Girişimcilik Yaşı Düşüyor Başarılı Genç Girişimciler

Son yıllarda girişimciliğe adım atanların sayısı artarken “girişimcilik” yaşı da düşüyor. 28 yaşına gelmeden iş sahibi olup girişimlerine yatırım alanlar var. Hepsinin ortak özelliği, bir ihtiyaca yönelik inovatif bir çözüm geliştirmeleri.

Başarılı Genç Girişimciler

TBMM Başkanı Binali Yıldırım’ın konuşmalarında hatırlatmaktan hoşlandığı bir deyim var: “Başa icat çıkarmak.” Yıldırım bu deyimi hatırlatıp gençlere icat çıkarmalarını salık veriyor sık sık. Görünen o ki gençler icat çıkarmaktan da, bir işe girişmekten de çekinmiyor. Türkiye’de her yıl artan girişimci rakamları bunun teyidi. Sadece bu da değil, girişimcilerin yaş ortalaması da düşüyor. Daha üniversitedeyken girişimci olup projesinin peşinde koşan da var, üniversiteyi bitirip fikrine yatırımcı arayan da. Bu nedenle son yıllarda başarılı girişimlerin arkasına baktığımızda 28 yaş ve altı isimlere rastlamak sürpriz olmuyor. 1990’lı yıllarda dünyaya gelen bu kuşak, internet dünyasının içine doğmanın meyvelerini topluyor. Çünkü pek çok genç girişimci dijital projeler üretip, hayata geçiriyor. Bazıları girişimleri için kendi ihtiyaçlarından yola çıkıyor.

Kıyafet Kiralamak İsteyenler İçin Pazar Yeri: Glamy

24 yaşındaki Nilsu Sertatıl bunlardan biri. Doğma büyüme İzmirli olan Sertatıl Ege Üniversitesi’nde reklamcılık okurken bir yandan da İstanburda global ajanslarda reklam yazarı olarak çalışmaya başlamış, iki yıl süren çalışma hayatından sonra kendi girişimi için kolları sıvamış.

Sartatıl’ın geliştirdiği uygulamanın ismi: “Glamy”. Mobil bir uygulama olan Glamy, abiye kıyafet ve aksesuarların kişiden kişiye kiralanabildiği bir mecra. Sertatıl arkadaşlarının düğününe katılmak için özel elbise, ayakkabı bulmaya çalışmış ama bakmış ki bu iş kendisine oldukça maliyetli olacak. Bu nedenle buna bir çözüm getirmek istemiş ve ortaya Glamy çıkmış.

“Neredeyse sıfır sermaye ile kuruldu. Bizim sermayemiz ekibimiz. Dört kişilik ekip; bir İletişimci (ben), iki yazılım geliştirici ve bir ürün yöneticisinden oluşuyor” diye konuşan Sertatıl. “Bu pazarın boş olması bizi ekipçe heyecanlandırıyor, ilk olarak hedefimiz Türkiye’de başarı elde ettikten sonra Londra ya da Berlin’den başlayarak Avrupa’ya açılmak” diye konuşuyor.

Others – Öğrenci İş Bulma Platformu

Gizem Kaya Boğaziçi Üniversitesi1 nde öğrenci. Evindeki elektrik duyunun bozulması ve altı ay boyunca yaptıramayışı Kaya’yı girişimci yapmış. Çünkü Kaya küçük bir tadilat için elektrikçiye çok para ödemek isteme miş, üniversiteden bir arkadaşından rica etmiş ama o da fırsat bulup ilgilenememiş. Sonuçta aylarca bozuk kalan elektrik duyunu yaptırmanın çaresi neden başka bir üniversite öğrencisi olmasın diye düşünmüş. Böylece ortaya “Others” adlı internet sitesi çıkmış. Üniversite öğrencilerinin hizmet karşılığı ücret aldığı bir uygulama olan Others’ın kuruluşunda ortak olarak Kaya’nın yanında başka bir üniversite öğrencisi Samed Torun da var. Torun uygulama sayesinde pek çok öğrencinin harçlığını çıkardığım belirterek şunları söylüyor:

“Küçük tamir işlerinden öte, içerik oluşturma, çeviri, proje yardımı, grafik-tasarım ve bizim bile hiç hayal etmediğimiz inanılmaz spesifik işler tamamlanabiliyor, özellikle belirli alanlarda yetenekleri olan üniversite öğrencileri, kendi zamanlarına uymayan, düşük ücretler aldıkları yarı zamanlı garsonluk, barmenlik gibi işleri yapmak zorunda kalmayarak yepyeni bir para kazanma alanıyla tanışmış oluyorlar.”

Sistem şöyle işliyor: İşlerini yaptırmak isteyen kişiler, iş ilanlarım yayınladıktan sonra en geç bir saat içerisinde işlerini yapabilecek en az 10 aday görüntüleyebiliyor ve öğrencilerin profillerini, puan ve yorumlarını görüntüleyerek aralarından dilediğini seçebiliyor.

HEDEFTE ALMANYA VAR

İki yıl önce hayata geçen Others bu sürede 25 bin üniversite öğrencisinin üye olduğu bir platforma dönüşmüş. Şimdiye kadar çeviri, grafik tasarım, yazılım gibi 3 binin üzerinde işin başarılı bir şekilde tamamlandığını anlatan Torun, 8 binden fazla öğrencinin de Others üzerinden gelir elde ettiğini kaydediyor. Torun, web sitesini geliştirmek istediklerini bu kapsamda siteye oyunlaştırma algoritması eklemeyi, daha sonrasında ise mobil uygulamaları yayınlamayı planladıklarını dile getiriyor.

Torun da Sertatıl gibi Avrupa’yı hedefliyor. Radarlarında özellikle Almanya olduğu bilgisini veriyor. Others henüz bir yatırım almamış ama görüşmeler halen devam ediyor. Kendi finansal modelini de kuran Others, işlem başma yüzde 20 komisyon alıyor. Uzun süreli görevlerden de ilan ücreti… Torun bunlara ek olarak farklı finansal modeller de oluşturduklarını söyleyerek şu bilgileri veriyor:

“Şirketlerin daha büyük çaplı geçici iş gücü ihtiyacına yönelik ‘Others Kurumsal’ adlı farklı bir model uyguluyoruz. Bu proje ise çalışılmak istenilen üniversite öğrencilerini dış kaynaktan temin etmek isteyen ve işe alım yerine proje bazlı öğrenci çalıştırmak isteyen şirketler için oluşturuldu. Bir günlük etkinliğiniz için çok sayıda öğrenci de çalıştırabilir, üç aylık projeniz için belirlenen nitelikte ve sayıda öğrenci ile de çalışabilirsiniz. Buradaki ücretlendirme ise projenin büyüklüğüne ve süresine göre değişen servis bedeli oluyor. ”

Kişisel Kombin Hazırlayan Platform: Clotie

Koç Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Ekonomi Bölümü mezunu olan Engin Can Kurt’un girişimcilik macerasında Silikon Vadisi’ne yaptığı ziyaret oldukça etkili olmuş. “Çok farklı bir deneyimdi ve fikirlerimi geliştirme konusunda bana çok faydası oldu” diyen Kurt, ülkeye döndüğünde aklındaki fikirleri hayata geçirmek için işe koyulmuş. Bu fikirlerden biri olan “Clotie” hayata geçmiş. Bu stilist yardımı ile alışveriş yapma imkanı sunan bir internet sitesi. Eve gönderilen kombinlerden beğendiklerini satın alabilen kullanıcılar kutu karşılığında 19 TL’lik bir hizmet bedeli ödüyor.

Farklı bir alışveriş deneyimi sunmayı amaçlayan Clotie 50 bin TL’lik bir sermaye ile kurulmuş. Kullanıcılara gönderilecek ürünler için peşin ve toplu alımlar yaptıklarını belirten Kurt, şu ana kadar aktif bir yatırım arayışına girmemiş ama yakın zamanda daha agresif bir büyüme için tohum yatırıma ihtiyaçları olacağını ifade ediyor. Clotie oldukça yeni bir girişim, ilk müşterilerine altı ay önce ulaşmaya başlamış. Şimdiye kadar binden fazla ziyaret, 700’den fazla üyeye ve 200’den fazla müşteriye ulaşan girişimin hedefi bu yılın sonunda binden fazla müşteriye ulaşmak.

Temizlik Hizmeti Sağlayan Girişim: Mutlubiev

Özellikle çalışanlar için en büyük dertlerden biri de ev temizliği. Bazen ev temizliği hizmeti için para ödemeye hazır bile olsanız güvenilecek birilerini bulamadığınızdan vazgeçersiniz, Mutlubiev girişimi tanı da bu soruna bir çözüm bulmak için Tayga Baltacıoğlu tarafından kurulmuş. Bilgi Üniversitesi işletme Bölümü’nde okurken kendini girişimcilik dünyasında bulan Baltacıoğlu, insanların ihtiyaçları ve pazardaki boşluğun bu fikrin ortaya çıkmasını sağladığını anlatıyor. Mutlubiev aslında sadece temizlik ihtiyacım karşılamıyor buna ek olarak tam bir güvenlik sunuyor. Bunu şöyle açıklıyor Baltacıoğlu

“Mutlubiev bünyesinde çalışan tüm temizlik profesyonelleri adli sicil kayıtları kontrol edilmiş, referanslı, uzun mülakatlar sonucu işe alınmış ve düzenli eğitimlerden geçirilmiş kişiler. Ayrıca AXA Sigorta ile olan ortaklığımız sayesinde evleri olası hasarlara karşı 250 bin TL’ye kadar sigortalıyoruz.”

Şimdilerde 20 binden fazla üyesi bulunan Mutlubiev, günde 100’ün üzerinde temizlik siparişi alıyor. 450’yi aşkın temizlik profesyoneli olan girişim şimdiye kadar 40 binden fazla ev ve işyerine hizmet vermiş. Yolculuklarına 150 bin TL’lik bir sermaye ile başlayan firma şimdiye kadar üç tur yatırım alarak toplam yatırım tutarını 850 bin dolara çıkardı. Mutlubiev son olarak Collective Spark’tan 1.5 milyon dolarlık yatırım aldı.

“Gençlik Tecrübesizlik Sanılıyor”

Konuştuğumuz isimler oldukça heyecanlı. Kimi üniversiteyi bitirmeden kimi de hemen sonrasında girişimlerini hayata geçirmiş. Yaptıkları işle ilgili heyecanlan ve tutkularını anlamak için biraz sohbet etmek yeterli. Ancak genç olmanın bir girişimci olarak avantajı kadar dezavantajı da var. Örneğin, Clotie Kurucusu Engin Can Kurt, gençliğin tecrübesizlikle bağdaştırılmasından muzdarip. Bazı görüşmelerde bunu yaşadıklarını ifade eden Kurl zamanla bunun aşılacağını belirtiyor.

Glamy Kurucusu Nilsu Sertatıl da girişimcilerin yaşının giderek düşüyor olmasının çok güzel olduğunu söylüyor: “Genç yaşta birçok sorumluluğunuz oluyor ve çok yönlü düşünmeye başlıyorsunuz.”

Fatih Cenk TUNCAY / Flowerbox Kurucusu
“İş dünyasında var olmanın yolu saygıdan geçiyor”

Mekanlara farklı bir dekorasyon anlayışı sunan Flowerbox‘ın Kurucusu Fatih Cenk Tuncay şu an 34 yaşında bir girişimci. Ancak bu işe girdiğinde 27 yaşındaymış. Üniversiteyi Barselona’da okurken bir Fransız markası olan Flowerbox ile tanışması da bu döneme denk geliyor. 20 bin euro’luk sermayesi cebinde olan Tuncay, bundan üç yıl önce Galata Business Angels bünyesinde bulunan beş yatırımcıdan yatırım alarak daha profesyonel bir yapıya geçtiklerini anlatıyor.

İş hacimlerinin yüzde 80’ini kurumsal projelerin oluşturduğunu belirten Tuncay, 2017’yi bir önceki seneye göre yüzde 130’luk bir ciro artışı ile kapattıkları bilgisini veriyor. Genç bir girişimci olarak kendini kanıtlamanın nasıl zor bir şey olduğunu iyi biliyor.

Bu nedenle gençlere şunları söylüyor:

“İş dünyasının bu rekabetçi şartlarında var olmanın başlıca koşulu olan ‘saygı’ olgusunu elde etmek, genç bir girişimci için zaman zaman zorlayıcı olabiliyor. Kendinizi ispat etmeniz gereken süreçlerden geçiyorsunuz. Ama günün sonunda, ahlak, dürüstlük, azim vb. gibi inandığınız değerler üzerinden emek verdiğiniz sürece bu zorlukları birer birer aşıyorsunuz. Birincil ilkemiz, içimizdeki o girişimci ruhunu kaybetmeden çalışmalarımıza devam etmek.”

Yomi KASTRO / Inveon ve Inventures Kurucu Ortağı ve CEO’su
“Kritik kararlar alırken zorlandım”

İlk şirketim inveon’u kurduğumda 24 yaşındaydım. Genç bir girişimci olmanın en büyük avantajlarından olan risk alabilme kabiliyeti ve çok dinamik bir tempoda çalışabilmenin faydalarını gördüm. Öte yandan, tecrübemizin kısıtlı olması sebebiyle bazı kritik kararları alırken fazlasıyla zorlandığım oldu. Sürekli öğrenme ve kendimi geliştirme arzuma ek olarak, çok değerli mentorlarımdan aldığım görüşler daha az hata yapmamızı sağladı. Bugün ise Inventures’da 17’den fazla şirkete yatırım yaptık ve tecrübelerimizi bizden daha genç girişimcilere aktarmak için çalışıyoruz. Yatırım yaptığımız 28 yaş altı girişimcilere ait startup’lara, İzzet Zakuto ve Sercan Işık’ın girişimleri Scorp’u örnek gösterebiliriz.

MERAL CANDAN