E-Ticaret Sektöründe Şirketler Çalışacak Eleman Bulamıyor

PANDEMİ birçok sektörü kaosa sürüklerken bazı sektörlere ise kaldıraç etkisi yaptı. Bunların başında da e-ticaret geliyor. 2020’de internetten satış yapan işletme sayısı bir önceki yıla kıyasla 4 katma çıktı. E-ticaretin GSYH’ya oranının yüzde 4.5’e ulaşmasıyla Türkiye artık olgun pazarlar arasına girdi. E-ticaret harcamaları da yüzde 45 büyüdü. Bu hızlı ve mecburi büyüme sektörde ciddi bir istihdam açığına neden olmuş durumda.

E-Ticarette En Çok Aranan Personeller

Sektör paydaşları dertli. Aranan eleman ya çok zor bulunuyor ya da bulunamıyor, özellikle yazılım tarafında arz-talep dengesi şaşmış durumda. Eskisi kadar kolay kurye de bulunamıyor. Yetenek havuzu çok dar. Sınırlı sayıda iş gücüne ulaşmak artık çok zor. Maaşlar da arttı. Kargocudan fotoğrafçıya, dijital pazarlamacıdan yöneticiye, SEO uzmanından sosyal medya temsilcisine, depocudan analiste kadar onlarca kategoride istihdam açığı var. Elini taşın altına koyup akademiler bünyesinde sektöre uzman yetiştirmeye çalışan firmalar da var. işte sektör paydaşlarının ağzından en çok aranan personeller ve en çok talep edilen roller.

TÜBISAD Yönetim Kurulu Üyesi, E-ticaret Komisyonu Başkanı Burak Ertaş’a göre, e-ticaret sektörü pandemi öncesinde kazandığı büyüme ivmesini Covid-19 salgınının etkisiyle daha da artırdı. TÜBISAD ve Deloitte Digital işbirliğiyle hazırlanan “TÜBISAD Ekonominin Dönüştürücü Gücü: E-Ticaret Etki Analizi 2020 Raporu” da bu trendi doğrulayan bulgular içeriyor. E-ticaret sektörünün, 2014 ile 2019 yılları arasında ortalama yüzde 35’lik bir büyüme sergilediğini, pandeminin etkisiyle ise yüzde 45 büyüdüğünü, e-ticarete katılan işletme sayısının 2015’ten bu yana yüzde 42 oranında arttığını ifade eden Ertaş, “2020 yılında dünyada internet kullanan her beş kişiden dördünün e-ticareti deneyimlediğini öğrendik. Bu noktada e-ticaretin pandemi sonrasında da önemli bir iş modeli olmayı sürdüreceğine inanıyoruz.

E-ticaret sektöründe yaşanan yükseliş trendi, belirli alanlarda yetkin insan kaynağı ihtiyacını öne çıkarıyor. Özellikle e-ticaret uzmanı, e-ticaret yöneticisi, pazarlama uzmanı, grafiker, SEO uzmanı, lojistik uzmanı, sosyal medya temsilcisi, çağrı merkezi personeli, depo personeli, yazılımcı, proje yöneticisi ve analist gibi alanlarda ihtiyacın olduğunu görüyoruz” diyor.

Söz konusu rapora göre e-ticaretin, lojistik ve ödeme sistemleri gibi bileşenleri arasında dijital dönüşüm süreçlerine olan katkısı da görülüyor, işletmelerin yüzde 81’i internet satışları sayesinde dijital yetkinliklerinin arttığını belirtiyor. Geleneksel lojistik sektöründe mikro dağıtım gibi çeviklik ve teknoloji odaklı yeni değer önerileri gelişirken, 2020 yılında yapılan tüm gönderiler içerisinde lojistik sektöründe e-ticaretin payı yüzde 60 olarak ölçülüyor.

Kargo sektöründe 2020 yılında yüzde 65 istihdam artışı yaşandığı da görülüyor. Sektörün en önemli sorunlarından birinin nitelikli personel arayışı olduğunu belirten Ertaş, “E-ticaret gün geçtikçe büyüyen bir sektör. Bu hızlı büyüme, yetkin insan kaynağı ihtiyacını da beraberinde getiriyor. Burada temel çözümün ihtiyaç duyulan alanlarda oluşturulacak eğitimlerle insan kaynağı yetiştirmek olduğuna inanıyoruz” diye konuşuyor.

YAN SEKTÖRLERDE DE AÇIK VAR

TOBB E-ticaret Meclisi Üyesi, Ticimax E-ticaret Sistemleri Kurucusu Cenk Çiğdemli, e-ticaret sektöründe ciddi bir istihdam açığı olduğunu belirterek, “E-ticaretin her kademesinde yeni personel ihtiyacı var ve bu ihtiyaç her geçen ay artıyor” diyor. Pandeminin etkisiyle 2020’de internetten satış yapan işletme sayısının bir önceki yıla kıyasla 4 katma çıktığını hatırlatan Çiğdemli, “E-ticaretin GSYH’ya oranının yüzde 4.5’e ulaşmasıyla Türkiye artık olgun pazarlar arasına girdi.

E-ticaret harcamaları yüzde 45 büyüdü. TÜBISAD raporlarına göre, Türkiye’de e-ticaret yapan işletmelerin yüzde 22’si ek istihdama ihtiyaç duyduğunu belirtmiş. Fakat sektör sadece internet satışı yapan firmalardan da ibaret değil. E-ticaret ile bağlantılı birçok yan sektör var. Tüm sektör paydaşlarını hesaba katarsak, sektörde ek istihdam ihtiyacı duyan firma oranı yüzde 50’den fazladır” açıklamasında bulunuyor.

EN ÇOK ARANANLAR

Sektörde e-ticaret uzmanı, e-ticaret yöneticisi, pazarlama uzmanı, grafiker, SEO uzmanı, lojistik uzmanı, sosyal medya temsilcisi, çağrı merkezi personeli, depo personeli, yazılımcı, proje yöneticisi ve analist gibi birçok kategoride istihdam açığı olduğunu vurgulayan Çiğdemli, “Sektörde şu an en önemli sorun, uzman personel bulunamaması. E-ticaret çok büyük bir sektör ve gittikçe de büyüyor. Sektör özellikle gençlere bu alandaki istihdam boşluklarını doldurmak için çok fazla fırsat sunuyor” diye konuşuyor.

E-ticaret alanında kendini geliştirmek isteyen herkese Ticimax Akademi bünyesinde 5 yıldır ücretsiz e-ticaret eğitimleri vermekte olduklarını belirten Çiğdemli şu bilgileri aktarıyor: “Pandemiyle beraber eğitimlerimizi webinar serisi ve uzmanlar tarafından yapılan canlı yayınlar ile online ortamda vermeye başladık. Şimdiye kadar on binlerce kişiye ulaştık. E-ticaret, e-ihracat, pazaryerleri, SEO, sosyal medya satış ve pazarlama yöntemleri, Google Ads, Facebook reklamcılığı, Google Analytics, e-ticaret fotoğrafçılığı gibi onlarca başlıkta ücretsiz eğitim sunuyoruz, özellikle bu sektörde kendisini geliştirmek isteyen gençleri eğitimlerimize bekliyoruz. Bu sektörün geleceği çok parlak.”

YAZILIMCIDA ARZ-TALEP DENGESİ ŞAŞTI

WorqCompany Kurucu Ortağı Cem Baytok da e-ticaret’in katlanarak büyümesinin belirli alanlarda nitelikli işgücü ve servis sağlayıcı ihtiyacı doğurduğuna işaret ederek, “Bunlar, teknoloji, pazarlama ve lojistik alanlarında belirgin bir darboğaz doğurdu. Teknoloji alanında, hızla büyüyen elektronik pazar yerleri, nitelikli yazılımcı işgücünün büyük bölümünü giderek artan şekilde çekerek, yazılımcı arz talep dengesini doldurulması zor bir duruma soktu. Bunun sonucu ücretler katlanarak arttı.

Pazarlama kanallarında, dijital kanallar daha da ağırlıklı hale geldikçe reklam veren sayısının artması ve Google, Facebook gibi şirketlere ödenen reklam birim maliyetlerinin yükselmesi sonucu doğdu. Bu yüzden de, bu bütçeleri akılcı bir şekilde yönetebilecek dijital pazarlama profesyonelleri için talep önemli şekilde arttı” diyor. E-ticaretin küçük paketlemeler, yurtiçi ve yurtdışı kargolar, iadeler, kuryeler ve diğer lojistik süreçlerdeki gereksinimlerinin, e-ticaret satıcılarının bu altyapıları kurmaları veya bu başlıklarda yeni servis sağlayıcılarla çalışmaları zorunluluğunu doğurduğuna da değinen Baytok şu bilgileri veriyor:

“Bu alanda ortaya çıkan iş ve işletmeler de mavi ve beyaz yaka çalışanlar için yeni iş alanları haline geldi. Bu gereksinimleri karşılamak için, nitelikli yazılımcı sayısının eğitimlerle artırılması gerekli. Dijital pazarlama süreçlerinin alternatif kanallarla çeşitlendirilmesi ve bu alandaki nitelikli servis sağlayıcıların artırılması bir başka gereksinim. Son olarak da, işçi haklarını da gözetecek şekilde, lojistik sektöründe e-ticaret lojistiğinin yeni servis sağlayıcılarının desteklenmesi gerekiyor.”

KARGOCUDAN FOTOĞRAFÇIYA HER ALANDA İHTİYAÇ VAR

Digital Exchange CEO’su Emrah Pamuk’a göre istihdam oluşumu, tüketiciden gelen alışveriş talebiyle doğru orantılı. Covid-19’un başlamasıyla beraber Türkiye’de, gerekli dijital altyapı da olduğu için milyonlarca insan her türlü ihtiyacını online satış kanallarından karşılama yoluna gitti.

Görünen o ki, salgın bitse dahil tüketicilerin e-ticaretten alışveriş yapma alışkanlıkları da devam edecek. “E-ticaret sektörü salgın öncesinde kendi artış hacimlerini hesaplayarak, buna ilişkin bir istihdam programı hazırlamıştı. Fakat karşılaşılan durumun getirdiği olağanüstü hal nedeniyle, bir anda personel açığı ortaya çıktı” diyen Pamuk, bugün özellikle kargo sektörü başta olmak üzere, e-ticaret sektörü için SEO, sosyal medya satış ve pazarlama, Google Ads, Facebook reklamcılığı uzmanları, Google Analytics çalışanları, e-ticaret fotoğrafçısı gibi birçok alanda çalışacak yetkin personele ihtiyaç duyulduğu bilgisini veriyor. Son yıllarda üniversitelerin e-ticaret ve dallarına ilişkin vasıflı eleman yetiştirmekteki yetersizliğinin de, sektörün eleman bulamamasına ilişkin bir başka sorun olduğuna değinen Pamuk, sektördeki ihtiyaçlara yönelik şunları aktarıyor:

“E-ticaret bir bütündür. İnternet siteniz için 1 milyon dolarlık yatırımla, dünyanın en iyi yazılımını oluşturabilirsiniz. Güvenli alışveriş için tüm dijital korsanlık tedbirlerini alabilirsiniz. Fakat satacağınız ürüne dair detaylı ve satış odaklı bir fotoğrafçılık hizmeti almamışsanız, ürünün görsellerini tam olarak yansıtamazsanız yaptığınız yatırım da boşa gidebilir.

E-ticaret sektörü fikrin ortaya çıkışından yani ‘Biz bir online alışveriş sitesi kuracağız’ deme düşüncesinden itibaren bu sürecin bütçesini yönetecek mali profesyoneller, site tasarımcıları, siber güvenlik uzmanları, profesyonel ürün fotoğrafçıları, müşteri deneyimi uzmanları, Google’da ürünün ve sitenin görünürlüğünü artıracak SEO ekibi, sosyal medyada yapılacak pazarlamayı yürütecek profesyoneller gibi birçok uzmanın uyum içinde çalışmasını gerektirir. Linkedln ya da diğer platformlardaki iş ilanlarına göz atın.

Birkaç adayın bir arada yapabileceği işin ya da birkaç kişinin birlikte taşıdığı özelliklerin tek adaydan istendiğini göreceksiniz. Bu özellikler, o personeli arayan şirket insan kaynaklarının hayali, hedefi olabilir fakat bu bize bir şeyi gösteriyor ki, e-ticaret sektöründe çalışacak profesyoneller hızla dikey şekilde uzmanlaşmalılar. Böylece hem kolay iş bulacaklar, hem de aranan kişi olacaklarından ücret konusunda rahat edecekler.”

KURYE BULMAK ESKİSİ GİBİ KOLAY DEĞİL

24 Saatte îş’in kurucu ortağı Gizem Yasa, e-ticaretin pandemide en çok kazanan sektörlerden biri olduğunu belirterek, “E-ticaret ile bağlantılı pek çok farklı iş kolu da buradaki talep artışından etkilendi. Teknolojiyi kullanarak komplike bir operasyonu kolaylaştırmaya çalışan şirketlerdeki ihtiyaçları ikiye ayırabiliriz. Bir tarafta teknik yetkinlik gerektiren, farklı dillerde ve şekillerde ekspertiz alanları olan yazılım sektörü var. Diğer tarafta ise operasyonun kalbinde yatan lojistik, kurye, veri giriş gibi pozisyonlar var.

Yazılımcı ihtiyacı inanılmaz artmış durumda ve arz talep dengesi tamamen şaştı. Bu sebeple yazılım sektöründeki maaşlar ve beklentiler de çok kısa süre içerisinde başka bir boyuta geçti. Piyasadaki yazılımcı sayısı ihtiyacın çok altında çünkü özellikle uzaktan çalışmanın ve freelance’in bu kadar gündemde olduğu bir süreçte yazılımcılar döviz ile yurtdışındaki şirketlere iş yapabiliyor ve bu da piyasadaki arzın daralmasına sebep oluyor” diyor. Operasyon pozisyonlarında da kalifiye ve deneyimli insan bulmanın kolay olmadığını, fakat yazılımcı tarafındaki zorluk kadar büyük bir arz talep dengesizliği de bulunmadığını ifade eden Yasa, “Bir tek kurye tarafında büyüyen yapılar dolayısıyla kurye bulmak eskisinden daha zor.

Lojistik personeli ve e-ticaret elemanı yetiştirilmesi nispeten daha kolay pozisyonlar olduğundan dolayı bu iki pozisyonu bulmak o kadar güç değil. Şirketler deneyimli insan arıyorlar ama o kaynağı kendileri yaratmak noktasında çok isteksizler. Durum bu olunca arz talep dengesizliği söz konusu olunca problem çözümsüz hale geliyor. Bu durumun tek çözümü yeteneklerine ve karakterine güvendiğiniz insanlar seçip yetiştirmek için insana yatırım yapmaktan geçiyor” diye konuşuyor.

YENİ İŞ KOLLARININ ORTAYA ÇIKMASI ZORLADI

tncehesap.com Kurucu Ortağı Nurettin Erzen de işlerini fiziksel mağazalarda yürüten birçok firmanın, pandemi döneminde dijital ortama geçiş yaptığını hatırlattı. Erzen, “Bu durum, e-ticaret sektöründe yeni firmaların yer almasına ve iş hacminin hızlı bir şekilde artmasına sebep oldu. Bu süreçte, sektörün ve müşteri kitlesinin büyüdüğünü de söylemek mümkün. Ancak, stratejik noktalara kalifiye eleman bulmakta zorlanılması ve değişen sektör dinamikleri neticesinde, bugüne dek ihtiyaç duyulmamış yeni iş kollarının ortaya çıkması gibi nedenler sonucunda, bu alandaki istihdam hacmi aynı oranda bü-yüyemedi” diyor.

E-ticaret sektöründe, gelişen dinamiklere ayak uydurmak için yapılması gereken ilk şeyin, istihdam ihtiyacının iç kaynaklardan çözülmesi olduğunu düşünen Erzen, şunları aktarıyor: “Bunu sağlamak için, mevcut çalışanların kişisel gelişim ve eğitim ihtiyaçlarının en iyi şekilde karşılanması gerektiğine inanıyorum, özellikle eğitim konusu sektörümüzün geleceği açısından büyük bir öneme sahip. Biz de iç kaynakların etkin ve verimli bir şekilde kullanılması amacıyla, departman içi ve departman arası iç rotasyon faaliyetlerimizi de sürdürüyoruz.”

ŞİRKETLER YARIŞ HALİNDE

EG Bilişim Teknolojileri CEO’su Gökhan Bülbül ise, e-ticaret toplam istihdama 1.9 milyon çalışanla katkıda bulunduğunu aktararak, “E-ticaret destekli istihdamın Türkiye istihdamına yüzde 7,2 oranında katkısı bulunuyor. Tüketicilerin online alışverişe ilgisinin art-ması ve e-ticaret hacminin yükselmesi nitelikli çalışan ihtiyacını, dolayısıyla istihdam açığını artırıyor.

E-ticaret sektöründeki şirketler zamanla yarış halindeler. Sadece kaliteli hizmet beklenmiyor, aynı zamanda bu hizmeti hızlı sunmak gerekiyor. E-ticarette kaliteyi ve hızı bir arada sunabilmek pazarlama, iletişim, yazılım, lojistik, satış gibi departmanlardaki çalışanların yetişmiş insan gücü filtresinden geçmiş ve uyumlu şekilde çalışmaları ile doğru orantılı, istihdam açığının en büyük sebebi, alanlarında görevlendirmek üzere yeterli eğitim ve deneyim seviyesine personel bulmanın zor olması” diye konuşuyor.

YETENEK KAZANMAK İÇİN BAŞARI ÖDÜLLENDIRILMELI

Bülbül’e göre, e-ticaret şirketleri, kurum kültürlerine yatırım yaparken yeni yetenekleri ekiplerine kazandırmak için çaba harca-malı. Şirketler çalışanlarına sunacakları değer önermesini gözden geçirmeliler. Bu, sadece klasik yan haklarla sağlanabilecek bir durum değil. Aidiyet, takım ruhu, güven, fikirlerin görevden bağımsız dinlenebilir olması, o iş yerinde çalıştığından dolayı gurur duyması, terfiler dahil tüm süreçlerdeki hakkaniyet gibi birçok boyut söz konusu.

Ayrıca e-ticaretin doğası gereği, konusuna göre farklı uzmanlıklar gerektiğine de işaret eden Bülbül şunları aktarıyor: “Tedarik konusunda sorun yaşanmıyorsa bile dijital pazarlama konusunda geride kalınmışsa hedeflenen satışa ve başarıya ulaşmak mümkün olmuyor. Başarıyı ödüllendiren bonus sistemleri de çalışanların başarılarının düzenli olarak ödüllendirilmesini ve sistematik hale getirilmesi turnover oranlarının da düşmesine etki ediyor. Bu yüzden ekipler arası uyum ve denge önemli. EG Bilişim Teknolojileri olarak, 2011’den beri dijital pazarlama alanında hizmet veriyoruz. E-ticarette olduğu gibi, dijital pazarlamada da yetişmiş insan gücüne erişim zorluğu bulunuyor.

Bu zorluğun ancak eğitimle aşılabileceği bilinciyle 2017 yılında EG Akademi’yi kurduk ve şirket içinde kendi ekiplerimize online eğitimler sağladık. Eğitimlerin ekip içi faydalarını gözlemledikten sonra Google Ads başlangıç seviyesi ve ileri seviye eğitimler sunmaya başladık. Tamamen online yürüttüğümüz eğitimleri arşivimize kaydederek bilgiye ihtiyaç duyulan her an ulaşılabilmesini sağlıyoruz. Alanında uzman personel ihtiyacının gün geçtikçe arttığı bugünlerde kurum içi eğitimlerin mevcut personele olduğu kadar yeni yeteneklerin takıma katılmasına da fayda sağladığını söyleyebilirim.”

GENÇLERİN DİLİNDEN EĞİTİM PROGRAMLARI ŞART

Future Experience Studio Kurucusu Serdar Keskin de istihdam açığına yönelik hem şirketlerin hem de çalışanların hızlı ve etkili biçimde eğitilmesi gerektiğini belirtiyor. Keskin, “Firmaların birçoğu e-ticaret dinamiklerine göre organizasyon kurmadığı için ek ekiplerle açığı kapatmaya çalışırken birden fazla işi birkaç kişinin yapmasını beklemektedirler. Bu karar kısa süreli pansuman olarak başlangıçta iyi bir fikir gibi gözükse de şirket içinde uzun dönemli motivasyonu da önemli biçimde düşürme riski taşır. Bu noktada şirketlerin özellikle başlangıç aşamasında e-ticaret danışmanlık şirketleriyle çalışmalarını, böylece başta yönetim kademesi olmak üzere ilgili kişilerin konuya genel olarak yakınlaşması açısından önemli” diyor.

İstihdamı bu kadar hızlı artan bir iş kolu için acilen üniversitelerle sektör birliklerinin bir araya gelip gençlerin dilinden hazırlanmış pratik eğitim programları hazırlaması gerektiğini vurgulayan Kesin, “Gençlerin büyük bir ilgi gösterdiği bu alanda sadece başarı hikayelerinin yazıldığı kitaplarla ya da global pazarlara ait online videolarla istihdam yaratmak kolay olmayacaktır. Bu alanda başarısını kanıtlamış şirketlerin de ekip yetiştirmeye zaman bulamamasından ötürü özellikle yönetici pozisyonu arayışlarında zorluk çekmektedirler” diye konuşuyor.

SINIRLI SAYIDA İŞGÜCÜNE ULAŞMAK ZOR

IdeaSoft insan Kaynakları Direktörü Gökhan Günay’ın aktardıklarına göre, yazılımcısından dijital pazarlamacısına kadar birçok farklı alanda yeni personel ihtiyaçları gündemde. “Aslında e-ticareti baştan sona çok farklı alanlardan beslenen bir ekosistem olarak da tanımlayabiliriz.

Bu işi ister KOBÎ, ister orta ya da büyük ölçekli şirket yapsın muhakkak lojistik, bilişim, perakende gibi birçok ana sektör ile iş ortaklığı kurmak zorunda. Bu da çok farklı alanlarda çalışan iş güçlerinin ortak bir çatıda birleşmesine olanak tanıyor” diyen Günay, en çok aranan rollerle ilgili şu bilgileri aktarıyor: “Yazılımcı, e-ticaret uzmanı ve yöneticisi, SEO danışmanı, dijital pazarlama uzmanı, arayüz tasarımcılar, içerik yöneticileri, lojistik görevlileri gibi pozisyonlar için nitelikli adaylar kolaylıkla iş bulabilirler, aranılan kişi olabilirler.

E-ticaretin yaygınlaşması ile sadece ülkemizde değil dünya çapında nitelikli yazılımcı ihtiyacı gündeme geldi. Bu işin devamlılığı için kullanıcıya güven veren güçlü bir e-ticaret alt yapısı olmalı. Bunun içinde donanımlı, alanında uzman yazılımcılara rol düşüyor. Yalnız bu ihtiyacın global düzeyde olması firmaların sınırlı sayıdaki iş gücüne ulaşmasını zorluyor. Yazılım ile ilgilenen kaynağımızı yerel ekosistemimiz içinde tutmayı başarmalı, nitelikli iş gücünü arttıracak lise ve üniversite eğitimlerini destekleyici ve iyileştirici önlemler almalıyız.”

ACİLEN TEKNOLOJİ LİSELERİ AÇILMALI

Avantajix.com kurucu ortağı Güçlü Kayral ise 2019’da 1.3 milyar olan e-ticaret sipariş adedinin, 2020’de 2.3 milyara yükseldiğini hatırlatıyor. Kayral, “Ticaret Bakanlığı verilerine göre, 2019 yılında e-ticaret faaliyetinde bulunan işletme sayısı 68 bin 457 iken bugün bu rakam 256 bin 861’e yükseldi. Sadece 13-14 ayda gerçekleşen yüzde 275’lik bir büyümeden bahsediyoruz. Kısa sürede bu kadar hızlı büyüme, doğal olarak nitelikli işgücü eksikliğini gündeme getirdi” diyor.

TÜBlSAD’ın son anket çalışmasında, sektörde bulunan firmaların yüzde 73’ünün nitelikli işgücü eksikliğini en önemli 5 kısıttan biri olarak gördüğünün ortaya konulduğuna da değinen Kayral, “Sektör, ağ teknolojileri güvenlik uzmanı ve dijital dedektif, SEO uzmanı, big data analisti, dijital pazarlama uzmanı, mobil ve arayüz geliştiricisi, yapay zeka ve chat bot geliştiricisi, blockchain uzmanı, içerik yaratıcısı, e-ticaret uzmanı, e-ticaret yöneticisi, grafiker, lojistik uzmanı, sosyal medya uzmanı, çağrı merkezi personeli, depo personeli, kargo elemanı ihtiyacını karşılamakta zorlanmaktadır. Acilen teknoloji liseleri açılmalı” diye konuşuyor.

“BOŞ ZAMANI OLANLARI BİLE SİSTEME ENTEGRE ETMEK İSTİYORUZ”

Gönder Yönetim Kurulu Başkanı Taner Karamollaoğlu, tüm kariyer alanları için arayışlarının bulunduğunu ifade ederek, “Hatta biz, boş zamanı olan kişileri Gönder sistemine nasıl entegre edeceğimizi, dağıtım kanalında onlardan nasıl yararlanacağımızı da ayrıca çalışıyoruz. Sektörün büyüme hızına göre yanıt vermek gerekirse, her bir meslek grubuna yönelik ihtiyaç hali hazırda var ve giderek artıyor. Gelişen şartlar ve ihtiyaçlar, başka yeni iş alanları da doğuracaktır. Çağımız hız çağı ve hızlı olmak için arka planda gelişmiş bir ekibin senkronize şekilde çalışması gerekiyor. Bu da istihdamın önünü açıyor” diyor.

Özellikle yazılım tarafında işlerin epey ayrışmış durumda olduğuna değinen Karamollaoğlu şunları aktarıyor: “Biraz fazlasını bulmak pek mümkün değil. Bu tabii ki çok hızlı değişim ve yapıların büyümesinin de getirdiği bir sonuç. Birden fazla uzmanlık gerektiren alanların sayısı artıyor. Teknoloji ile ilgili yabancı kaynak çok ancak dil problemi nedeniyle yeterince faydalanmak mümkün olmuyor.

Pazardaki oyuncular teslimatları dakikalar içinde yapmak üzerinde yoğunlaşıyorlar bu da kurye açığına neden oluyor, organize bir yapılanma olmaması süreçte zorluklar çıkartıyor. Artan talep nedeniyle kurye hizmeti alınacak havuzlar oluşturulmaya başlandı, kişiler kendi istedikleri gün ve saat aralığında çalışarak fatura sistemi ile hizmet verir hale geldi. E-sipariş, e-market, e-alışveriş sektörünü, küçük şehirlerimizde, bölgesel insan kaynağıyla istihdama olanak sağlaması bakımından değerli görüyorum.”

Nilgün KELEŞ / Sertrans Logistics Yönetim Kurulu Başkanı
“Lojistik akademisi kuracağız”

Beklenmedik ve hızlı büyüme, istihdam noktasında elbette bazı zorlukların yaşanmasına neden olacaktır. Geleneksel lojistik sektöründe artan hacim düşünülünce, özellikle lojistik personeli önemli bir ihtiyaç haline geldi. Dyitalleşmenin iş yapış biçimimize etkisini ve önemini de düşünecek olursak, e-ticaret lojistiği alanında tüm alanlarda istihdam ihtiyacı var. Bu anlamda teknolojik çözümler üretmek noktasında ne kadar ihtiyaç varsa, işin yoğun emek tarafı olan fiziki depolarda da o kadar ihtiyaç var.

Yetişmiş insan kaynağı adına meslek liseleri ve üniversiteler önemli bir kaynak ancak çözümü sadece bu kuruluşlar özelinde aramak doğru değil. Sektör olarak gerek üniversiteler gerekse meslek liseleriyle olan ilişkileri geliştirmeli, bu konuda taşın altına elimizi koymalıyız. Sertrans olarak bu anlamda çok kısa bir süre içinde, ülkemizin lojistik alanında önde gelen üniversitelerinden biriyle, sektörümüzün ilk akredite lojistik akademisini kurmak adına önemli bir projeye imza atacağız.

Aslı COLLEY / My Executive Ortağı
“Tecrübe sahibi yönetici sıkıntısı var”

Özellikle hızlı tüketim ve perakende sektöründe, online satışlar yüzde 40-50 gibi artış gösterince, bu durum şirketlerin üst düzey kadrolarında yeniden yapılanmalarına vesile oldu. Son dönemde gelen üst düzey yönetici taleplerini değerlendirdiğimizde; özellikle E-Ticaret Kanal Satış, Djjital Pazarlama, Sosyal Medya ve Dijital Teknoloji fonksiyonlarında değişim ve kültür yönetimini üstlenecek yeni yöneticilere her zamankinden daha çok ihtiyaç olduğunu çok net gözlemlemekteyiz.

Pandemi öncesine baktığımızda, finans kuruluşlarında ve telekomünikasyon şirketlerinde gerçekleşen dijital dönüşüm projelerinin, son dönemde çok daha geniş çapta, özellikle endüstriyel gruplarda da uygulanmaya başladığını görüyoruz. Djjital Strateji Direktörleri rollerinde yaşanan zorluklar arasında hem şirketlerin bu konuda tanımlarının yeni oluşması, dolayısıyla gelecek kişiden beklentilerinin çok yüksek olması hem de bu konuda piyasada aranan kriterlere uygun tecrübe sahibi olan yöneticilerin kısıtlı sayıda bulunmasıdır.

Cem EROĞLU / Adform Türkiye Ülke Müdürü
“Maaş ortalamaları arttı”

Satışların bir anda ikiye katlaması ile birlikte oluşan açığın karşılanmasına odaklanan sanal dükkanlar bu açığın ne olduğunu değil bu büyümeyi nasıl karşılayacaklarına odaklandılar. Bir anda sektör profesyonelleri arasında rekabet başladı ve personel alımları medya ajanslarından temin edilmeye başlandı. Artık en son, yeni mezunların yüzü güldü ve sektörde hızlı bir işe alım süreci yaşandı. Maaş ortalamaları arttı ve domino teorisi arkası gelmeyen bir personel açığına neden oldu.

Bir ürünün satın alınmasından önce başlayan bilinirlik ve güvenilir olma yarışı, dijital reklamlar ve alt yapının sağlıklı çalışması ile başlıyor. Kurumsal kimlik, kullanıcı dostu ara yüz ile buluşuyor ve sonunda satın alım gerçekleşip kargo takibi ve en kısa zamanda ürünün ulaştırma yarışı ile tamamlanıyor. Serüven burada bitmiyor, ürünün doğru ve sağlıklı bir şekilde gelmesinden tutun, iade işlemleri ve bunun getirdiği rapor zincirinin bozulmasına kadar birçok anlamda e-ticaret stresi bitmeyen bir süreç. Tabi bunun için de belirttiğiniz personeller ilgili departmanların yıldızı ve temel ihtiyacı olmakta.

Bora GÜL / AssistBox Kurucu Ortak
“Yazılımcı açığının nedeni beyin göçü”

Temas kurduğum tüm kurumlarda yazılımcı bulamamanın ortak bir problem olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Her kurumda yazılımcı ihtiyacı gün geçtikçe artıyor. Düzenli büyüyen teknoloji girişimi ekosistemi de yazılımcılara yeni alternatifler sunuyor. Bunların yanında özellikle son 3 yıldır İT sektöründe stabil bir şekilde devam eden beyin göçü, ülkemizdeki yazılımcı açığını birinci sıraya taşıyor. Bunlara ek olarak yoğun talep ile birlikte yazılımcıların yüksek maaş beklentisi de kurumlarm yazılımcı açıklarını kapatamamalarına sebebiyet verebiliyor.

Sorunun üstesinden gelmek adına İran, Türkmenistan vb. ülkelerden yazılımcı ihtiyacını karşılama stratejisi olan kurumlar biliyorum. Bu bir yöntem. Üniversiteleri sektör ile entegre etmek, öğrencilerin öğrenim hayatlarında yarı zamanlı şekilde çalışabilecekleri olanakları sağlamak katkı sağlayan bir başka yöntem. Bu yöntemin bir çıktısı da öğrencilerin iş hayatına daha hazır bir şekilde mezun olmaları. Yazılımcı ihtiyacının her geçen gün artacağı aşikar.

Murat ERGENE/ Ergene Consulting 8 HGA Group Türkiye Başkanı
“Strateji uzmanı aranıyor fakat bulunamıyor”

Pandemi etkisiyle 2020 yılında online alışveriş harcamaları, geçen yıla göre yüzde 85 büyüdü, sektörünün 2021 hedefi ise 400 milyar TL. Bu dönemde özellikle Kategori Yöneticileri, Pazar Araştırması Analistleri ve Tedarik Zinciri Yöneticilerinin yıldızı parladı. Grafik/Web Tasarım, Yazılım ve Mobil Yazılım uzmanları e-ticarette en çok aranan roller arasına girdi. Dijital Satış, Pazarlama ve Strateji Uzmanları yine en çok aranan ve bulunması çok da kolay olmayan pozisyonlar oldu.

Halen şirketlerin bizden en çok talep ettiği ve bu doğrultuda bizim en çok aradığımız başlıca roller arasında şunları sayabilirim: Tüm şirket djjital dönüşüm faaliyetlerini yürütecek Djjital Dönüşüm Başkanları, E-ticaret pazar yeri için Satıcı Bulma, Geliştirme ve Eğitme Yöneticileri, Şirket Operasyonlarından Sorumlu Başkan ve/veya Operasyon Direktörleri (C00/Chief Operating Officer), E-ticaret dinamiklerine hakim, iş geliştirme yetkinlikleri gelişmiş E-Ticaret Genel Müdür ve Üst Düzey Yöneticileri, Djjital bakış açısı ve yetkinlikleri gelişmiş Pazarlama Üst Düzey Yöneticileri.

Feyza NARLI/ ManpovverGroup Türkiye Genel Müdürü
“Yetenek havuzu geniş değil”

Pandemi döneminde yüksek ivme kazanan e-ticaret sektörü; satış, kullanıcı deneyimi, dijital pazarlama, dağıtım ve teslimat pozisyonlarında istihdam alanını da hızla genişletti.

Ayrıca döviz kurlarındaki yükselme, üretici firmaların e-ihracata odaklanmalarını da artırdı. Dijital pazarlama rolleri; performans pazarlama, sosyal medya yönetimi, müşteri kazanımı gibi spesifik bilgi ve tecrübe isteyen alt uzmanlıklara ayrılmış durumda. Artık işverenler çok daha büyük dyital pazarlama ekipleri kuruyor. Ancak bu yepyeni uzmanlık alanlarındaki yetenek havuzu talepleri karşılayacak kadar geniş değil. Bu nedenle diğer sektörlere kıyasla daha az bilgi ve tecrübeye sahip adayların maaş beklentileri de çok yükselmiş durumda.

Bazı işverenlerin bu alışılmadık maaş seviyesine ikna olması da işe alım süreçlerini uzatabiliyor. Ancak işveren kararını verene kadar aday çoktan farklı bir işe yerleşmiş oluyor. Genç nüfusumuzu e-ticaret sektörüne yönlendirmemiz, talepleri karşılayabilme noktasında kritik önem taşıyor.

Şerif TEMİZKAN/ Meydaneticaret Kurucusu
“Birden fazla iş beklentisi kısırdöngü sebebi”

Bilişim Sanayiciler Derneği (TÜBİSAD) raporlarından da, Türkiye’de e-ticaret yapan işletmelerin yüzde 22’sinin ek istihdama ihtiyaç duyduğunu biliyoruz. E-ticaret uzmanı, e-ticaret yöneticisi, pazarlama uzmanı, grafik tasarımcı, yazılımcı, SEO uzmanı, sosyal medya temsilcisi, çağrı merkezi personeli, depo personeli, proje yöneticisi ve analist gibi birçok kategoride istihdam açığı olduğunu söyleyebilirim. Türkiye’de E-Ticaret gün geçtikçe büyümeye ve kendini yenilemeye devam ediyor. Sektörün en büyük  sorunlarından biri; alanında uzman kişileri bulmakta yaşanılan zorluk diyebilirim. Aranan personelin nitelikli olması gerekliliği ve birden fazla iş beklentisi sektörde kısır bir döngüye neden oluyor.

Yiğit TUNA / NeSatilir.com Kurucu Ortak
“E-ticaretin önemi biraz geç anlaşıldı”

E-ticaret sektöründeki istihdam açığı nedenlerinin başında, Türkiye’de e-ticaretin öneminin biraz geç anlaşılmış olması yer alıyor. İşletmeler açısından bakıldığında e-ticaret -ister pazaryerleri, ister sosyal medya, isterse kendi web siteniz üzerinden satış yapıyor olun- satış, pazarlama ve muhasebe gibi başlıklarda kendi dinamikleri olan ve kendine has yetkinlikler gerektiren bir iş kolu. Bu yetkinliklere sahip ve bir başkasının firmasında çalışmaya gönüllü çalışan adayları bulmak kolay değil.

Yazılım dünyası açısından bakıldığında da bu niş alanda tecrübe sahibi olan yazılımcı ve benzeri meslek sahibi insanların sayısının oldukça yetersiz olduğunu görüyoruz. Bu noktada hem akademik dünyanın hem de sektör oyuncularının üzerine oldukça önemli bir vazife düştüğüne inanıyorum.

Doğancan ÜLKER/ Multiligo Ajansı E-Ticaretten Sorumlu Kurucu Ortağı
“Firmalar sektöre eleman yetiştirmeye uğraşmıyor”

E-ticaret sektöründe başta dyital ve performans pazarlama uzmanı olmak üzere, sosyal medya uzmanı, e-ticaret uzmanı, yazılımcı ihtiyacı çok yüksek. Bu ihtiyacın karşılanamama sebeplerinden en önemlisi bir akademisyen olarak da söyleyebileceğim üzere, üniversite eğitiminin sanayinin ihtiyaçlarına artık neredeyse hiç hitap edemiyor oluşudur.

Bu nedenle birçok e-ticaret firması ya da dijital pazarlama uzmanı düşük maaşlarjunior diye isimlendirilen tecrübesiz ve çoğunlukla niteliksiz adayları işe alarak sektöre eleman yetiştirmeye uğraşmaktadır ve bu çabalarında İŞKUR vb. zaten yetersiz olan desteklerden çok az faydalanabilmekte, önemli bir kısmı ise karmaşıklığından ve yetersizliğinden dolayı bu desteklere hiç başvurmamaktadır.

Yayınlanan iş ilanları arasında önemli bir paya sahip olan bu sektörün çoğunluğu nitelikli eleman sıkıntısı yaşamakta.  Kalıcı çözümler için, üniversitelerin son eğitim yılının daha çok vaka analizleri ve pratik uygulamalarla donatılması, zorunlu staj uygulaması, prosedürden olabildiğince arındırılmış etkin işbaşı destek programlarıyla, bu sorunlar aşılabilecektir.

ÜRÜN DİRİER