Bağımsız enerji için yol haritası belirlendi
“Bağımsız enerji, güçlü Türkiye” sloganı ile enerjide uzun vadeli yeni yol haritası çizildi. “Milli Enerji ve Maden Politikası” hayata geçirilecek. MTA-özel işbirliğiyle ortaklıklar kurulacak ve bölgesel aramacılık noktasında süreç başlatılacak.
TÜRKİYE enerji sektöründe kuralları yeniden yazıyor. Uluslararası alanda ülkeler enerji politikalarını belirlerken, enerji arz güvenliği her zamankinden daha önemli bir konuma geliyor. Ekonomik büyüme, enerji talebi ve çevre ilişkisi her geçen gün daha önemli oluyor. En zengin kaynaklara sahip ülkeler için bile “enerji verimliliği ve çevresel etki uyumu” ana gündemi oluşturuyor. “Bağımsız Enerji, Güçlü Türkiye” hedefine kilitlenen Türkiye ise enerjide yeni yol haritasını hayata geçmeye hazırlanıyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak tarafından açıklanan “Milli Enerji ve Maden Politikası”, “arz güvenliği, yerlileştirme ve öngörülebilir piyasa” olmak üzere üç önemli ayaktan oluşuyor.
Yeni yol haritası, enerjide Türkiye’yi bölgesinin zirvesine taşıyacak ve dünyada söz sahibi yapacak yaklaşık 30 stratejik hedeften oluşuyor. Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığının ve son 10 yılda yıllık ortalama 54.6 milyar dolar enerji ve maden ithalatına kaynak ayırmasının, “Büyük ve Güçlü Türkiye” hedefinin önündeki en büyük handikap olduğu tespitinin yapıldığı “Milli Enerji Politikası”, bu handikapı aşmak ve enerjide bağımsızlık sağlamak için uzun dönemli atılacak adımları içeriyor.
ARZ GÜVENLİĞİ İLK SIRADA
“Milli Enerji ve Maden Politikası”nm arz güvenliği ayağı elektrik ve doğal gaz arz güvenliğini sağlamak için hayata konulan stratejilerden oluşuyor. Türkiye’nin konum avantajını kullanarak boru hatları ve kaynak ülke çeşitliliğiyle tüketim ihtiyacından daha fazla gazın Türkiye’ye girmesini temin ederek, bir ticaret merkezi haline gelmesinin sağlanması bu çerçevede ele alınıyor. Ayrıca. Türkiye’nin ihtiyacı olan gazın tüm kaynaklarda sorun çıksa da eldeki depo kapasiteleriyle uzun süre ısınma ve sanayide doğalgaz sıkıntısı çekmemek için hayata geçirilecek depolama stratejileri de bu kapsamda bulunuyor.
2016 sonu itibarıyla sisteme yeni kaynakların entegre edilmesi ile birlikte gaz giriş kapasitesi 190 milyon metreküpe çıkarken, toplam gaz giriş kapasitesinin öncelikle 300 milyon, ardından da 400 milyon metreküpe çıkarılarak tüketimin pik yaptığı zamanlarda bile sistem basıncının hiç düşmeden sorunsuz bir şekilde işlemesinin sağlanması hedefleniyor. 2023 yılına kadar en az 10 milyar metreküp depolama kapasitesi ile yıllık doğal gaz tüketiminin en az yüzde 20’si-ni depolayarak Türkiye’nin kısa vadeli arz güvenliği sorununa kökten ve kapsayıcı bir çözüm üretilmesi planlanıyor. Bu yıl devreye giren Tuz Gölü gaz depolama tesisinin 1 milyar metreküpten 5.4 milyar metreküpe, Silivri’deki depolama tesisinin de kapasitesinin yıllık 4.6 milyar metreküpe çıkarılmasıyla Türkiye’nin 2019’da depolamada bölgenin en büyük ülkelerinden birisi olması hedefleniyor. Petrol depolama noktasında da 5 milyon ton depolama kapasitesi hedefi bulunuyor.
Türkiye’nin 2015 sonu itibarıyla 34 milyon metreküp olan, 2016’da 64 milyona çıkarılan LNG’deki günlük kapasitesi, bu yılın sonunda da 107 milyon metreküpe çıkarılıyor. Yüzer LNG santralinin ilk aralıkta devreye girerken, İkincisinin bu yıl sonu devreye alınması, özellikle Marmara Bölgesi’nde de üçüncüsünün devreye alarak bu sürecin tamamlanması öngörülüyor. Tarihte ilk defa bu yıl yeni alımı gerçekleştirilecek arama sondaj gemisiyle her yıl Karadeniz’de iki, Akdeniz’de iki olmak üzere denizlerde aktif sondaj yapılması planlanıyor.
DOĞALGAZSIZ OSB KALMAYACAK
2002 Türkiye’de sadece altı ilde, 2016 sonu itibarıyla 76 ilde kullanılan doğalgaz, 2017’de Ağrı ve Tunceli’ye, 2018’de de Artvin, Şırnak ve Hakkari’ye uzanarak 81 ilin tamamına doğal gaz verilmiş olacak. 2017-2018 yılları arasında toplam 5 milyar TL’nin üzerinde bir yatırım ile 220 ilçeye daha doğalgaz götürülecek. 48 milyon kişi doğalgaz konforundan yararlanmış olacak. Boru hattının maliyetli olduğu ya da gidemediği yerlere CNG ve LNG götürülecek.
15 yılda doğalgazda devrim niteliğinde bir dönüşüm yaşanırken, doğalgaz piyasasında 12.8 milyar TL yatırım yapıldı. 2002 yılında 4 bin 510 km olan doğalgaz iletim ve dağıtım hattı uzunluğu, devam eden hatların tamamlanarak işletmeye alınması ile 2016’da yaklaşık 120 bin km seviyesini geçti. Bu altyapının 13 bin 443 km’si doğal gaz iletim hattından oluştu. 2016 yılı sonu itibarıyla doğal gaz dağıtım sektöründe konut ve sanayideki toplam abone sayısı 13 milyona ulaştı.
Doğalgaz altyapısında gelecek iki yılda 220 ilçeye daha gaz erişimi sağlamak üzere iletim altyapı yatırımı gerçekleştirilecek. Ayrıca sıkıştırılmış doğalgaz (CNG) ve LNG kullanımı da sağlanarak, çevrecilik noktasında da önemli bir adım atılacak. OSB’lerin hepsine doğalgaz erişimi sağlanacak.
ÖNGÖRÜLEBİLİR PİYASA
Milli enerji politikasının yerlileştirme ayağında ise nükleerden yenilenebilir kaynaklara ve maden teknolojilerine kadar tüm alanlarda getirilecek yeni modeller ile artık Türkiye’de tüm enerji teknolojilerinde Ar-Ge ve teknoloji transferi ile ürün geliştirilmesi hedefleniyor. Madenlerde yeni dönemde uygulanacak ihale modeli ile artık cevher hammadde olarak yurtdışına gönderilmeyecek, Türkiye’de ürün haline getirilmesini sağlayacak fabrika kurulma şartı olacak.
Yerli kaynaklardan kömür çok yoğun bir yatırım stratejisiyle ve dünyadaki en üst çevre kriterlerinin de ilerisinde bir çevreci yaklaşımla değerlendirilecek. Yenilenebilir enerjide hidroelektrik santralleriyle oluşturulan kapasitenin yanma güneş ve rüzgarda önümüzdeki 10 yılda 10’ar bin MW devreye alınarak, elektrik üretiminde yüzde 49.3’e çıkan yerli kaynak oranı artırılacak. Akkuyu Nükleer Santrali hızlı bir şekilde devreye alınıp portföy içindeki payı en az yüzde 10’luk kapasiteye ulaştırılacak.
Öngörülebilir piyasa ayağmda ise Enerji Bakanlığı, bu politikaları hayata geçirirken özel sektörün önemini vurguluyor. Bu projeler ve stratejiler için özel sektöre öngörülebilir bir piyasa sunmak için atılacak adımlan da ayrı bir başlıkta politikanın üçüncü sacayağı olarak değerlendiriliyor.
Bu yıl doğalgaz noktasında da Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. (EPÎAŞ) ile piyasa, satış, sözleşme ve kontrat deneme altyapısı başlatılacak.
