Alışveriş Torbaları İçin Yenilikçi İş Fikirleri

Alışveriş poşetleri için yenilikçi iş fikirleri. Keten, jüt, pamuk gibi doğal elyaf maddelerinden buluşsal market torbaları üretmek mümkün. Bu konuya yönelen girişimciler için pazar çeşitlenebilir, tüketicilerde yeni alışkanlıklar yaratılabilir…

ÇEVRE kirliliğini azaltma gayesiyle başlatılan paralı plastik poşet uygulaması devam ediyor. Bu konu ileride semt pazarlarını ve diğer perakende işyerlerini de kapsam içine alabilir.

Dolayısıyla bez torba ve file uygulaması kademeli olarak artacak gibi görünüyor. Amaç plastik poşet savurganlığını denetim altma alarak doğanın tahrip olmasını önlemek. Buna rağmen sınırlama getirilen paralı poşetler daha az tüketilecek olsa da doğa yine kirlenmeye devam edecek.

Alışveriş torbalarının alternatifi olan file ve bez torbalar ise yerleşmiş geleneksel alışkanlıklar nedeniyle genellikle semt pazarlarında kullanılacak. Dolayısıyla hızlı tüketim maddelerinin satıldığı alışveriş mekanlarında file ve bez torbaya alternatif olacak dokusu eski ama tasarımı yeni doğal elyaflı poşetler devreye girecek. Bu ihtiyaç aynı zamanda yeni bir sektörün doğmasına yol açmakla kalmayacak, inovatif buluşlara da kapı aralayacak.

Bugün bize sıradanmış gibi görünen basit ürünlerin meraklı bir geçmişi var. Hemen çoğu plastiğin icadından önce devreye girmiş ilginç uygulamalar. Şimdi bunlar yeniden dizayn edilebilir, tüketici dünyasına yeni formatıyla sunulabilir. Bazılarına bir göz atıp esinlenmekte yarar var. Çoğu inovatif özellikler taşıyor, beklenenden fazla kolaylık yaratıyor. Önemli olan şey hepsinin ‘recyclable’ (dönüştürülebilir) olması. Ancak bu konuda yol alınabilmesi için bir döneme tanıklık etmiş temel buluşların tarihsel geçmişini bilmek gerekiyor.

TORBA TARİHİNDEN BİR KESİT

Amerika’da buluşların peş peşe geldiği 1880’lerin ortalarında ilginç bir kişi ortaya çıkıyor: Charles Stihvell adında çalışkan bir makine mühendisi. Kendisi boş zamanlarını kolay katlanabilir kağıt torba üretmeye adıyor.

Bu tür kâğıt torbalar o zaman da var; ancak katlanması ve saklanması kolay değil. Çoğu V şeklini alıyor, alt kısımları çıkıntılı olduğu için dik duramıyor. Uzun uğraşılardan sonra Stihvell düz ve kare tabanlı kâğıt torba üreten otomatik bir makine için patent alıyor. Yeni nesil torba kare şeklindeki altlığıyla kendi başına dik durmasına izin verirken, katlandığında da istif edilmesine olanak sağlıyor. Stilwell’in icadı, kâğıt torbaların önemli ölçüde gelişmesine yardım ediyor. Çoğu yerde birçok alışveriş merkezi çeşitli boylarda sipariş edip reklam baskısı da yaptırıyorlar.

Stihvell’in kâğıt torbasına günümüzde bilinen kese kağıtlarının gelişmiş şekli denebilir. Zaman içinde taban kısmı daha da geliştirilmiş, albeni kazandırılmış. 2000 yılında sadece ABD’de çeşitli boylardan 42 milyar adet doğada kolayca çözünen bu kâğıt torbalar tüketilmiş. Süpermarketler için tasarlanan son yenilik ise torbaların ağız kısmına mekanik olarak yerleştirilen tutma/taşıma aparatı.

Bugün bazı perakendeciler ‘bölümlenmiş çanta sistemi’ diyebileceğimiz daha yeni bir uygulamayı başlatmış dürümdalar. Bu çantalar, farklı katmanlardan oluşuyor: Küçük şişe ve kavanozları tutmak için birkaç cebi var; dondurulmuş gıdaları koymak için ‘velero’ denilen ‘cırt-cırtlı’ fermuarlarla takviye edilmiş bölümlere de sahip. Hassas ürünler anti bakteriyel astarla korunmuş bölgeye konuyor: çok fonksiyonlu bu torba/çantalar kolayca taşınabiliyor. En az 30 kez hiç bozulmadan kullanılabilen bu çantaları şimdi bazı marketler müşterilerine hediye ediyorlar.

Bu tipik örnekleri neden verdik? Çevresel ekosistemin korunması için bugün onlarca torba geliştirilmiş. Bunların çoğu doğaya karıştığında kolayca çözünüyor, çevre kirliliği yaratmıyor.

Katlanmış haliyle müşterinin cebine ya da alışveriş arabasına sığabilen bu torbalar sadece kâğıttan üretilmiyor; bitkisel elyaftan yapılmış olanları da büyük ilgi görüyor.

Bunlar tıpkı bir cüzdan şeklinde taşınabiliyor, kullanışlı olmaları ve geri dönüşüme katkı sağlamalarıyla hemen dikkat çekiyorlar.

BULUŞSAL PROJELER KAZANDIRIR

Hedef belli; müşteriler kişiye özel torbalarını kolaylıkla yanlarında taşıyabilmeli, kendi tercihleriyle veni uygulamalara geçilebilmeli. İşte bu nedenle yeni buluş ve kolaylıklara her zaman ihtiyaç duyuluyor. Bu konuya kafa yoran buluşçu girişimciler market zincirleriyle anlaşarak belli bir hacim üstünde alışveriş yapanlara geri dönüşümlü çantaların armağan edilmesini sağlıyorlar.

Peki ne yapmak gerekiyor?

Önce üretime temel olacak materyali belirlemek işin olmazsa olmazı. Sonra dayanıklılık ve şürö meselesi var. Torbalar delinip yırtılmamalı ve defalarca kullanılmalı. Miladı dolup da atıldığında bile kısa süre içinde toksik madde bırakmadan doğada çözünmeli. Bu yeni nesil ürünlerin kolay üretilebilmesi, kullanış kolaylığı sağlaması, fonksiyonel özellikler içermesi ve özellikle reklam mesajlarına olanak sağlaması da şart.

Bugün kıvrımlı ondülasyonla güçlendirilmiş katlanabilir çantalar var. Tıpkı bir akordeon körüğü gibi açılıyor fonksiyonel hale geliyorlar. Dünyada bunların ilk örnekleri görülmeye başladı. İnovasyona her zaman açık bu poşet çanta sistemlerine şimdi çeşitli fonksiyonlar kazandırılıp defalarca kullanılması sağlanıyor. Renk tercihi ve kolaylık özellikleriyle en yeni tasarım örnekleri gündemde.

FONKSİYONEL KOLAYLIĞA YÖNELMELİ

Konu buluşsal dizaynlardan açılmışken çok basit bir başka uygulamayı da hatırlatmak isteriz. Bu türden basit üretimlere kullanılmış gazete kağıtları ve özel kesilmiş kartondan bir tabanlık yeterli oluyor. Bunu kişiler evde boş zamanlarında kolayca kendileri üretebiliyorlar. Böylece tarihi geçmiş gazete sayfaları yeniden değerlendirilmiş oluyor. Torba haline getirmek özel tasarlanmış bir karton iskelet sayesinde çok kolay. Kat sayısı arttırıldığında defalarca kullanılabiliyor. Tek sorun estetik açıdan biraz zayıf kalması ve kişiye özel olması.

Endüstriyel örneklerini sunduğumuz diğer işleri ise seri üretime dönüştürmek mümkün. Kullanılacak hammaddeler genellikle kraft kâğıdı, yapıştırıcı ve katlama aparatlarından ibaret. İyi bir tasarım yapılabilirse bu işin ilk mucidi Francis Wolle’nin daha 1850’lerde geliştirdiği yarı otomatik makine daha da geliştirilebilir. Bu konu daha çok geleneksel ‘bakkal torbası’ yapımı için ideal. Hammadde ise yine çabuk yırtılmayan kraft kâğıdı.

Girişimcilerin yenilik bazlı farklılık yaratması da gündemde. Kurutulmuş bitki elyafı ya da kalın ipliklerle örgü şeklinde file tipi modern torbalar her zaman yapılabilir. Bunları özel yapay deriden bir cüzdan içine monte etmek, kullanılmadığı zaman ceket ya da pantolon cebinde taşımak mümkün. Bu örgülü fileler daha çok alışveriş çantası olarak kullanılıyor, oldukça da uzun ömürlü. Geleneksel filelerden farkı ise özel bir aparat yardımıyla boy ve hacminin kolaylıkla ayarlanabilmesi.

Nur Demirok