Paketlemede Sıra Dışı Yenilikler
Ambalajlamada sıra dışı yenilikler var. Yeni nesil teknikler klasik alışkanlıkları hızla değiştirebilir. Bu işe yönelenler ileride çok kazanacak!
Paketleme deyip geçmemeli!
NUR DEMÎROK / PARA ; ÖZELLİKLE besin-içecek konusunda ayrı bir öneme sahip ‘paketleme prosesi‘, dünya genelinde başlı başına bir endüstri olarak bugün önemli bir yer tutuyor.
Paketleme günümüz şartlarında evrim geçirerek epeyce gelişmiş durumda.
Paketlemelerin genel amacı içindeki malzemeleri koruma, belirli sürelerde saklama, sağlamlık, kolay taşınırlık, porsiyonlama, neme ve dış etkenlere karşı koruma gibi olgular.
Ayrıca bir pazarlama unsuru olarak ürünleri cazip gösteren estetik amaçları da unutmamak gerek.
Günümüzde çevre kirliliği ekolojik dengesizlikler ‘karbon ayak izi‘, geri dönüşüm, hijyen, sürdürülebilirlik konuları da gündeme gelince paketleme konusu daha da önem kazanıyor.
Modern paketleme çeşitleri ‘biyoplastik‘ de denilen doğada çözünür bitkisel bazlı plastiklerden ya da geri dönüştürülmüş plastik, kağıt, gibi materyallerden elde ediliyor.
Bitkisel bazlı plastikler ise bitkisel özüt, yağ ve nişastalardan üretiliyor. Bu hafif doğada çözünür plastikler, günümüzdeki ayrıcalıklı yerini hala koruyor.
Bir başka sürdürülebilir paketleme materyali ise selüloz bazlı malzemelerden oluşuyor.
Geri dönüştürülen kağıt ve kartonların dışında, ağaçlan koruma adına odunumsu bitkilerden ve pamuk liflerinden üretilen yeni nesil materyaller de dayanıklılığı, neme karşı koruması ve uzun raf ömrü sağlamasıyla öne çıkıyor.
Ayrıca özellikle ’Covid 19‘ döneminde antimikrobiyal karışımların da eklendiği selüloz bazlı ambalaj materyalleri ise yeni nesil ürünlerle etkileşime girmiyor.
’Compostable’ (toprağa karışıp besleyen), recyclable’ (geri dönüşen) ve ‘sustainable’ (sürdürebilir) ifadeleri günümüz peketleme endüstrisinin adeta mottoları haline gelmiş durumda.
Özellikle ‘eco-friendly’ olanlar çevreyi korumakla kalmıyor; benzerlerinden ayrılarak daha pozitif, sıra dışı bir imaj yaratmayı da sağlıyor.
Göze çarpan bir diğer gelişme ise ‘yenilebilir‘ ambalajlar! Bunlar sindirim sistemine zarar vermediği gibi, uygun ürünleri taze ve taşınabilir tutmakta da çok etkili olduktarı söyleniyor.
Yenilebilir bitki polimerleri ve ‘PLA’ (polylactic acid) malzemelerden oluşan paketleme materyalleri ise istenirse içindeki ürünle birlikte tükenebiliyorlar.
Özellikle şekerleme, çikolata ve dondurma ambalajlarında kullanılan bu tür malzemeler bugün öylesine ilgi çekiyor ki, dünyaca ünlü bir fast-food firması, belirli noktalarda kahve bardaklarını bu malzemeyle sunuyor: Kahvenizi içiyorsunuz sonra da kartona benzer kahve bardağını afiyetle yiyorsunuz!
Yenilebilir paket ve ambalajlar ayrıca saydam, jelatinöz kaplamalar şeklinde de olabiliyor ve şekerleme endüstrisinde bugün epeyce kullanılıyor.
Diğer bir örnek ise ‘akıllı paketlemeler‘. Çoğunlukla besin ve ilaç endüstrisinde aranan ‘smart packaging‘ denilen bu türden paketleme sistemlerinde birçok teknolojik yeniliklerden de yararlanılıyor.
Biyo-sensörler, tazelik ve ısı göstergeleri, içerik monitörleri gibi teknolojik öğeler ise bu aşamada bolca kullanılıyor.
Ayrıca ürünlerin son halini gösteren barkod ve data taşıyıcıları da hemen dikkati çekiyor.
Uzun ve zahmetli lojistik prosesler gerektiren ürünlerin doğru saklanmasında da önemli rol oynayan bu yeni nesil paketleme türleri gelişmiş ülkelerde hayret edilecek düzeyde giderek yaygınlaşıyor.
ALIŞKANLIKLAR HIZLA DEĞİŞİYOR!
Tüm bunların dışında günümüzde ürün ambalajları, daha sade ve oldukça yalın hale gelmiş durumda.
Ergonomik olarak da değişime uğrayan ürün paketleri, kavanoz gibi sert ve gereksiz hava boşluğu bırakan paketlemeler yerine, ‘flexible pouch‘ diye bilinen ‘kese-torba‘ türü ambalajlar haline dönüşüyor. Esnek, katlanabilir ve dayanıklı materyalden üretilen bu tür ambalajlar tüketiciler için daha cazip ve eğlenceli olmasının yanı sıra daha az yer kaplıyor.
Hemen her ürünün kese-torba paketi şeklindeki versiyonları çıkmış bulunuyor. Yoğurt, ton balığı, reçel, krem peynir ve sos ambalajlamasında kullanılan bu tür, turşu kavanozlarının bile yerini almaya başlayacak gibi görünüyor.
Örnekleri çoğaltmak mümkün; örneğin kozmetik endüstrisinde krem ve şampuan gibi ürünlerin paketlenmesinde de kullanılan ‘flexible pouch‘ türü ambalajlar daha birçok alanda ilgi görüyor.
Öyle ki, 2022 dünya ‘flexible pouch‘ pazarı yaklaşık 55 milyar dolar şeklinde ölçülürken, 2026 yılına doğru bu rakamın 73.5 milyar dolara yükselmesi bekleniyor.
Modern paketleme endüstrisi dayanıklılık, uzun raf ömrü, nem kontrolü gibi klasik gereklilikler yanında; teknolojik, ergonomik, geri dönüştürülebilir, çevre dostu, hijyenik unsurları da fazlasıyla içeriyor.
Bizim de bir süre sonra daha şaşırtıcı yeniliklerle karşılaşacak olmamız ise kesin gibi görünüyor.
NUR DEMÎROK / PARA
