Bitcoin Güvenlimidir?

DEĞERLENDİRMELER VE SONUÇ

Bitcoin Güvenlidir

Bitcoin güvenlidir, çünkü;

1. Merkezi değildir, merkezi bir arıza noktası yoktur, bireysel olarak kullanıcılar heklense de (hacked), sistemin bütünü bundan etkilenmez.
2. Kriptografik olarak blokların ve blok içi işlemlerin bütünlüğü ve kronolojisi korunmaktadır.
3. Bireysel olarak her Bitcoin cüzdanı gizli anahtar ile korunmaktadır. Gizli anahtar olmadan, cüzdanlar üzerinden işlem yapmak mümkün değildir.
4. Bitcoin arzı, dağıtık olarak çalışan madencilerin konsensüsü ile sağlanır. Bunun haricinde, hiç bir otorite ek Bitcoin arz edemez.

Bitcoin‘i hacklemek, interneti hacklemekle aynıdır. İnterneti aynı anda, tüm dünyada hacklemek imkansıza yakındır, ülkeler internet çıkışını kapatsalar veya Bitcoin’in kullanımını yasaklasalar dahi, bu sistemin çalışmasına engel değildir.

Henüz kuantum bilgisayar icat edilmedilerse de, ileride kuantum bilgi işlemenin Bitcoin’i tehdit edeceği iddiası doğrudur, ancak bu sadece Bitcoin’e yönelik değil tüm kriptografik uygulamalara yönelik bir tehdit olabilecektir. Eğer, kuantum bilgisayarlar icat edilirlerse, şifreleme metotları ileri kuantum algoritmaları kullanılmak suretiyle yapılabilecek ve sistemin güvenilirliği yine korunabilecektir.

Kötü niyetli kullanıcılar Bitcoin ağının mevcut işlemci gücünün %51’inden fazlasına sahip olurlarsa, sistemin hacklenmesi mümkün hale gelir, ancak bu durumu gerçekleştirmek, bireyler ve hatta devletler için imkansıza yakındır. %51 atağı başarılı olsa dahi, diğer kullanıcıların işlem yapmaları engellenemez, fakat işlemlerin onay alması engellenebilir, yeni blok oluşumu durdurulabilir. Atağı yapanlar, yeni Bitcoin kazanamazlar, her blok için başarılı madenciye verilen Bitcoin miktarını değiştiremezler, sahip olmadıkları Bitcoin’lere erişemezler ve üzerinde işlem yapamazlar.

Madenci havuzlarından olan Ghash.io, Ocak ve Haziran 2014’te Bitcoin ağının toplam işlemci gücünün %51’ine kötü niyetli olmadan yaklaştı, bu duruma çözüm bulmak için diğer havuzlarla birlikte, hiç bir havuzun %29,99 işlem gücünü geçmemesi, geçtiği takdirde ilgili havuzun önlemler alması gerektiği konusunda ortak kararlar aldılar.

Avusturya Ekonomi Ekolü’nün Bitcoin’e Bakışı

Avusturya ekonomi ekolünden Ludwig von Mises (d. 1881-ö. 1973), itibari kağıt para sisteminin sonsuza kadar sürdürülemeyeceği, bir gün sonunun geleceğini iddia eder. Mises’e göre, altın apolitiktir, merkezi olarak kontrol edilemez, hükümet veya grupların baskılarından uzaktır. 1973 yılında ölen Mises, elbette dijital çağı ve 2009 yılında tanımlanan Bitcoin’i göremedi.

Avusturya Mises Enstitüsü’nden Frank Shostak’a göre;

Para Bitcoin’den çok daha karmaşık bir emtiadır, her türlü ürün ve hizmetin ticareti para ile yapılabilir, paranın değeri aslında, ürün ve hizmetlerle değiştirilebilmesinden kaynaklanır. Bitcoin sadece ve sadece, itibari paraya çevrilebildiği sürece fonksiyoneldir. Bitcoin maddi bir varlık değil, sanal bir para birimidir, bu sebeple itibari para sisteminin yerini alması mümkün değildir. Bitcoin yeni bir para değildir, sadece mevcut para sistemimizde tanımlanan yeni bir işlem şeklidir. Bitcoin fiyatının aşırı yükselmesi, Bitcoin sisteminin sunduğu hizmetlere, insanların yüksek değer atfetmesinden başka bir şey değildir. Para çıkışına izin verilmeyen bir ülkede, insanların parasını korumak için yüksek ücretler ödemesi ile Bitcoin fiyatının yükselmesi birbirine benzerdir.

Allen Scott’a göre;

Avusturya Ekolü eğer bilebilselerdi, Bitcoin taraftarı olurlardı. 1951’de Ludwig von Mises, itibarı paranın tehlikelerinden bahsederek, apolitik olan ve merkezi bir otorite tarafından kontrol edilmeyen altın standardına dönülmesi gerektiğini iddia etti. İlginçtir ki; Bitcoin de bu açılardan altına benzerdir. Merkezi bir otorite olmaksızın, kişiden kişiye aktarım sağlayan Bitcoin, merkezi bir otorite ve aracı kurum olmadığı için dijital paradan çok, fiziki paraya benzerdir. Bitcoin’in fiyatı 7/24 bitcoin borsalarında, gecikme olmaksızın, tamamen arz ve talebin buluşmasıyla belirlenmektedir. Eğer Mises bugün yaşasaydı Bitcoin’i tercih edebilirdi.

Yine Bitcoin taraftarlarından Jeffrey Tucker’a göre;

Bitcoin, itibari paranın kritik olan dayanıklılık, bölünebilirlik ve değiştirilebilirlik özelliklerine sahiptir. Bu özellikleri sayesinde Bitcoin, güvene ve kimliklere dayanmayan, yeni dijitial çağın, yeni parasal sistemidir (monetary system). “Hiç bir şeyden ya da bir parça bilgisayar kodundan para çıkar mı?” sorusu insanları yanıltmaktadır. Bitcoin bir efsane değildir, bir gerçektir, günlük hayatta kullanımını, değişim fiyatlarını görebilirsiniz. Ludwin von Mises’in “Paranın fiyatı, elde edebildiği ürün ve hizmetlerle belirlenir.” prensibine tam olarak uyar, hatta yaşasaydı teorisinin hala çalıştığını görür, gurur duyardı.

Altına 10 binlerce yıldır alışığız, oysa kripto-paralar oldukça yeni, ne olup biteceğini zamanla göreceğiz.

Bitcoin Balon mudur Veya Bir Tür Saadet Zinciri midir ?

Bitcoin kaldıraç etkisiyle işlem görmez, satın alınması tam finansmanla olur, bu sebeple balon değildir. Bitcoin’in sahibi yoktur, fiyatı tamamen piyasa koşullarında belirlenir, fiyatındaki oynaklık sebebiyle kar veya zarar edilmesi önceden tahmin edilemez. Bu sebeplerle, bir tür saadet zinciri de (Ponzi Scheme) değildir.

Bitcoin’in başlardaki yatırımcılarının çok kazandığı iddiası da tam olarak doğru değildir. Yatırımcıların bir kısmı, o dönemlerde fazla önemsemediklerinden gizli anahtarını kaybetmiş durumdadır, ilk başlarda fazla değerli olmadığından, büyük tutarlar transfere konu olmuştur. Uzun dönemde baktığımızda, bugün Bitcoin satın alanların, yarınların “sisteme erken girenleri” olup olmayacağı da bilinemez.

Bitcoin VISA Veya PayPal’ın Alternatifi Olabilir mi?

VISA saniyede ortalama 2.000 işlemle başa çıkabilir durumdadır. IBM yaptığı bir testte, VISA’nın saniyede 56.000 işleme kadar başarılı bir şekilde çalıştığı gösterilmiştir. PayPal ise, 2015 yılında toplam 4,9 Milyar işlemle, saniyede ortalama 155 işlemle başa çıkabilmiştir.

Bitcoin ise saniyede maksimum 7 işlem yapacak şekilde kısıtlandırılmıştır. 2016 itibarıyla Bitcoin sistemine saniyede ortalama 3 işlem girilmektedir. Fakat tüm Bitcoin kullanıcıları üzerinde hem fikir olurlarsa, Bitcoin’in saniyede 2.000 işlem yapması mümkün olabilecektir. Şöyle ki;

Bitcoin ağına bağlı tam uç bilgisayarlarda, işlemciler en çok imza doğrulamada zaman kaybederler. “Quad core Intel Core i7-2670QM 2.2Ghz” işlemcili bir bilgisayar saniyede 8.000 imza doğrulama yapabilmektedir. Ayrıca, ortalama bir işlem 512 byte olduğundan, 2000tps * 512 * 8 = 7.8 MBit/s’lık bir ağ genişliği gerekecektir. Bu hız neredeyse evlerde bile sahip olunabilecek bir hız olup, sistem başarıyla çalışabilecektir.

Bitcoin yaygılaştığında, işlem sayısı artacaktır. Artan işlem sayısı ile birlikte, Blok-Zincir terabytelarca yer kaplayabilecek ve bu durumda da bireysel, gönüllü tam uçların sayısı azalacaktır. Sistem madencilere Bitcoin teşviği verdiği halde, tam uç olan bilgisayarlara önerdiği bir teşvik yoktur. Küresel hesap defterini tutan, tam uçların sayısının çok ve mümkün olduğu kadar küresel dağıtık olması hem güvenilirliği artırır, hem de sistemin her türlü kesintiye karşı dirençli olmasını sağlar. Bitcoin kullanıcıları, tam uçlara teşvik konusunda ortak bir karara varırlarsa, bu problem de aşılabilecektir.

Bitcoin’in Deflasyon Sorunu Var mıdır?

Bitcoin sisteminde, para arzının azalarak devam etmesi ve bir noktada talebi karşılayamayacağı için değerinin aşırı artma riskine deflasyon riski denir. Geleneksel mali sistemlerde, ücret deflasyonunda, paranın satın alma gücü zaman geçtikçe artar. Pek çok ekonomist deflasyonun ekonomik bir felaket olduğunu ve kaçınılması gerektiğini düşünür. Deflasyonda insanlar para harcamak yerine biriktirmeyi tercih eder ve fiyatların düşmesini beklerler. Japonya’nın “Kayıp 10 yılında” talebin yok olması, Japon Yeni’ni deflasyona sokmuştur.

Bitcoin uzmanları ise deflasyonun göründüğü kadar kötü olmadığını iddia ederler. Elimizdeki tek verinin, talebin daralmasından dolayı ortaya çıkan deflasyon olduğunu, Bitcoin’de talep daralması yaşanmayacağını, ancak para arzının bilinen şekilde azalmasından dolayı bir deflasyon olabileceğini, bunun Japonya’da olan deflasyondan çok farklı olduğunu söylerler.

Pratikte, tüketicideki biriktirme iç güdüsü, üreticide de vardır, fiyatları indiren üretici ve ihtiyacını karşılamak zorunda olan tüketicinin, denge bir fiyatta bulaşacağı düşünülmektedir. Yine de Bitcoin’deki deflasyon riski bir problem olabilecektir, bunu zaman gösterecektir.

Bitcoin ve Blok-Zincir’in Geleceği

Bitcoin’in; para birimi, para transfer aracı ve dijital ödeme sistemi olarak kullanılması “Bitcoin 1.0” olarak tanımlanıyor. Blok-Zincir teknolojisi kullanılarak yakın gelecekte tahvil, bono veya kredi gibi tüm finansal ve iktisadi uygulamaların oluşturulması “Bitcoin 2.0” olarak nitelendiriliyor. “Bitcoin 3.0” ise, gelecekte Blok-Zincir altyapısı kullanılarak; sağlık, kültür, bilim ve sanat gibi tüm alanlarda, katma değer yaratan ve hayatı kolaylaştıran uygulamaların oluşturulması olarak tasvir ediliyor.

Bitcoin’in gelecekte geçerli bir para birimi olacağını kabul etmeyen pek çok finansal kurum dahi, kendi iç bünyelerindeki sistemlerini Blok-Zincir sistemiyle gerçekleştirmek için araştırmalara başlamışladır. Bitcoin ve Blok-Zincir Sürüm 2.0 ve 3.0 ile birlikte, uygulamalar çok daha çeşitlenecek, bloklarda sadece işlemler değil, dijital videolar, kopyalama hakları, dijital sigorta gibi her türlü dijital veriler, şeffaf bir şekilde taraflar arasında gönderilebilecektir.

Şimdilik Bitcoin sisteminde, Bitcoin’ler alınabiliyor, harcanabiliyor ve saklanabiliyor. Fakat Bitcoin 2.0’da borç verilebilecek, faiz alınabilecek veya finansal ürünlerde çeşitli haklar satın alınabilecektir. Elektronik ticaret alanında da Blok-Zincir ve Bitcoin için büyük bir potansiyel vardır. Sanatçılar, ürünlerini bir aracı olmaksızın doğrudan sanatseverlerle paylaşabileceklerdir.

Mevcut durumda, kimlikleri ispat etmek için, pek çok hassas döküman aracı kurumlara veriliyor ve aracı kurumlar bu bilgileri merkezi bilgisayarlarında saklıyorlar. Bitcoin’in ilerleyen sürümlerinde, sanal kimlik kartlarının oluşturulabileceği ve hassas bilgilerin usülsüz kullanımlarının önüne geçilebileceği düşünülüyor.

Bitcoin teknolojilerinin, bir başka kullanım alanı da, bölgesel veya ülke genelinde demokratik seçimler, referandumlar yapılabileceği, temsili demokrasiyi, katılımcı demokrasi yapmak yolunda adımlar atılabileceğidir. Seçim veya oylama şeffaf olacak, ama katılanların kimlikleri anonim kalacaktır. İnsanların, evlerde, iş yerlerinde ya da cep telefonlarından oy kullanacağı günler hiç de uzak değildir. Ek olarak söylemek gerekir ki; güvenilir aracı ile yapılan tapu, noter, borsalar vs. gibi hemen her işlem Blok-Zincir teknolojisine adapte edilebilecektir.

Çin hükümeti, kendi kripto-para birimini çıkartmak için hazırlıklara başlamıştır [86]. Çin Siberuzay İdaresi, Ekim 2015’te dünyanın Bitcoin sonrası döneme girdiğini, bu devrimsel değişiklikleri kimsenin görmezden gelemeyeceğini ifade etmiştir.

Bitcoin’in Problemleri

İnsan doğası yeni ve değişim gerektiren hususlarda endişelidir. Alışkanlıklarımızı hemen ve tümden değiştirmeye direniriz. Bitcoin’e karşı bu anlamda, insanlarda bir direnç olduğunu da kabul etmek gerekir.

Gizli anahtarların kaybedilmesi durumunda hiçbir sahiplik kanıtının bulunmaması insanların alışmakta zorlandığı bir konudur. Ayrıca, anonim kullanılabilmesi sebebiyle yasa dışı aktivitelerde çekici hale gelmesi, hem bireyleri hem kamu otoritelerini endişelendirmektedir. Örneğin; geçmişte Silk Road isimli sitenin illegal işlere karışması (çocuk pornosu ve uyuşturucu gibi), Bitcoin sistemine başlarda psikolojik olarak çok ciddi zararlar vermiştir.

Bitcoin’in sağladığı anonimliğin bedeli, bünyesinde barındırdığı güvenlik sorunlarıdır. Kimlik bilgilerinin gizliliği, bir otoritenin denetim ve düzenlemesine tabi olmayışı, sistemi her türlü yasa dışı finansal transfer işlemine açık hale getirmektedir. Hükümetler, Bitcoin’e karşı şimdilik olumsuz ve yasaklayıcı bir yaklaşım sergilemeseler de, bunun da bir garantisi yoktur.

Bitcoin’in yaygınlaşması fiyat oynaklığının azalmasını sağlar, fakat yaygınlaşması için de fiyat oynaklığının azalması gerekir. Bu bir yumurta-tavuk problemidir. Ancak, sistemin duyurulduğu günden bu yana yaygınlaşması umut vericidir.

Merkezi kontrol noktasının olmaması, transferlerde itiraz ve yapılan işlemlerin geri alınamaması sonucunu doğurur. Bu durum, çeşitle problemlere yol açabilecektir.

Her sistemin maliyeti vardır. Bitcoin sisteminin, en büyük maliyeti madencilikte harcanır. Aşırı elektrik sarfiyatı ve ilk kurulum masrafları olsa da, bu maliyet şeffaf bir şekilde hesaplanabilir. Mevcut durumda, Bitcoin’in toplam maliyeti, pek çok merkez bankasının toplam maliyetinden azdır.

Sonuç

Onbinlerce yıldır alışık olduğumuz altın ve yüzlerce yıldır kullandığımız nakit paralarla karşılaştırdığımızda sanal kripto-para olan Bitcoin oldukça yenidir. Getirdiği teknolojiler oldukça umut verici ve gelişmeye açık konulardır. Bitcoin’den sonra da pek çok altcoinler geliştirilmiştir, fakat en azından şimdilik, hemen hepsinin başarısı Bitcoin’e endekslidir.

Bitcoin; bankaların, aracı kurumların, otoritelerin ve hükümetlerin denetim ve düzenlemelerinden, her türlü işlem masraflarından ve kısıtlamalarından uzaktır. Kişilere finansal özgürlük sağlar. Bitcoin’in geleneksel ödeme aracı olan banknot veya dijital paraların yerini alması, günden güne artmaktadır. Sistem ne kadar yaygınlaşırsa, o kadar güvenli ve spekülasyonlara dayanıklı olacaktır.

Bitcoin’le beraber duyurulan Blok-Zincir teknolojisi ise, güvenilir bir aracıya ihtiyaç duyulan tüm hizmetlerde kullanılabilecek bir teknolojik çözümdür. Blok-Zincir, Bitcoin’in başarısına da endeksli değildir.

Bitcoin ve onun getirdiği teknolojilerin, kullanım alanı ve yaygınlığı gün geçtikçe artmaktadır, bunun karşısında ise hükümetler Bitcoin’e karşı olumlu bir endişelilik halindedirler.

Ülkemizin de, tüm dünya devletleriyle birlikte, Bitcoin’i olumlu bir endişelilikle izlemesinin uygun olacağı düşünülmektedir. Tüm riskleri değerlendirilerek, teşvik edici düzenlemeler yapılırsa, Bitcoin pazarından gelir elde etmemiz de mümkün olabilir. Örneğin; ülkemizde hizmet veren bir Bitcoin Borsası henüz kurulmamıştır, bunu düzenleyen bir mevzuat, ülkemizi Bitcoin pazarında bir adım öne çıkarabilecektir. Kripto para hippara hakkında bilgi için hipper konumuzu inceleyiniz.