Şehirlerin Kentsel Dönüşüm Hikayesi
ÜLKEMİZİN yüzde 66’sı deprem riskli alanlarda yer alıyor. Nüfusumuzun yüzde 70’inin ve büyük sanayi tesislerinin yüzde 75’inin deprem tehlikesi altında olduğunu söylememiz mümkündür.
Son bir asırda büyüklüğü 6 ve üzeri olan en son İzmir depremiyle birlikte 57 deprem yaşadık. Ne yazık ki; son 100 yılda, 90 bin vatandaşımız hayatını depremlerde kaybetti.
Meydana getirdiği hasar ve can kaybı açısından yüzde 61’lik bir oranla deprem afeti, Türkiye’de yaşanan afetler içerisinde 1. sırada yer almaktadır. Bundan sonra heyelanlar ve taşkınlar gelmektedir. Kandilli Rasathanesi verilerine göre, ülkemizde ortalama 18 ayda bir 6,0 ile 6,9 büyüklüğünde deprem meydana gelmektedir.
Son 100 yılda Adana, Erzurum, Varto, Bingöl, Tokat, Erzincan, Van, Kütahya ve Afyon Dinar, Elazığ ve İzmir depremlerini yaşadık. Hele hele 17 Ağustos’ta, yüzyılın depremini yaşadık. 18 bin canımızı kaybettik.
Son 60 yıllık istatistiklere bakıldığında; doğal afetlerin ülkemizde neden olduğu doğrudan ve dolaylı ekonomik kayıpların, bugünkü Gayri Safi Milli Hasıla’nm yüzde 3’ü kadar olduğu görülmektedir.
Kocaeli Depremi sonrasında, ekonomik kayıplara ilişkin milyar dolarlar mertebesinde maliyetler ortaya konulmuştur. TÜ-SİAD 17 milyar, DPT 15- 19 milyar, Dünya Bankası ise 12-17 milyar dolar bir ekonomik kayıp olduğunu ifade etmiştir. Bugün ise, literatüre geçtiği şekliyle, bu ekonomik kayıp 20 milüzerindedir. Depremle mücadele terörle mücadele kadar önemli. Milletimizin canı bizim için her şeyden daha mukaddestir. İzmir’de yaşadığımız son deprem, Elazığ’da, Malatya’da yaşadığımız depremler, Kartal’da yaşadığımız acı olay, Kâğıthane’de çöken istinat duvarı, İstanbul’un değişik ilçelerinde yaşadığımız son olaylar kentsel dönüşümün önemini bir kez daha ortaya koymuştur. Depremden önce harcamadığımız her 1 lira, depremden sonra 10 lira harcama olarak bize geri dönecek.
DEPREME YÖNELİK ÇALIŞMALAR
1999 yılında yaşadığımız büyük Marmara depremi hepimiz için milat oldu. Çok önemli yasal düzenlemeleri süreçte hayata geçirdik. Kısaca ifade etmek gerekirse;
1999’dan sonra deprem yönetmeliği hazırlanmış, yapı denetim sistemi, zorunlu deprem sigortası gibi uygulamalar hayata geçirilmiştir.
Afet ve Acil Yönetim Durum Başkanlığı kurulmuştur.
Belediyelerimiz ve TOKİ, konut üretimi çalışmalarına başlamıştır.
En son 2012 yılında yaşanılan Van Depremi sonrası 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun yürürlüğe girmiştir.
2012 yılında Cumhurbaşkanımız; adeta bir seferberlik ilan ederek, “bedeli ne olursa olsun yapacağım” sözleriyle, kentsel dönüşümde yepyeni bir dönemi başlattılar.
MEVCUT DURUM
Türkiye’de 9.8 milyon bina var. 28.6 milyon konut var. Bunun da yaklaşık 6.7 milyonu riskli konutlar. Bunun da yaklaşık 1.5 milyonunun acil dönüşüme girmesi gerekiyor.
Bunun yanı sıra; İstanbul’da yaklaşık 1.2 milyon bina ve 5.9 milyon konut bulunuyor. İstanbul’da riskli 1.5 milyon konut var. Bunlardan da 300 bini acil dönüşmesi gerekiyor.
Mahallî idareler, ilgili kuruluşlar ve vatandaşlarımızın katılımıyla Bakanlığımız öncülüğünde yürütülen kentsel dönüşüm çalışmalarında 8 yıl geride bırakılmıştır.
Bu süreçte, 6306 sayılı Kanun uyarınca 59 farklı ilde, 12.703 Hektar büyüklüğünde 273 adet riskli alanda çalışmalara başlanmıştır. Riskli alanlarda yer alan birimlere ilaveten ayrıca 81 ilde 715.790 adet konut ve iş yeri “riskli yapı” olarak değerlendirilip yenilenmektedir.
Riskli alan ve riskli yapılardaki 612.121 bin birimin tahliye ve yıkım işlemleri tamamlanmıştır. 71 ilde, yeni yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere 49.605 hektarlık alan “rezerv yapı” olarak belirlenmiştir.
5393 sayılı Kanun uyarınca 33 ilde, 163 adet 17.340 hektar alan Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı (KDGPA) ve 5366 sayılı Kanun kapsamında Ankara ve Konya’da 3, İstanbul’da 2, Gaziantep, Antalya, Mersin, Nevşehir, Erzurum, Kayseri, Niğde, Afyonkarahisar’da Fer adet olmak üzere yaklaşık 595 hektar büyüklüğünde 16 adet Yenileme Alanı ilan edilmiştir.
HEDEF VE İLKELERİMİZ
2012 yılında Cumhurbaşkanımızın başlattığı kentsel dönüşüm seferberliğini; “Türkiye’nin Her Yerinde Kentsel Dönüşüm” hedefiyle daha ileri bir noktaya taşıdık.
81 ilimizde, 922 ilçemizde afetlere karşı risk taşıyan tüm binalarımızı kentsel dönüşüm kapsamına alarak yeniliyoruz. 2012 yılından bu yana da 1.5 milyon konutun dönüşümünü tamamladık. Şu anda, sahada yatırım değeri 81 milyar lira olan 272 bin dönüşüm konutumuzun inşası tüm hızıyla devam ediyor.
Her yıl 300 bin konut olmak üzere acil dönüşmesi gereken 1.5 milyon konutun dönüşümünü 5 yıl içinde bitireceğiz. 20 yıl içinde de; toplam 6.7 milyon konutumuzun dönüşümünü tamamlayacağız. Temel ilkelerimiz; yerinde, gönüllü ve hızlı dönüşüm.
KENTSEL DÖNÜŞÜM ÇALIŞMALARI
2012’den bu yana; 59 ilde, 600 bin bağımsız bölümün bulunduğu 273 adet riskli alanda çalışmalara başladık. 81 ilde 715.790 bin konut ve iş yerini “riskli yapı” olarak değerlendirip yeniliyoruz. Riski alanlarda ve yapılarda yer alan 612.121 bin konut ve iş yerinin yıkım işlemlerini tamamladık. 71 ilde 496 milyon m2 alanı “rezerv yapı alanı” olarak belirledik. Toplam 1 milyon 500 bin bağımsız bölümde ikamet eden 6 milyon vatandaşımızın can güvenliğini teminat altına alacak kentsel dönüşüm çalışmaları devam ediyor.
Kentsel dönüşüm kapsamında bugüne kadar 15,5 milyar lira kaynak kullandık.
İSTANBUL KENTSEL DÖNÜŞÜM ÇALIŞMALARI
2020 yılının hemen başında, depreme karşı “İstanbul’un Her Yerinde Kentsel Dönüşüm” sloganıyla, tüm belediye başkanları-mızla, büyük bir yıkım ve inşa seferberliğini başlattık.
2012’den bugüne kadar İstanbul’da 385 bin bağımsız birimi riskli yapı statüsünde yeniliyoruz.
İstanbul’da 68 riskli alanda 35 bin binada 117 bin konutun dönüşümü için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. İstanbul’da yeni yerleşim alanı olarak kullanılmaya elverişli 49 rezerv alanımız var.
Temmuz 2020’de Zeytinburnu ve Kâğıthane’de, 2 projede, 1.116 konut (Zeytinburnu 428 konut, Kâğıthane 688), 120 işyeri (Zeytinburnu 63, Kâğıthane 57) yeşil alanlar ve otoparklar yapım çalışmalarını başlattık.
Yine Temmuz ayında; yaklaşık 8.300 binanın, 25 bine yakın bağımsız bölümün yer aldığı riskli alanda; Okmeydanı Kentsel Dönüşüm Projesi’nin ilk etap çalışmalarını; 771 konut ve 50 iş yerinin inşaatların sürecini başlattık.
Güngören Tozkoparan’da riskli alanda 77 blok, 55’i ticari ünite olmak üzere toplam 1.620 bağımsız bölüm üreteceğiz. Ağustos ayında bu riskli alanın ilk etabını; 7 bloktan oluşan projeyle 141 konut ve 3 ticari birimin temellerini attık.
Esenler’de rezerv yapı alanında 60 bin konut üretiyoruz. Burada dünyanın sıfırdan kurulan ilk akıllı şehir projesini hayata geçiriyoruz. Projemizin ilk bölümü olan Güney (Metris) Rezerv Yapı Alanımızda 10 bin rezerv konut yapıyoruz. Birçok konutumuzun inşaatını tamamlama aşamasına geldik. Bu alanda inşa ettiğimiz toplam 2.030 konutun, 1.072’sini yılsonuna, 958’ini ise 2021 yılının ilk yarısında tamamlayacağız. Geçtiğimiz Ekim ayında Esenler’de yeni 1.617 konutumuzun temelini attık. Temelini attığımız bu konutlarla birlikte; toplam 3.647 konut ve 78 ticari biriminin inşaatlarını başlatmış olduk.
Yine Gaziosmanpaşa Bağlarbaşı ve Sarıgöl’de 1.739 konut ve 32 dükkânımızın inşasını başlattık. Diğer yandan; Yıldıztabya’da 1. etapta 244 konut, 34 dükkân ve 141 araçlık açık otoparkın inşasında da son aşamaya geldik. Yine Yıldıztabya 2. etapta; 2.551 konut ile 11 dükkân daha inşa edeceğiz.
Gaziosmanpaşa’da temelini attığımız ve inşaatı devam eden projelerimizle birlikte toplam 4.534 konut yapıyoruz.
60 bin vatandaşımızı ilgilendiren Yeni Fikirtepe Projesi’nde tüm altyapılarıyla beraber 15 bin konutun inşa çalışmalarını yürütüyoruz. Fikirtepe’nin Master planını hazırladık. Bu plana uygun imar planımızı da hazırladık. Askı süreci tamamlandıktan sonra Mart ayı itibariyle etaplar halinde çalışmalarını başlatacağız. Son olarak, İstanbul’da 50 bin ve 100 bin sosyal konut kampanyasıyla 21.562 sosyal konut üretiyoruz.
İstanbul’a 102 milyon TL Kamulaştırma, 181 milyon TL Riskli Alan Kira yardımı, 1 milyar 863 milyon TL Riskli Yapı Kira yardımı, 3 milyar 547 milyon TL Uygulama alanında yardım ve 7 milyon 558 bin TL Diğer alanlarda olmak üzere Toplam 5 milyar 702 milyon TL yardım yapılmıştır.
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE 6 BAŞLIK
- Deprem riski altındaki yapıların ve alanların dönüşümü,
- Sel ve heyelan riski altındaki alanların dönüşümü,
- Tarihi kent merkezleri ve meydanların dönüşümü
- Sanayi alanlarının taşınması ve dönüşümü
- Tarım köy projeleriyle kırsal dönüşüm
- Modern otopark alanları üretimi
SEL VE HEYELAN DÖNÜŞÜMLERİ
Karadeniz Bölgemizdeki tüm illerde iklim değişikliği kaynaklı zararlarla alakalı tespit çalışmaları yaptık. Karadeniz Bölgesi iklim Değişikliği Eylem Planı (12 Temmuz 2019) kapsamında riskli alanlarda oturan vatandaşlarımız için 15 bin konutu TOK! eliyle üretiyoruz. Trabzon Araklı’da 118 konut ile Giresun Bulancak’ta 570 konutun yapımına başladık. Giresun’da “Yeni Dereli Proje”mizle 612 konut, iş yeri ve köy evlerimizi 1 yıl içerisinde Giresunlu kardeşlerimize teslim edeceğiz.
TARİHİ KERT MERKEZLERİ VE MEYDANLARIN DÖNÜŞÜMÜ
Bakanlık olarak, “Tarihe vefa, geçmişe saygı” sloganıyla; bugün tam 44 ilimizde; 79 tarihi meydanımızı yeniden ihya ediyoruz.
Meydanlarımızı tarihi hüviyetine kavuşturacak bu vizyon projeyle; yüzlerce tarihi ve kültürel aksımızı yeniden ihya ediyor, yine yüzlerce etapta yenilediğimiz işyerlerimizi esnafımıza kazandırıyoruz.
Şu anda Ankara Hergelen Meydanı, Konya Mevlana Meydanı, Erzurum (Hacı Cuma Bölgesi), Afyonkarahisar (Mısri ve İmaret Camisi çevresi), Kayseri (Kaleiçi mevkii), Yozgat-Mer-kez Çapanoğlu Cami, Kastamonu-Merkez Nasrullah Cami çevresi, Niğde Merkez Kale etrafı, Muş Merkez, Bursa, Kütahya ve Sinop yenileme projelerimizi sürdürüyoruz.
Bursa’mızda geçmişi milattan önce 5. yüzyıla kadar uzanan; 430 bin metrekarelik Hanlar Bölgesi’nin bir bölümü UNESCO dünya tarihi miras listesinde. Hanlar Bölgesi; Tophane’den başlayarak; Ulu Cami’yi, Kozahan’ı, Pirinç Han’ı içine alarak Kayhan Çarşına kadar; 252 tarihi yapı yer aldığı bir bölge. İşte ülkemizin en önemli kentsel yenileme projesini, bu Hanlar Bölgesi’nden başlatıyoruz. İlk etapta; proje için; Büyükşehir Belediyemize 50 milyon lira tahsis ettik. 12.400 metrekarelik bu alanı kapsayan Çarşıbaşı Meydanı’nda yer alan miadını doldurmuş 40 binayı, vatandaşlarımızın gönül rızasıyla yıkıyoruz. Şehir merkezine yük olan, trafik sıkışıklığına neden olan, tarihi yapıları gölgeleyen bu yapıları tamamen ortadan kaldırıyoruz. İşe 1Ş-KUR, Kızılay binası gibi riskli yapıların yıkımıyla başladık. Ardından hızlıca; Pirinç Han, Bakırcılar Çarşısı, Kapan Han, Eski İpek Hanı’nı ihya edeceğiz. Ulu camiinin çevresini daha da güzelleştirecek, 12.400 metrekarelik yeni bir meydanı Bursa’mıza kazandıracağız.
SANAYİ ALANLARININ TAŞINMASI VE DÖNÜŞÜMÜ
Yıllar boyunca vatandaşlarımızı rahatsız eden, esnafımızın rahat bir şekilde çalışamadığı sanayi alanlarını çok daha modern ve geniş alanlara taşıyoruz. Otelleri, restoranları, eğitim, sosyal ve kültürel alanlarıyla son derece güzel sanayi siteleri inşa ediyoruz.
Şu anda; Ankara’dan İstanbul’a, Konya, Adana, Trabzon ve Aksaray’dan Diyarbakır, Bolu, Bursa, Kayseri, Muğla ve Rize’ye kadar 12 ilimizde, 10 bin sanayi işyerimizi projelendirdik. 1.420 tanesini tamamladık, 3.422’sinin ise yapımına devam ediyoruz. Ayrıca, 3.375 işyerinin ihale çalışmalarına başladık.
En son Konya’da TOKİ Başkanlığımız eliyle 2 milyon 80 bin m2’lik alanda, Konya Yeni Sanayi Sitemizin temelini attık. Orada tam 2.690 sanayi dükkânımız, 134 ticari alan olacak. Konya Sanayi Sitemiz’de 5 binden fazla vatandaşımız istihdam edilecek. Ekonomimize büyük bir katkı sağlayacak.
TARIMKÖY PROJELERİYLE KIRSAL DÖNÜŞÜM
Kırsal yerleşim alanlarının konut ve altyapı ihtiyaçlarını gideriyoruz. Yaşam koşullarım iyileştiriyoruz. Kentten köye göçün yolunu da bu sayede açıyoruz. Bu amaçla TOKİ ile “Köy Konut Projeleri”ni geliştirmeye yönelik çalışmalar yürütüyoruz.
Bu kapsamda 81 il valiliğimize bir yazı gönderdik. Yazıda valiliklerimizden köy konutları için uygun yerleşim alanlarının belirlenmesini ve taleplerin toplanmasını istedik.
30 ilden geri dönüş aldık. 21’inden 548 köy/mahalle için başvuru yapıldı. 18 ilden arsa, yer bildirimi bilgisini aldık. Bu yerlerle ilgili çalışmalarımızı başlattık. Daha önce 45 ayrı projede 7.000 tarım köy konutunun yapımını tamamladık.
Şu an az önce de bahsettiğim gibi, Elazığ’da 1.515, Malatya’da 654 tarım köy tipi konut ve ahır projesinin çalışmalarını yürütüyoruz. Türkiye’de bir ilk ve model olacak ahır projemizi Ağrı’dan başlattık. Ağrı’da yeni 350 ahır yapıyoruz. Yine Bingöl için de 200 konut ve ahır için proje çalışmalarımızı başlattık.
MODERN OTOPARK ALANLARI ÜRETİMİ
Modern otoparklar üretip trafik sıkışıklığını, şehirlerimizdeki araç yoğunluğunu azaltıyoruz. Türkiye’de bugün takriben 24 milyon araç var. Bunun yaklaşık 5 milyonu İstanbul’da. Yani ülkemizdeki 21 ilin toplam nüfusu, İstanbul’daki araç sayısına denk durumda. Bu gerçeklerden hareketle; kentsel dönüşümde yeni bir faz açtık.
Ülkemizin her yerinde; özellikle şehir merkezlerinde yaşanan trafik sorununu çözecek otopark projelerimizi farklı şehirlerimizde üretmeye başladık. İhtiyaç duyulan yerlere; son derece geniş yeraltı otoparkları, bölge otoparkları yapıyoruz. Geçtiğimiz yıl Ümraniye’de ilk örneklerinden birinin temelini attık.
Bugün zaten biz; acil dönüşüm kapsamında yıkıp yeniden yaptığımız binaların altına bölgenin ihtiyaçları ve talepler doğrultusunda 2-3 katlı otoparklar yapıyoruz.
Daha büyük projelerde ise özellikle donatı alanlarının altına bağımsız, büyük otoparklar inşa ediyoruz. Böylece özellikle şehir merkezlerinde oluşan trafik yoğunluğunu azaltan adımları atmış oluyoruz.
GUNEYDOGU ANADOLU BÖLGESİ ÇALIŞMALARI
Şırnak İli Merkez İlçesi
Şirnak ili Merkez ilçesinde meydana gelen terör olayları neticesinde 8.691 bağımsız birim ağır; 6.867 bağımsız birim de hafif hasar almıştır.
8.374 bağımsız birimin 4.320 hak sahibi ile uzlaşma sağlanmış ve 2019 Ağustos ayı itibariyle 189.490.095,00 TL kira yardımı yapılmıştır.
Şırnak ili Merkez ilçesinde 6.030 adet bağımsız birim inşaat çalışmaları tamamlanmış olup, Kent Meydanında bulunan 95 işyeri için inşaat çalışmaları devam etmektedir.
111.76 Km uzunluğunda içme suyu şebekesi çalışması %90 oranında, 82,96 Km uzunluğunda kanalizasyon şebekesi çalışması ise %99 oranında tamamlanmıştır.
Şırnak İli Cizre İlçesi
Şırnak İli Cizre İlçesinde yaşanan terör olayları neticesinde 3117 bağımsız birim ağır hasar almış olup, 17451 bağımsız birimde hafif hasarlı olarak tespit edilmiştir.
Şırnak ili Cizre ilçesinde inşa edilen olan 3257 adet bağımsız birimden, 2762 adet bağımsız birimin kurası çekilmiş ve 2450 adet bağımsız birimin hak sahiplerine anahtar teslimleri yapılmıştır.
Cizre genelinde en son Temmuz 2019 itibariyle toplam 40.701.825.00 TL kira yardımı yapılmıştır.
214,98 km uzunluğundaki içme suyu şebekesi çalışması ve 42,90 km uzunluğundaki kanalizasyon şebekesi çalışması tamamlanmıştır.
Şırnak İli Silopi İlçesi
Şırnak îli Silopi İlçesinde yaşanan terör olayları neticesinde 890 bağımsız birim ağır hasar almış olup 6854 bağımsız birimde hafif hasarlı olarak tespit edilmiştir.
Silopi genelinde en son Mart 2019 itibariyle toplam 15.904.410.00 TL kira yardımı yapılmıştır.
Şırnak îli Silopi İlçesinde 840 adet konut 12 adet işyeri üretilmiş olup, bunlardan 692 konutun kurası çekilmiş haksahiple-rine dağıtımı yapılmıştır. Ayrıca içişleri Bakanlığı ile imzalanan protokol kapsamında 128 adet konut lojman olarak kullanılmak üzere devredilmiştir.
181 Km uzunluğunda içme suyu şebekesi ve 30 Km uzunluğunda kanalizasyon şebekesi çalışmaları tamamlanmıştır.
Şırnak İli İdil İlçesi
Şirnak ili İdil ilçesinde meydana gelen terör olayları neticesinde 788 bağımsız birim ağır; 4.105 bağımsız birim de hafif hasar almıştır.
716 hak sahibi ile uzlaşma sağlanmış ve 654 bağımsız birim için Mart 2019 itibarıyla 12.708.835,00 TL kira yardımı yapılmıştır.
Şırnak ili İdil ilçesinde inşa edilen 512 adet bağımsız birimin 503’ü hak sahiplerine teslim edilmiştir.
108 km uzunluğundaki içme suyu şebekesi ve 20 km uzunluğundaki kanalizasyon şebekesi çalışmaları tamamlanmıştır.
Mardin İli Nusaybin İlçesi
Mardin ili Nusaybin ilçesinde çıkan terör olaylarında, 6.503 bağımsız birim ağır hasar almış olup 3.100 bağımsız birim hafif hasarlı olarak tespit edilmiştir.
8.374 bağımsız birimin 4.320 hak sahibi ile uzlaşma sağlanmış ve Kasım 2020 tarihi itibariyle 140.049.531,91 TL kira yardımı yapılmıştır.
Söz konusu riskli alan içerisinde iki proje alanı ve toplam 12 Etapta üretilen 5051 adet konut ve 498 adet iş yerinin noter huzurunda kura çekimi gerçekleşmiştir.
Toplamda 4617 adet konut ve 466 adet iş yerinin anahtarları hak sahiplerine teslim edilmiştir (%92). Anahtar dağıtım işlemleri devam etmektedir. Teslimi yapılmayan 434 adet boş konut ve 40 adet işyeri kalmıştır.
Etap dışı talep toplama tamamlanmış olup, proje alanı dışından 467 adet hak sahibinin talebi alındı, 257 hak sahibi konut istemektedir.
248 km içme suyu şebekesi ile 74 km uzunluğunda kanalizasyon şebekesi tamamlanmıştır (%100). 74 km uzunluğundaki kanalizasyon şebekesi de tamamen (%100) bitirilmiştir.
Hakkâri İli Yüksekova İlçesi
Hakkâri ili Yüksekova İlçesinde yaşanan terör olayları neticesinde 3316 bağımsız birim ağır hasar almış olup 10330 bağımsız birimde hafif hasarlı olarak tespit edilmiştir. 2318 bağımsız birim için sözleşme imzalanarak % 72 oranında anlaşma sağlanmıştır.
Hakkâri İli Yüksekova İlçesinde 3102 adet konut ve 137 adet işyeri üretilmektedir.
1. Bölgede bulunan 1256 adet konut ve 20 adet işyeri tamamlandı. Kura çekimleri yapılmış olup anahtar teslimleri yapılmıştır.
2. Bölgede bulunan 598 adet konut ve 3.Bölgede bulunan 301 adet konut için 22.08.2020 tarihinde kura çekimleri yapılmıştır.
4. Bölgede bulunan 471 adet konut ve 20 adet işyerinin yapım çalışmaları %95 seviyesindedir.
5. Bölgede 476 adet konut ve 53 dükkânın yapımına başlanmıştır, yapım çalışmaları %90 seviyesindedir. (5.Bölgede bulunan 230 konut ve 8 adet işyeri, 19.04.2019 tarihli ve 94642 sayılı Makam Olur’u ile Jandarma Genel Komutanlığına devredilmiştir.) Diğer bölgelerdeki konut ve işyerlerinin kura çekimleri yaşanılan su tesisatları problemi sebebi ile 2021 Mayıs ayında yapılması planlanmaktadır.
231.19 Km uzunluğunda içme suyu şebekesi %95 oranında ve 240 Km uzunluğunda kanalizasyon şebekesi çalışmaları %99 oranında, 9.5 Km uzunluğunda yağmursuyu şebekesi %99 oranında, 28 Km uzunluğunda yol inşaatı ise %80 oranında tamamlanmıştır.
Diyarbakır İli
Diyarbakır İli, Sur İlçesi, yaşanan terör olayları neticesinde 3695 bağımsız birim ağır ve hafif hasarlı olarak tespit edilmiştir.
7631 hak sahibi ile görüşme yapılmış ve 6379 hak sahibi ile uzlaşma sağlanmış, 1435 kişi uzlaşma sağlanamamıştır. En son 2020 Aralık ayı itibarıyla 7.328.365,72 TL kira yardımı ve 209.970.699,69 TL kamulaştırma bedeli ödenmiştir.
1200 civarında Geleneksel Diyarbakır (Taş) Evi’nden 650 adedinin yapımı ile geriye kalan konutlara ilişkin çalışmalar devam etmektedir.
Suriçi bölgesi altyapı işi kapsamında 12.623 m kanalizasyon hattı, 11.989 m içme suyu hattı, 9.041 m yağmur suyu iletim ve şebeke hattı yatırımı toplam 15.597.904,00 TL bedel ile tamamlanmıştır.
Diyarbakır İli, Çölgüzeli ve Üçkuyu Mevkiinde üretilen TOKİ konutlarından satışa sunulan 2322 adedin 2078 tanesi (%89) satılmıştır. Ayrıca Suriçi Bölgesindeki hak sahiplerine ise 1952 adet konut verilmiştir.
ÖNEMLİ MEVZUAT DÜZENLEMELERİ
Yarım kalan veya başlanmayan hiçbir kentsel dönüşüm projesinin olmaması ve sürecin durmaması adına tek taraflı fesih dönemini başlattık.
Müteahhitlik sektörünün disipline edilmesini sağladık.
Belediyelere ilerleme raporu hazırlama zorunluluğu getirdik.
Yine kentsel dönüşümde müteahhidin borcundan dolayı vatandaşlarımız mağdur oluyordu. Artık müteahhidin üçüncü kişilere olan borcundan dolayı vatandaşlarımızın taşınmaz mülklerine haciz ve tedbir uygulanmamasını sağladık.
Ayrıca Kartal’da ve Kâğıthane’de gördüğümüz üzere çok acil hareket edilmesi gereken yerlerde yani kendiliğinden çöken veya zemininin kayması, heyelan gibi olaylar neticesinde ağır hasar gören, riski bulunan yapıların bulunduğu alanlarda dönüşüm uygulamalarım Bakanlığımızın resen yapmasının önünü açtık.
Yapı Kayıt Belgesi alman yapıların ilave inşaat alanı ihdas edilmemesi şartıyla Kat Mülkiyeti Kanununa göre binaların güçlendirilmesinin önünü açtık.
Son olarak; kentsel dönüşüm çalışmalarını hızlandıran ve vatandaşlarımıza mali kolaylık getiren bir düzenlemeyi daha hayata geçirdik. Bu düzenlemeyle; konutlarım riskli yapı statüsünde dönüştüren vatandaşlarımız için, mevcut yapılarının 1,5 katına kadar yapacakları inşaat taahhüt işlerinde KDV oranını yüzde 18’den yüzde l’e indirdik. Ayrıca yapılarını kentsel dönüşüm kapsamında yenileyen vatandaşlarımız için kredi miktarlarını arttırdık. Buna göre;
Binasını dönüştürecek hak sahibi vatandaşlarımızın bankalardan kullanacağı krediyi 125 bin TL’den 200 bin TL’ye, Toplam kredi tutarını 625 bin TL’den 1 milyon TL’ye yükselttik.
Bina güçlendirme kredisini de 50 bin TL’den 80 bin TL’ye çıkardık.
Yapılarını kentsel dönüşüm kapsamında yenileyen vatandaşlarımız için KDV indirimi ve kredi miktarlarını arttırarak deprem dönüşüm sürecini daha da hızlandırdık.
DESTEKLER
Bugüne kadar verilen faiz desteği toplam 150.465.149,73 TL’dir.
Riskli yapılarda bulunan hak sahiplerine 3.738.885.409,17 TL, riskli alanda bulunan hak sahiplerine 831.844.771,47 TL olmak üzere toplamda 4.570.730.180,64 TL tutarındaki kira yardımı, anılan Kanun kapsamında Dönüşüm Projeleri özel Hesabından karşılanmıştır.
Türkiye genelinde 13 ilde Kentsel Dönüşüm kapsamında 1.183.917.375,92 TL tutarında kamulaştırma yapılmıştır.
Türkiye genelinde Kentsel Dönüşüm Uygulama Projeleri kapsamında îlbank, TOKÎ ve idarelere toplamda 9.627.860.316,75 TL aktarılmıştır.
Kentsel Dönüşüm kapsamında 747.918.415,34 TL hizmet alımı yapılmıştır.
Söz konusu kentsel dönüşüm çalışmaları dâhilinde toplam 1 milyon 500 bin adet bağımsız birimde ikamet eden neredeyse 6 milyon vatandaşın can güvenliğini teminat altına alacak dönüşüm faaliyetlerine başlanmıştır ve bu uygulamaların hayata geçirilmesi için yaklaşık olarak 15.5 milyar TL bedel, Bakanlığımız tarafından karşılanmıştır.
