ARKADAŞLARLA kahve ve çay içmek, beraber vakit geçirmek, birlikte yemek yemek ve keyifli zaman geçirmek isteyenlerin uğrak noktasıdır kafeler. Son yılların giderek popülerleşen buluşma mekanı olan kafeler artık sosyal yaşamın önemli adreslerinden birisi haline geldi. Önceki yıllarda merkezi semtlerde yoğunlaşan kafeler artık her semtte, o semtin sosyoekonomik kategorisine uygun formda bulunuyor. Birçok girişimci bu alanda iş yaparken, birbirlerinden tarzları ve tasarımlarıyla farklılaşmaya çalışıyorlar. Kimi işletmesinde sosyal medya alanları oluştururken, kimisi de şaşırtıcı bir konsept ile yola çıkıyor. İşletmeler müşterilerini artırmak için hizmet ve menü geliştirmenin dışında mekânlarının dizaynına da çok önem veriyor. Bu noktada profesyonel bir tasarım hizmeti almak hem mekânın kalitesi, hem işleyişi hem de konsepti adına büyük önem taşıyor. Sağlam bir konsept, güçlü bir bakış açısı ve ince detaylarla müşterileri çekmek mümkün. Kafe tasarımı alanında hizmet veren firmaların sayısı da hızla artıyor.
“TASARLARKEN SORUMLULUĞUMUZ BÜYÜK”
Urbanjobs: mekan içi tasarımda uzmanlaşmış bir mimarlık firması. Zula, Batard, Too Burger gibi işletmelerin iç tasarım süreçlerini yürütmüş, işverenin ne amaçladığını ve istediğini anlayarak işe başladıklarını söyleyen firmanın kurucusu Iç Mimar Murat Dede, “Kişinin hayalini ve vizyonunu anladıktan sonra mekânsal anlamda o hayale nasıl ulaşacağımızı kurgulamaya başlıyoruz, işin başında ‘doğru bir kurgu yapmak, vizyonu ortaya koymak ve o vizyon doğrultuSunda her adımı tek tek ve itinayla gerçekleştirmeye çalışmak bir işletmenin veya projenin en kilit adımları” diyor. “Mevcut bir yeme içme alanının cirosu ancak daha iyi mekân, daha iyi ürün ve daha iyi hizmetle artar” diyen Dede, “Bizim payımıza düşen bir mekânı daha iyi kurgulamak, doğru bir hacim oluşturmak ve sonlamalarında kaliteyi üst noktaya taşımak” açıklamasını yapıyor.
Tasarımlarda işlev, sağlamlık, güzellik ve duyguyu ön plana çıkardıklarını söyleyen Dede, “Biz üzerimizde yalnızca aldığımız tasarım bedeli kadar yük hissetmiyor, işverenin vizyonunu göz önüne alarak kapitalini en doğru şekilde harcamasını sağlamanın sorumluluğunu taşıyoruz” diyor. Tasarım sürecinde çevre, semt, müşteri profili gibi etkenleri dikkate aldıklarını aktaran Dede, “Yaptığımız işler genel olarak merkezi lokasyonlarda. Eğer işveren ile aynı vizyonda değilsek çalışmayı pek doğru bulmuyoruz, çünkü karşılıklı olarak beklentilerimizi cevaplamamız mümkün olmuyor. Biz işimizi para kazanmak için değil, bizim için bir hayat stili olduğu için yapıyoruz” şeklinde konuşuyor. Şuan yürüttükleri 13 proje olduğu bilgisini veren Dede maliyetler hakkında şunları söylüyor:
“Kimi Londra’daki bir restorana özel mobilyalar tasarlamakken, kimi yeme içme alanı tasarımı, kimi de ofis projesi, inşaat maliyeti olarak metrekaresi 10 bin TL’lik iş yaptığımız gibi metrekaresi 2 bin TL’lik iş de yapıyoruz. Tasarım ve projelendirme bedellerimiz inşaat maliyetleriyle beraber pek değişiklik göstermiyor. Metrekare fiyatı 2 bin TL diye ne daha az emek harcanıyor ne de daha özensiz bir iş yapılıyor.”
“HER PROJE FARKLI”
Novarch Mimarlık: 2005’ten bu yana mekân tasarım ve uygulamaları projelerini hayata geçiriyor. Bugüne kadar pek çok kafenin tasarım süreçlerini yürüttüklerini söyleyen firma sahibi Mustafa Yay-laoğlu, “Müşterilerimize mekânlarında istenilen işlerin uygunluğu hakkında bilgiler vererek hayal ettikleri projenin uygun olup olmadığının göstermeye çalışırız, istenilen uygulama her mekâna uygun olmayabiliyor. Burada istekler doğrultusunda projenin daha uygun hale gelip gelemeyeceğini tartışır ve bilgisini veririz” diyor. Dünya trendlerini takip ederek güncel kaldıklarını belirten Yaylaoğlu, “Her projenin kendine has özellikleri olması sebebiyle o mekâna uygun tasarımlar üretir, uygulamasını yaparız. Ülkemizde mimari açıdan çok hızlı bir ivme kazanmış durumdayız, çünkü bilinçli tüketici, bilinçli insanlar her geçen gün artıyor ve ne istediklerini çok iyi analiz edebiliyorlar” açıklamasını doğallığı vurgulamak amacıyla kullanıldı” diyor. Misafirlere pozitif enerji ve mutluluk verecek bir ortam yaratmayı amaçladıklarını söyleyen Müge Cergel, “Misafirlerimiz Blum’da buldukları sıcaklığı kahvelerini yudumlarken keyifle sosyal medya hesaplarında paylaşıyor, özgün köşelerde fotoğraf çekerek anılarında yer veriyor” açıklamasını yapıyor. İşletmenin tasarım aşamasında No:3 Mimarlık ile çalışan Cergel kardeşler bu çalışma sonunda hayal ettikleri kafeyi açtıklarını belirtiyorlar.
Maliyetlerin talep ve beklentileri göre değiştiğini söyleyen Yaylaoğlu, “Tasarımı yapan tasarımcı emeği, sanatı karşılığım kendi belirler.
Yapılacak tasarımın bedeli ve tasarımın uygunluğu çok önemlidir ki buna göre bir bedel ta- £ lcp edebilsin. İnşaatta iş gücü ciddi maliyetler doğuruyor. Değişik talepler olduğu için ile inşa m maliyetler hakkında net bir bilgi vermek zor. Ü Örneğin kafe-restoranlarda ortalama her noktası hesaplanmak üzere bir birim fiyat verecek olursak, metrekarede 5-6 bin 500 TL, mağazalarda 4-5 bin 500 TL, ofislerde 3-4 bin 500 TL, ev ve konutlarda bin 750-3 bin TL gibi ortalama rakamlar verilebilir. Bu rakamlar, uygulama yapılacak mekânın kondisyonuna göre artıp azalabilir” diyor. Proje, tasarım ve uygulama dışında özel tasarım mobilya da yaptıklarını söyleyen Yaylaoğlu girişimcilere şu tavsiyelerde bulunuyor:
“Yaklaşık 15 yıldır, bu piyasanın içindeyiz. Rakip firmalar günden güne artıyor. 15 yıllık işletme tecrübemi göz önünde bulunarak şu tavsiyede bulunabilirim. Mimarlık firmalarının yüzde 70-80’i devamlılık kazanamayıp kapanıyor. Tavsiyem mimarlık ofisleri açarken mutlaka sektör ile ilgili bir yapı ürünü ya da malzeme için bayilik almalılar. Bunu çok iyi hesaplamalılar.”
SON HALİNİ ÖNCEDEN GÖRÜYORSUNUZ
Bir işletmenin başarılı olması için pek çok faktöre dikkat edilmesi gerektiğini söyleyen İç Mimarlık İstanbul İç Mimarı ve Tasarımcımı Gizem Sevilmiş, “Hizmetin kalitesi ve mekândaki atmosfer ile her şey bir bütün olarak ele alınmalı. Her zaman başarılı bir lokasyon, başarılı bir işletme demek değildir” diyor. Yapılan en büyük hatalardan birisinin, konsept kopyalamak olduğunu ifade eden Sevilmiş, “Bu tarz örnekler müşteri kitlesine doğru hizmetle yaklaşmadıkları için kısa süreli girişimler olarak kalıyor. Önemli olan o alanın ihtiyaçlarım belirlemek ve ona uygun bir yaklaşım sergilemek. Siz eğer kaliteli hizmeti, doğru ambiyans ile birlcştirc-biliyorsanız müşteriler yıırtdışından bile gelip sizi buluyor” açıklamasını yapıyor.
Projenin son anma kadar işin başında olmanın çok önemli olduğunu belirten Sevilmiş, “Tüm projelerimizde sıkı takip en önemli kuralımız. Mekân tasarımının yanmda, mekânın kurumsal kimliğini de oluşturarak, ürünlerin servis edilme şeklinden, mekânda hizmet verecek ekibin giyimine kadar her şeyi biz tasarlıyoruz. Tasarım maliyetlerinde mekanın büyüklüğü, mevcut durumu ve uygulanacak konsept belirleyici oluyor.
Önemli olan görselliğin ötesinde yerinde kararlar verebilmek ve mantıklı yatırım yapmak” diyor. Sevilmiş sözlerine şöyle devam ediyor:
“Yılda ortalama 10 uygulamalı proje yapıyoruz. Ancak uygulamasını yapmadığımız sadece projelendirmesini yaptığımız projeler de var. Projelerimizde tasarım ve uygulama aşamasında çok detaylı çalışıyoruz. Üç boyutlu çizim ve kendi Apple Store uygulamamız olan Interioreast VR programı sayesinde her projemizde sanal tur uygulaması ile müşterimiz mekânın son halini sanal ortamda görmüş oluyor.”
YEREL MALZEME KULLANIYORUZ”
Ağırlıklı Barselona ve İstanbul’da çalışmalar yapan Lagranja Design firması, La Petite Maison, Popülist, Monochrome gibi mekânların tasarım süreçlerine imza atmış. Her projenin benzersiz ve farklı şekilde ele alınması gerektiğini söyleyen Mimar Ece Satıbol, “Projelerde bütünü anlamaya çalışıyoruz, kendimize ve müşterimize birçok soru soruyoruz, strateji çiziyoruz, doğru araçları ve uygun ekibi seçiyoruz” diyor. Yeni bir mekân tasarlarken önceliklerinin kendine özgü bir tasarım olması olduğunu söyleyen Satıbol, “Görsel keyif vermesi ve misafirleri ile dinamik bir bağ kurabilmesi önemli. Gelenlerin burada çalışması, kitap okuması, duvardaki ilanlara fotoğraflara bakması buna örnek. Bu sayede mekâna sadık bir kitle oluşturabiliyorsunuz” açıklamasını yapıyor.
İşletmenin hedeflediği müşteri kitlesinin beklentilerini çok iyi bilmesi ve işletmesini bu şekilde yönlendirmesinin çok önemli olduğunu ifade eden Satıbol, “İç mekân tasarımı da bu beklentinin ilk halkası. Müşteriniz mekândan içeri girdiğinde ilk etkileşimi mekânın ona verdiği genel his, sonrasında aldığı hizmet, ürün ve son olarak da ödediği bedel. Tüm bu aşamaların uyumlu olması gerekiyor” şeklinde konuşuyor. İşletmeler için maliyetlerin önemine de değinen Satıbol, “Her proje için ortalama bir maliyet rakamı vermek zor. Kafe restoranlarının iç mekân tasarım aşamasında metrekare başına 1.000-1.500 doları geçmemesi için malzeme seçimi konusunda dikkatli davranıyoruz. Mümkün olduğunca yerel malzemeler kullanıyoruz. Tasarım aşamasında müşterilerimizle fizibilite çalışmaları yaparak inşaat maliyetlerini minimum düzeyde tutmaya çalışan, konusunda uzman bir ekibimiz var” diyor. Yılda 18-20 proje yaptıklarını aktaran Satıbol sözlerine şöyle son veriyor: “Son altı senedir ekibimize, daha çok yatırım yapma imkânımız oldu, konusunda uzman, profesyonel ve ticari işletmelerin isteklerine farklı disiplinlerde cevap verebilecek bir ekip kurduk. Amacımız projelerimizde tasarımın önemini öne çıkarabilmek ve daha verimli olabilmek.”
“Tıpkı evindeymişsin gibi…”
Üç senedir Akaretler’de müşterilerine hizmet veren Blum Coffee House iki kız kardeş olan Müge ve Hande Cergel tarafından açılmış. Farklı dizaynı ve sıra dışı atmosferi ile gelenlerin ilgisini çeken mekân, misafirlerine kendilerini rahat ve evinde gibi hissettiriyor. Kardeşlerden Müge Cergel, mekanın ana çıkış noktasının “özgün olmak” olarak belirtiyor. Doğallığa önem verdiklerini söyleyen Hande Cergel ise, “Mekân tasarımında kullandığımız renkler ve eskitme ahşap detaylar bu doğallığı vurgulamak amacıyla kullanıldı” diyor. Misafirlere pozitif enerji ve mutluluk verecek bir ortam yaratmayı amaçladıklarını söyleyen Müge Cergel, “Misafirlerimiz Blum’da buldukları sıcaklığı kahvelerini yudumlarken keyifle sosyal medya hesaplarında paylaşıyor, özgün köşelerde fotoğraf çekerek anılarında yer veriyor” açıklamasını yapıyor. İşletmenin tasarım aşamasında No:3 Mimarlık ile çalışan Cergel kardeşler bu çalışma sonunda hayal ettikleri kafeyi açtıklarını belirtiyorlar.
YEŞİM OKSAY
