Afrika Ülkelerinde Yatırım Fırsatları

Son dönemde Rusya krizi nedeniyle yeni pazar arayışına giren Türk yatırımcılar, yönünü Afrika’ya çeviriyor. Türkiye ile 20 milyar dolarlık ticaret hacmine sahip Afrika ülkeleri enerjiden inşaata, tekstilden gıdaya her alanda Türk üretici ve ihracatçılarını bekliyor. Afrika’nın yükselen 10 ülkesini ve bu ülkelerdeki yatırım fırsatlarını araştırdık.

Türkiye’nin Rusya ile yaşadığı uçak krizi, Rusya pazarında iş yapan ihracatçı ve üreticilerde ciddi bir endişe yaratıyor. Türkiye’nin Almanya’dan sonraki en büyük ticari partneri konumundaki Rusya’nın Türk mallan ve şirketlerine yönelik engelleri milyarlarca dolarlık zarara yol açabilecek nitelikte. Rusya’nın kimi sektörlere ilişkin kısıtlayıcı kararlan Türkiye ekonomisinde kaygıyla izleniyor. Müteahhitlik sektörüne ilişkin son gelişmeleri, giriş haberimizde de görebileceksiniz.

Hükümet Rusya pazarında yaşanacak kayıpların önüne geçmek için harekete geçmiş durumda. Geçen hafta TÜSÎAD üyelerine seslenen Başbakan Ahmet Davutoğlu, her ihtimale karşı hazırlıklı olunması gerektiğini vurgulayarak, Rusya’da zarar gören Türk yatırımcılara AB ve Afrika pazarını işaret etti. Son yıllarda hızla gelişen karşılıklı ticaret hacminin 20 milyar dolara, doğrudan Türk yatırımlarının 5 milyar dolara ulaştığı Afrika kıtasını mercek altına aldık. Kıtanın parlayan 10 gözde ülkesindeki yatırım firsatlarını inceledik.

‘SAHRAALTI’NA DİKKAT

Bugüne kadar Türkiye ihracatının yaklaşık yüzde 10’unun yapıldığı Kuzey Afrika ülkeleri, son dönemde siyasi çatışmalar ve iç savaşlar nedeniyle Türk yatınmcı için iyi seçenek olmaktan çıkmış durumda. Ancak geri kalan 50’ye yakın Afrika ülkesi, bakir pazarlan ve sürekli artış trendindeki talep çeşitliliği ile büyük fırsatlar sunuyor. Özellikle inşaat, enerji ve gıda sektörleri, kara kıta Afrika’nın gelişiminde kritik öneme sahip. Bugüne kadar orta ve ‘Sahraaltı Afrika’ ile kurulan ticari ilişkiler yetersiz olsa da önümüzdeki 10 yılda Türkiye’nin en önemli ihracat ve üretim pazarlarından biri olmaya aday.

KONSEY SAYISI ARTIYOR

Dış Ekonomik İlişkiler Kurumu’na (DEİK) bağlı olarak faaliyet yürüten 30 Afrika iş konseyi bulunuyor. DEİK son yıllarda sayılan giderek artan iş konseylerinin 54 Afrika ülkesini de kapsayacak şekilde artınlması konusunda çalışmalanna devam ediyor.
DEİK Afrika İş Konseyleri Koordinatörü Tamer Taşkın, Çin ve Hindistan’ın dünya ticaretine gittikçe artan hızda entegre olması ve ihtiyaçlarının artması karşısında Afrika sahillerinde bulunan petrol ve doğalgaz başta olmak üzere çeşitli emtia fiyatlannın arttığını belirtiyor. Taşkın, fiyatlannın artması sonucunda son 15 yıldır bu süreci başarılı idare eden Afrika ülkelerinin hızla kalkındığına işaret ediyor.

Bugüne kadar iç savaşlar ve açlık ile anılan Afrika’da emniyet ve güvenlik sorunlarının giderek hallolduğunu, sağlık sorunlarının azaldığını dile getiren Taşkın, “Bugün Afrika’da her zaman konuşulan açlık sorunu ve yüzdesi düşüyor. Gelir seviyesindeki artışlar yatırımlara dönüşüyor. Genellikle altyapı yatınmlan öne çıkıyor. Afrika ülkelerinden yapılan ihracat artıyor. Bu değişen şartlar Afrika ülkelerinin daha fazla yatırımcı almasının ortamını yaratıyor” diye konuşuyor.

EN ÇOK THY UÇUYOR

Afrika pazannı Türk yatırımcılar için cazip hale getiren bir diğer önemli etken de kıtanın her köşesine sorun yaşamadan ulaşabilecek olmak. Türk Hava Yollan (THY) son üç yılda Afrika’da 25 yeni uçuş noktasını hizmete açtı. THY, dünyada, toplamda 27 ülkede 46 nokta ile Afrika kıtasında en fazla uçuş noktasına sahip havayolu şirketi unvanına sahip. THY’nin kara kıtadaki geniş ağı, sadece Türklerin, komşu ülkelerin, Avrupalılann, Hintlilerin, Çinlilerin Afrika’ya gitmesini değil; aynı zamanda Afrikalıların dünyaya açılmasını ve ticaret yapmasını da sağlıyor. 2015 yılını ‘Afrika Yılı’ ilan eden THY, İstanbul’u Afrika’nın aktarma noktası haline getirmiş durumda. Afrika’da halen Air France ve Emirates ile rekabet eden THY, en son 5 Kasım 2015 tarihinden itibaren Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Durban kentine uçmaya başladı.

AFRİKA DIŞARIDAN BESLENİYOR

DEİK Afrika İş Konseyleri Koordinatörü Tamer Taşkın, kalkınmaya odaklanmış Afrika ülkelerinin birçok bölgesel, ekonomik organizasyonlar kurmaya çalıştığını söylüyor. Yeni dönemde bölgesel ticareti artırmanın ötesinde, ülke bazında altyapı yatırımlarının hayata geçirilmesinin daha çok önemsendiğini ifade eden Taşkın, bugün itibariyle Afrika ülkeleri arasındaki ticaret hacminin kıtanın toplam ticaret hacminin yüzde 7’sine karşılık geldiğine dikkat çekiyor. Taşkın, “Ülkeler arası ticareti geliştirmek ve altyapı yatınmlannı yapmak ancak stratejik, politik ilişkilerle gerçekleşebiliyor. Ulaşım, bürokrasi kaybedilen zaman ve para ekonomileri kilitleyen ve çözülmesi gereken bir faktör olarak yönetimlerin önünde duruyor” diyor.

Peki Türk şirketlerinin Afrika pazarına girişte nasıl bir strateji izlemeli? Kara kıtaya yatırım yapmak isteyen şirketler, hangi ülkelere ve sektörler odaklanmalı?