VEGAN beslenme tarzının yaygınlaşması, glutensiz diyetlerin revaçta olması ve sağlıklı beslenme tarzlarına olan ilgi, gıda sektöründe her gün yeni bir gelişmenin yaşanmasına neden oluyor. Bu alandaki en yeni trendlerden birisi bitkisel sütler. Bunlar arasında en çok tercih edileni ise badem sütü. Laktoz ve glüten içermemesi, düşük kalorili olması, mineral ve vitamin bakımından zengin olması badem sütünün tercih edilmesinde önemli rol oynuyor. Türkiye’deki satış noktalarında ağırlıklı olarak ithal markaların badem sütleri tüketiciye sunulsa da yerli markaların da pazara girme girişimlerinin olduğu gözleniyor. Büyüyen badem sütü pazarını mercek altına aldık.
“SADECE VEGANLAR TÜKETMİYOR”
Cem Telvi ve Yusuf Romano tarafından kurulan Fomilk, bitkisel süt üreten bir marka. Firmanın ürün yelpazesinde badem sütünün yanı sıra Hindistan cevizi, soya ve fındık sütleri de bulunuyor. Cem Telvi, Türkiye’nin ilk uzun ömürlü bitkisel süt markasını inek sütüne alternatif, bitki bazlı, doğal bir içecek üretme arzusuyla kurduklarını söylüyor. Ailelerinin gıda sektöründe üretim tesislerine sahip olduğunu, bu üretim gücünü kullanarak, sağlıklı ve lezzetli ürünlere sahip, ulaşılabilir bir bitkisel süt markası oluşturduklarını vurguluyor. Fomilk’in 2018’in sonunda raflara çıktığım belirten Telvi, “îlk yılımızda iç piyasada 300 bin litrelik bir satışı hedefliyoruz” diyor.
“Türkiye, batıdaki yenilikçi yeme-içme trendlerini dört-beş yıl geriden takip ediyor” diyen Telvi, bitkisel süt ve ürünlerinin, Uzakdoğu’da kullanımının oldukça eskiye dayandığını, batıda ise son 10 yılda yer edindiğini ifade ediyor. Bilinçli beslenmenin yaygınlaşmasıyla birlikte bu ürünleri sadece vegan ve vejetaryenlerin değil, bitkisel beslenmeyi benimseyen, yeme-içme konularında yeniliklere açık, doğal beslenmeye dikkat eden, sağlıklı yiyecek-içecek arayışında olan geniş bir kitlenin tükettiğini söylüyor.
İlk yıl üretim hedeflerinin tüm çeşitleri için toplam 350 bin litre olduğunu dile getiren Telvi, “Bunun 150-180 bin litresi badem sütü. Toplam satışlara baktığımızda badem sütümüz yüzde 40 ile 45 arasında bir orana sahip. Türkiye’de 2017’de 1 milyon 200 bin litre bitkisel süt tüketilmiş. Bunun yüzde 30’unun badem sütü olduğunu tahmin ediyoruz” diyor. Fomilk’in ürünleri Türkiye genelinde ulusal marketler, seçkin süpermarket ve şarküteriler, vegan mağazalar ve online satış yapan belirli platformlarda yer alıyor. Marka, kendi web sitesinden ulaşılan online mağazası üzerinden de satış yapıyor.
“SÜTÜN EN TEMİZ ALTERNATİFİ”
Datça’daki Kocamaar Çiftliği’nin kurucusu Dr. Feryal Menemenli 1989’da Doğal Bitkisel Ürünler isimli sağlıklı gıda markasıyla yola çıkmış. 2014’te ise ailesiyle birlikte Kocamaar Çiftliği’nin temellerini atmış. 2016’dan beri ürünlerini bu etiketle tüketiciye sunuyor. Çiftlik, bal, reçel, zeytinyağı ve sabun gibi pek çok ürünün yanı sıra badem sütünü de tüketiciyle buluşturuyor. Menemenli, badem sütünün son yıllarda tüketici tarafından tercih edilmesinin nedenini, dünya kaynaklarının artan dünya nüfusunu beslemeye yetmemesine, yapay içerikli besinlerle beslenilmesine ve bunun sonucunda otoimmün hastalıkların, alerjilerin ve besin intoleranslarının artmasına bağlıyor ve sözlerini şöyle sürdürüyor:
“Bu durum hepimizi temiz besin arayışına sürüklüyor. Bugün, çocuğunu inek sütünden uzak tutmaya çalışan birçok aile var. Yetişkinlerde sıkça rastlanan laktoz intoleransına bir de çeşitli derecelerde süt alerjisi olan çocuklar eklenmeye başladı. Bu durumda sütün yerini tutacak ve yapay olmayan alternatif ürünlere ilgi artıyor. Çiftliği kurarken bu ihtiyacın farkındaydık.”
Badem sütünün hayvansal süte doğal bir alternatif olduğunu dile getiren Menemenli, “Hayvansal ürün tüketmiyorsanız ve sabah gevreğinizi yemek ya da bazı tariflerin içine koymak için süte ihtiyacınız varsa en temiz alternatifiniz badem sütü” diyor ancak talebin henüz olması gereken yerde olmadığını söylüyor.
Kocamaar Çiftliği’nde 200’den fazla ürün üretiliyor. Bunların içinde badem sütü, satışa başlanan 2016’dan beri en çok satan ürün. Badem sütünün henüz sektörün içinde olan oyuncular tarafından bile tam olarak anlaşılamadığını, bu nedenle çok az perakende noktasında rastlanan bir ürün olduğunu aktaran Menemenli, “Ağırlıklı satışımızı internet sitemizden toptan ve perakende olarak direkt müşterilerimize yapıyoruz. Her gün Türkiye’nin dört bir yanma onlarca kargo gönderiyoruz” diyor. Menemenli, son olarak dünyada badem sütü üretimine ilişkin de bilgi paylaşıyor: “Mintel’in Ocak 2018’de yayınlanan ve bitkisel süt pazarını inceleyen raporunda, dünyada bitkisel bazlı beslenme popüler hale geldikçe bitkisel süt pazarının büyüme hızının da arttığı kaydedilmişti. Buna göre bitkisel süt pazarı 2012’den 2017’ye yüzde 61 büyüyerek 2017’de 2.1 milyar dolarlık büyüklüğe ulaştı. Kategoride Hindistan cevizi, soya ve yulaf gibi birçok bitkisel süt çeşidi bulunsa da badem sütü yüzde 64 ile kategoriyi domine ediyor.”
“SATIŞI EN ÇOK OLAN BİTKİSEL SÜT”
Moda’da hizmet veren Vegan Bakkal, tüketiciyi vegan ürünlerle buluşturan bir işletme. Ürün yelpazesinde çok sayıda seçenek yer alan işletmenin sahibi Yıldız Şeker Altaş, badem sütünün satışı en yüksek olan bitkisel süt çeşitlerinden olduğunu söylüyor. “Hem tadının çok sevilmesi hem de besin değerinin yüksek olması tüketicilerin bu ürünü tercih etmesini sağlıyor” diyen Altaş, Alpro, Isola Bio ve Fomilk:in badem sütü çeşitlerinin satışını yaptıklarını aktarıyor. Daha çok yerli ürün satışı yapmak istediklerini ifade eden Altaş, “Yerli marka olarak bitkisel süt üretimi yapan sadece Fomilk var. Bu marka işin başlangıcını yaptı; umarız devamı gelir” diyor. Marka seçimi yaparken öncelikle GDO ve katkı maddesi içerip içermediğine baktıklarını, sonrasında ise doğal ya da organik ürün olmasına dikkat ettiklerini belirten Altaş, badem sütü tercih eden müşterilerinin bitkisel peynir ve yoğurt gibi ürünlere ilgi gösterdiği bilgisini de veriyor.
Evde de yapabilirsiniz
Son zamanların trendi badem sütünün hazırlanışı oldukça pratik. Badem sütünüzü tarife göre evde kendiniz de hazırlayabilirsiniz.
Basit bir tarif şöyle: Malzemeler: Bir su bardağı kabuklu çiğ badem, dört su bardağı su. Arzuya göre bir adet çubuk vanilya.
Yapılışı: Çiğ bademi bir kaba alıp üzerini dört parmak geçecek kadar kaynar su koyun ve en az 15 dakika dinlendirin Suyunu süzüp kabuklarını temizleyin.
Yeniden üzerini dört parmak geçecek kadar soğuk içme suyu koyup bir gece dinlendirin. Ertesi gün suyunu süzüp mutfak robotuna veya miksere alın. Üzerine dört su bardağı içme suyu ekleyip iyice çekin. Arzuya göre bu aşamada vanilya çubuğunun içindeki özütü ilave edebilirsiniz. İnce delikli süzgeçten geçirdiğinizde sütünüz hazır hale gelecek.
Bundan sonra kapaklı cam bir kavanozda saklayabilirsiniz.
Badem sütlü bir tarif
Badem sütü, normal sütün kullanıldığı her yerde kullanılabiliyor. İşte, meyve püreli ve chia’lı pudingin tarifi.
■ Malzemeler: (İki kişilik] Dört çorba kaşığı chia tohumu, bir buçuk su bardağı badem sütü, üç çorba kaşığı bal, 50’şer gram yaban mersini ve frenk üzümü.
■ Yapılışı: Chia ve badem sütünü karıştırıp bir gece buzdolabında dinlendirin. Sürenin sonunda bal ekleyip karıştırın. Dört çorba kaşığı chia’lı karışımı kenara ayırın. Kalan karışımın yarısına yaban mersini koyup blender’de püre haline getirin.
Diğer yarısına da frenk üzümü ekleyip blender’den geçirin. Servis bardaklarının birine frenk üzümlü karışımı koyun. Üzerine yaban mersini serpiştirin ve kenara ayırdığınız chia’lı karışımdan iki çorba kaşığı ekleyin. Diğer bardağa kalan iki çorba kaşığı chia’lı karışımı koyun. Üzerine frenk üzümü serpiştirip frenk üzümlü karışımı ekleyin. Dileğiniz şekilde süsleyin ve buzdolabına alın. İyice soğuduktan sonra servis yapın.
ŞEBNEM CAN KILINÇARSLAN
