Yâran Kültürü’ne sahip Çankırı, Anadolu’nun kadim şehirlerinden biri

UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine alınan ‘Yâran Kültürü’ne sahip Çankırı, Anadolu’nun kadim şehirlerinden biri. Kaplıcaları, doğal güzellikleri ve İlgaz Dağı’yla turizm sektöründe gelecek vaat eden şehre, yabancı yatırımcıların da ilgisi artıyor…

Yâranlar Diyarı Çankırı

YARANLAR diyarı Çankırı’mız; Emir Karatekin’in, Hacı Murad-ı Veli’nin, Pir-i Sani’nin, Astarlızade Hilmi Efendi’nin şehridir. Çankırı, Ülkemizin geleneksel kültürünün sürdürüldüğü ve korunduğu yörelerimizden birisidir. Yâran kültürü; Çankırı’nın geleneksel olarak en önemli simgesidir. Ahiliğin Çankırı’ya yansıması Yaran kültürünü doğurmuştur. Aynı zamanda Çankırı’mız kaya tuzunun başkentidir. Çankırı Tuz Mağarası, yaklaşık 5.000 yıldır yararlanıldığı tahmin edilen, Türkiye’nin en büyük kaya tuzu rezervlerinin bulunduğu bir yerdir. Tarihi geçmişi Hititlere dayandığı tahmin edilmektedir. Türkiye’nin sofrasında bizim tuzumuz var diye gururla söyleyebiliriz. Kaya tuzu doğallığı, zararlı dış etkilerden uzak oluşu ve içerisinde barındırdığı çok sayıda mineraller nedeniyle uzmanlar tarafından tavsiye edilmektedir.

Çankırı’da bulunan Çorakyerler kazı alanında 8.5 milyon yıl öncesine ait fosiller çıkarılmaktadır. Yaklaşık 20 yıldır süren kazılarda çıkarılan fosillerin incelenmesi sonucunda bulunan bazı hayvan türlerinin sadecc Çankırı’ya has olduğu tespit edilmiştir. Bulunan fosillerin bir kısmı Çankırı Müzcsi’nde sergilenmektedir.

UNESCO DÜNYA KÜLTÜR MİRASI

Belirttiğim gibi ilimiz Çankırı, geleneksel kültürün korunduğu yörelerimizden birisidir. Çankırı denilince akla gelen en önemli simgelerden biri Yâran kültürüdür. Temeli Ahilik müessesesine dayanmakta ve ilin sosyo-kültürel yapışma yön vermektedir. Yâran iki temel kaynaktan beslenir. Birisi Türk töresi, yani eski gelenek ve göreneklerimiz, diğeri Isla-mi inanışlardır. Türk İslam sentezinin en güzel örneği Yaren Kültürü’dür diyebiliriz. Konukseverlik, cömertlik, cesaret, kahramanlık, yiğitlik, yardımlaşma, dayanışma, birlik ve beraberlik, sevgi, saygı, istikrar, düzeni bozacak davranışlardan uzak durma, merhamet, bencil olmama ve tevazu Yâran’in ana unsurlarıdır. Bu değerler Türk Kültürünün sembolleridir. Bu açıdan Çankırı Yâran Kültürü; Milli Kültür simgesidir diyebiliriz. Valiliğimizin teklifi ve Kültür ve Turizm Bakanlığımızın çalışması sonucu UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası içerisine alınan Yaren geleneği; geçmişte olduğu gibi bugün de aslına uygun olarak ilimizde yaşatılmaktadır. Yâren geleneği günümüzde kış mevsiminde erkekler arasında yapılan sohbet toplantılarıyla sürdürülmektedir.

BENZERSİZ TUZ MAĞARASI

Tuz mağaramız Çankırı’ya özgü muhteşem bir değerdir. Türkiye’de eşi olmayan ve dünyada da sayılı örnekleri bulunan bu yerin herkes tarafından görülmesi gerekir diye düşünüyoruz.

Buradaki kaya tuzu yataklarının Hititler döneminden beri kullanıldığı düşünülmektedir. Halen özel sektör tarafından tuz üretimi yapılmakta olan mağarada, üretimi tamamlanmış galerilerin turizme kazandırılması amacıyla çalışmalar sürdürülmektedir. Çalışmaların tamamlanmasıyla mağarada, heykel ve rölyeflerin yer alacağı galeriler, Yaren Kültürü Tanıtım Galerisi, restoran, kafeterya, çok amaçlı toplantı salonu, çocuk oyun alanı, Fosil Müzesi, spor aktivite alanı ile astım, bronşit gibi akciğer rahatsızlıklarının tedavisine yönelik Tuz Terapi Odaları hizmete sunulacaktır. Böylelikle mağara sağlık turizmi açısından da önemli bir mekân haline getirilecektir.

KIŞ TURİZMİ POTANSİYELİ YÜKSEK

İlgaz ilçemiz kış turizmi konusunda önemli bir potansiyele sahiptir. Kış sporlarının yanı sıra dağ yürüyüşü, kros, dağ bisikleti, kampçılık, izcilik, karavan turizmi, dağcılık gibi etkinliklere uygun olup, yılın 12 ayına hitap eden turizm hareketini bünyesinde barındırmaktadır. Ankara’ya karayolu ile yaklaşık 2 saat uzaklıkta olan Yıldıztepe Turizm Bölgemiz, İlgaz ilçe merkezine 20, Çankırı’ya 70 km, Çankırı-Kastamonu karayolu üzerinde bulunan İlgaz 15 Temmuz istiklal Tüneli’ne 3 km. uzaklıktadır. İlgaz’ı Türkiye’nin Davos’u yapmak amacıyla bölgeye büyük yatırımlar yapılması konusunda çalışmalar sürdürülmekte ve projeler hazır-lanmaktadır. Hayata geçirilmesi planlanan İlgaz Doruk Otel Projesi ile İlgaz Dağı’nı kongre turizmi merkezi haline getirmek istiyoruz.

Kurşunlu ilçemizde bulunan Çavundur Termal Kaynağı ve Kaplıca Tesislerimiz faydalanılması gereken değerlerimizden-dir. Termal kaynaktan 54 °C sıcaklıkta su çıkmaktadır. Çankırı’ya 90, Ankara’ya 160, İstanbul’a 407 km uzaklıktaki kaynak çevresinde tesisler bulunmaktadır. Termal kaynaktan çıkan su, doğal sıcaklığı nedeniyle tüm ağrılı hastalıklarda, alkalik özelliğine bağlı olarak içme kürleri şeklinde, sodyum iyonu içermesi nedeniyle de üst solunum yolları tedavisinde kullanılmaktadır.

SELÇUKLU ESERLERİ

Çankırı’da Selçuklular Dönemi’nden kalma önemli yapılardan biri Taş Mescit’tir. Cemaleddin Ferruh Şifahanesi ve Darülhadisi olarak birbirine bitişik inşa edilen bu iki yapı, mimarlık tarihi bakımından olduğu gibi plastik sanatlar açısından da ilgi odağı niteliğindedir. Bu iki yapıdan, halk arasında Taş Mescit olarak tanınan Mescit ve içerisinde Cemaleddin Ferruh’un Türbesi bulunan Darülhadis kısmı, bütünüyle günümüze ulaşmıştır. Şifahane/Mevlevihane kısmı ise tamamen yok olmuş durumdaydı. Ancak 2016 yılından itibaren Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce yapılan ve şu an tamamlanmak üzere olan rekonstrüksiyon ve restorasyon çalışmaları sonunda ziyaretçiler alanda Mevlevihane, Şeyh Evi, Derviş Odası, şadırvan gibi mekanları da görme imkanına kavuşacaklardır. Bu yapıların bir diğer önemi de, yapı üzerinde yer alan iki adet figürlü kabartma parçadan oluşmasıdır. Bunlardan biri, gövdeleri birbirine dolanan iki ejder (yılan) motifidir. Ejderlerin başları karşılıklı gelecek şekilde biçimlendirilmiştir. Günümüzde “Tıp Sembolü” olarak kullanılmaktadır. Halk arasında su içen yılan olarak da adlandırılan ikinci parça ise, diğeri gibi alçak kabartma olarak biçimlendirilmemiş olup, başlı başına bir heykel görünümü verilmiştir. Darülhadis’te kullanılan gözenekli taştan yapılmış olan parça, kupa şeklinde olup, gövdesine bir yılan sarılmakta ve üst kısımda uzantı yaparak sonuçlanmaktadır. Bu motif de günümüzde “Eczacılık Sembolü” olarak kullanılmaktadır. Çankırı Müzemiz 2017 yılında restorasyonu tamamlanan eski adliye binasında ziyaretçilerini kabul etmektedir. Müzemizde özellikle 8.5 milyon yıllık geçmişi olan ve günümüzde Anadolu topraklarında yaşamayan hayvanlara ait fosillerin görülmesi mümkündür. Anadolu’nun değişik kesimlerinde yaşamış olan medeniyetler bölgemizde de temsil edildiğinden Tunç Çağı’nın, Hitit Çağı’nm, Friglerin; Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerine ait eserlerin sergilendiği müzemiz ziyaretçilerini beklemektedir.

TÜRKİYE’DEKİ 56 TEKNOKENT’TEN BİRİ

Üniversiteler şehirlerin gelişimlerinde lokomotif vazifesi görürler. Bizler üniversite ve şehri ayrılmaz iki parça olarak görüyoruz. Şehrin imkânlarını üniversitenin hizmetine sunarken üniversitenin de teknik vc bilimsel desteklerinden şehrin istifade etmesini sağlamaya çalışıyoruz. Çanları Karatekin Üniversitemiz, kurulduğu 2007 yılında öğrenci sayısı 4 bin, akademik personel 70 civarında iken bugün 15 bin 391 öğrenci ve 629 akademik personeli mevcuttur. Uluyazı üniversite yerleşkesinin tamamlanmasına yönelik yatırımlar büyük ölçüde tamamlanmıştır. 2015-2016 eğitim öğretim yılından itibaren kampüste hizmet verilmeye başlanılmıştır. 8 fakülte, 1 yüksekokul, 5 meslek yüksekokulu ve 5 enstitüye sahiptir. Üniversitemizin vizyonu geleceğin üniversitesi olmak; misyonu da bu doğrultuda bilimsel çalışmalar yapan bir üniversite olmak şeklinde belirlenmiştir. Bu doğrultuda atılan önemli adımlardan biri, üniversitemiz koordinesinde; Valiliğimiz, Yakınkent Organize Sanayi Bölgemiz, Ticaret ve Sanayi Odamız ve Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansımızın katılım ve destekleri ile hayata geçirilmesi planlanan ”Teknokent”, 25 Haziran 2018 tarihinde Bakanlar Kurulu’nda onaylanarak resmen kurulmuştur. Çankırı Teknoloji Geliştirme Bölgesi, Türkiye’deki 56 aktif Tek-nokentten birisi olacak.

Bu sayede ülkemizin ve şehrimizin ihtiyacı olan profesyonel AR-GE çalışmaları yapılabilecek, üniversite – sanayi işbirliği kurumsallaşacak ve şehrimizin ekonomik ve sosyal yönden daha cazip hale gelmesine katkı yapılmış olacaktır.

Daima gelişme yolunda olan ülkemiz daha büyük hedeflere ilerlerken, ilimiz Çankırı da bu gelişimden ziyadesiyle nasiplenmektedir. Tarım, eğitim, sağlık ve diğer kamu hizmetleri gibi alanlarda son yıllarda çok sayıda yatırımlar gerçekleştirilmiştir. Devletimizin, hükümetimizin destekleriyle ilimiz genelindeki çalışmalarımız sürekli olarak devam edecek ve hemşerilerimizin memnuniyetini sağlamaya yönelik hizmetlerimiz geliştirilerek sürdürülecektir. Bu doğrultuda ilin valisi olarak ben de üzerime düşen görevleri en iyi şekliyle yerine getirmek üzere gayret sarf etmekteyim.

DEV YATIRIMLAR YAPILIYOR

Son olarak ilimiz için önem arz eden birkaç hususa değinmek isterim, ilimizde küresel ölçekli bir yatırım bulunmaktadır. Çankırı Yakın-Kent OSB içerisinde yer alan bu yatırım ilimizde istihdam sağlama açısmdan son derece önemlidir. OSB’nin ilk yatırımcısı olan ve Japonya’nın ilk yerel lastik üreticisi Sumito-mo Rubber Industries firması ile Abdulkadir Özcan Lastik AŞ arasında kurulan ortaklığa ait lastik üretim tesisi 14 Ekim 2015 tarihinde Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın teşrifleriyle resmi açılışı yapılmıştır. Hâlihazırda 1.500’e yakın personel çalışmaktadır. Diğer bir konu da Şabanözü ilçemizin, Organize Sanayi Bölgesi sayesinde “işsizlik sorunu olmayan ilçe” olarak adından söz ettirmesidir. İlgaz 15 Temmuz istiklal Tünelimiz 26 Aralık 2016 tarihinde açılmış olup Iç Anadolu’yu Batı Karadeniz’e bağlayan önemli bir geçit ve büyük bir yatırımdır. 35 dakikada aşılabilen İlgaz dağ yolunun geçiş süresi 8 dakikaya düşmüştür. 5 km’lik iki ayrı tüpten oluşan tünel, özellikle kış aylarında trafik kazalarıyla gündeme gelen İlgaz Dağı’nda ulaşımın daha hızlı ve güvenli olmasını sağlıyor. Tarım alanında yapılan baraj ve sulama yatırımları da ilimizde yapılan önemli yatırımlardır. Temeli 17 Aralık 2017’de atılan Devrez Kızlaryo-lu Barajı, bölgenin tarımsal gelirinde 6 kat artışın yanı sıra milli ekonomiye yılda 101 milyon lira zirai gelir getirecektir. Böylelikle çiftçimizin yüzü gülecek, ayrıca yeni zirai mahsullerin ekimi ile daha farklı alternatif ürünler elde edilebilecektir. Yine 2019 yılı sonunda tamamlanması planlanan Ko-yunbaba Barajı Sulama Projemiz ile 103 bin dekar tarım arazisinin sulanmasını sağlayarak ülke ekonomisine yılda yaklaşık 7 milyon liralık katkı sağlanacaktır.