Blockchain 101 Kitabı
BLOCKCHAİN 101 KİTABI
Geçmişleri 25 yıl öncesine uzanan farklı teknolojilerin bir araya gelerek, anlaması kadar uygulamasının da oldukça güç bir devrime dönüştüğüne şahit oluyoruz. Alanındaki ilk ve hâlâ tek olan Blockchain 101 kitabı bu devrimi kolaylıkla anlamanızı sağlayabilir. Blockchain 101 rahatlıkla toplu taşıma araçlarında bir haftadan kısa sürede okuyabileceğiniz, okuma hızınıza bağlı olaraksa bir hafta sonu bitirebileceğiniz bir kitap. 100 sayfalık içerik sizi Blockchain teknolojisinin çözümlediği önemli bir problemin tarih boyunca gelişim sürecinin hikayesini anlatarak başlıyor ve teknolojik yeniliklerin bugün bize sağladığı imkanlar ile Blockchain temelini, türlerini, platformlarını, uygulamalarını, güçlü ve zayıf yönlerinin objektif bir şekilde ele alıyor. Kitap son bölümünde beş madde ile işletmelere blockchain teknoloji dünyasında nasıl hareket etmeleri gerektiği ile alakalı bir reçete de sunuyor. Yazarken yorulduğumuz, kimi zaman beynimizin ısınarak bize uyarı verdiği bu sürecin geldiği son nokta ve ortaya çıkan eserden büyük mutluluk duyuyoruz. Eksikleri yoktur diyemeyiz ancak bunları daha genişletilmiş ve güncellenmiş bir baskı ile birlikte elden geçirdiğimizin müjdesiniz şimdiden verebilirim. Umarız devasa teknoloji okyanusuna ufak bir damla düşürüp giderek genişleyen bir halkaya imza atmayı başarabilmişizdir.
Blockchain türlerini belirleyen temel ayrışım Blockchain ağının Açık (Public) veya Özel (Private) olmasıdır. Ancak Blockchain ağlarında ikinci ayrışma katmanım olarak ağ içindeki mutabakat sistemine dahil olma izni gelir. Bu kapsamda; Açık (Public) Blockchain ağlarında dileyen herkes ağa katılabilir. Ancak bu ağlar içinde mutabakat sistemine dahil olmak herkese açık veya izin gerektiren yapıda olabilir. Açık (Public) Blockchain ağlarında katılımcılar eğer mutabakat sistemine de izin almadan dahil oluyorsa (blok oluşturabiliyor ve blok doğrulayabiliyorsa), bu sistemlere “Bütünüyle İzin Gerektirmeyen Sistem” (Double Permissionless System) adı verilir. Bütünüyle İzin Gerektirmeyen Blockchain ağlarında, ağının bu durumdan kazancı, sisteme dahil olan herkesin mutabakatın garanti altına alınması için eşit ve dengeli rol almasıdır. Ancak bu sisteme dahil olacak insanların da bu işten bir çıkarının olması gerekir. Bu durumda Blockchain ağının kendisi bir değer ifade etmelidir. İşte bu şekilde açık ve Blockchain ağının kendisinin bir çıkar sağladığı en büyük örnek ve platform Bitcoin Blockchain ağının kendisidir.
Bitcoin ağında insanlar sisteme dahil olarak Blockchain ağının mutabakat sağlayan bir uç noktası haline gelirler ama bunun karşılığında ağ üzerinde üretilen Bitcoin’lerin finansal bir değeri vardır ve insanların çıkarı bu değere sahip olmaktır. Blockchain kavramının yükselişinde bir kripto para birimi olan Bitcoin’in rolü kesinlikle göz ardı edilemez.
Kripto para kavramı özellikle Bitcoin’in ortaya çıkışı ile birlikte genel anlamda bir bilinirliğe kavuşmuş, bilinirliğin getirdiği yaygınlaşma ve kullanım alanların artışı ile birlikte daha önce hiçbir sanal para birimi tarafında ulaşılamamış bir değerlendirmeye erişmiştir. Bitcoin’in başarısı ile birlikte çeşitli kripto para birimleri ortaya çıkmıştır. Bitcoin ile aynı tasarım yapısına sahip olup tamamı ile farklı bir Blockchain ağı üzerinde yaşam döngüsünü sürdüren bu kripto para birimleri “alt-coin” (alternative coin) adı verilmektedir.
Şirketler kendi aralarında anlaşıp Blockchain adımını atabilir
IBM, Blockchain alanında çalışan teknoloji şirketlerinden biri. Şirketin Blockchain konusunda tamamladığı 400’ü aşkm ilk proje bulunuyor. IBM geçtiğimiz aylarda piyasaya IBM Blockchain Platformu’nu sundu. IBM Bulut ortamında şirketler Blockchain ağlarım modelleyip, çok hızlı bir şekilde kodlamalarını yapıp ortamlarını hazırlayabiliyorlar. Böylece Blockchain ağını hayata geçirme ve kullanma/yönetme adımları hem daha hızlı ve kolay hem de daha erişilebilir hale geliyor.
IBM Finans Sektörü İş Geliştirme Lideri Simge Alpargun, “Blockchain’in en öne çıkan faydası aynı ağ üzerinde birbirleriyle etkileşim içinde bulunan tarafların tüm değişim ve mutabakat süreçlerini aracılara gerek kalmadan, kendilerine atanmış erişim hakları çerçevesinde gerçekleştirebilmeleri ve bunu da maliyet ve zaman tasarrufuna dönüştürebilmeleri” diyor. Alpargun, finansal hizmetler, kamu, üretim, telekom, perakende gibi tüm ana sektörlerde Blockchain’in etkilerini göreceğimizi belirtiyor. Türkiye’de de finans sektörü oyuncuları ve diğer tüm sektörlerdeki oyuncuların belli ağlarda faaliyet göstererek tanıdıkları ve belli şartlarda anlaştıkları diğer kuramlarla kıymet ve bilgi paylaşımında bulunduklarını belirterek şöyle diyor: “Bu paylaşımların kayıtlarını da tutup birbiri ile uyumlu olmasını sağlamak için, belli aralıklarla karşılaştırma da yapıyorlar. Blockchain de çok temelde bütün bu aktiviteleri herhangi bir manuel süreçten, kişiden veya başka bir kurumdan daha efektif, verimli ve güvenilir bir şekilde yapabilecek bir teknoloji. Bu sebeple bu tür kullanım alanlarına hazır olduğumuzu ifade edebiliriz.”
Alpargun, B2B kullanım alanlarında şirketlerin kamudan açılım beklemektense kendi aralarında anlaşmaları ve bunları teknolojiye doğru yansıtmalarının önem taşıyacağını kaydediyor.
Prof. İl Mesut Güner
Yıldız Teknopark Genel Müdürü
“Blockchain sektörleri değiştirecek”
Türkiye’de henüz yeni tanınmaya başlanan Blockchain teknolojisi, şirketlerin üçüncü partilerle, müşterileriyle ve paydaşlarıyla yaptığı işlem transferlerini hızlandıran, bu sürecin maliyetini düşüren, mutabakat süreçlerini en aza indiren çok önemli bir teknolojik altyapı sunuyor. Şifrelenmiş işlem takibi sağlayan bir veri tabanı olan Blockchain teknolojisi bankacılık, alışveriş gibi birçok işlemin, internet üzerinden planlanıp uygulanmasını ifade ediyor. Merkezi bir yerden yürütülmeyen ve devamlı şifrelenen dağınık bir ağa sahip Blockchain teknolojisi, bu sayede yaşanabilecek tüm güvenlik zafiyetlerini de ortadan kaldırıyor. Blockchain’in Türkiye’deki uygulama örneklerine baktığımızda genel itibarıyla finans ve büyük teknoloji şirketleri tarafından gündeme alındığını gözlemliyoruz. Fakat Blockchain sadece finans dünyasını değil diğer sektörleri de önemli ölçüde değiştirecek. Örneğin akıllı sözleşmeler, patentler, lisanslar gibi işlemler merkezi olmayan şifrelenmiş ağda depolanarak aracı bir kurum ya da kişi olmadan gerçekleştirilebilecek.
Alexey Halanımı
Kaspersky Lab Kötü Amaçlı Yazılım Uzmanı
Blockchain ne gibi riskler taşıyor?
Burada kripto para birimleri ve diğer Blockchain çözümleri olmak üzere iki farklı alan var. Kripto para birimleri sahipleri için birçok risk barındırıyor. Kullanıcının cüzdanını kaybetme veya farklı yöntemlerle çaldırma ve yanlışlıkla başka bir adrese para gönderme ihtimali bulunuyor. Ancak kripto para birimleri bunları kullanmak istemeyenler için daha da fazla risk taşıyor. Örneğin, kullanıcı verilerini şifreleyen fidye yazılımları ödemesinin kripto para birimleriyle yapılmasını talep ediyor. Bu yöntem siber suçlular için çok daha rahat ve güvenli. Ayrıca zararlı madenci yazılımlarında da önemli bir artış görüyoruz. Bu yazılımları barındıran bilgisayarlar kötü niyetli kişiler için gizlice kripto para birimi madenciliği yapmaya başlıyor. Son günlerin bir diğer eğilimi ise doğrudan web tarayıcı üzerinden madencilik yapmak. Diğer Blockchain çözümleri genellikle yeni riskler oluşturmuyor ve hatta daha fazla güvenlik sağlıyor. Ancak henüz engelleyemediğimiz bir şey var. Kullanıcı kendine ait para birimini alır ve başarısız olacak bir projeye yatırırsa onu hiçbir Kaspersky Lab ürünü durduramaz.
