Mobbinge Karşı Yeni Yasal Düzenlemeler: Çalışanları Neler Bekliyor?

Mobbing ile Mücadelede Yeni Dönem: İş Hayatını Nasıl Değiştirecek?

İş yerlerinde psikolojik taciz (mobbing), çalışanların motivasyonunu düşüren, sağlıklarını olumsuz etkileyen ve verimliliği azaltan ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Bu sorunla etkili bir şekilde mücadele etmek amacıyla, Cumhurbaşkanlığı tarafından yayımlanan yeni genelge, iş hayatında önemli değişiklikler getiriyor. 2025/3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, mobbing mağdurlarının haklarını korumak ve iş yerlerinde daha güvenli bir çalışma ortamı sağlamak için kapsamlı bir düzenleme sunuyor. Peki, bu genelge iş hayatını nasıl değiştirecek? İşte detaylar…

Mobbing Nedir ve Neden Önemli?

Mobbing, iş yerlerinde çalışanların sistematik olarak baskı, aşağılama, dışlanma ve psikolojik şiddete maruz kalması durumudur. Bu tür davranışlar, çalışanların hem psikolojik hem de fiziksel sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir. Türkiye’de Çalışma Hayatı İletişim Merkezi ALO 170’e 2024 yılına kadar 145 bin 308 mobbing başvurusu yapıldı. Bu rakam, iş yerlerinde psikolojik tacizin ne kadar yaygın olduğunu ve bu soruna karşı acilen önlem alınması gerektiğini gösteriyor.

Yeni Genelge ile Neler Değişiyor?

6 Mart 2025 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 2025/3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, mobbing ile mücadelede yeni bir dönemi başlatıyor. Genelge, çalışanların sağlıklı, güvenli ve huzurlu bir çalışma ortamında görev yapmalarını sağlamayı ve toplumsal refahı artırmayı hedefliyor. İşte yeni düzenlemenin getirdiği önemli değişiklikler:

1. Başvuru Mekanizmaları Genişletildi

Mobbing mağdurları, artık daha fazla başvuru seçeneğine sahip. Genelge ile birlikte, çalışanlar bağlı bulundukları kurumlara başvurabilecekleri gibi, aşağıdaki mercilere de doğrudan şikayette bulunabilecek:

• Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER)
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Dilekçe Komisyonu
• ALO 170 Hattı
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
• Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu
• Kamu Denetçiliği Kurumu

Bu çok kanallı başvuru sistemi, çalışanların hak arama süreçlerinde karşılaşabilecekleri engelleri en aza indirmeyi amaçlıyor.

2. ALO 170 Daha Etkin Hale Getirildi

Mobbing mağdurları için kritik bir destek hattı olan ALO 170, yeni düzenleme kapsamında daha etkin bir şekilde hizmet verecek. Hatta görev yapan psikologlar, çalışanlara hem bilgilendirme hem de psikolojik destek sağlayacak. Bu sayede, mağdurlar sadece hukuki değil, aynı zamanda psikolojik açıdan da desteklenecek.

Psikolojik Tacizle Mücadele Kurulu Yeniden Yapılandırıldı

Yeni genelge ile birlikte, Psikolojik Tacizle Mücadele Kurulu yeniden yapılandırıldı. Kurul, aşağıdaki kurum ve kuruluşların temsilcilerinden oluşacak:

• Adalet Bakanlığı
• Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu
• Kamu Denetçiliği Kurumu
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
• İşçi, işveren ve kamu görevlileri konfederasyonları

Kurulun temel görevleri arasında, iş yerlerinde psikolojik tacizle mücadele için politika geliştirmek, farkındalık artırıcı eğitimler düzenlemek ve araştırmalar yapmak yer alıyor. Ayrıca, kurul tarafından hazırlanacak raporlar ve rehberlerle kamuoyu bilinçlendirilecek.

İşveren ve Yöneticilere Yeni Sorumluluklar

Yeni genelge, işveren ve yöneticilere önemli sorumluluklar yüklüyor. KYO Legal Hukuk Bürosu Ortak Avukatı Gamze Müge Kan, bu konuda şu açıklamalarda bulunuyor:

“2025/3 sayılı mobbing genelgesi, işverenlerin psikolojik taciz olarak değerlendirilebilecek her türlü eylem ve davranıştan kaçınmasını ve önleyici politikalar geliştirmesini zorunlu kılıyor. Ayrıca, iş yerlerinde mobbinge karşı farkındalığı artırmak amacıyla eğitim ve bilgilendirme programları düzenlenmesi gerekiyor. Bu programlarda, çalışanlara hakları ve başvuru mekanizmaları hakkında kapsamlı bilgiler verilmesi planlanıyor.”

Kan, ayrıca toplu iş sözleşmelerine mobbing ile ilgili önleyici ve koruyucu hükümlerin eklenmesinin teşvik edildiğini belirtiyor.

Gizlilik ve Hızlı Soruşturma Süreçleri

Yeni genelge, psikolojik taciz iddialarının araştırılmasında gizlilik ve hız ilkelerine büyük önem veriyor. Soruşturma süreçlerinin hızlı ve dikkatli bir şekilde yürütülmesi, hem mağdurların haklarının korunması hem de kurumların itibarının zarar görmemesi açısından kritik öneme sahip. Bu süreçlerde, tarafların adil bir şekilde dinlenmesi ve delillerin titizlikle değerlendirilmesi gerekiyor.

Daha Sağlıklı ve Verimli İş Ortamları

Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, iş yerlerinde mobbing ile mücadelede önemli bir adım olarak öne çıkıyor. Çalışanların kendilerini güvende hissetmesi ve haklarını etkin bir şekilde savunabilmesi, daha sağlıklı ve verimli bir çalışma ortamı yaratılmasını sağlayacak. İşverenlerin ve yöneticilerin bu konuda alacakları önlemler, genelgenin başarıya ulaşmasında kilit rol oynayacak.

Mobbing ile mücadelede atılan bu adımlar, sadece çalışanların değil, iş verenlerin de lehine sonuçlar doğuracak. Sağlıklı bir çalışma ortamı, hem çalışanların motivasyonunu artıracak hem de iş yerlerinin verimliliğini yükseltecek. Bu nedenle, yeni genelgenin etkili bir şekilde uygulanması, tüm taraflar için büyük bir kazanım olacak.

Unutmayın: Mobbing, sadece bir çalışan sorunu değil, toplumsal bir sorundur. Bu mücadelede herkesin üzerine düşen bir rol var. İş yerlerinde psikolojik tacizi önlemek ve mağdurların haklarını korumak, hepimizin ortak sorumluluğudur.