Robotların İşinizi Elinizden Alamayacağı Meslekler

Gelişen teknoloji ile robotların işinizi, mesleğinizi elinizden alacağınımı düşünüyorsunuz? Yapay zekâ, robot ve otomasyon teknolojileri büyük bir hızla gelişiyor. Pek çok iş kolunda çalışanlar mesleklerini onlara kaptırma tedirginliği yaşıyor. Öte yandan, bu korkuyu en azından şimdilik yaşamayan meslekler de var…

Robotların Elinizden Alamayacağı İşler

EDWARD Ludlam, 18’inci yüzyılda, İngiltere’de Leicester kasabası yakınlarında bir çorap örgü atölyesinde çalışan sıradan bir işçiydi. Arkadaşları onu Ned Ludd olarak tanırdı. 1779 yılında bir gün atölyeye, garip görünümlü mekanik bir tezgah getirdiler. Bu tezgah, kendisinden çok daha hızlı bir şekilde çorap örebiliyordu. Ludd, bu tezgah yüzünden işini kaybedeceğini düşündü. Bir çekiç alarak tezgahı kırdı. Bu olayı, Nottingham Review gazetesinde çıkan bir makaleden öğreniyoruz. 1811’e gelindiğinde, bütün ülkede otomatik tezgahlara olan tepki büyümüştü. Bu teknoloji karşıtı kesime, Ned Ludd’un adından dolayı “Luddit” denmeye başlandı.

Luddit’ler, 19’uncu yüzyılda İngiliz tekstil sektörünün korkulu rüyası haline geldi. Protesto amacıyla tekstil makinelerini imha ediyorlar, sanayileşmeye, otomasyona, yeniliklere, kısaca yeni teknolojilere karşı çıkıyorlardı. Luddit hareketi Nottingham’da doğdu. O kadar etkili oldu ki, işyeri sahipleri, hükümet muhafızlarından yardım almak zorunda kalıyordu. Muhafızların ateş açması sonucu, çok sayıda işyerinde onlarca kişi ölmüş, onlarcası yaralanmıştı. O yıllarda işçiler, günde 16 saat çalışmak zorundaydı. Her ne kadar krala ve hükümetine sadık kalsalar da makineler işçiyi korkutuyordu. Böylece otomasyondan ürken, işinin ellerinden alınacağı düşüncesiyle tepki gösteren bir sınıf doğmuş oldu.

OTOMASYON KORKUSU

Daha önceki yıllarda da otomatik makineler görülmüştü. Ama onlar; dans eden, şarkı söyleyen, satranç oynayan, kuş uçuran, palyaçoluk yapan, saati gösteren sistemlerdi ve çoğunun içinde, saklanmış bir cüce bulunurdu. Sonuçta hepsi oyuncaktı ve insanları eğlendiriyordu. Ama bu kez, bir işçinin yapabileceği işi üstlenen otomatik makineler çıkmıştı ortaya. Artık işçi, otomatik makinelerin istilasından ciddi bir şekilde kaygı duymaya başlamıştı. Bu kaygı, günümüze kadar uzandı.

Batılıların hala robot ve otomasyon sistemlerinden korktuğunu, buna karşılık Japonların böyle bir korkuları olmadığını biliyor muydunuz? Japonya’nın resmi ulusal dinlerinden biri Şintoizm’dir. Şin-to dini öğretisi, insanın özel bir konuma yerleştirilmesi gerektiğini düşünmez. Japonya’da fabrikalarda çalışan işçiler, şapka giyen, bir adı olan robotlarla düşman değil, birer arkadaş, birer meslektaştır. İşçiler onlara direnmez, tam tersine onları aralarına kabul ederler.

Eğer, bir gün robotların işinizi elinizden alacağını düşünüyorsanız ve gelecek kaygısı içindeyseniz, çalışmak için Japonya’ya gitmenize gerek yok. İşte size, robotların üstlenemeyeceği (şimdilik üstlenemeyeceği) işlerden bazıları:

DOKTOR

Robot istilasının etkilemeyeceği mesleklerin başında gelir. Hiçbir robot, size hastalığınız için reçete yazamaz. Vücut kimyası o kadar karmaşıktır ki, doktorunuzun tahlil sonuçlarını yorumlaması, ona göre tedavi yöntemi tavsiye etmesi gerekir. Her şeyden önce hiçbir hasta bir makine tarafından tedavi olmak istemez.

PSİKOLOG / PSİKİYATRİST

Psikolog, bireylerin zihin ve davranışlarını inceler, gözlemler. Psikiyatrist ise zihinsel sağlık bozukluğu olan hastaları iyileştirmeye çalışır. Bunaklık, depresyon, şizofreni gibi ağır vakalar, bu mesleğin alanını oluşturur. İnsanların bu sorunlarını dinleyecek, tavsiye ve ilaç verecek robotlar yoktur.

DİŞCİ

Çok ince çalışılması gereken bir meslek. Ayrıca hastanın psikolojisini de göz önüne almak gerekiyor. Bunu sadece insan yapabilir. Diş koltuğunun çevresindeki aletler yeteri kadar korkutucu. Bir de robot kolların ağzınıza girmesini hiç istemezsiniz.

ÖĞRETMEN

Toplumun dile getirilmeyen kahramanlarıdır. Çok çalışırlar, az kazanırlar. Gelecekte meslek sahibi olacak çocukları önce onlar şekillendirir. Sadece bilgi vermekle kalmazlar. Çocuğun ruh haline göre empatileri, iyi problem çözme yetenekleri, bilinçli karar alma becerileri ve motivasyonu olmalıdır.

BİLGİSAYAR ANALİSTİ

Bilgisayar sistem analisti, iş sorunlarını çözmek için analiz yapan kişidir. Sistemler üzerinde küçük değişiklikler yaparak, çözüme uygun akış diyagramı oluşturur. Hiçbir detayı atlamamaya çalışır, alternatifler geliştirir, ihtiyaçları karşılayacak sistemi tasarlar. Robot, hareket eden bilgisayardır. Ama yine de bu işi yapamıyor.

MÜHENDİS / TEKNİSYEN

Robotlar henüz gökdelen, stat, baraj, köprü inşa edemiyor. Bunlar, onlarca belki yüzlerce mühendis ve teknisyenin bir arada işbirliği içinde çalışmasını gerektiren işler. Hele hele mimarların, daha zor çizimler yaptığı şu dönemde, robotların böyle büyük inşaatların altından kalkması hemen hemen imkansız.

FİZYOTERAPİST

Hastalık, yaralanma, doğum kaynaklı özürler, hareket sistemi aksaklıkları gibi durumlardan kaynaklanan bozuklukları tedavi etmeye çalışır. Elbette ki bunları, hekimin teşhis ve tedavi yöntemine uygun olarak yapar. Özen gösterilmesi gereken bir iştir. Robotların harcı değildir.

HEMŞİRE

İşin içine yine tıbbi bilgi ve beceriler giriyor. Her ne kadar yaşlılara bakım hizmeti veren robotlar yapıldığını medyadan öğreniyor olsak da bir robottan hemşirelik hizmetlerini yerine getirmesi beklenemez. İş, sadece hastaya belli saatlerde ilaç vermekle bitmiyor.

SOSYAL HİZMET UZMANI

Bireylerin, aile üyelerinin sorun çözme kabiliyetlerini geliştirerek psikososyal işlevselliği sağlar. İşin içine yine psikoloji girdi. Psikoloji de robotların hiç anlamadığı bir konudur. Uzmanlar, mahkumları da özürlüleri de topluma kazandırma çabası içindedirler.

AŞCI

Günümüzün en sağlam mesleklerinden. Hiçbir robot, sebzeleri soyma, kesme, doğrama ve bunları soslar ve garnitürlerle bir araya getirip lezzetli yemek pişirme kabiliyetine sahip değildir. Bunun için insanın hayal gücü, el becerisi, geniş bir mutfak bilgisi, yılların tecrübesi, gelişmiş bir koku ve tat alma duygusu olması gerekir.

FİNANS DENETÇİSİ

Denetçiler genelde kamu ya da özel kuruluşların, genelgelere uygun hareket edip etmediğini kontrol eder. Teftiş yapıp gerekli raporları hazırlarlar. Finans denetçileri ise mali konularda kontroller yapmak için eğitim alır. Bunlar iktisat, çalışma ekonomisi, endüstriyel ilişkiler veya işletme gibi branşlarda uzmanlaşırlar.

GERİ DÖNÜŞÜM İŞÇİSİ

Bir işletmede ekipmanları etkin bir şekilde kullanarak geri dönüşümü yapılacak ürünleri granül makinesinde öğüten, farklı sıcaklıklarda eritme işlemi yaparak sanayide tekrar kullanılabilecek hammadde elde edilmesini sağlayan kişidir. İşi, robotlara bırakılamayacak kadar tecrübe gerektiren bir iştir.

KAMYON SÜRÜCÜSÜ

Kendi kendine hareket eden otomobillerin geliştirildiği bir dönemde kamyonlar da neden robotlar tarafından kullanılmasın diye düşünebilirsiniz. ABD’de kamyonlar nadiren otomatik viteslidir. Genelde 10-18 düz vitesli ağır araçlardır. Sürücü yük durumuna, yol şartlarına, motorun sesine göre vites seçer. Robot için zor.

OTO BOYACISI

Bir otomobil, ortalama 30-35 bin parçadan oluşur. Robotlar, bu parçaları yerine yerleştirebilir, kaynakla sabitleyebilir. Ama iş boyaya gelince devreye insan eli ve gözü girmelidir. Usta ellerin dokunuşu, boyanın iyi yapılıp yapılmadığım ortaya çıkarır. Otomobilin çubuk flüoresan lambalarla donatılmış bir odada gözlenmesi, boya ve kaporta hatalarının belirlenmesi, sadece ve sadece insan gözüyle mümkün olur.

BERBER

En önemli mesleklerden biridir. Mesele, sadece saç kesimi ya da sakal tıraşı değildir. Berberler sizin dertlerinizi dinlerler, tavsiyede bulunurlar, müşterinin sırdaşı olurlar. Robotların bu işi devralmaları ihtimali yok denecek kadar azdır. Ya robot kol, bir yazılım hatası ya da arıza nedeniyle usturayı kaydırırsa.

EMLAK DANIŞMANI

Robotlar, asla bir emlak danışmanının çenesiyle baş edemez. Size evi gez-diremez. Evi satın alsanız ya da kiralasanız bile bürokratik işleri halledemez.

Emlak danışmanları hep olacaktır. 50 yıl öncesine kadar emlak işleri bakkallardan sorulurdu. Evini satacak kişi, bakkal amcaya haber verirdi. O yıllar çok gerilerde kaldı.

GÜZELLİK UZMANI

Günümüzde bunlara “estetisyen” de deniyor. Hiçbir zaman modası geçmeyecek, hiçbir zaman da robotlara kaptırılmayacak bir iş dalı. Cilt bakımı, cpilasyon, makyaj, zayıflama ve zinde kalma ile ilgili aletlerin kullanımı, onların işi. Aynı zamanda güler yüzlü de olmalısınız. Robot mu güler yüzlü olacak?

POLİS / DETEKTİF

Bir suç işlendiğinde, suç mahallini incelemek, delilleri toplamak, şüphelileri sorgulamak, şüpheli listesinde olan malum şahısları takip etmek, suçluyu yakalayıp adalete teslim etmek, robotların yapabileceği bir şey değil. Polis, pek çok teknolojik yenilikten elbette ki yararlanacak. Ama asla bir robotu işe almayacak.

BAKIM İŞÇİSİ

Bakım işçiliği hem bilgi hem tecrübe hem de fiziki güç gerektiren bir iş. Onlar gerektiğinde direk tepesine tırmanır, kanalizasyon çukuruna girer, yaz kış her tür meteorolojik koşulda çalışır. Üstelik ekipmanlarını ve yedek parçalarını yanında taşır. Hangi robota böyle bir iş verebilirsiniz ki?

ÇOCUK EĞİTİM GÖREVLİSİ

Çocukların okul öncesi ve okul sırasında eğitimi için pek çok oyuncak robot var. Ama bunlar fantezi ötesine geçemiyor. Çocuğun ruh halini anlayacak, ona göre davranacak, öğrenip öğrenmediğini değerlendirecek tek bir varlık var. O da insan.

SES TEKNİSYENİ

Almanca’dan dilimize yerleşmiş olan “Tonmeister” kelimesini duymuşsunuzdur. Ses sistemleriyle ilgilenen herkes kendine böyle bir sıfat yakıştırır. Tam olarak değilse de ses teknisyeni demektir. Onlar ses sistemlerini kurar, kullanır, ayarlar, bakım ve ona-rımlarım yapar. Sonuçta sesle ilgili. Robot nasıl yapsın?

DANSÇI / BALERİN

Robotlara yürümeyi zor öğrettik. Bir de dans ettiklerini düşünsenize.

ALEV RÎGEL