Türkiye sağlık turizminde son durum

PANDEMİ, turizm sektörünün tüm kollarını derinden etkilerken ülkemizin çok büyük hedeflerinin olduğu sağlık turizmi alanında işler düşük yoğunluklu olsa da gelir olarak yüksek düzeyde seyretmeye devam ediyor. Haziran ayından itibaren sınır kapılarının açılması ve uçuşların yeniden başlamasının ardından sağlık turizminde başlayan hareketlilik sevindirici düzeylere çıktı. Gelişmiş ülkelerdeki kısıtlamalar yüzünden Türkiye’yi tercih eden ağır vaka hasta sayısı önemli ölçüde artarken, sağlık amaçlı gelen zengin turistlerin Türkiye’ye ilgisi de yoğunlaştı.

“SAĞLIK TURİZMİNDE YÜZLER GÜLDÜ”

Salgının başlamasıyla üç aylık tamamen kapalı bir süreç yaşandığını hatırlatan Türkiye Sağlık Turizmini Geliştirme Konseyi Başkanı Emin Çakmak, haziran-temmuz-ağustos aylarında kapıların karşılıklı açıldığı ülkelerden hasta gelişlerinin başladığını ifade ediyor. Sağlık turizmi açısından Türkiye’nin bu süreçte lider ülke olarak öne çıktığını savunan Çakmak, panndemi öncesi bu alanda en çok talep gören ABD ve Almanya’yı tercih eden hastaların kısıtlamalar nedeniyle ülkemize yöneldiğini belirtiyor, özel jetlerle ve tarifeli uçuşlarla gelen hastaların başarıyla tedavi edildiğini ve bu durumun konaklama sektörünün doluluk oranlarını yukarı taşıdığını aktaran Çakmak, gelen hastalar arasında ağır onkolojik vakaların, kalp hastalıklarının ve ağır kazaların yer aldığını kaydederek, saç ekimi ve estetiğin de en hızlı toparlanan alan olduğuna vurgu yapıyor.

En çok Rusya, Ukrayna, Balkanlar, Kuzey Afrika ve Türk Cumhuriyetleri’nden sağlık turistlerinin geldiği bilgisini veren Çakmak, özel jetlerle gelen hasta sayısının da azımsanamayacak oranda olduğunu bildiriyor, “özel jetlerle gelen hastaların iniş-kalkış maliyeti 20-30 bin doları buluyor” diyen Çakmak, geçmiş yıllara göre yurtdışından gelen ağır vaka sayısının arttığını söylüyor. 2021’e umutla baktıklarını kaydeden Çakmak, “Kapılar turizm için kapansa da sağlık turizmi için kapanmamalı” diye ekliyor.

“CİRODA YÜZDE 30 ARTIŞ”

Acıbadem Sağlık Grubu Uluslararası îş Geliştirme Direktörü îlyas Benveniste, sağlık turizminde özel sağlık hizmetleri sektöründe son dört yıldır üst üste Türkiye’nin hizmet ihracatı şampiyonu olduklarının altını çiziyor.

2020’nin dokuz ayında 79 bin yabancı hasta başvurusu aldıklarını açıklayan Benveniste, bu rakamın geçen yıla göre yüzde 34 azalma anlamına geldiğini, ancak Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre hasta sayısında yüzde 9, ciroda ise yüzde 30 artış gerçekleştiğini bildiriyor. Benveniste sözlerine şöyle devam ediyor:

“Üstelik en çok hasta aldığımız destinasyonların bir kısmının halen kapalı olmasına ve pandemi sebebiyle satış-pazarlama aktivitelerini eskisi gibi tam kapsamı ile yapamamamıza rağmen bu sonuç elde edildi. Teknik problemlerin yavaş yavaş ortadan kalktığını görüyoruz. Süreç sona erdiğinde sonuçların önceki senelerden çok daha iyi olacağını öngörüyoruz. Tabii pandeminin gidişatı ve devletin alacağı önlemlerin işlerimizin seyrinde önemli etkisi olacaktır.”

Pandemi ile beraber hastaların talebinde bir azalma olmadığını sadece teknik olarak, karantina uygulamaları ve uçuş kısıtlarının hasta yoğunluğunu etkilediğini söyleyen Benveniste, bununla beraber hava ambulansları ile komşu ülkelerden birçok acil vaka almaya devam ettiklerini, çevre ülkelerdeki hastanelerin mevcut durumdan dolayı zorda olduklarını, bu nedenle acil tedavi edemedikleri hastaları Türkiye’ye yönlendirdiklerini vurguluyor.

Benveniste sağlık turisti aldıklarını ülkeleri ve branşları da şöyle sıralıyor: “Ortadoğu, Afrika, Balkanlar, Türk Cumhuriyetleri ve Avrupa’dan hasta akışımız devam ediyor. Branş olarak ise beyin cerrahisi, onkoloji, organ nakli, genel cerrahi, KVC ve pediatrik KVC gibi branş-ı eskisi gibi hatta daha çok başvuru alıyoruz.”

“SALGIN ÖNCESİNİ YAKALADIK”

Medical Park ve Liv Hospital markalarını bünyesinde barındıran MLP Care’in Uluslararası Pazarlama ve îş Geliştirme Direktörü Murat Ercan da, sağlık turizmine yaptıkları katkılardan dolayı ‘Türkiye’nin En Büyük 500 Hizmet ihracatçısı’ ödüllerinde Sağlık Hizmetleri kategorisinde ikinci olduklarını, yurtdışından ayda 10 bine yakın hasta aldıklarını anımsatıyor. Pandemiden önceki ocak ve şubat aylarında hasta gelişlerinde hem Türkiye, hem de kendi rekorlarını kırdıklarını söyleyen Ercan, martta kapıların kapanmasıyla hasta gelişlerinin durduğunu, haziran sonrası kapıların açılmasıyla yeniden hareketlilik kazandığını anlatıyor. Eylül-ekim-kasımda ocak rakamlarını yakaladıklarını kaydeden Ercan, “Eylülden itibaren hastanelerimizin bulunduğu şehirlerdeki otellerin doluluklarına büyük katkımız oldu. Ekimde yüzde 20’lik artış yakaladık” diye konuşuyor.

Covid-19’un dünyadaki ilk dönem şoku atlatıldıktan ve baş etme yöntemlerine ilişkin daha fazla bilgi sahibi olunduktan sonra uluslararası hasta davranışlarında rahatlama olduğunu savunan Ercan, en çok sağlık turisti aldıkları ülkeleri Kosova, Makedonya, Arnavutluk, Romanya, Bulgaristan, Kazakistan, Kırgızistan, Rusya, Ukrayna ve Libya olarak sıralıyor.

Avrupa’dan en çok plastik cerrahi alanında talep aldıklarını belirten Ercan sözlerini şöyle sürdürüyor: “Covid-19 j sürecinde tecrübemizle fark yaratabileceğimiz, komplike tedavi gereken hastalara konsantre olduk ve bu alanda gelişler arttı. Gelen hasta sayısı az da olsa, gelir olarak artış yaşadık, örneğin, kemik iliği transplantasyonu gibi kompleks cerrahileri daha fazla ^ yapar olduk. Bu tür hastalar zaten devlet desteği veya fonlarla geliyorlar. Bu tür kurumlarla anlaşmamız olduğu için de bizi tercih ediyorlar. Özel izinlerle hasta geliş trafiğimiz sürüyor.”

Liv Hospital Grup Koordinatörü Meri Istiroti ise, şimdiye kadar 35 ülkeden yoğunluklu olmak üzere 100’den fazla ülkeden hasta aldıklarını kaydediyor. Yakın coğrafya başta olmak üzere ) Avrupa, Balkanlar, Orta Asya ve Ortadoğu ülkelerinden de pek çok sayıda hasta ağırladıklarını anlatan Istiroti, “Haziran’da uçuşları açık olan ülkelerden en çok kanser tedavileri, radyoterapi, beyin tümörleri, ortopedik vakalar, obezite cerrahisi gibi branşlarda hasta geldi. Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Ukrayna, Rusya, Azerbaycan’ın yanı sıra Ortadoğu, Romanya, Bulgaristan ve Balkanlar’dan da hasta aldık” diyor.

“AFRİKA’NIN ROTASI BİZE DÖNDÜ”

Medicana Uluslararası Hizmetler ve Projeler Direktörü Mehmet Ersoy ise, 2020’nin başından bu yana yurtdışmdan ayakta ve yatarak 27 bin 500 hasta aldıklarını açıklıyor. Bu sayının 13 bininin yatan hasta olduğunu ifade eden Ersoy, Mayıs’ta Sağlık Bakanlığı’nın kararlarıyla sağlık turizmi hareketliliğinin yeniden başlamasından itibaren Türk Cumhuri-yetleri, Körfez, Balkan ülkeleri ve İraktan ambulans, uçak ambulans ve charter seferiyle hastalar getirdiklerini aktarıyor. Ersoy, Temmuz’un ikinci 5? yarısından itibaren gelişlerin arttığını kaydediyor, özellikle Irak Sağlık Bakanlığı ile özel anlaşmaları nedeniyle kardiyovasküler cerrahi için çok hasta aldıklarını söyleyen Ersoy, yeni hasta gelişleri için görüşmelerin sürdüğünü belirtiyor.

Mart’tan Haziran ortasına kadar bekledikleri hasta sayılarına henüz ulaşamadıklarını ama ciro olarak hedeflerini yakaladıklarını bildiren Ersoy, en çok çalıştıkları alanları ortopedi, plastik cerrahi, kalp ve damar cerrahisi, genel cerrahi, beyin cerrahisi ve medikal onkoloji olarak sıralıyor.

Pandemi nedeniyle Avrupa’dan sağlık turizmi akışının gelecek yıl da olmayacağını tahmin eden Ersoy, odak noktalarının Afrika olacağını ifade ederek “Türkiye sağlık turizmi açısından fiyat/kalite performansının çok yüksek olduğunu bu süreçte bir kez daha ortaya koydu. Dünyadaki rakiplerimiz arasında Hindistan var ama orası salgın nedeniyle tercih edilmiyor.

Afrika ülkeleri daha önce çoğunlukla Hindistan’ı tercih ederken artık rotayı ülkemize çevirdiler. Gelecek yıl o pazar için daha çok çalışma yapacağız.”

“PANDEMİ ÖNCESİ GİBİ”

Esteticha Grup Iş Geliştirme Müdürü Neslihan Yıldıran da, Haziran’dan itibaren, pandemi öncesindeki talebe yakın oranda yurtdışı geliş aldıklarını kaydediyor. Kasım ortasına kadar pandemi öncesinin yüzde 60’ına ulaştıklarını ifade eden Yıldıran, çoğunlukla Almanya, Ingiltere, Fransa ve Bulgaristan olmak üzere tüm ülkelerden kurumlarına hasta akışı olduğunu bildiriyor. “Yurtdışından gelen hastaların talepleri çoğunlukla meme büyütme, liposuction, karın germe, burun estetiği ve saç ekimi oluyor” diyen Yıldıran, İncirli hastanelerinde uyguladıkları obezite cerrahisi ve erkek cinsel fonksiyon bozukluğu tedavilerinin yoğun ilgi gördüğünü belirtiyor. Yıldıran, “Vitalica Wellness bünyesinde ise sunduğumuz detoks programları ve Le Meridien Bodrum Beach Resort’da gerçekleşen bootcamp, yoga ve mindfulness kamplarımız misafirlerimiz tarafından çokça tercih ediliyor” açıklamasında bulunuyor. Yıldıran, 2021’den itibaren taleplerin yeniden hızlanmasını beklediklerini de sözlerine ekliyor.

Koksal HOLOĞLU / Türkiye Sağlık Turizmini Geliştirme Konseyi Derneği İcra Kurulu Başkanı
“2021 hedefimiz 2.5 milyon sağlık turisti”

2020’nin ilk iki ayında beklentilerin üzerinde bir hasta hareketi gördük. Mart’ta tüm dünyada olduğu gibi bizde de hasta talebi tamamen durdu. Mayıs’ta Sağlık Bakanlığı’mn açıkladığı kararlarla sağlık turizmi hareketliliği yeniden başladı. Mayıs ile Kasım arasında yılbaşındaki beklentilerimizin yüzde 50’si oranında hasta talebi gördük. 2020’yi toplamda 2019‘un yüzde 45’i gibi değerlendirebiliriz. Bu rakamsal olarak 2.5 milyar dolara, hasta sayısı olarak da 750 bine karşılık geliyor. Irak, Azerbaycan, Libya, Kuveyt, Uman, Fas ve Almanya en çok hastanın geldiği ülkeler oldu. Saç ekimi ve estetik, onkoloji, kalp damar cerrahisi, ortopedi, diş, fizik tedavi ve rehabilitasyon en çok talep gören branşlar oldu. 2021’in ilk üç ayında aşılamada mesafe alınacağını düşünüyoruz.

Sonrasında başta uçuşlar olmak üzere tüm turizm hareketliliği artacak. Sağlık turizminde 2020’deki ertelemelerle birlikte büyük patlama yaşanacağını düşünüyoruz. 2021’de 2.5 milyon sağlık turisti ve 8 milyar dolar gelir bekliyoruz.

Yeşim DOĞUKAN / Radisson Otel Grubu İletişim Direktörü
“Yüzde 70 doluluk yakaladık”

Pandemi süresince otellerimizde sağlık amaçlı gelen misafirlerimizi ağırlama oranımız bölgeye ve otele göre değişiyor. Bazı otellerimizde bu oran yüzde 70’lere kadar çıkıyor. Ülke dağılımına baktığımızda ağırlıklı olarak Avrupa ve Ortadoğu pazarlarından gelen misafirlerimizi ağırlıyoruz. Avrupa’dan İngiltere, Ortadoğu’dan ise Libya, Mısır, Ürdün ön sıralarda. Oran çok yüksek olmasa da Rus ve Azerbaycan pazarından da talep alıyoruz.

ÖZLEM KAPAR BAYBURS