Gayrimenkul Sektörü Geleceğe Umutla Bakıyor

Gayrimenkul sektörü 2017’de yüzde 8.9 büyüyerek 146 milyar dolarlık hacme ulaştı. İnşaat sektörünün 2018 yılında büyümesinin ise yüzde 4-5 aralığında olması bekleniyor…

İNŞAAT sektörünün en önemli bileşini olan konut sektörünün 2017 yılı satışları, bir önceki yıla göre yüzde 5.06 artış göstererek 1 milyon 409 bin 314 seviyesinde gerçekleşti. Yabancılara yapılan konut satışları da bir önceki yıla göre yüzde 22.2’lik artışla ile 22 bin 234 seviyesine ulaştı. Ayrıca inşaat sektöründe yasanan büyümeyi yansıtan unsurlardan biri olan yıllık ortalama istihdam, ilk kez 2 milyonun üzerine çıktı. 2018’inilk çeyreğinde gerçekleşen 303 bin adetlik konut satışı, rekor satışın gerçekleştiği 2017’nin aynı dönemi- Erden ne göre yüzde 10 aşağ. Ne var ki seçim sonrası piyasanın hareketlenmesi bekleniyor. Böylece bu yılın sonunda satışların 1 milyon 500 bin sınırını zorlayacağı sektör temsilcileri tarafından dile getiriliyor.

3D YAZICILI EV DÖNEMİ

Nef Yönetim Kurulu Başkanı Erden Timur, 2017 yılında Türkiye’nin yüzde 7.4’lük rekor büyümesine bakıldığında inşaat sektörünün buna katkısının (0.7 puan ile) hizmetler ve sanayi sektörlerinin ardından üçüncü sırada yer aldığını söylüyor. İlk üç ayda 193 binlik konut satış adedi olduğunun altım çizen Timur, 2018’i şöyle değer-lendiriyor:

“İlk el konut satışlarında yüzde 10’un üzerinde artış, ipotekli konut satışında ise yüzde 25 gerileme söz konusu. Yabancıya konut satışında ise yüzde 25’e yakın bir artış var. Mayıs’ta vatandaşlık hakkı için vaat edilen konut yatırım sınırının 1 milyon dolardan 300 bin dolara indirilecek olması, 2018’de önemli bir rekor geleceğine işaret ediyor. Firma olarak 2017’de 1950 konut satışı ve 1.5 milyar TL ciro ile üst üste dördüncü sene sektör liderliğimizi koruduk. Bu sene toplam 3.4 milyar TL proje büyüklüğüne sahip altı proje lansmanını gerçekleştireceğiz.”

Sektörün hedeflerini büyütmek adına yeni yollar açmak istediklerini söyleyen Timur, konut sektöründe teknoloji kullanımını artırarak bu tip gelişmeleri projelerine dahil ettiklerini belirtiyor. Sektörün 2023 sonrası hedeflerini ise şöyle açıklıyor:

“Üç yıl önce kurduğumuz Ar-Ge ekibimiz ile teknolojinin gayrimenkul sektörüne entegre olması adına önemli adımlar attık. Hedefimiz, bu yılın üçüncü çeyreğinde 3D yazıcı ile ev yapmaya başlamak. 3D yazıcılarla, yapı elemanları üretmeye başlayacağız. Bunun ilk örneğini yılın ikinci çeyreğinde öğrenci yurtlarının tavanlarının yapımında hayata geçireceğiz. Bunun yanı sıra yenilenebilir enerji alanında da çalışmalarımız devam ediyor.”

Timur, Türkiye’nin 2050 yılında dünya markalarına ev sahipliği yapan güçlü bir ülke konumunda olmasını hayal ediyor. Turizm, inşaat gibi konvansiyonel sektörlerin yanı sıra yazılım, bilişim gibi sektörlerdeki gelişmelerle, kişi başına 30 bin dolarlık gelir seviyesine ulaşacağını öngörüyor.

“BÜYÜK DEĞİŞİM YAŞANACAK”

Mail of İstanbul’daki 1500 metrekare merkez ofisinde faaliyet gösteren 24 Gayrimenkul’un, beş tamamlanan, altı devam eden, üç tane de planlanan projesi var. 7.4’Iük büyümede gayrimenkul ve inşaat sektörünün önemli paya sahip olduğunu vurgulayan firmanın Yönetim Kurulu Başkanı Aziz Yeniay, sektör olarak 2018 yılının ilk çeyreğinde, bölgesel riskler ve uluslararası konjonktürün etkisiyle istenilen seviyeye gelinemediğini söylüyor. Yeniay, sektör olarak 2018’de geçen yıla yakın bir büyüme gerçekleşeceğini öngörürken, 2023 hedefleri hakkında ise şunları söylüyor:

“2023 ve sonrası Türkiye’sinde, sektörün önemli ölçüde kendini yenilemiş ve daha kurumsal bir yapıya kavuşmuş olacağmı düşünüyorum. İnşaat teknolojisi başta olmak üzere yeni kreatif düşünceler ve tasarımlar gelenekselin önüne geçecektir.” Yeniay’a göre, konvansiyonel sistemler yerini yeni teknolojilere bırakacak ve özellikle kaynak kullanımı, akıllı binalar, çevre, geri dönüşüm, tasarruf, verimlilik, sürdürülebilirlik gibi kavramlar çerçevesinde sektör büyük bir değişikliğe gidecek.

“YENİLENME ALT SEGMENTE KAYACAK”

Ülke ekonomisi ve bölgenin değişen sosyokültürel yapısını dikkate alarak 2006 yılından bu yana projeler üreten Yıldırım Yapı Grubu, 2018’de Türkiye büyümesinin yüzde 5 ila yüzde 6 arasında olacağını öngörüyor. Yönetim Kurulu Başkanı Osman Yıldırım, bu yıl konut satış rakamlarının 2017 yılında satılan 1 milyon 400 bin rakamının üzerine çıkabileceğinin altını çiziyor. 2018 ve 2023 yıllarına ilişkin sektörü şöyle değerlendiriyor:

500 daireyi kapsayan Bomonti 5 ada projemiz devam ediyor.

Kentsel dönüşüm sürecinde bugüne kadar orta ve üst seg-mentte yapılan konutların bundan sonraki süreçte bir alt segmente kayacağını düşünüyoruz. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın açıklamalarında belirtildiği gibi, 20 yıl içerisinde Türkiye’de yaklaşık 6.5 milyon konutun dönüşümü planlanıyor. Yenilenecek yapıların ekonomiye önemli katkısı olacaktır.”

Yıldınm’a göre, 2050 yılında gayrimenkul sektöründe yaşanacak gelişmeleri tahmin etmek çok zor. Ülkenin deprem kuşağı üzerinde yer aldığını hatırlatan Yıldırım, tekrar bir kentsel dönüşüme ihtiyaç duymayan binalar yapılması gerektiğine dikkat çekiyor.

“DAHA YEŞİL BİR ÜLKE”

Uluslararası yatırım, finans yönetimi, gıda, tekstil vegüvenlik alanlarında faaliyet gösteren Setup Yatı-rım’ın grup şirketlerinden Setup İnşaat, Türkiye’deki büyüme rakamlarının inşaat sektörüne yansımasının gözle görülür şekilde olmadığına dikkat çekiyor. “Büyüme rakamları her ne kadar ülke ekonomisi açısından önemli bir kriter olsa da sektörün önündeki en büyük engeli bankaların uyguladığı faiz politikası olarak görmekteyiz” diyen Setup Yatırım Eşbaşkanı Umut Ekşi, bu sebeple yatırım yapacak müşterilerin karar alması noktasında ciddi bir baskı oluşturduğunu söylüyor. Ekşi, gayrimenkul sektörünün durumunu şöyle değerlendiriyor:

“Hem kredi faizlerinin yüksekliği hem de mevduat faizlerinin yükselmesi gayrimenkulü yatırım aracı olmaktan çıkardı. Bölgedeki jeopolitik riskler yabancı yatırımcının başka pazarlara yönelmesine yol açtı. Şirket olarak hedefimiz, 2020 sonrasında başlayacak projeler üretmek. Pendik’te devam eden projemizi tamamlıyoruz.”

Balkan ülkeleri ve Afrika’da gayrimenkul alanındaki fırsatları incelediklerini belirten Ekşi, 2050 yılını ise şöyle değerlendiriyor: “2050 yılında Türkiye’yi, daha özgür, daha modern, birçok alanda kendini değiştirmiş, yeni ufuklara kararlı adımlarla yürüyen bir ülke olarak hayal ediyoruz. Daha yaşanabilir ve yeşil bir İstanbul ise en büyük hayalimiz.”

7 BİN MÜŞTERİSİ VAR

Zingat.com, Reidin ve Doğuş Grubu işbirliğiyle kurulmuş, emlak bilgi ve pazarlama platformu olarak hizmet veriyor. Hedefi ise, Türkiye’deki emlak sektörü yatırımcılarını, emlak satan, emlak kiralayan, kısacası sektörden kazanç sağlayan veya ev sahibi olmak isteyen herkesi bir araya getirerek, satın alma veya kiralama konusunda karar vermeleri için ihtiyaç duyacakları tüm bilgileri sağlamak. “2017 yılında konut satışları, dövizin ve doların durumuna rağmen 2016’nm üzerinde gerçekleşti” diyen Kurucu Ortak ve CEO Ahmet Kayhan’ın gayrimenkul sektörü hakkındaki düşünceleri şöyle:

“Türkiye’de gayrimenkul talebini etkileyen ana eğilim faiz oranlarıdır. 2018’de faiz oranları, döviz değerleri ye seçim gibi etkenlerin konut fiyatları ve satışlarındaki artış hızını yavaşlatacağını tahmin ediyorum.”

Finna, 2017 yılında sektöre hizmet veren internet portalları arasında ilk üç şirketten biri olmuş ve 7 bin kurumsal müşteriye ulaşmış. “Sadece 2017 yılında Zingat.com’da aylık yaklaşık 6 milyon ziyaretçiye eriştik” diyen Kayhan, aynı zamanda Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesinde 10 yıllık deneyimiyle yedi büyük emlak platformuna sahip Propertyfinder Group’un (PFG), Zingat.com’a ortak olduğu bilgisini paylaşıyor. Kayhan, 2050’ye ilişkin ise şunları söylüyor: “2050’de Türkiye’nin akıllı şehirleri ile adından söz ettiren, karbon ayak izi kullanımını azaltmış, tasarım olarak fark edilen bir ülke olmasını umut ediyorum.”

ENDEKS DEĞERİ YÜKSELDİ

Türkiye Gayrimenkul Sektörü Güven Endeksi ve Fiyat Beklenti Endeksi göstergelerini çeyrek dönemler itibariyle yayınlayan Reidin şirketi, sektörün güvenini ölçmek ve fiyatlar ile ilgili beklentileri tespit etmek amacıyla kurulmuş. Anketleri yaklaşık 20 bin kişiyle yapılıyor. “2018 birinci çeyrek döneminde, bir önceki döneme göre dokuz puan artarak 95’e yükselen Güven Endeksi’nin, son bir yılın ortalaması olan 100.6 seviyesine yaklaştığını söyleyebiliriz” diyen Reidin Ceo’su Kerim Alain Bertrand, endeks değerinin 100’ün üzerinde çıkmasını pozitif bir gelişme olarak değerlendiriyor. Bertrand, 2018 yılı gayrimenkul sektörü hakkında ise şunları anlatıyor:

“Fiyat Beklenti Endeksi ise 85 puanla son bir yılın ortalaması 96.8’in altında kaldı. Hem fiyatları etkileyen makro ve mikro düzeydeki ekonomik göstergelerdeki gelişmeler, hem de piyasadaki olası etkiler dikkate alındığında 2018 için konut fiyat endeksindeki artış öngörümüz yüzde 10.68. Ocak 2018 tarihinde 216.03 olarak gerçekleşen endeks değerinin Ocak 2019 tarihinde ise 239.09 düzeyine ulaşmasını bekliyoruz.”

Son yıllarda gayrimenkul piyasalarının daha yoğun şekilde sermaye piyasaları ile entegre olduğunu gözlemleyen firma, şirketlerin önümüzdeki beş yıllık yatırım planları için kaynak yaratma noktasında, kurumsal finansman çözümlerinde sermaye piyasalarının sunduğu imkânlardan faydalanmasmı bekliyor. Bertrand, 2050 yılı içinse şunları söylüyor:

“2050 yılında Türkiye’yi en büyük 10 ekonomi arasına girmiş, kişi başı geliri 20 bin doların üzerine çıkmış bir konumda hayal ediyoruz. Daha az ama nitelikli oyuncunun olduğu, iyi regüle edilen ve şiddetli depreme dayanıklı olmayan herhangi bir konutun kalmadığı bir ülke olmasını umuyoruz.”

İHRACAT 18 MİLYAR DOLAR

İnşaat malzemeleri sanayisi, Türkiye’nin en güçlü sanayi kollarından biri. Sektör, toplam üretimi, dış ticaret hacmi ve istihdamdaki payı ile ülke ekonomisi için stratejik öneme sahip. İnşaat malzemesi sanayisinin toplam inşaat sektöründeki payı yüzde 65 düzeyinde. Katma değeri yüksek ürünler üreten Türkiye inşaat malzemesi sanayisinin uluslararası arenada rekabet gücü giderek artıyor.

2018’de Türkiye ekonomisinde yüzde 3-4 büyüme beklediklerini söyleyen Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (İMSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Ferdi Erdoğan, “İnşaat sektörü 2017 yılında yüzde 8.9 büyüyerek 146 milyar dolarlık büyüklüğe ulaştı. Sektörün 2018 büyümesinin yüzde 4-5 aralığında olmasını bekliyoruz. 2017’de inşaat malzemeleri sanayi ihracatımız yüzde 7.5 artarak tekrar 16.4 milyar dolara yükseldi. 2018’de ihracatımızın 17-18 milyar dolar bandında gerçekleşmesini bekliyoruz” dedi. Erdoğan’ın 2023 ve 2050 yıllarına ilişkin beklentileri ise şöyle:

“Akıllı binaların, yeşil binaların, pasif evlerin, akıllı kentlerin planlandığı bir dünyada, inşaat malzemelerinin sadece çimento ve demirden ibaret olmadığı bir gerçek. Üretimden lojistiğe, tasarımdan uygulamaya, inşaat malzemelerinin bu ekosis-tem dışında kalması düşünülemez. Kaynakların akılcı ve etkin kullanılmasının önemi her geçen gün artıyor. Stratejik öneme sahip sektörlere sahip olan ülkemizin gelecek nesiller için daha sağlıklı, güvenli ve çevre dostu projeler geliştiren, üreten, ihracat yapan dünyanın en güçlü ekonomileri arasında olacağım düşünüyoruz.”

İKİ YILDA 1.8 MİLYAR TL YATIRIM

Aşçıoğlu İnşaat, önümüzdeki iki yıl içerisinde yaklaşık 570 milyon TL yatırımla Merter’de, D100 Ka-rayolu’nun hemen yanı başında hastane, üniversite, ofis ve ticari alanlara sahip bir projenin inşaatına başlayacak.

Ayrıca 60 milyon TL yatırımla Sarıyer’de kendi arazisi üzerine müstakil konuttan oluşan yeni bir projeye de start verecek. 2019 yılında ise İstanbul Beykoz’da yaklaşık 1.2 milyar TL yatırımla bir konut projesine adım atacak. 2023 yılı ve sonrası için ülkeye katma değer katacak projelere imza atmak üzere çalıştıklarını belirten Aşçıoğlu İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi Cenk Aşçıoğlu “Markamızı Dubai projemiz ile yurtdışına açtık. Dünyanın büyük metropollerinde markalı projeler geliştirmek üzere görüşmeler yapıyoruz. Londra planlarımız arasında ilk sırada” dedi.

2050 yılında Türkiye’nin dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasında yer almasını hayal ettiklerini vurgulayan Aşçıoğlu, “Ekonomik ve politik olarak sta-bil bir ortam olması halinde Türkiye 10 senede büyük atılım yapabilecek potansiyele sahip. Temennimiz bölgemizdeki problemlerin en kısa sürede çözüme ulaşması” şeklinde konuştu.

ANADOLU’YA AÇILIYOR

Türkiye’nin yüzde 7.4 oranında büyüme başarısı sergilediği 2017 yılında, yüksek bir performans gösteren inşaat sektörünün de, bir önceki yıla göre yüzde 8.9 büyüdüğünü hatırlatan Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Doç. Dr. Feyzullah Yetgin, “Bugün gayrimenkul sektöründe, orta ve orta alt gruba ait konut ihtiyacı oldukça yoğun olarak sürüyor. Orta üst ve lüks segmente talebin, orta alt segmente göre biraz yavaşladığına tanık oluyoruz.

Ancak yatırım amacıyla hareket eden gerçek ve tüzel kişilerin, markalı, belli standartların üstündeki lüks konut taleplerinin de, bu segmenti canlı tutmaya devam edeceğine inanıyorum. 2018 yılında da hareketliliğin sürdüğü gayrimenkul sektörü, yılsonunda, 2017 yılı satışlarını yakalayacaktır” diyor.

Yetgin, 2050 yılında Türkiye’yi görmek istedikleri seviye hakkında ise, “Gayrimenkul gibi birçok stratejik sektöre sahip olan ülkemizin, son derece planlı, gelişmiş ve güçlü şehirlerimizle dünyanın en büyük ekonomileri arasında yer alacağına inanıyorum” temennisinde bulunuyor.

Melih TAVUKÇUOĞLU / Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı
“Büyüme rakamları korunmalı”

Türkiye dünyada yapımı devam 10 mega projeden altısına ev sahipliği yapıyor.

Avrasya Tüneli, Marmaray, 3. Köprü gibi büyük projeler tamamlanırken, 3. Havalimanı, 1915 Çanakkale Köprüsü’nün yapımı sürüyor. Kanal İstanbul da bu mega projeler içerisinde. Bu yüzden 2023 yılına kadar inşat sektörü, mega projelerle vites büyütecek. Sektörün konutta ilgisi yavaş yavaş İstanbul dışına kayıyor. Ankara, İzmir, Muğla, Bursa gibi şehirlerde konut projeleri hızlı ilerliyor. Sektör olarak daha çok orta gelir grubuna hitap eden 750 bin TL bandına kadar, satışta sıkıntı yaşamayacağımız projeler üreteceğiz. Turizm sektöründen de yararlanabiliriz.

Öncelikle yabancıların tekrar radarına giren İstanbul’un marka değerini artırıp, yabancılara uygun konut projeleri üretmenin yanı sıra Bodrum, Antalya gibi şehirlerde kentsel dönüşüm ve yeni otel projeleriyle sektörü hareketli kılabiliriz.

Doç. Dr. Feyzullah YETSİN / Gayrimenkul Yatınm Ortaklığ, Derneği (GYODEFfl Başkan:
“Kalitenin, bilincin artmasını hedefliyoruz”

GYODER olarak sektörün şeffaflaşması, kurumsallaşması, etik kodların belirlenmesi, gayrimenkul finansmanında çeşitlilik ve Anadolu’ya açılma faal,Yetl®£ içindeyiz. Gelişen Kentler Zirvesi’nin devam, niteliğindeki ‘Anadolu Roadshow’ etkinliği ile özellikle son donemde cazibe merkezi olarak ilgi gören Türkiye’nin çeşitli bölge ve illerinde, yerel yönetim ve önemli yatırımcılarla bir araya gelerek, fikir ve bilgi alışverişlerinde bulunacağız. Bu çerçevede, tüm Anadolu şehirlerindeki sektör oyuncularını da üyelerimiz arasında görmek istiyoruz.

Böylece, sektörde kalitenin, bilincin artmasına katkıda bulunmayı amaçlıyoruz. Bu çerçevede, büyüyen, gelişen bir Türkiye için stratejik öneme sahip gayrimenkul sektörünün, çok daha güçlü bir seviyeye ulaşmasını hedefliyoruz.

H. İnanç KABADAYI / Ege Yapı Yönetim Kurulu Başkanı
“Dört ayda 8 bin 500 başvuru formu geldi”

Gayrimenkul en çok tercih edilen yatırım araçlarından biri. Şu sıralar faiz yüksek olduğu için biraz zorluk var. Ama bu soruna karşı sektörün aktörleri çözümler üretiyoruz. Kendi finansman modellerimiz ile bankalarla yaptığımız özel anlaşmalarla tüketicinin elini kolaylaştırıyoruz. 60 aya kadar sıfır faizli kredi imkanı bunlardan biri. Rakamlara baktığımızda talep tarafında bir sıkıntı yok. Bizim projelere yılbaşından bu yana 8 bin 500 başvuru gelmiş. Üç proje var elimizde birini de yakında açıklayacağız. İnternet sitemize girerek beni arayın diye mesaj bırakmış bu insanlar. Ayda ortalama 2 bin 500 form geliyor. Bu talebin ne kadar canlı olduğunun göstergesi.

Ben bu talebin daha uzun yıllar devam edeceğini düşünüyorum. Ne kısa ne de uzun vadede gayrimenkul sektöründe problem görmüyorum. Belli bölgelerde arz talep dengesinde yavaşlama olabilir.

Ama bunlar geçer. Doğru proje, doğru lokasyon ve fiyat belirlerseniz hiçbir problem yok. Proje geliştirdiğimiz yerlerde çok arz yok. Bu nedenle de iyi talep alıyoruz.

Nazmi DURBAKAYIM / İstanbul İnşaatçılar Derneği [İNDER] Başkanı
“Seçimler sektörü hareketlendirir”

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın sektördeki durgunluğu aşmak için teşvik edici hamleleri var. Satışların önündeki en büyük engel konut kredi faizlerinin yüksekliği. Erken seçimin yılın ikinci çeyreğinde olması sektöre hareket kazandırabilir. Her seçim sonrasında yaşanan fiyat artışlarından kaçınmak isteyenlerin yapacağı alımlar, konut satışlarının aylık bazda 100 bin bandında hareket etmesini sağlar diye düşünüyorum. Hatta 1.5 milyon ile yeni bir rekor bile gelebilir. Sektörün 2023 için en büyük hedefi deprem riski taşıyan yaklaşık 5.5 milyon yapının yenilenmesi. Bu hedefin gerçekleşmesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yanı sıra yapı müteahhitleri de ellerini taşın altına koymaya başladı. Fikirtepe,

Zeytinburnu gibi büyük ölçekli kentsel dönüşüm çalışmaları herkes için büyük bir deneyim oldu. Diğer taraftan Kanal İstanbul gibi devasa bir projenin başlayacak olması da inşaat sektörünün hem alt hem de üst yapı alanında yoğun bir sürece gireceğini gösteriyor.

Mustafa ŞAT / Side Gayrimenkul Yatırımları ve İnşaat A.Ş. Yönetim Kurulu başKam
“Bodrum’un tam merkezindeyiz”

Mirage Marina, Bardakçı Koyu’na beş, Bodrum Marina’ya 10 dakika yürüme mesafesinde, sosyal donatılara sahip, güvenlikli, teknoloji açısından üst düzeyde ve yüksek kaliteli bir proje. Uzun vadede konut yatırımı yapmak isteyenlere sesleniyor ve yüksek kira getirisi imkanı sunuyor. Oturmak ya da yatırım yapmak için satın alınan gayrimenkulleri, Bodrum merkezden seçmeniz risk almanızı engelliyor. Mirage Marina Bodrum’dan alınan evler, yazlık olarak ya da 12 ay boyunca kira getirisi sağlıyor. Projeden ev alan kişiler, ödediği bedeli, 12 ila 15 yıl içerisinde geri alabiliyor.

Projede, 20 f lat ve 20 bahçeli dubleks daire bulunuyor. 400 metrekarelik ortak havuz ve güneşlenme alanı var. Ayrıca, 2600 metrekare özel olarak bitkilendirilmiş botanik bahçesi içinde, engelli çocuklara uygun olarak tasarlanmış çocuk oyun parkı, spor aletleri ve dinlenme alanı bulunuyor.

Ayşegül Küçükkurt/ Orhan şentürk