını şöyle noktalıyor: “Ülkede sinema sektörü muazzam büyüklükte. Hollyvvood’un gücü Asya’ya kayıyor. Ben Şanghay The-ater Academy’de oyunculuk dersi aldım. Üç yüksek bütçeli filmde rol aldım; 39 bölümlük dizim CCTV’de rekor sayıda izleyiciye ulaştı. Benzer yoldan gidip, sabırlı ve azimle çalışacak sanatı veya model arkadaşlar da Çin’de başarılı olup, dünya ölçeğinde tanınabilirler.”
İrfan KARSLI / Ligarba Group Yönetim Kurulu Başkanı
Çalışma vizesi nasıl alınır?
Çin’e çalışmaya gideceklerin Z vizesi alması gerekiyor. Uzman R vizesi de var. Bu vize, ülkenin ihtiyaç duyduğu yabancı uyruklu üst düzey yetenekler ya da acil ihtiyaç duyulan uzmanlara veriliyor. Çin’de herhangi bir meslek kolunda çalışmak için öncelikle çalışacağınız işyeri ile yapılacak olan anlaşmanıza istinaden Çin’deki resmî kurumlara çalışma izin başvurusu yapılmalı. Başvuracakların evraklarını Çince’ye çevirip, gerekli valilik onayının alınmasında yardımcı oluyoruz. Bu işlemler 10-15 gün sürüyor. Ücretler sayfa başına 600-700 TL tutuyor. Vize başvuru ve onayı 5 gün sürüyor, vize işlemleri ise 170 dolar. Çalışma vizesinin olumlu sonuçlanması halinde bunun üç aylık olacağını hatırlatmakta yarar var. Bu vizeyle Çin’e girdikten sonra, oturum işlemlerinin başlatılması gerekiyor.
Çin’e direkt uçuşlarda bilet fiyatları tek yöne 400-600 dolar arasında değişiyor. Z vize sahiplerinden Çin’e girişte dönüş biletini sorup sormama tamamen görevli polisin inisiyatifinde.”
Çin’de aranan meslekler ve maaşlar
KEREM KÖFTEOĞLU
