Pandemi gayrimenkul sektörü üzerinde de büyük bir etki yaptı

Her konuda olduğu gibi pandemi gayrimenkul sektörü üzerinde de büyük bir etki yaptı. Evden çalışmaya geçen milyonlarca insan, ülke çapında büyük çaplı bir göç hareketine yol açtı. Bu nedenle konut pazarında ciddi bir hareketlenme yaşandı. Pandemi ve deprem korkusu nedeniyle pek çok insan İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük illerden özellikle Ege ve Akdeniz sahillerine akın etti. İzole yaşam sürmek isteyenler farklı illere kaçmayı tercih etti ve halen ediyor. Türkiye genelinde 2020’de 1 milyon 499 bin 316’sı konut olmak üzere toplam 2 milyon 678 bin 74 gayrimenkulün satış işlemi gerçekleşti. Böylece emlak sektöründe tüm zamanların rekoru kırıldı.

ARZ DÜŞTÜ

Pandemiye rağmen gayrimenkule olan talep düşmezken, son bir yılda kiralık konut fiyatlarında Muğla, Balıkesir, İzmir ve Hatay başı çekti. Temmuz-ağustos aylarında konut satışları tarihi rekorlar kırarken yıl sonuna doğru trend düşüşe geçti. Altın Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı, 2020 Aralık’taki satışların bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 47.6 azaldığını söylüyor. Aralık ayında 105 bin 981 adet konut satıldı. Bunun yanı sıra inşaat sektöründe ciddi bir daralmanın yaşandığını söyleyen Özelmacıklı, “Ocak ayı tüketici güven endeksi ve tüketici eğilimine ilişkin endeksler değerinde konut satın alma veya inşa ettirme ihtimali değerlendirildiğinde endeks 10.7 ile en düşük seviyede bulunuyor” diyor.

Faizlerin artması ile yeni inşaat yapılamayacak olması, dövizdeki artışlar ile inşaat maliyetlerinin artması, arzı ciddi oranda azalttı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ruhsat sayısında artış olsa da iskân, yani yapı kullanma izin sayısında ciddi düşüş yaşanıyor. Özelmacıklı, “2020’nin ilk dokuz ayında belediyeler tarafından verilen yapı kullanma izin belgelerinin sayısı bir önceki yıla göre daire sayısı yüzde 22.3, bina sayısı ise yüzde 23.5 azaldı” diyor.

MUĞLA İLK SIRADA

Deprem tedirginliği nedeniyle özellikle yeni yapılara artan talep, yeni dairelerin kira fiyatlarının önemli oranda artmasını etkiledi. Kira artışını belli şehirlerde frenleyen unsur ise öğrenci taleplerinin düşmesi oldu. Uzaktan eğitim uygulaması ile bazı şehirlerde öğrenciye yönelik kiraya verilen evlerin fiyatlarında arz fazlası nedeni ile düşüşler oldu. Özelmacıklı, tüm bu etkenleri bir arada şöyle değerlendiriyor:

“Değişim illere göre de farklılıklar gösterdi. Genel bir değerlendirme yaparsak ülkemizde son bir yılda konut kiralarının ortalama yüzde 22 oranında arttığını söyleyebiliriz. Ortalama kira fiyatları ise metrekare başına 9.4 TL seviyesinde. En çok artış gösteren ve kira bedeli en yüksek olan iller ise Muğla, İstanbul, İzmir, Antalya, Edirne, Isparta, Aydın, Gaziantep, Denizli, Çanakkale.“

KİRA YÜZDE 18, SATIŞ YÜZDE 35

Endeksa Pazarlama ve Satış Grubu Başkanı Aylin Daylan, Türkiye genelinde konut kira bedellerinin son bir yılda yüzde 18 artış gösterdiğini söylerken, ortalama metrekarelerin 14 TL, kira bedellerinin 1.480 TL ve geri TL, 4+1’lerin ise 2 bin 218 TL. Türkiye genelinde konut ortalama metrekare kira fiyatlarının en yüksek olduğu iller sırasıyla Mugla, İstanbul, Antalya, İzmir, Edirne, Çanakkale, Aydın, Yalova, Gaziantep ve Bursa. Muğla’da konut kiralari son bir yılda yüzde 22 artış gösterirken, ortalama metrekare kirası 21 TL, ortalama kira 2 bin 067 TL, geri dönüş süresi 28 yıl olarak seyrediyor. İstanbul’da ise kiralar son bir yılda yüzde 18 artış gösterirken, ortalama metrekare kira 18 TL, ortalama kira 1.667 TL ve geri dönüş süresi 21 yıl olarak belirlenmiş, Antalya’da ise konut kiralarındaki yükseliş yüzde 13 dolaylarında. Ortalama metrekare kira bedeli 15 TL olurken, ortalama kira 1.659 TL ve geri dönüş süresi 18 yıl.

Daylan, “Geçtiğimiz bir yılda konut satış ve kira değer değişimi incelendiğinde artışın kira değerinden çok satış değerinde olduğunu görüyoruz. Türkiye genelinde konut kira değeri yüzde 18, satis degeri ise yüzde 35 artış gösterdi” diye ifade ederken, pandemi sürecinde daha geniş veya bahçeli, balkonlu evlere olan talebin arttığına dikkat çekiyor.

EGE’NİN KÖYLERİ GÖÇ ALDI

Hürriyet Emlak Eş Genel Müdürü Zeynep Tandoğan ise, kiralık konutlarda son bir yılda gözlemlenen değişimi, “2020’de Türkiye geneline baktığımızda kiralık konutların ortalama metrekare fiyat artışında Muğla’nın birinci sırada yer aldığını görüyoruz. Pandemiden dolayı özellikle Fethiye, Ortaca, Dalaman ve Köyceğiz’e olan taleplerde önemli artışlar gözlemledik. Bölgeye büyük şehirlerden çok fazla göç oldu. Özellikle İstanbul’da yaşayanlar, evlerini satarak ya da kiraya vererek Muğla’nın ilçelerinde evler kiraladı” diyor.

Turizmin en önemli merkezlerinden birisi olan Bodrum’daki yoğunluğun büyük bir çoğunluğunu da yine İstanbul’dan gelenler oluşturuyor. Genellikle emekli olan ya da pandemi döneminde uzaktan çalışma imkânı olanlar bu bölgelere göç etti. Çocukları için organik hayatı tercih ederek Muğla ilçelerine yerleşenler de oldu. Listede yer alan İzmir’de ise yaşanılan deprem felaketi sonrasında kiralık evlere olan talep artınca, özellikle yeni binalarda kira artışı kaçınılmaz oldu.

Başkent’te fiyatlar artıyor

Ankara’da konutların amortisman süreleri 25 yıla kadar çıkıyor. 100 metrekare daire için ortalamada 185 bin ile 310 bin TL arasında rakamların telaffuz edildiği şehirde kira gelirlerine bakıldığında ise ortalamada 765 TL ile 1.275 TL arasında bir düzey var.
İstanbul Beykoz açık ara önde

Konut yatırımlarında kira getirisi üzerinden hesaplanan amortisman sürelerinde İstanbul’da makas giderek açılıyor. Alıcıların yatırımdan çok oturma amaçlı alım yapması nedeniyle il genelinde satılık konutlara olan talep diğer illere göre oldukça fazla. Hürriyet Emlak verilerine göre, son bir yıl içerisinde satılık Konut kategorisinde ortalama metrekare fiyatındaki en yüksek artış yüzde 117.41 ile Beykoz’da gözlemlendi. Beykoz’u yüzde 112.85 ile Sarıyer, yüzde 99.56 ile Avcılar, yüzde 77.63 ile Başakşehir ve yüzde 75.50 ile Üsküdar takip ediyor.

AYŞEGÜL KÜÇÜKKURT ZOR