ÇOK değil üç hafta önce yazmıştık… Salgının önlenmesi için evde kalanların kitap okumaya yönelmesiyle kitap satışlarında rekor artışların yaşandığını söylemiştik. Bunları yazdığımız günden bu yana satışlarda bir azalma olmadı; aksine siparişler yüzde 50 arttı. Öte yandan, her ne kadar online kitap satışlarında bir artış yaşansa da bu krizden matbaalar, dağıtımcılar ve kitapçılar olumsuz etkilendi. Birçok yayınevi yeni kitap çıkarmakta zorlanıyor. Bu durumda bazı kitap dağıtımcıları tedarik kaynaklı gecikmeleri önleyebilmek için sadece stoklarındaki ürünleri satışa sunuyor. Sektördeki son durumu aktarabilmek için online kitapçılığın önde gelen isimleri ile online satış kanallarındaki durumu, satışlardaki artışları, tedarik süreçlerini, stok durumlarını, en çok satılan kitapları ve kampanyalarını konuştuk…
“MATBAAMIZIN OLMASI AVANTAJ”
Salgın nedeniyle evlerde kalmaya başlanılan ilk zamanlardan bugüne oranların artarak devam ettiğini söyleyen İnkılâp Kitabevi Pazarlama Müdürü Orkun Galolar , “Online satışlarımızda şu an yaklaşık yüzde 50’lik bir büyüme söz konusu” diyor. Günlük yaklaşık 3 bin ile 5 bin adet arasında kitap gönderimi yaptıklarını söyleyen Galolar, yeterli stoklarının mevcut olduğunu da sözlerine ekliyor. Olabildiğince stoklu çalıştıklarını söyleyen Galolar, normal zamanlardan üç kat daha fazla stok bulundurduklarını, kendi matbaaları olması nedeniyle özellikle kendi yayınevlerine ait kitapların tekrar baskılarını çok kısa bir sürede gerçekleştirebildiklerini vurguluyor.
Gelen talebe yetişmekte zaman zaman zorluk yaşadıklarını dile getiren Galolar, “Çalışan sağlığını ve ürünlerin hijyenini birinci sırada tuttuğumuzdan taleplere yetişmekte zorlanıyoruz” diyor. Personel sayısında artışa gidildiğini söyleyen Galolar, “İçerideki organizasyonu buna göre düzenledik. Depoda hızlı çalışma koşullarına uygun önlemler aldık” diyor. Çalıştıkları kargo şirketi sayısını artırdıklarını da sözlerine ekleyen Galolar, “Bazı yayıncvlcrindcn kaynaklı yaşanabilecek gecikmeleri önlemek için ürünleri toplu halde ellerinde bulunduran dağıtıcı firmalarla özel anlaşmalar yaptık. Bir de Cağaloğlu dışındaki tüm mağazalarımız kapalı olduğu için ulaşılamayan ürünlerin, mağazalardan transferlerini yapmaya başladık. Maksimum 5-15 gün içerisinde siparişleri karşılamaya çalışıyoruz.
“YAZARLARLA BULUŞTURUYORUZ”
Karantinadan bu yana online satışlarda yüzde 50’ye yakın bir artış gözlemlediklerini söyleyen kitap365.com Genel Koordinatörü Onur Tuncel, stok konusunda herhangi bir problem yaşamadıklarını belirtiyor. İnternet siparişlerindeki artışın bazen kendilerini zorladığını söyleyen Tuncel, ”Sevkiyat tarihlerini geciktirmemek için elimizden geldiğince hızlı ama önlemlerden ödün vermeden çalışıyoruz” diyor. Yayınevlerinin ürün temini kapasitesine bağlı olarak ürünlerin aynı gün ya da ertesi gün kargoya verildiğini söyleyen Tuncel, “Ancak biz ne kadar hızlı davranırsak davranalım, kargo şirketlerinde çalışan arkadaşlarımızın yükü çok fazla; bu nedenle teslimatlar biraz gecikebiliyor” diyor.
Online kitap satışlarını artırmak için çeşitli kampanyalar düzenlediklerini söyleyen Tuncel, “Müşterilerimize sorarak onların verdiği cevaplara göre setler oluşturuyoruz, onları canlı yayınlarda yazarlarla buluşturuyor, en çok takip ettikleri yayınevlerine özel fırsatlar geliştiriyoruz” diyor. Satışları hiç durdurmadıklarını, gecikmeler hakkında müşterileri bilgilendirdiklerini söyleyen Tuncel, “Müşterilerimiz kendileri de olağandışı durumu yaşadıkları için aksaklıkları anlayışla karşılıyorlar” diyor.
ÜÇ VARDİYA ÇALIŞIYOR
Bugüne kadar Nisan ve Mayıs’ın insanların en az okuduğu aylar olduğu bilgisini veren, havaların ısınmasıyla birlikte herkesin kendisini dışarı attığını söyleyen BKM Kitap Yönetim Kurulu Başkanı Kutbettin Bingölbali, “Normal zamanda 15 bin adet gönderim sağlarken, pandemiyle günlük ‘sevkiyatlanmız 70 bini buldu” bilgisini paylaşıyor. Gelen talebe yetişmekte zorlandıklarını, salgın öncesi bir vardiya çalışırken şu anda üç vardiyaya çıktıklarını vurgulayan Bingölbali, 300 kişilik ekiplerine 100 yeni personel ilave ettiklerini söylüyor. Yeterli stoklarının mevcut olduğunu, sevkiyatta sıkıntı yaşamamak için parçalı ürün gönderimine başvurduklarının altım çizen Bingölbali, “10 kitaptan sekizi mevcutsa müşteriyi arayıp bilgilendiriyoruz. Kabul ederse bu şekilde gönderip kalan ikisini de sonra gönderiyoruz. Genel yoğunluk nedeniyle kargo şirketleriyle sorun yaşıyoruz” diyor.
Salgının yayıncılık sektörünü çok etkilediğini söyleyen Bingölbali, matbaaların, dağıtımcıların ve kitapçıların geçici süreyle kapatılması nedeniyle yayınevlerinin nakit sıkıntısı çektiği, kitapların basılamaz hale geldiği bilgisini veriyor. Bingölbali, “Kitap teslim süreleri üç günden beş güne çıktı. İnternet satışların nasıl gıdaya serbest olduğu gibi ruhu doyuran şeylerin, yani kitapların da serbest olması lazım. Sokağa çıkma sürecinde internet kitapçılarının kapanmamalı” diyor.
“1 HİZARAN’DA BULUŞUYORUZ”
Online kitapevlerinin önde gelen firmalarından D&R, geniş ürün yelpazesiyle ekip çalışmasıyla online olarak da müşterileri diledikleri ürünlerle buluşturmaya devam ediyor. Verilerin evde geçen zamanın paylaşım, birliktelik gibi kavramları öne çıkardığını belirten kurum açıklamasında müşterilerin aileleri ve sevdikleriyle daha keyifli vakit geçirebilecekleri, kendilerini yeniden keşfetmelerine yardımcı olacak ürünlere yöneldiği belirtiliyor. Kitapları, eğlencenin anahtarı puzzle’lar ve Jenga, Scrabble, Tabu gibi evde ailecek oynanabilecek kutu oyunlarının takip ettiğini söyleyen firma yetkilileri, akıllı saat, ajanda, tuval seti, maske boyama seti, birleştir-oyna setlerine, Lego setleri, boyama kalemleri ve fosforlu kalemlerin satışında da artış gözlemlediklerini belirtiyor. Yayınevi bazlı indirim kampanyaları düzenlediklerini de belirten yetkililer, bu döneme uygun kitap seçkileri ile takipçilerin kendilerini keşfetmelerine, zenginleştirmelerine yarayacak okuma listeleri sunduklarını da söyleyerek ayrıca kargo hizmetindeki kapasite kısıtlamalarından dolayı bazı gecikmelerin yaşanabildiğini de hatırlatıyor. 1 Haziran’dan itibaren yeni bir adım daha atarak tüm D&R mağazalarını hizmete sokacaklarını belirten yetkililer, mağazalarda gerekli yönergeler doğrultusunda tüm tedbirleri aldıklarını vurguluyor.
“HAZIRLIK KİTAPLARI REVAÇTA”
Son dönemde satışların yüzde 50 arttığını söyleyen Akmkitap.com kurucusu Ertuğrul Doğan, günlük sevkiyat kapasitelerinin 600 ile 800 kargo arasında değiştiğini belirtiyor. Gelen talebe yetişmekte bazen zorlandıklarını dile getiren Doğan, “Çalışma günleri ve saatlerinde kısıtlama yapılıyor. Kargolar geç geliyor. Yaymevlerinden kitapların gelme süreleri uzayabiliyor” diyor. Günlük 3 bin kitap gönderimi yaptıkları bilgisini veren Doğan, “Yeterli stokumuz var ancak bazı kitapların temininde sıkıntı yaşıyoruz” diyor. Sevkiyatlarda aksaklık yaşanmaması için kargo firmalarıyla her akşam takip yaptıklarını belirten Doğan, “Kargo hareketlerini inceleyip müşterilere bilgi geçiyoruz. Satış durdurma olmuyor. Mümkün mertebe müşterilerle iletişime geçip, onların bilgisi dahilinde bazı siparişleri bekletiyoruz” diyor.
En çok sipariş edilenlerin sınavlara hazırlık grubu kitapları olduğunu söyleyen Doğan, “Sınavların ertelenmesiyle bu gruba ilgi daha da arttı. Fakat kültür kitaplarına da çok talep var. Evdekal kampanyası yapıyoruz müşterilerimiz sitemize girip hediye çeki kodu kısmına ‘EvdekaF yazdıkları zaman indirimden faydalanıyorlar. Hediyeler gönderiyoruz. Hafta sonu özel indirimleri uyguluyoruz” diyor.
“Ortalama üç ay dayanabilecekler”
Türkiye Yayıncılar Birliği, Covid-19’un yayıncılık sektörü ve paydaşları üzerindeki etkilerini görmek amacıyla üyeleri arasında yaptığı “Koronavirüs’ün Yayıncılık Sektörüne Etkisi” başlıklı anketin sonuçlarını açıkladı. Anketi cevaplayan yayınevlerinin satışlarının adet bazında ortalama yüzde 63 düştüğü görülürken, mevcut personel pozisyonunda değişiklik yapmadan faaliyetlerini yürütmeye dayanma süresi ortalama üç ay olarak belirlendi. Bu zorlu süreçte sektörün kendi içinde dayanışma çağrısını yineleyen Türkiye Yayıncılar Birliği, #evdeyimokuyorum kampanyası düzenliyor. Türkiye Yayıncılar Birliği, kategorilere göre hazırladığı ve sektör verilerini içeren “2019 Türkiye Kitap Pazarı Raporu”nu da açıkladı. 2019’da Türkiye yayıncılık perakende pazarı büyüklüğü, 2018’e göre cari fiyatlarla yüzde 27.09 artış göstererek 8.852 milyon TL oldu. 4.961 milyon TL ile eğitim yayınlarının liderliğini koruduğu sektörde, kültür yayıncılığı 3.307 milyon TL ile pazarın yüzde 37.36’sını oluştururken bir önceki yıla göre yüzde 9.43 artış gösterdi.
Merve YILMAZ
