Kalp Krizi veya Felç Sonrası Soğutma Yeleği
Soğutma yeleği-İş fikirleriİş fikri: Hayat kurtaran, ani kalp durması veya kalp krizi yaşayan hastaları tıbbi olarak soğutan cihaz.
Girişimci: Susan Elder, Shane Williams, Avustralya
Finansal Ödül: 20 Milyon Dolardan Fazla
İş fikri hikâyesi: Susan Elder, hayatını büyük bir kısmını yoğun bakım ünitesindeki hastalarla ilgilenerek geçirdi. Ama acil durumlarda uzun süredir yaşanan bir sorunu çözerek hemşirelikten mucitliğe geçiş yaptı. Yani kalp krizi veya felç geçiren hastalar hızlı bir şekilde nasıl soğutulabilir.
Soğuk Tutma
Bilimsel araştırmalar hafif ısı kaybının ani kalp durması yaşayan hastaların hayatta kalmasına yardımcı olabileceğini göstermektedir. Vücut ısısının kontrollü olarak 34 – 32 dereceye düşürülmesi hastayı rahatsızlığa bağlı sinirsel hasarlardan koruyacaktır, ancak bu vücut ısısındaki düşüş işleminin hızlı yapılması gerekir.
Elder’in buluşundan önceki soğutma birimleri hem çok pahalıydı hem de yoğun bir uğraş gerektiriyordu. Bu cihazları çalıştırmak için Bazen uzmanların bilgi birikimlerine ihtiyaç duyulabiliyordu ve hasta yoğun bakım ünitesinde sabitlenmediği sürece bu cihazlar kullanılamıyordu. Elder ve arkadaşlarının kullandığı diğer bir alternatif yöntem de yerel petrol istasyonuna koşup hastanın üzerine koymak için kırılmış buz torbaları almaktı.
Bir hastayı 12 ile 24 saat arasında soğuk tutmak çok fazla oranda buz gerektirir bir süre sonra bu buzlar eriyerek ortalıkta ıslak bir dağınık ortam bırakır. Bu yüzden buz her ne kadar etkili olsa da yeteri kadar pratik veya ideal bir çözüm değildi. Bir şeylerin yapılması gerekiyordu ve Elder Hornsby Cooling Kit’i buldu. Bu cihaz ucuz ve kullanımı kolaydı ve taşınabilir olduğu için hastaneler ve ambulanslara yerleştirilebilirdi.
Bir Makale İle Başladı
Bu buluşunun başlangıç noktası Arctic Heat adındaki bir şirket tarafından tasarlanan bir vücut soğutma yeleği hakkındaki bir makale oldu. Ameliyathane personelinin uzun süren ameliyatlarda ısı stresiyle nasıl başa çıktıklarını anlatan bir başyazı okudu. Burada özellikle ilk Bali bombardımanının ardından olanlar anlatılıyordu. Yanık hastalarının bulunduğu ameliyathanelerde sıcaklık diğer yerlere oranla yüksek bir ısıda tutulmalıdır ve bu da personelin tek bir hastayla ilgilenirken başa çıkabileceği bir şeydir. Ancak Bali’deki hastalar peşi sıra birbirinin ardından gelmekteydi ve personel 12-16 saatlik vardiyalarla yüksek ısılı ortamlarda çalışmak zorunda kalıyordu. Ameliyathanedeki bir çalışan herkesin soğutucu yelekler giymesini tavsiye etmişti ve bu da ısı stresi problemlerini çözmüştü.
Bu da Elder’in benzer bir ürünün kalp veya felç hastaları için kullanılabilir mi diye düşünmesine yol açtı. Hemşire Arctic Heat’in yönetim müdürü Shane Williams ile bağlantıya geçti ve aslında elit sporcular için tasarlanmış olan bu soğutucu yeleklerin uygun olup olmadığını sordu. Uygun değildi ve ondan sonraki dört yıl boyunca bu ürünü hastalar için geliştirdiler.
Araştırma ve Geliştirme
Williams’ın yelekler için tasarladığı teknolojinin daha fazla düzeltilmesine ihtiyaç yoktu. Bu yeleği hastaların kullanabileceği hale getirmek için tek gerekli olan şey şeklinin ve parçaların tasarımının değiştirilmesiydi. Hemşire hastalar için neyin uygulanabilir ve neyin uygulanamaz olduğu hakkında Williams’a sürekli olarak bilgi vererek ikisinin arasındaki sürekli diyalogların sonucunda bu tamamlanmış ürün oluşturuldu.
Kalp hastalarının vücut ısıları 3 saat içinde 32 – 34 dereceye düşürülmelidir ve bunu yapabilmek için de çok fazla kanın soğutulması gerekir. Bu yüzden Williams ve Elder dikkatlerini saç derisi, gövde ve damarlar gibi büyük arter alanlara çevirdiler. Etkili bir şekilde çalışabilmesi için her parçanın doğru bölgeyi kaplayabilmesi için doğru şekilde olması ve hemşirelerin bunu kolayca kullanabilmesi gerekiyordu.
Sonunda bir adet şapka, battaniye ve damarlar ve koltuk altı için bezler buldular. İç içe geçmiş polyesterden üretilen soğutucu bezler soğuk suda yaklaşık 10 dakika bekletilerek jele dönüştürülen biyolojik olarak çözülebilen granüller ile doldurulmuştur. Nesneler kurutulmuş ve bir dondurucunun içine konmuştur. İki saatte dondurulduktan sonra hastalar için yaklaşık 2 saatlik bir soğutma görevi görebilir. Her kit 2 malzemeyle gelir, biri hastanın üzerine uygulanırken diğeri buzlukta donmaya bırakılır. 2 saatte bir değiştirilirler ve bu sayede hasta gerekli olan süre boyunca aralıksız soğutulmuş olur. Arctic Heat bu teknolojinin patentini ve kumaşın da lisansını almıştır.
Zaman Tüketimi
Ürün geliştirme sürecinin tamamında en çok zaman alan kısım bu sürecin her aşamasında yapılması gereken hasta, güvenlik ve tıbbi testlerdi. Aynı zamanda içerikleri uygun protokol komitelerini memnun etmeliydi. “Bu süreç çok uzun ve yavaş bir süreçtir ve çok fazla para harcamayı gerektirir.” diyordu Williams.
Hornsby Arctic Cooling Kitleri 2006 yılında satışa sunuldu ve o zamandan beri İngiltere, İrlanda, Avustralya ve Yeni Zelanda’daki hastanelerde kullanılıyor. Birleşik Krallıkta NHS hastanelerinin yarısında ve ambulansların birçoğunda bu soğutma kitlerinden var. Aynı zamanda yakında diğer ülkelere de ulaşmayı planlıyorlar.
