Ar-Ge destekleri
Son dönemde kamunun Ar-Ge destekleri artıyor. Bu sayede şirketlerin Ar-Ge merkezleri giderek güçleniyor. Milyonlarca dolarlık projelere imzaların atıldığı merkezleri yöneten parlak beyinler, Türkiye’yi 2023 hedeflerine taşımaya hazırlanıyor…
AR-GE, inovasyon, yüksek teknoloji dünyada giderek öne çıkan kavramlar. Gelişen bir ülke olarak Türkiye bu alanlarda, küresel rekabete yetişmeye çalışıyor. Türkiye’de Ar-Ge çalışmalarına son yıllarda giderek daha fazla kaynak aktarılıyor. Özellikle teknoloji ağırlıklı sektörler kamu tarafından daha fazla teşvik ediliyor. Ar-Ge’nin önemini özellikle küresel ticaretin niteliğine bakınca daha iyi anlamak mümkün. Gelişen ülkelerle gelişmiş ülkeler arasındaki önemli farklardan biri dış ticarette ortaya çıkıyor. Gelişmiş ülkelerin ihracattaki birim fiyatları çok daha yüksek. İhracatının yüzde 90’dan fazlası sanayi ürününden oluşsa da Türkiye’nin ihracat fiyatları ucuz kategorisinde değerlendiriliyor. İhracat fiyatım yükseltmenin yolu ise nitelikli üretimden geçiyor. İşin temelinde Ar-Ge, yani araştırma geliştirme faaliyetine yönelme yatıyor.
SAVUNMA SANAYİ İLK SIRADA
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlı-ğı’nm verilerine göre, 2013 yılı itibariyle Ar-Ge harcamalarında ticari kesim yüzde 47.5 ile en büyük payı alırken, bunu yüzde 42.1 ile yükseköğretim kesimi ve yüzde 10.4 ile kamu kesimi takip etti.
Bakanlık verilerine göre, kamunun Ar-Ge projelerinde savunma sanayi öne çıkıyor. Buna göre savunma sanayinde Ar-Ge çalışmaları sonucu birçok uydu ve radar projesi hayata geçmiş durumda. Bunlara örnek olarak, Rasat ve Göktürk 2 uyduları, yüksek yörüngeli yerli uydu projesi olan İmece projesi, 1 metre altı çözünürlükte gözlem yapabilecek 11 uydudan oluşan uydu istihbarat sistemi olan takım uydu projesi, milli uyduların yörüngelerinde korunmasını sağlayan erken uyarı sistemi olan Gökgöz projesi, tasarımı yerli olan ilk haberleşme uydusu Türksat 6A, çok amaçlı faz dizili radar projesi olan Çafrad Faz-1 veriliyor.
Elektronik alanında harp altyapıları geliştirilmesi, F-16 uçakları için elektronik harp podu projesi, elektronik kimlik kartı ve milli kripto gibi projeler sayılabilir.
Enerji alanında Miltes, Milhes, Milres ve Milges ile bilişim alanında Pardus son yılların önemli savunma sanayi projeleri. Milli aşı, biyobenzer ilaç, milli tohum, milli tren ve milli sinyalizasyon da stratejik projeler.
2023 HEDEFİ YÜZDE 3
Türkiye’nin 2023 yılı hedeflerine dikkat çeken Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikrik Işık, ilk 10 ekonomi arasına girebilmek için Ar-Ge’nin kritik önemine dikkat çekiyor. Işık’a göre, 2023 yılı için belirlenen hedef Türkiye’nin Ar-Ge harcamasının milli gelire oranını yüzde 3, özel sektörün Ar-Ge harcamasının milli gelire oranını yüzde 2’ye çıkarmak. Ayrıca bu alanda 300 bini kamuda, 180 bini dc özel sektörde olmak üzere 480 bin araştırmacı sayısına ulaşılması hedefleniyor.
Kamu sektörünün yanı sıra özel sektörde de Ar-Ge departmanları önem kazanmış durumda. Teknoloji ağırlıklı sektörler başta olmak üzere birçok sektörde Ar-Ge bütçeleri yıldan yıla artıyor. Şirketleri hem yerel hem küresel rekabette öne çıkaran Ar-Ge merkezlerinin başında ise direktör seviyesinde deyim yerindeyse ‘parlak beyinler’ var. Para Dergisi olarak Ar-Ge şampiyonları olarak öne çıkan farklı sektörlerdeki şirketlerin projelerini inceledik.
ARÇELİK
Yniar dır patent şampiyonu
Koç Holding bünyesindeki beyaz eşya üreticisi Arçelik, dünya genelinde 14 üretim tesisi, 25 ülkede satış ofisi ve 130 farklı ülkedeki 10 alt markasıyla tam anlamıyla bir dünya devi. Arçelik yıllardan beri patent şampiyonluğunu kimselere bırakmıyor. Firmanın Ar-Ge Departmanının başında tanınmış bir isim, Cem Kural bulunuyor.
Lisans ve yük-sek lisans eğitimini ODTÜ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölü-mü’nde tamamlayan Cem Kural, Arçelik’teki kariyerine 1995 yılında Ar-Ge departmanında elektronik mühendisi olarak başlamış. 2012’den bu yana şirkette Ar-Ge Direktörü olarak görev yapıyor. Cem Kural, Arçelik’in yedi ayrı Ar-Ge merkezi ile ODTÜ Teknokent ve Tayvan’daki Ar-Ge ofislerinde Ar-Ge çalışanlarının bulunduğunu belirtiyor. Sahip oldukları teknolojiyi patent başvurularıyla koruduklarını belirten Kural’m verdiği bilgiye göre, 1995 yılından bu yana her yıl patent başvuru sayısı artırıldı. Arçelik şu anda 251 adetle en çok başvuruya sahip şirket konumunda.
Türkiye’den Avrupa Patent Enstitü-sü’ne yapılan patent başvurularının yarısı Arçelik’e ait.
Teknoloji üretme ve yenilikçi ürünleri ödüllendirme amacıyla her yıl ‘buluş günü’ etkinliği düzenleyen Arçelik’in Ar-Ge çalışmalarıyla tüketiciye sunduğu bazı yenilikler arasında hijyen ve yüzde 70 enerji tasarrufu sağlayan Cool Hygiene teknolojisini içeren çamaşır makinesi, cam bardakların ömrünü 20 kattan fazla uzatan Auto Glass Shield teknolojisini içeren bulaşık makinesi, iki kat daha fazla nem sağlayan neo frost teknolojisine ve 30 güne kadar tazelik sağlayan Everfresh bölmesine sahip buzdolabı, dondurma yapma özelliğine sahip buzdolabını saymak mümkün.
