Yeni Yılda Yeni Vergiler
Değerli konut vergisi, Konaklama vergisi, Dijital hizmet vergisi
EKONOMİK program hedeflerinin gerçekleştirilmesi çerçevesinde 2019 Aralık’ta yapılan bir düzenlemeyle, beyanname veren mükellef sayısını artırmak amacıyla, ilk defa 2020’de uygulanacak üç yeni vergi hayatımıza girdi.
Yeni vergilerin yol açabileceği sorunlar şimdiden tartışılmaya başlandı.
ÜÇ YENİ VERGİ
• Değerli konut vergisi: Değeri 5 milyon TT’nin üzerinde olan mesken nitelikli taşınmazlar bundan böyle değerli konut Vergisine tabi tutulacak. İlgili kanunla getirilen düzenlemeye göre, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nce (TKGM) belirlenecek asgari bina değeri matrah olarak öngörülüyor.
TKGM’nin taşınmaz değerleri kendi sitesinde ilan etmesi ve mükellefe tebliğ etmesi gerekiyor. Tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde herhangi bir itiraz gelmezse değer kesinleşmiş oluyor. Değeri 5 milyon TL’nin üzeri konutlardan artan oranlı olarak beyana dayalı bir vergileme öngörülüyor. Buna göre, değeri 5 milyon-7.5 milyon TL arasında olanlar binde 3, değeri 7.5 milyon-10 milyon TL arası olanlar binde 6, değeri 10 milyon TL’yi aşanlar ise binde 10 (yüzde 1) oranında vergiye tabi olacak. Hesaplanan vergi, yıllık olarak ertesi yılın Şubat ayının 20’nci gününe kadar taşınmazın bulunduğu yerdeki vergi dairesine beyan edilip, Şubat ve Ağustos olmak üzere iki eşit taksitle ödenecek.
Değerli konut vergisiyle ilgili olası sorunlara, Para Dergisi’nin 2019 yılının 50’nci sayısındaki yazımda geniş yer vermiştim. Kamuoyunda oluşan yoğun eleştiri ve tepkiler üzerine ilgili verginin bir yıl süreyle ertelenebileceği yönündeki açıklamalara rağmen henüz herhangi bir yasal değişiklik yapılmış değil.
• Konaklama vergisi: Bazı Avrupa ülkelerinde de uygulandığı görülen şehir vergisi (city tax) ya da turizm (tourism tax) vergisinden yapısı itibarıyla farklılıklar gösteriyor. Dünyadaki örneklerinden yola çıkılarak getirilen vergi, yerli ve yabancı ayrımı yapılmaksızın, bazı istisnaları (kamu kurumu eğitim konaklama tesisleri, öğrenci yurt ve pansiyonları, diplomatik istisna) hariç tüm konaklamalarda (otel, motel, tatil köyü, apart, pansiyon, misafirhane) 01.04.2020-31.12.2020 dönemi için yüzde 1, daha sonra ise yüzde 2 oranında alınacak bir gider vergisi. Hesaplanan vergi, aylık olarak ertesi ayın 26’ncı günü akşamına kadar KDV yönünden bağlı olunan veya işletmenin bulunduğu yerdeki vergi dairesine beyan edilerek aynı sürede ödenecek.
• Dijital hizmet vergisi: Fiziki olarak karşı karşıya gelmeksizin, çevrim içi faaliyetin gerçekleştirildiği her türlü dijital ortamı sağlayan hizmetlerin Türkiye’de sunulmasını, hizmetten Türkiye’de faydalanılmasını, hizmetin Türkiye’de bulunan kişilere yönelik gerçekleştirilmesini veya hizmetin Türkiye’de değerlendirilmesini sağlayan mükelleflerin kesinlik kazanmış hasılatlarının vergilendirilmesi esasına dayalı yeni bir dijital vergileme sistemi getirildi. Türkiye’den elde edilen hasılatı 20 milyon TL’den veya dünya genelinde elde edilen hasılatı 750 milyon euro veya muadili yabancı para karşılığı TL’den az olanlar dijital hizmet vergisinden muaf. Dijital hizmet vergisinin matrahı, ilgili vergilendirme döneminde verginin konusuna giren hizmetler nedeniyle elde edilen hasılat. Verginin oranı yüzde 7.5 olup, vergilendirme dönemi, takvim yılının birer aylık dönemleri olarak belirlenmiş.
ARTAN ESKİ VERGİLER
Yukarıda belirtilen yeni vergilerin yanı sıra, öteden beri uygulanan çeşitli vergi ve harçlar da yeni yıla girerken yeniden değerleme oranında (yüzde 22.58) artarak ödenecek. Ancak, bazı vergi ve harçlarda ise yeniden değerleme oranının yarısı kadar artışlı olarak uygulanacak. Buna göre, pasaport harcı, ehliyet harcı, damga vergisi, çevre temizlik vergisi yüzde 22.58; emlak vergisi yüzde 11.29, motorlu taşıtlar vergisi ise Cumhurbaşkanı kararı ile yüzde 12 olarak uygulanacak.
Sonuç olarak, özellikle, yeni getirilen değerli konut vergisi çok tartışmalı olup, uygulamanın bir yıl ertelenmesinin sorunları çözemeyeceği görülüyor. Uygulanabilir ve adil bir vergi olabilmesi için ilgili düzenlemenin yeniden değerlendirilerek, uygulamadan kaldırılması veya yeni bir düzenlemeyle uygulanabilir bir şekilde yeniden ele alınması gerekiyor.
TALHA APAK
