AVM’ler yeni kariyer kapısı oldu
Türkiye’nin çeşitli şehirlerinde ardı ardına açılan alışveriş merkezleri binlerce kişi için iş umudu olmaya devam ediyor. Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Hakan Kodal, bu yıl açılacak 25 yeni AVM’nin 35 bin kişiye istihdam yaratacağını söylüyor
AYD’nin yaptığı araştırmalara göre bu yıl açılacak 25 yeni AVM 35 bin kişilik istihdam yaratacak. Böylece toplam sayı sene sonunda 291’e ulaşacak.
Araştırmalara göre Türkiye’de AVM sektörü, 2010 yılında 35 milyar dolarlık yatırım büyüklüğüne erişti. Bunun üçte biri ise yabancı sermayeden geldi. Hakan Kodal, 350 bin kişiye istihdam olanağı sağladıklarını ve 2010 yılında açılan 21 yeni AVM ile 6,4 milyon metrekarelik kiralanabilir alana ulaştıklarını, şu anda 266 aktif AVM olduğunu belirterek ”Sektörün büyüdüğünü görüyoruz. Ama toplam artışın yüzde 12,8 olduğunu düşünürsek, eski yıllara göre artışta bir yavaşlama söz konusu” diyor.
Açılan AVM’lerin yüzde 58’i Ankara ve İstanbul’da bulunuyor. Ancak Kodal, önümüzdeki yıllardan sonra ağırlığın Anadolu’ya kayacağını vurguluyor ve ekliyor: ”Şu anda 81 ilin sadece 46’sında AVM bulunuyor. Bin kişiye düşen kiralanabilir alan ise yaklaşık 89 metrekareye geldi. Avrupa ortalaması ise 200 metrekare civarlarında.”
Kodal’a göre büyük kategorideki AVM sayısı ise çok daha az. Çünkü ona göre Türkiye’de 20 bin metrekarenin üzerinde, gerçekten AVM diyebilecekleri özelliklere sahip sadece 108 AVM var.
Hakan Kodal, AVM’lerin yarattığı istihdamla gençlere yeni bir kariyer kapısı yarattığını hatırlatarak, “Gelecek perakende sektöründe, özellikle üniversite ve lise mezunu gençler için ciddi fırsatlar yaratıyoruz. Burada her seviyeden birçok çalışana ihtiyaç var” diyor.
Marka sayısı yetersiz
Halen Türkiye’de 200-250 marka bulunuyor. Kodal’a göre farklılaşma yaratmak için bu sayının 600-700’lere çıkartılması gerekiyor. Çünkü ancak bu durumda farklı marka ve kitlelere ulaşılabileceğini iddia ediyor. Hatta bu nedenle iki AVM’nin yan yana olmasında bir sakınca görmüyor.
Ciro açısından da 2010’un iyi bir yıl olduğunu ifade eden Kodal, ”2010 yılında organize perakende ve AVM’lerde bir toparlanma süreci yaşadık. Geçen yıla göre endeksin artış oranı yüzde 14,6. Bu oran metrekare bazındaki ciro artışı” diye konuştu.
Geçen yıl AVM sayısı ve metrekare artıştı metrekare bazındaki ziyaret sayısında bir önceki yıla göre yüzde 1’lik bir artışın yarattı. Kodal, bu durumu değerlendirirken ”Demek ki yeni açılan AVM’lere rağmen bir azalma yok, mevcut ziyaretçiler daha fazla metrekare bazında para harcıyorlar. Ciro artışının temelinde ziyaret artışından fazla, aynı kişiler, artık ayakları alışmaya başladı, kişi başına yüzde 14,6 daha fazla harcamışız” şeklinde konuştu.
AVM cirolarında metrekare bazında beklenen artış oranının yüzde 11,6 olduğunu, ziyaret sayılarında da yüzde 12,4 artış beklendiğini söyleyen Hakan Kodal, ”2010 yılında bir önceki yıla göre yüzde 32,4 artışla ciroda 27,8 milyar liraya geldik. 2011 yılı içerisindeki bu rakamı 35 milyar lira olarak tahmin ediyoruz. Ziyaret adetlerinde de 2009 yılında 1 milyar yakın ziyaret, 2010 sonunda 1,07 milyar, 2011 yılı için ise 1,2 milyar ziyaret bekliyoruz” şeklinde konuştu.
AVM’LERİN ÇALIŞAN KARNESİ
Bir AVM’nin yarattığı istihdam: 1,500 kişi
AVM’de (merkez yönetim) bulunan beyaz yaka sayısı: 10 – 15 kişi
Yönetimdeki mavi yaka sayısı: 20 – 30 kişi
Yönetim hizmet ekipleri: 100 – 300 kişi (Büyüklüğe göre değişebiliyor)
Mağaza yöneticisi (beyaz yaka): 200 – 400 kişi (Büyüklüğe göre değişebiliyor)
Mağaza personeli (beyaz yaka): 500 – 1000 kişi (Büyüklüğe göre değişebiliyor)
Mağaza personeli (mavi yaka): 200 – 500 kişi (Büyüklüğe göre değişebiliyor)
Çalışanların yaş aralığı: 18 – 40 (yoğunluk 20-30)
Yönetim personeli brüt gelir: 4.000 – 30.000 TL
Yönetim teknik hizmet personeli brüt gelir: 2.000 – 4.000 TL
Hizmet personeli brüt gelir: 800 – 2.000 TL
Mağaza yöneticisi brüt gelir: 2,000 – 8,000 TL
Mağaza personeli brüt gelir: 800 – 3.000 TL
