Aile Şirketlerine Öneri Tavsiye

1. Aile ile şirketi birbirine karıştırmayın. Aile; kan bağı, etkileşim, ilişki, iletişim yani duygu kökenlidir. Şirket; ciro, kazanç, kâr yani mantık kökenlidir. Burada duygular ile mantığın ideal bir birleşimi yakalanmalıdır.
2. Duygu ve mantığın ideal bir noktada buluşması için aynen bir insanın bireysel yaşamında olduğu gibi sistemin ruhu, kültür ve geleneği önemlidir.
3. Ailenin temel ve bağlayıcı bir kültürü olmalıdır. Şu soruların yanıtı önemli. Örneğin varis yeğenler, hissedar amcalarım görünce gönülden, içten gelen bir saygı ile irkilebiliyorlar mı? Yoksa salt maddi beklentilerle mi harekete geçiyorlar?
4. Bağlayıcı bir lider seçin. Öyle bir lider ki diğerlerine hizmetkâr olmayı başarsın. ‘Ben’ odağı, öne çıkmasın. Diğer aile üyelerinin beklentilerini kendi beklentilerinin önünde algılasın. Böyle bir lidere emanet olabilmek başarıyı getirir. Hem lider belirleyip hem de yıkıcı bir tartışma ile sürekli mücadele halinde olmak aileyi de şirketi de sıkıntıya sokar.
5. Aile üyelerinin şirketten kazançlarım netleştirin, tanımlayıcı, belirgin hale getirin. Hisse yapısı net olsun. El altından iş yapmayın. Nasılsa diğer hissedar görmez diye yaptıklarınız sonradan büyük sıkıntılara dönüşür. Çalışan aile üyeleri maaş almalı. Bu onların çalışmalarına ve hak ettiklerine denk bir maaş olmalı. Abartılmamalı, hak edilen alınmalı. Hissedarlar ayrıca kar payı almalı. Yönetim Kurulu Üyeleri bu görevlerinden dolayı irat alabilmelidir.
6. Çalışan aile üyelerinin iş bölümleri, sorumluluk alanları, yetkileri net olsun. Herkes her işi yapmamalı. Kim hangi işte becerikli ise, yetkili ise, o işi yapsın.
7. Kesinlikle kurumsallaşın ve bir aile şirketi anayasanız olsun. Ben varım yeterlidir demeyin, zira bir gün gücünüz azalacak, bir gün olmayacaksınız.
8. Yeni kuşağı yeteneklerine göre yönlendirin. Aile üyesi diye mutlaka aile şirketinde çalışmak, hem de en tepede olmak zorunda değil.
9. Aile ve şirketi ayakta tutan ortak temel değer nedir? Bu temel ve bağlayıcı ortak değer ciro, kar, maaşlar, araba, evler gibi maddi değerler olabilir. Yahut aile kültürü, sevgi, saygı gibi sosyal değerler olabilir. Şartlar ne olursa olsun aile için de şirket için de öncelikli olan sosyal değerler olmalıdır. Maalesef böyle görünür ama çoğu zaman böyle değildir.
10. Kurucu ya da kurucular hep hayatta olacaklarım, hep bir numara olacaklarım varsayarlar. Aile ve şirketin bugününe odaklanmaktan yarım pek göremezler. Lütfen lider adayları ve yedeklemelerini yapm ve kesinlikle aile şirketi anayasasını yapın.
11. Bilimsel araştırmalar, aile şirketlerinin dağılma nedenleri arasında aile içi geçimsizlik üe ilgili nedenleri l’inci sırada gösteriyorlar. O halde ajle şirketi yöneticileri, iş kadar aileyi de yönetmeli, aile ilişkilerini de yönetebilmelidir.