Helal Sertifikası Nereden ve Nasıl Alınır? Helal Gıda Bayilikleri

Helal ürün ve helal gıda için Helal sertifikası alan markalar yarışı kıyasıya devam ediyor. Pazara geç girdi ama çok güçlü bir şekilde yükseliyor, Türkiye, helal ürünler pazarında küresel lider olmaya aday bir konumda. Helal ürün üreten firmalar bayilik ağlarını sürekli büyütüyor…

YÜKSELEN bir pazardan bahsedeceğiz bu hafta; helal ürün piyasasından. Pek çok ürün için sorulur “Bu ürün helal mi” sorusu. Helal ürün ve hizmetler pazarı muazzam büyüldükte. “Helal” sertifikasını sadece ürünler değil hizmetler de alabiliyor; kozmetikten turizme, tekstilden ambalaja, hizmet sektöründen lojistiğe kadar hemen her sektördeki kuruluş bu sertifikayı şartlarını yerine getirdiği takdirde alabiliyor.

Dünyada yaklaşık 2 milyar helal gıda tüketicisinin olduğu tahmin ediliyor. Üstelik bu kesim giderek büyüyor. Müslümanların küresel gıda ürünleri harcamalarının 1.17 trilyon dolar olduğu, helal sertifikasına sahip gıda ürünleri pazarının büyüklüğünün ise 415 milyar dolar seviyelerinde olduğu tahmin ediliyor. Gıda, tekstil, eczacılık, kozmetik, turizm ve seyahat sektörlerinin tümüyle yer aldığı harcamalar ise 1.9 trilyon doları buluyor. Bu rakamlara finans sektörünün eklenmesiyle helal ekonomisi küresel bazda 3.9 trilyon dolara ulaşıyor. Pazardaki en aktif ülkeler, Endonezya, Malezya, Tayland, Avustralya ve ABD.

Türkiye’de helal sertifikası süreci İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) çatısı altında merkezi İstanbul’da bulunan İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) tarafından düzenleniyor. Kuruma üye olan ülke sayısı 36. Dünya genelinde helal ürün standartları ve güvenilir belgelendirme sistemine yönelik çalışmaların bir bölümü SMIIC bünyesinde gerçekleşiyor. Türkiye’de helal sertifikası veren kuruluşlardan Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Denetleme ve Sertifikalama Araştırmaları Derneği (GİMDES), Dünya Helal Birliği ve Türk Standartları Enstitüsü (TSE) olarak öne çıkıyor. Bunun dışında yasal olarak helal sertifikası onayı veren başka kuruluşlar da var. Ticaret Bakanlığı’na bağlı olarak 2017 Kasım ayında kurulan Helal Akreditasyon Kurumu da firmaların düzenledikleri belgelere güven temin edilmesine ve helal belgelerinin karşılıklı tanınmasına olanak sağlıyor.

Türkiye son yıllarda global helal ürün ve hizmetler pazarında daha aktif olarak yer almaya başladı. Helal sertifikasına sahip ve bayilik veren firmaları araştırdık…

Helal belgesi nedir?

Helal belgesi ya da sertifikası, İslamiyet’in kurallarına uygun, yasak olmayan besin maddelerinden üretilmiş ürünleri belgeleyen bir sertifikadır. Helal belgesi almak için kurumların SMIIC tarafından yayınlanan standartlara göre üretim gerçekleştirmesi gerekiyor. Başvuruda istenen evraklar temin edilmiş ve denetimlerden geçilmişse başvuran şirket belge alabiliyor.

Helal belgesi için gerekli evraklar

• Üretim alanları, depolar ve genel firma durumunun denetlenmesi
• Gerekli olan üretim alanlarının fotoğrafları
• Firmanın tedarikçilerine ait helal gıda belgeleri
• Analiz ve test raporları
• Helal gıda taahhütnamesi firma yetkilisi ve üretim sorumlusu tarafından imzalanmış kağıt
• Gıda işletme sicil kayıt evrağı
• Belediye ruhsatının fotokopisi
• Ticaret Sicil Gazetesi fotokopisi [limited şirketler için)
• İmza sirküleri
• Helal gıda sözleşmesi ve başvuru formu
• Vergi levhası fotokopisi
• Başvuruda bulunulan gıda ürünleri ve gıda içerik listesi
• Gıda tedarik örnek faturalarının fotokopileri
• Varsa, faaliyet kaydı

Ahmet GELİR / Dünya Helal Birliği Genel Başkanı
“Sekiz yılda 250 helal sertifikası verdik”

Kurumumuzun toplamda 37 ülkede temsilciliği bulunuyor. Türkiye’de genel merkezimiz Bursa’da; toplam üç ilde faaliyet gösteriyoruz. Ekibimizde dünya genelinde 267 profesör var. Faaliyetlerimize 2Ûll’de başladık ve sekiz yıldır 250 helal sertifikası belgelendirmesi yaptık. 2011’den önce helal pazarının yönetimini Malezya, Endonezya ve İran üstlenmeye çalışıyordu. Daha sonraki yıllarda bu durumun eşitsizliğe neden olduğu düşünüldü ve tek bir standarda geçilmesi istendi.

Bu nedenle de İslam Ülkeleri Ölçüm Analiz ve Standartlar Enstitüsü (SMIIC) kuruldu. İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) çatısı altında kurulan SMlIC’nin merkezi İstanbul’da. Türkçe dışında İngilizce, Fransızca ve Arapça dillerinde yazılı belgeler  yayınlanıyor. 2011’de SMIIC tarafından üç aşamalı sistem yayınlandı. Bunların ilki, Helal Genel Standardı (SMIICl), diğeri Helal Belgesi Verilecek Kuruluşların Standardı (SMIIC2), üçüncüsü ise, Helal Akreditasyon Kuruluşlarının Uyması Gereken Kurallar (SMIIC3).

Böylece helal pazarı belli bir standarda ulaşmış oldu. SMHC’nin görevi, İslam ülkelerini ortak bir noktada buluşturmak. İslam ülkelerinin yüzde 90’nında helal sertifikalı ürünler satılsa da kullanmak mecburi değil. Fakat bazı ülkelerde helal belgesi zorunlu.

Dr. Hüseyin Kami BÜYÜKÖZER / Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Denetleme ve Sertifikalama Derneği (GİMDES) Yönetim Kurulu Başkanı
“14 bin çeşit ürün sertifikalı”

Helal gıda kullanımı ve bilinci maalesef Türkiye’de çok yaygın değil. Bu sebeple dernek çalışmalarımızı dört farklı bölümde yürütmeye çalışıyoruz. Bunlar, sertifikalama ve eğitim, Daru’l Helal Medresesi (Dünya Helal Vakfı), halal (Helal) dünya marketleri ve uluslararası ilişki (World Halal Counce) olarak söyleyebiliriz.

Bugüne kadar 1500’e yakın firma helal gıda sertifikasına başvuruda bulundu. Bunlardan ancak 500 firmanın toplamdaki 14 bin çeşit ürününe sertifika verilebildi. Diğer firmaların ise helal ve tayyib şartına uygun olmadığı tespit edildi.

Helal sertifikasına, gıda, kozmetik, ilaç, tekstil, catering, restorant ve otelcilik gibi sektörler başvuruda bulunabiliyor. İleri de finans sektörü de buna eklenebilir. Yabancı helal gıda markaları, lüks tüketim ürünleri ile Türkiye pazarına girmiş bulunuyor. Ancak çok küçük bir paya sahipler. Yerli ve milli üretim yeterli olmaz. “Helal ve yerli, helal ve milli” slogana uygun üretim sistemini gerçekleştirmemiz gerekiyor. Bizim hesaplarımıza göre şu anda toplam pazarın yüzde 15’i helale uygun çalışıyor.

Özhan EREM / Medyafors Fuarcılık Yönetim Kurulu Başkanı
“Bayilik sistemi ile büyüyorlar “

Türkiye’de helal gıda sertifikası alan firmaların sayısı her geçen gün artmakta. Yurtiçi ve yurtdışında yeni pazarlar, yeni müşteri beklentilerinin artmasını sağlıyor. Bu da helal gıda sertifikası olan işletmelerin, girişimci adayının gözünde bir adım öne çıkarıyor. Helal gıda, mobilya, eğitim, gayrimenkul, tekstil ve kozmetik gibi pek çok segmentten firma, 16 yıldır düzenlediğimiz ‘Bayim Olur musun Franehising ve Markalı Bayilik Fuarı’nda yer alarak bayilik sistemi ile yeni şubeler açıyor. Diğer sektörlerde olduğu gibi helal gıda pazarının bayilik yoluyla büyümesine katkı sağlamak için elimizden gelen tüm desteği sağlıyoruz.

AYŞEGÜL KÜÇÜKKURT