Sağlıklı Yaşam İçin Ambalajlı Süt ve Süt Ürünlerini Tercih Edin

Sağlıklı yaşam için ambalajlı ürünleri tercih edin. SON gelişmeler çerçevesinde adeta eve kapanmış durumdayız. Yetkililerin ve sağlık uzmanlarının uyarılarını her zamankinden daha fazla ciddiye almak gerekiyor. Cadde ve sokakların bazı yörelerimizde epey tenhalaşması sağlığımız açısından bir uyarı gibi. Ancak, gerekli önlemleri uygularken alışveriş alışkanlıklarımızdaki değişiklikleri de akılcı yöntemlerle yeniden inşa etmek zorundayız.

Ambalajlı süt ve süt ürünlerini güvenle tüketebilirsiniz…

NUR DEMİROK ; Bu hafta başında yakın bir dostum anlattı; süpermarkete semt bakkalına gidemediği için evinin yanında bulunan bir komşusu yakın bir köyden servis yapan gezginci satıcıdan günlük süt alıyormuş. Torunları olduğundan bahisle, onları sağlıklı beslemek zorundayız demiş. Kendisi de bu sokak satıcısından günlük süt ve kimi zaman da yumurta alıyormuş. Şimdi bana soruyor; “Acaba ben doğru bir iş mi yapıyorum?”

Bence değerli dostum yanlış yapıyor! Yumurta bir tarafa; sütün sokak satıcılarından alınması böyle bir dönemde beklenmedik felaketlere yol açabilecek büyük bir hata. ‘Tetrapak’ olarak tabir edilen kapalı ambalajlardaki sütler açık olan süpermarket ve alışveriş merkezlerinin raflarında yeterince var. Ben bulunmayışıyla ilgili bir duyum almış değilim.

Süt Üretiminde Ülkemiz İleride

Önerim şu oldu yaşlı dostuma: “Eğer bu dönemde evden çıkmamaya özen gösteriyorsanız, en azından haftalık, hatta aylık ihtiyacınızı karşılayacak ambalajlı sütü alıp, her gün dilediğiniz miktarda tüketebilirsiniz. Bir tek koşulla ki, satın alacağınız kutu sütler hem “pastörizasyon’ hem de ‘sterilizasyon’ işlemi görmüş olsun. Nitekim bunların çoğunun buzdolabında ya da soğutulmuş vitrinlerde bulunması da gerekmiyor.”

Devamında şunları söyledim: “Bu konuda ulaştığımız teknoloji düzeyi tüm gelişmiş ülkelerle tamamen aynı. Bugün ambalajlı üç çeşit uzun ömürlü süt var piyasada. Üstelik hiç birinde ufak bir katkı ve koruyucu madde yok. Kısaca nasıl üretildiklerini basit bir dille anlatayım: Önce kırsal üreticilerinden toplanan sütler hijyenik temizliği yapılmış paslanmaz çelik tankları olan tankerlerle üretim yerlerine (süt fabrikalarına) getiriliyor. Bazı işletmelerin süt temin ettikleri kendi çiftlikleri de var. işlenmemiş sütü oralardan da temin edebiliyorlar.

İşlemler kısa sürede gerçekleşiyor, taşıyıcı tankerlerin hepsinde soğutma sistemleri bulunuyor, fabrika bünyesindeki çelik tanklara aktarılan işlenmemiş sütler yine dikkatle ve özenle soğutuluyor, devamlı örnekler alınarak mikrobik aktivite, asidite, tat ve koku kontrolleri yapılıyor. Bu özenli kontrollerden sonra süt süzülüyor, yağ miktarları standartlara göre yeniden belirleniyor.

Yeni Nesil Teknikler

Hemen sonra pastörizasyon, sterilizasyon aşamasına geçiliyor, arkasından ambalajlı dolum yapılıyor. Pastörizasyonun amacı olası hastalık yapıcı organizmaları en hızlı şekilde tümüyle yok etmek. Bu aşamaya yalnız bakteriler değil, her türden tehlikeli virüsler de dahil. Temel hedef şu; sağlıklı dolumla sütün ömrünü uzatmak ve hastalık etmenlerinden arınmış kalite standartlan içinde sütü mükemmel içeriğiyle tüketiciye sunmak.

İki tür pastörizasyon tekniği var: ilkinde süt kapalı devre olarak ‘HTST’ (High Tempcraturc Short Time) sistemiyle 15-16 saniye içinde 73-75 dcrece sıcaklık uygulanarak pastörize ediliyor. Bu sütler marketlerde camekanlı soğutulmuş dolaplarda satışa sunuluyor, ömürleri nispeten daha kısa oluyor. Hiçbir soğutucuya ihtiyaç duymayan bildiğimiz uzun ömürlü karton ambalajlı sütler ise 140 derecenin biraz üzerinde 6-7 saniye kadar tutulup hızla soğutuluyor.

Şimdi daha geliştirilmiş yeni nesil teknikler de var. Bu standartlar bulunulan coğrafyanın atmosferik özelliklerine göre daha uzun ve daha değişik aşamalarda olabiliyor.

Sonuçta sterilize edilmiş içi özel kaplamalı karton ambalajlara konarak süt en doğal ve temiz haliyle satışa sunuluyor. Ömürleri ve sabit dayanma süreleri hayli uzun. Son yıllarda yeni geliştirilmiş ambalajlama teknikleri de bu sürece önemli katkılar sunuyor.

Bu arada ülkemizde fazla bilinmeyen ‘evapore’ ve ‘kondense’ edilmiş yoğunluklu sütlerden de bahsedeyim: Bunlar sütün buharlaştırma yoluyla koyulaştırılmasıyla elde ediliyor. Ürün hacmi normal süte karşılık iki-üç misli daha kıvamlı olabiliyor. Teneke kutulara konan çeşitler daha çok sütlü ürünler endüstrisinde katkı malzemesi olarak kullanılıyor. Süt tozu üretimi ise daha değişik teknikler içeren, ancak eski popülaritesini yitirmiş klasik bir uygulama.

Üretim Standartlarımız Yüksek

Özellikle vurgulamak istediğim konuya gelince: Sokak sütçüsünden alman sütlerin hemen tamamı bu nazik ve tartışmalı ortamda asla evin içine alınıp tüketilmemeli. Yaşlı olanlar bilir; bundan yıllarca önce 1940 ve 50’lerde sokak sütlerinin bulaştırdığı enfeksiyon sayısı inanılmayacak boyutlardaydı. Hatta bir rivayete göre çoğu tehlikeli enfeksiyonlar özellikle açıkta satılan sütlerden bulaşıyordu. Bu sürece tanıklık eden yaşlı insanlar hala aramızda.

Şimdi çok sayıda modern süt işleme fabrikalarımız ve tanınmış ünlü markalarımız var. Bunlar yalnız süt değil, en steril koşullarda peynir ve yoğurt üretimi de yapıyorlar. Özellikle markası ne olursa olsun kutu sütleri rahatça tüketebilir, ‘enfeksiyon endişesi’ olmadan her yaştan insan sunabilirsiniz; yeter ki bu konularda kamuoyu yeterince aydınlatılabilsin.

İtalya başta olmak üzere diğer kirr Avrupa ülkelerdeki pandemik virüs ile insan kayıplarının süt ve süt ürür asla bağlı olmadığı kanısını taşıyoru konunun özel anonslarla dünya kar açıklanmasında yarar görüyorum. J en büyük süt ve süt ürünleri üretic malum vaka sayısı ve enfeksiyon y görece hayli düşük. Son sözüm şu; sokakta satılan süti almayın!..

Yumurta konusuna gelince; bu sektörde son yıllarda ilerleme görülüyor. Dünya çapında ihracat yapan ve haline gelmiş sektörde hijyene gösterilen duyarlılık 1 fazla. Tıpkı kutulu sütlerde olduğu gibi el değmemi’ pastörize edilmiş olarak pazara sunmak her zaman Beyazı ve sarısı litrelik ambalajlarda ayrı ayrı paket Bunları daha çok pastacılık sektörü tüketiyor. Hen olduğu şekliyle halka yayılmış değil. Yumurtalar nasıl paketlenir, nasıl pastörize edilir ve nasıl tüke konuyu yakında yazacağım.

NUR DEMİROK / PARA