Çilek Bahçesi Kurmak Kazançlı İşler Arasında

Çilek Yetiştiriciliği – Çilek Bahçesi Kurma Maliyeti

Tarımsal iş fikirleri paylaşmaya çilek yetiştiriciliği hakkında bilgi vererek devam ediyoruz.

Türkiye çileği çok sevdi. Başta Akdeniz Bölgesi olmak üzere üretim giderek yaygınlaşıyor. 2001 yılında 117 bin ton olan üretim 400 bin tona dayandı. Türkiye, üretimde Ispanya’yı geçerek İkincilik koltuğuna Oturdu…

NÎSAN ayıyla birlikte manav, market ve pazarlardaki meyve bolluğu göze çarpıyor. Tezgahlarda mevsimin ilk çilekleri yerini almaya başladı. Hasat mevsimi güney illerimizde hazirana kadar devam edecek. Yaylalarda ise hasat ağustos sonuna kadar sürüyor. Çilek, şu an tarlada 2.5-5 TL arasında satılıyor. Market ve pazarlarda ise 5-10 TL arasında tüketiciye ulaşıyor. Sezonun bol olduğu dönemde bu rakamların gerilemesi bekleniyor. Çünkü, iklim şartlarında anormal bir durum olmaz ise bu yıl rekolte çok iyi.

Türkiye’de çilek üretimi ağırlıklı olarak Akdeniz, Marmara ve Ege bölgelerinde yapılıyor. Kısmen Batı Karadeniz’de, Zonguldak Ereğli’de de üretim var. Son dönemlerde Konya, Karaman ve Malatya’da da ciddi çilek üretimleri yapılıyor. Sadece çilekten kazanan beldeler, köyler bile oluşmaya başladı.

2013 yılında 135 bin 500 dekar alanda 373 bin ton çilek üretimi yapıldı. Türkiye bu rakamla dünya çilek üretiminde 320 bin tonla ikinci sırada bulunan Ispanya’yı geride bıraktı. Bu alandaki liderlik yıllık 1.2 milyon ton üretim ile ABD’de bulunuyor.

ÜRETİM ÜSSÜ SİLİFKE

Türkiye’de çilek üretiminin yarısını Mersin karşılıyor. Bu üretimin yüzde 80’i ise türkülere konu olmuş yoğurduyla ünlü Silifke ilçesinde gerçekleştiriliyor. Silifke’deki üretim 150 bin tona ulaşmış durumda. Artık Silifke’nin çileği yoğurdundan daha ünlü hale gelmiş. Çiftçilerin yüzü gülüyor. Para kazandırdığı için çilek üreticilerinin sayısı da artıyor.

Silifke Çilek Üreticileri Birliği Başkanı Ahmet Özmen, aynı zamanda büyük bir çilek üreticisi. Acem Tarım’m ortaklan arasında bulunan Özmen, 2 bin dönüm arazide çilek yetiştiriyor.

Ahmet Özmen, Silifke’deki çilek üretimiyle ilgili şu bilgileri veriyor:

“Çilek hasadı başladı. İklim şartlarında anormallik olmaz ise bol bir yıl bekliyoruz. Hasat dönemi haziran sonuna kadar devam eder. Şu anda tarlada kalitesine, kalibresine göre 2.5 TL ile 5 TL arasın da satıyoruz. Üretici bu fiyatlardan memnun. İlçedeki üretimin bir kısmı ihracata gidiyor. Rusya, Ortadoğu, Avrupa ülkelerine gönderiliyor. İhracat pazarları da hızla gelişiyor.”

OSMANLI ÇİLEĞİ 15 TL

Karadeniz Ereğlisi, demir çeliğin yanı sıra Osmanlı çileğiyle de ünlü bir ilçe. OsmanlI çileğini ‘çileklerin kralı’ olarak nitelendiren Ereğli Çilek Üreticileri Derneği Başkan Yardımcısı Şaban Çetinkaya, “OsmanlI çileği aroması ve kokusuyla diğerlerinden çok farklı. Özellikle çikolata, pasta, reçel yapımında kullanılıyor. İlaç sanayicileri şuruplarında, ilaçlarında tatlandırıcı olarak kullanıyor. Farklı illerde de deneme üretimleri yapıldı ama Ereğli’deki tat yakalanamadı” diyor. Üreticinin bir dönem para kazanamadığı için bu üründen vazgeçtiğini söyleyen Çetinkaya, tekrar çileğe dönüş başladığını söylüyor. Çetinkaya, Os-manlı çileğinin farklı kokusu ve aromasıyla sanayicinin tercih ettiği bir tür olduğunu belirtiyor. Ürünün çikolata, pasta, likör, tatlı yapımında kullanıldığını vurgulayan Çetinkaya, taleplerin yüzde l’ini bile karşılayamamaktan şikayetçi. Çetinkaya, çiftçilere çilek üretimini tavsiye ettiklerini, para kazandıran bir ürün olduğunu vurguluyor.

HÜYÜK’ÜN BAŞARI HİKAYESİ

Konya’nın Hüyük ilçesi çilekte tam anlamıyla bir başarı hikayesi yazıyor. İlçenin çilekle geçmişi çok eski değil. Daha 1998 yılında amatörce bahçeler kurulmuş. Ticari olarak üretim ise 2004 yılında başlamış. 2005 yılında 4 bin dekarlık alanda üretim yapılmış. Sonraki yıl ise 6 bin dekara ulaşılmış.

Hüyük Ziraat Odası Başkanı Hürriyet Şahin’in verdiği bilgiye göre, 2012 yılında 12 bin dekar, 2013 yılında da 20 bin dekarlık alanda çilek yetiştirilmiş. Şahin, 2020’li yıllarda 100 bin dekar alanda çilek yetiştiriciliğinin hedeflendiğini söylüyor. İlçe bu rakamlara ulaştığında Silifke’nin en önemli rakiplerinden birisi haline gelebilir. Çilek üretimi sayesinde köylere dönüşlerin başladığını belirten Şahin, Hüylük’ün kütüğünde 51 bin 830 kişinin kayıtlı olduğunu, ancak mevcut nüfusun 18 bin 340 olduğunu söylüyor. İlçenin geçmişte çok göç verdiğini söyleyen üretici, çilek üretiminin ilçede ve köylerinde cazip hale gelmesiyle geri dönüşlerin yaşandığım belirtiyor ve sözlerini şöyle sürdürüyor:

“Hüyük, diğer çilek üretim bölgelerine göre daha yüksek rakımlı bir yer. Bizde hasat Akdeniz’de hasadın bitmek üzere olduğu dönemde başlar, ekim ayma kadar sürer. Çileğimizin tadı ve aroması da çok farklıdır. Dolayısıyla şanslı bir konumumuz var. Akdeniz Bölgesi’ndeki üretim bittikten sonra boşluğu biz dolduruyoruz.”

SULTANHİSAR MARKA OLDU

Çilek üretiminde öne çıkan yerlerden biri de Aydm’ın Sultanhisar ilçesi. 1960 yılından bu yana çilek üretimi yapılan ilçede üretim son yıllarda iyice artmış ve ilçenin bir numaralı tarım ürünü haline gelmiş. Ay-dm’da 13 bin dekarda çilek üretimi yapılırken bunun 11 bin dekarı sadece Sultanhisar’da gerçekleştiriliyor. İlçenin yıllık çilek üretimi 45 bin ton.

Sultanhisar Ziraat Odası Başkanı Bilal Tarhan, çileklerinin dayanıklılık ve kalitesiyle kendini kanıtladığını belirterek, “Üretimimizin yüzde 70’i ‘İyi Tarım Uygulamaları kurallarına göre yapılıyor.

Kontrollü ve denetlenebilir tarımın en iyi örneğini veriyoruz. ‘Sultanhisar Çileği’ diye ün yaptık” diyor. Çileğin ilçeye 20 milyon dolarlık bir girdi sağladığını vurgulayan Tarhan, ürünün yüzde 60’mı ihraç ettiklerini söylüyor. Tarhan, “Sultanhisar çileğini başta Rusya olmak üzere Romanya, Ukrayna, Sırbistan’a ihraç ediyoruz. Bu yıl Ortadoğu ülkeleri ve İran’a ihracata başladık” diyor. Doğal olarak bu başarı kolay elde edilmiyor. Ziraat Odası, çiftçilerle sürekli eğitim programları düzenleyerek kalitenin ve verimliliğin artmasını sağlıyor.

Dokuz tırla başladı, bin tıra çıktı

Çilek son yıllarda önemli bir ihracat ürünü haline geldi. Başta Rusya olmak üzere Avrupa Birliği ülkeleri, Ukrayna, Polonya ve Balkan ülkelerine 20 bin tona yakın ihracat yapıldı. 25 milyon dolar da ihracat geliri elde edildi. Akdeniz İhracatçı Birlikleri Başkanı Ali Kavak, çileğin, ihracatı yapılabilen 20 önemli meyve içinde yer aldığını belirterek potansiyelinin giderek arttığını söylüyor. İhracatın her geçen yıl arttığını belirten Ali Kavak, “İhracat 2003 yılında başladı. İlk yıl sadece 180 ton ihraç edildi. Miktar olarak toplam dokuz tır gönderildi. Bugün bu rakam 20 bin tonu geçti ve bu miktar binin üzerinde tırla sevk ediliyor, ihracat potansiyeli olan bir ürün. Talepler, üretim böyle gider ise 2 bin tıra ulaşmak mümkün.

Üreticiler bu alana girmeli” diyor. Ali Kavak, ihracatçı birliği olarak üreticilerle sürekli bir araya geldiklerini, eğitimler vererek üretim kalitesini yükseltmeye çalıştıklarını söylüyor.

Çilek Bahçesi Kurmak Çok Karlı

Çilek her yıl dikilen bir ürün değil. Çileğin bir defa dikimi yapıldıktan sonra 5 yıl boyunca ürün veriyor. 1 dekar alanda sulama, fide, gübre, ilaç ve işçilik maliyetleri 2 bin Tl civarında. Bazı yatırım kalemleri 5 yıl boyunca kullanıldığı için sonraki yılların maliyeti ise daha düşük oluyor. 1 dekardan 3-4 ton ürün elde edilebiliyor. 2.5 Tl’den hesaplandığında dekardan en az 7500 Tl gelir elde ediliyor. Bu rakam bir çok tarım ürününde münkün değil bu yüzden karlı çilek yetiştirmek karlı bir alan.