Pek çok işlemde artık imza yerine e-imza atılıyor

COVID-19 salgını yüzünden sosyal izolasyonun önem kazandığı bugünlerde imzalar da dijitale taşındı. Son günlerde hem kurumlar, hem bireyler özellikle kamu ağırlıklı yaptıkları pek çok işlemde artık imza yerine e-imza atmaya başladı.

Son bir aydır e-imzada yeni kullanıcı ve imza sayılarında önemli artışlar yaşanan bir diğer sektör ise bankacılık oldu. Pandemi süresince şube dışı kanallardan işlemleri teşvik etmeye çalışan bankalar klasik imzaya göre daha güvenli, hızlı ve ekonomik olan e-imzayı desteklediklerini açıkladı. Hatta bu amaçla birçok banka artık e-imza başvurularını müşterileri adına yapmaya başladı. Bugüne kadar bankacılık işlemlerinizde e-imza kullanmadıysanız bankanızla iletişime geçerek işe başlayabilirsiniz.

E-İMZA NEDİR?

Peki, e-imza nedir? E-imza yasal düzenlemeleri 5070 sayılı Elektronik îmza Kanunu ile 2004’te hayatımıza girdi ve ıslak imzanın yerine geçen kişiye özel bir imzalama yöntemi olarak kabul edildi.

Bu sayede, el yazısıyla atılmış imzanın hukuki sonuçları ile eşit hale getirildi. Hali hazırda e-imza hizmeti e-imza sertifikası dağıtmaya yetkilendirilmiş kuruluşlardan temin edilebildiği için güvenlik sertifikaları da yine bu kurumlar tarafından veriliyor. Sistemin güvenlik altyapısı oldukça güçlü.

E-imza’nın kullanım alanı ise oldukça geniş. Özellikle e-Devlet işlemlerin-önemli bölümü e-imza ile gerçekleştiriliyor. Bunun dışında işe giriş, ikametgah değişimi, ehliyet, e-kimlik, dava açma, otomobil alım satımı, pasaport, abonelik, belediye hizmetleri, doğum kaydı gibi prosedürü uzun birçok işlem artık e-imza ile kolayca gerçekleştirilebiliyor.

Bunların içerisinde yaygın kullanımı başlayan bir de bankacılık işlemleri var. özellikle firmalar artık başta yurtiçi, yurtdışı para transferi olmak üzere birçok bankacılık işlemini e-imza ile yapıyor. Bireysel kullanım ise şimdilik daha sınırlı olmasına rağmen özellikle Covid-19 pandemisi sonrası sayılarda ciddi artışlar yaşandığı belirtiliyor. E-imza aslında bankacılık sektörü için son derece uygun bir uygulama. Tüm işlemleri imzalar üzerinden işleyen sistemde aklınıza gelen neredeyse tüm bankacılık işlemleri e-imza ile entegre edilmiş durumda. Örneğin, para transferi, cari, çek/senet, kredi, dış ticaret, yatırım ve nakit yönetimi işlemlerini e-imza ile rahatlıkla yapabiliyorsunuz. Tabii özellikle mobil ve internet bankacılığında kimlik doğrulama, onaylama imkanı sağlaması da bir diğer avantajı…

QNB FİNANSBANK
BİREYLER DE KULLANIYOR

QNB Finansbank müşterilerine hem mobil imza hem de elektronik imza kullanma imkanı sunuyor. Bireysel müşterilere kıyasla firmaların bu yöntemleri daha çok kullandığını ifade eden QNB Finansbank Kurumsal ve Ticari Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı ömür Tan, “Müşterilerimizin e-imza kullanarak yaptığı işlemler çoğunlukla yurtiçi ve yurtdışı para transferleri, ithalat transferleri ve ürün hizmet başvuru talep talimatları oluyor” diyor.

Tan’ın verdiği bilgiye göre kanunların resmî şekle veya özel bir merasime tabi tuttuğu hukukî işlemler ile teminat sözleşmeleri dışındaki tüm bankacılık işlemleri e-imza ile yapılabiliyor. E-imzanın ıslak imzaya eşdeğer nitelikte olduğunu hatırlatan Tan, elektronik ortamda her türlü resmi işlemin, kağıt ortamına göre daha hızlı, güvenilir, düşük maliyetle ve çevreye duyarlı şekilde yapıldığını da sözlerine ekliyor. QNB Finansbank’ın ayrıca e-imzayı Secure File Transfer Protocol (SFTP), Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) gibi güvenli kanallardan alıp, gerekli doğrulama işlemlerini yerine getirdiğini ve dolayı ıslak imzaya göre işlem güvenliğinin daha yüksek olduğunu ifade eden Tan,“E-imza başvuru sürecinde müşterilerimiz şubelerimiz aracılığıyla taleplerini iletip imzalayacakları bir sözleşmeyle süreci başlatabiliyorlar” diyor.

TEB
TÜZEL KİŞİLERDE YAYGIN

TEB müşterilerine, e-imza ile hem ödeme talimatları, hem de mevduat açılışı, teminat mektubu gibi her türlü bankacılık işlemlerinin talimatlarını gönderme imkanı sağlıyor. E- imza ile yapılabilecek işlemler arasında bankacılık işlemleri, kurum içi ve dışı elektronik yazışmalar, elektronik sözleşmeler, e-ticaret işlemleri, sigortacılık işlemleri, e-Devlet uygulamaları ve kamu kuruluşlarıyla yapılan elektronik işlemlerin bulunduğunu hatırlatan TEB, bu sayede bankacılık işlemlerinin dijital ortamda hukuki geçerlilik ile hızlıca sonuçlandırıldığına dikkat çekiyor.

TEB dahil tüm bankalar e-imza sağlayıcısı olmamakla birlikte bilgi edinmek isteyen müşterilerine nasıl alındığına ilişkin bilgi desteği sağlıyor. TEB’de bunun yanı sıra, tüm bankacılık talimatları için kullanılabilen web tabanlı bir iş akış portalı olan Mobil-link var. Bu ürün için kurulum gerekmiyor, ancak sistem tanımlarını banka kendi gerçekleştiriyor. Böylece TEB müşterileri e-imzalarını kendileri temin edebilirken, sonrasında ayrıca imzalama programı almasına da gerek kalmadan e-imza süreci yürütebiliyor. Banka hali hazırda bu hizmeti bireysel değil tüzel müşterilerine sağlıyor.

DENİZBANK
BAŞVURULARDA ARTIŞ VAR

DenizBank bir elektronik imza türü olan mobil imzayı dijital kanallarında yaygın biçimde kullanıyor. Bu sayede müşterileri internet bankacılığına mobil imzaları ile güvenli giriş yapabiliyor, doğrulamasını ise yine mobil imzalarını kullanarak gerçekleştiriyor. Ticari kuruluşların ağırlıklı para transferi işlemlerinde e-imzayı kullandıkları bilgisi paylaşan Denizbank, “Müşterilerimiz ana başlıklarıyla para transferi, ticari, çek/senet, kredi, dış ticaret, .yatırım ve nakit yönetimi işlemlerini e-imza ile yapıyor. E-imza veri bütünlüğü, kimlik doğrulama/onaylama ve elektronik ortamda gerçekleştirilen işlemlerin tespitinin yanı sıra taklit edilemediği için de internet bankacılığında güvenlik doğrulaması amacıyla da tercih ediliyor” diyor.

E-imza için bazı prosedürlerin tamamlanması gerektiğini de hatırlatan Denizbank, “E-imza gerçek kişi adına oluşturulmalı. E-imza uygulamasını kullanacak olan firma/kurum, e-imzaya sahip gerçek kişiyi, yetkilendirebilir. Şayet e-imza sertifikasına sahip gerçek kişi, firması adma hareket ediyorsa, sertifikasına firma unvanını ekletmeli. Firma, e-imza için yetkilendirdiği kişileri ticaret sicil gazetesinde tescil ettirmeli, e-imza kullanımına ilişkin madde noter tasdikli imza sirkülerinde/ vekaletnamede yer almalı” bilgisini veriyor.

E-GÜVEN
ÜCRETSİZ E-İMZA İMKANI

E-Güven 2003’ten bu yana elektronik sertifika ve mobil imza hizmet sağlayan bir firma. Müşterilerine ayda ortalama 1 milyon mobil imzalama yaptıklarını ve toplamda 45 milyon e-imza doğrulaması gerçekleştirdiklerini söyleyen E-Güven Genel Müdürü Can Orhun, e-imzanın kullanım alanlarına ilişkin şu bilgiyi paylaşıyor:

“Ipsos’un araştırmasma göre, bireylerin beşte biri elektronik imza kullanıyor. E-imza en yaygın olarak, yüzde 50 oranında 45 milyon kullanıcısı olan e-Devlet Kapısı’nda kullanılıyor. Bunu sırasıyla kamu projeleri bankacılık, KEP, e-fatura, e-defter ve e-arşiv işlemleri takip ediliyor. Ayrıca müşterilerimiz ürünlerimizle banka ödeme talimatları, izin ve masraf formları, çalışan bordroları, laboratuar raporları, kalite raporları, seminer katılım sertifikalan gibi birbirinden farklı dokümanı imzalama işlemleri yapabiliyor.”

Koronavirüs döneminde imza sürelerini dijitale taşıyan Letsign platformunu da hayata geçirdiklerini söyleyen Orhun, “Platformu şirket ve birey bazında tüm kullanıcıların kullanımına ücretsiz sunduk” diyor. Orhun, e-imza iş ve işlemleri kağıt ortamından dijitale 4 taşıdığı için sadece E-Güven’in bu hizmeti ile son 10 yılda 41 bin ağacı kurtardığını söylüyor.

E-imza yüzde 205 arttı

Dünyada 30, Türkiye’de 16 yıl önce kullanılmaya başlanan e-imza küresel pazarda son beş yılda 10 kat büyüme kaydetti. Türkiye’de ise BTK “Pazar Verileri” raporuna göre son beş yılda e-imza kullanım oranı yüzde 205 artmış durumda. Bu da ortalama büyümenin yüzde 40 olarak gerçekleştiğine işaret ediyor. Markets. businessinsider.com 2023 yılına kadar dünya genelinde e-imza pazarının her yıl ortalama yüzde 34.7 büyüyerek 9 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşacağını öngörüyor. Araştırmalara göre, e-imzanın kurumlara sunduğu en önemli üç fayda; doküman hatalarını yüzde 92 oranında önlemek, yüzde 80 oranda denetim verimliliğini artırmak ve kayıp belge sayısını ise yüzde 66 oranında azaltmak. E-imza, evrak süreçlerini kağıt ortamından dijitale taşıyarak, lojistik, satış, insan kaynakları gibi birçok birimin arasındaki belge akışını otomatikleştiriyor.

Neden e-imza?

• İmzalama işlemleri zaman ve mekandan bağımsız olarak gerçekleştirilebiliyor. Dolayısıyla istediğiniz yerden imzanızı atabiliyorsunuz.

• Hukuki geçerliliği olan güvenli bir imza.

• Bireylere ve kurumlara zamandan büyük tasarruf sağlıyor. E-imza kullanımı bireylere ayda ortalama 5 gün kazandırırken, ortalama 3.5 günde tamamlanabilen imza süreçleri, e-imza ile bir saatte sonuçlanıyor.

• Kâğıt, kartuş, yazıcı, kalem, arşivi ortadan kaldıran çevreci bir ürün.

• Kâğıda dayalı postalama, fiziksel depolama, kargo ücreti ve enerji maliyetlerinden büyük tasarruf sağlıyor.

ESİN ÇETİNEL