Az üretim, yüksek talep kadın kabanını enflasyon şampiyonu yaptı

Havalar sıcak gitti, hazır giyimciler kaban üretimini azalttı. Kuzey ülkelerinden gelen talep stokları da eritince kış ortasında kadın kabanı bulmak zorlaştı. Az üretim, yüksek talep kadın kabanını enflasyon şampiyonu yaptı…

Hazır giyimde dünyanın önde gelen üreticileri arasında yer alan Türkiye, bu sektörde özellikle kadın giyimi alanında iddialı. Elbette erkek giyiminde de yüzlerce üretici ve kendi markasını çıkaran onlarca firma var. Ancak ürün yelpazesi erkeğe göre çok daha geniş olan kadın giyiminde üretici sayısı çok daha fazla. Bunun temel nedeni, tahmin edileceği gibi kadın giyim pazarının çok daha büyük olması.

Dünyanın önde gelen kadın giyim markalarına üretim yapan Türk hazır giyimcilerin güçlü ve zayıf oldukları alanlar var. Türk firmaların bugüne kadar üretimine yeterince önem vermedikleri alanlardan birisi de kaban üretimi. Tabii bunun haklı gerekçeleri var. Her şeyden önce kaban üretiminin işçiliği diğer ürünlere göre daha yüksek. Bu yüzden Türk firmaların Uzakdoğu’daki rakipleriyle rekabet etmeleri kolay değil. Nitekim piyasadaki kabanların önemli bir bölümü Çin, Vietnam ve Kamboçya gibi ülkelerden geliyor.

Ayrıca sezonluk ürün olmasından dolayı tüketimi de sınırlı. Satışları sonbahar kış sezonunda artan bu ürünün hazır giyim mağazalarının sezon boyu toplam satışları içinde payı fazla büyük değil. Türkiye’de yılda yaklaşık 5 milyon adet kadın kabanı satıldığı tahmin ediliyor. Bu noktada geçen ayın enflasyon şampiyonu kadın kabanı olması çok da şaşırtıcı değil. Enflasyon şampiyonu olması nedeniyle kadın giyim pazarında söz sahibi olan firmalarla konuştuk. Kaban üretim ve satışlarını sorduk…

“KURLAR KUMAŞI PAHALANDIRDI”

Kadın giyim üreticisi Ayhan Giyim, kış sezonunda yaklaşık 45 bin adet kaban satıyor. Bunun yarısını ihraç eden firma, diğer yarısını ise iç piyasaya veriyor. Sonbahar kış sezonu cirosunun yüzde 10’unu kaban satışlarından elde eden Ayhan Giyim, her yıl ortalama 20 model kaban üretiyor.

Merkezi Osmanbey’de bulunan Ayhan Giyim’in Yönetim Kurulu Üyesi Cem Karabulut, piyasadaki firmalardan farklılaşmak amacıyla kaban üretiminde kullandıkları kumaşı başta İtalya olmak üzere Avrupa’dan ithal ettiklerini belirtiyor. İthal hammadde kullanmalarından ötürü döviz kurlarının maliyetlerini ciddi oranda artırdığını ifade eden Karabulut, kaban fiyatlarındaki artışta son dönemde döviz kurlarındaki yükselişin etkili olduğunu söylüyor. Karabulut, şöyle devam ediyor:

“Kaban, kumaşı, astarı ve aksesuarı pahalı olan bir ürün. Her imalatçı kaban yapamaz. Bu yüzden işçilik maliyeti de yüksek. Ayrıca depolama maliyeti de diğer hazır giyim ürünlerine göre daha fazla. Bu yüzden üretimi çok fazla yapılmıyor. Biz halen geçen yılki fiyatlardan satıyoruz. Perakende fiyatlarımız 180 ile 260 TL arasında değişiyor. Bundan sonra fiyatlarda artış olmaz. Çünkü kış sezonu ürünlerinde indirimler başladı.”

“YABANCILARIN TALEBİ YÜKSEK”

Türkiye’nin önde gelen kadın giyim firmalarından İpekyol ise diğer markaları Twist ve Machka ile birlikte yılda 65 bin adet kaban üretiyor. Kaban satışları toplam cirosunun yüzde 7’sini oluşturuyor. Firma, bu yıl geçen kış sezonuna göre daha fazla satış gerçekleştirmiş. İpekyol Yönetim Kurulu Başkanı Yalçın Ayaydın da bu yıl bazı modellerin dışında kaban fiyatlarında artış yapmadıklarını söylüyor. Ayaydın, sözlerini şöyle sürdürüyor:

“Sadece belirli özel modellerimizde girdi maliyetlerindeki artışı yansıttık. Örneğin, kaşmirin maliyetinde artış oldu. Bu kumaştan ürettiğimiz kabanların fiyatlarında geçen yıla göre farklılık var. Türkiye’de kaban tüketimi çok fazla değil. Hatta küresel ısınmanın etkisiyle son yıllarda kullanım süresi çok kısaldı. Diğer taraftan kuzey Avrupa ülkelerinden gelen müşterilerimizin talebi önemli bir potansiyel teşkil ediyor. Bu yıl olduğu gibi mevsimsellik bakımından doğru zamanı yakaladığımızda satışlarımız artıyor. Soğuk havaların indirim dönemine rastlaması kabanların mağazalarımızda çok hızlı tükenmesine neden oldu. Kabanlar tam olarak bitmiş değil, ancak büyük çoğunluğunu erittik.”

İTHALATINA EK VERGİ VAR

Yurtdışından kadın ve erkek dış giyim ürünleri ithal eden firmalardan Atac Dış Ticaret, kaban da getiriyor. Bu ürünleri daha çok Uzakdoğu’dan tedarik eden firma, bu sezon kaban ithal etmemiş. Atac Dış Ticaret’in sahibi Murat Atadinç, geçen yıl gerek havalardan kaynaklı, gerekse piyasadaki durgunluktan ötürü bekledikleri satışın gerçekleşmediğini ve ellerinde mal kaldığını, bu nedenle bu yıl stokları erittiklerini belirtiyor. İç piyasada yeterince kaban üretilmediğini, Uzakdoğu’dan ithal edilen ürünlerden de ek vergi alındığını söyleyen Atadinç, “2010 yılı temmuz ayında bu ürünlere ek vergi gelmişti. Bu vergi halen uygulanıyor. Vergiden dolayı maliyet arttığı için birçok firma kaban ithalatından kaçınıyor. Piyasada az ürün olmasından dolayı fiyatlarda bu yıl artış oldu. Şu anda piyasada kadın kabanı bulmak zor” diyor.

Taha Grubu, LCW ve Xside markalarıyla yılda 700 bin adet kaban üretiyor. Bu ürünleri fason ürettiren firma, sezonda ortalama 40 model yapıyor. Kadın giyim grubu satışları içinde kabanın payı yüzde 6 civarında. Son yıllarda havaların ılık gitmesinin de etkisiyle kaban üretimini azaltan grup, bunun yerine mont ve trençkot gibi daha ince modellerin üretimini artırıyor. Taha Grubu yetkilileri de kabanın daha çok yurtdışından gelmesi ve dolar kurundaki hareketlilikten dolayı maliyetlerde artış olduğunu, bunun da fiyatlara yansımış olabileceğini belirtiyorlar. Ancak LCW ve Xside markalı ürünlerde fiyat artışı olmadığını söylüyorlar.

Ali Ulvi ORHAN / Osmanbey Tekstilci İşadamları Derneği (OTİAD) Başkanı
“Havaların geç soğuması etkili”

Osmanbey’deki kadın hazır giyim üreticilerinin kış sezonu koleksiyonlarının ortalama yüzde 25’ini kaban ve mont gibi ürünler oluşturur. Bunların bir kısmı iç piyasaya satılırken, çoğu Rusya, Ukrayna, Kazakistan ve diğer Türk Cumhuriyetleri’ne ihraç edilir. Bu yıl Türkiye ile birlikte bu ülkelerde de havalar geç soğudu. Normalde satışı eylül ayında hızlanması gerekirken kasım başına kadar yeterince satış yapılamadı. Bu yüzden firmalar kaban üretimini durdurdular. Ancak son günlerde yurtdışına önemli miktarda satış yapıldı. Dövizdeki artışın da etkisiyle maliyetlerin ciddi oranda artması ve talebin canlanması fiyatları bir miktar yükseltti.

Özbey Men