İnovasyon Nedir? 50 Soruda İnovasyon
Rekabet, iş dünyasının vazgeçilmezi… Ama gün geçtikçe hem rakiplerin sayısı hem de rekabetin dozu gün geçtikçe artıyor. Üstelik, globalleşen dünyada oyun alanınızı saha çizgileriyle belirleme şansınız da yok. Dünyanın dört bir köşesinden rakipleriniz 7 gün 24 saat peşinizde…
İçeriğe Ait Başlıklar
İnovasyon ve İş Dünyası
İşte böyle bir ortamda “Bana ne ben oynamıyorum” diye mızıkçılık yapmanız da mümkün değil. Bitiş düdüğü çalana dek ter dökmeniz, aksi halde, yedek kulübesinde içinizi çekerek, bu başdöndücü maça seyirci kalmanız kaçınılmaz. Bozuk zemin, zorlu hava şartları, takım içi anlaşmazlıklar veya antrenörle aynı dili konuşmamak da işinizi daha da zorlaştırıyor. Peki böyle bir ortamda güçlü olmak ve süresi belli olmayan bir maçta performansınızı artırmak için ne yapmak gerekir? Bu kadar ‘saha içi’ betimlemeden sonra hemen söyleyelim, tek çareniz inovasyon!
Bu konuda her kafadan ayrı bir ses çıksa da şu sıralar popüleritesi tavan yapan inovasyonun tam olarak ne olduğu ve ne işe yaradığı yeterince bilinmiyor. İnovasyon konusunda bugüne kadar sayısız şirkete danışmanlık yapmakla kalmayıp, birikimlerini de kitaplaştıran yönetim danışmanı Yekta Özözer. İnovasyon hakkında A’dan Z’ye bilmek isteyeceğiniz her şeyi 50 soruda özetledi. “Benim inovasyonla işim olmaz” ya da “Ben zaten inovatifim” diyenlerin bu yazıyı okumalarına gerek yok. onlar yedek kulübesinde vakit öldürmeye devam edebilirler…
1-) İnovasyon Nedir?
inovasyon (yenilikçilik) ile ilgili birçok tanım bulunsa da biz özetle inovasyonu “ürünlerde, hizmetlerde ve süreçlerde katma değer yaratacak değişiklikleri ve yenilikleri gerçekleştirmesi” olarak tanımlıyoruz.
2-) İnovasyon Sözcüğü Nereden Geliyor?
inovasyon sözcüğü İngilizce’deki “innovation” sözcüğünden dilimize geçti. Onun da kökeni Latince’deki “innovatus” kelimesidir. “Innovatus” ise “in” (yani ..’in içine doğru) ve “novus” (yani “yeni”) deyimlerinin birleşmesinde oluşan “Innovare” fiilinin geçmiş zaman halidir (past participle). Özünde “Yenileşmek” anlamını barındırır. ‘İnnovation’ terimi Ingiltere’de 16. yy’dan itibaren kullanılmaya başlandı.
3-) İnovasyonun Yaratıcı Düşüncenin Farkı Ne?
Burada en önemli nokta, inovasyonun yaratıcı bir fikri üretmenin çok daha ötesinde bir süreci ifade ediyor olmasıdır, inovasyon içerisinde, orijinallik, farklılık, değişiklik ve yenilik barındırdığı için yaratıcı bir fikirden kaynaklanır. Ancak, burada önemli olan bu yaratıcı fikri yaşama geçirmek, yani ürüne, hizmete ve sürece yansıtabilmek ve de bundan bir kâr elde etmek gerekliliğidir. Eğer yaratıcı bir fikir, uygulamaya yansıyamamışsa, “kâr” yani “ticari bir başarı” getirememişse inovasyon olarak kabul edilmemelidir. Yaratıcılık ile inovasyon arasındaki en önemli farklılık budur.
4-) İnovasyon mu Yoksa Yenilikçilik mi?
“inovasyon” ile “yenilikçilik aynı kavramı ifade ediyor. İnovasyonu savunanlar “yenilikçilik” ifadesinin kârlılık ve ticari başarı getirmeyi barındırmadığını, bu nedenle kavramı tam olarak yansıtmadığını belirtiyor. Geçtiğimiz yıl, Türk Dil Kurumu da ” innovation “ın kök anlamını direkt olarak daha iyi yansıttığını düşünerek “yenileşim” sözcüğünü önerdi.
5-) İnovasyonla İcat Aynı Şey Midir?
Hayır. Burada yine yaratıcılık-inovasyon çelişkisine benzer bir durum karşımıza çıkıyor. Tarih boyunca birçok icat ürüne ya da hizmete dönüşemeden yok olup gitmiştir. Bunun temel sebeplerinden biri patentli her icadın aslında insanlara bir yarar getiremediği, dolayısı ile kuruma inovasyonun temel şartı olan “katma değeri”, ticari başarıyı getiremediği gerçeğidir, inovasyonda hedefimiz sadece keşfedilmemiş olanı bulmak (icat etmek) değil, bundan bir fayda da sağlayabilmektir.
6-) İnovasyon Süreci Hangi Aşamalardan Oluşuyor?
İnovasyon genellikle dört aşamalı bir süreçten oluşuyor. Problemin/Konunun Tanımlanması, Yaratıcı Fikirlerin ve Çözümlerin Oluşturulması, Fikirlerin Değerlendirilmesi ve Seçilmesi, Projelendirme ve Uygulamaya Geçirme (Firmada Yaygınlaştırma veya Müşteriye Sunma).
7-) Bu Aşamalarda Özet Olarak Neler Yapmak Gerekiyor?
Problemin tanımlanma aşamasında, ele alacağınız konuyu çok iyi tespit etmek gerekiyor. Eğer bu klasik tanımıyla, örneğin ürünün fazla büyük olması, hizmetin yavaş olması, ürünle/hizmetle ilgili bir kalite sorunu, süreçlerde üretim süresinin uzunluğu, işçilik maliyetlerinin yüksekliği, kayıp oranlarının yüksekliği vb. bir problemse, bu sorunun kök nedeninin çok iyi irdelenmesi bu aşamada yapılır. ‘Yaratıcı Fikirlerin ve Çözümlerin Oluşturulması’ aşamasında belirlenen konu/problem üzerinde dışa doğru serbestçe ve engellenmeden düşünerek olabildiğince fazla sayıda farklı fikir üretmek gerekiyor. ‘Fikirlerin Değerlendirilmesi ve Seçilmesi’ aşamasında ise ortaya atılan fikirler, bu sefer daha mantıklı ve eleştirel bir gözle irdelenir, aksaklıkları bulunur, yine de yaşatılmaya çalışılır. Fikirlerin değerlendirme kriterleri gerek ele alınan ürün, hizmet veya sürecin özelliğine, gerek kurum kültürüne, gerekse inovasyonun sunulacağı kitlenin (örneğin müşterilerin) karakteristiğine göre, yani farklı durumlarda farklı şekilde belirlemek gereklidir. ‘Projelendirme ve Uygulamaya Geçirme (Firmada Yaygınlaştırma veya Müşteriye Sunma)’ aşamasında, firmanın projelendirme sürecini ne kadar iyi koordine edebildiği, zaman, önceliklendirme, ekip çalışması ve müşteri ilişkileri konularında ne kadar yetkin olduğu gibi özellikle operasyonel mükemmeliyet konuları bu aşamadaki başarıyı etkiliyor.
😎 Herkes Yaratıcı Olabilir Mi?
Evet. Zannedilenin aksine kısmen doğuştan gelen kimi yetiler önemli rol oynasa da yaratıcılık üzerinde çalışılarak geliştirilen bir yetenektir. Yaratıcılık kişinin genetik yatkınlığına ek olarak farklı bakış açıları kazanarak, değişik perspektiflerle bakma egzersizleri yaparak, ya da bazı teknikleri kullanarak geliştirebileceği bir yetkinlik. Elbette, yaratıcı fikrini yenilikçi bir ürün, hizmet veya sürece dönüştürebilmesi için azim, kararlılık, projelendirebilme, ikna gibi başka yeteneklerin de devreye girmesi gerekiyor.
9-) Herkes Yenilikçi Olabilir Mi?
Kendi kendimize koyduğumuz zihni sınırlamaları aşan herkes yenilikçi olabilir. Yeter ki bu konuda kendine olan inancını, azmini, çabasını yitirmesin. Fikirler iyi bir ürüne, hizmete veya prosese dönüşmeleri sürecinde genellikle birçok zorlukla karşılaştıkları için burada kişilerin veya kurumların girişimcilik, planlama ve pazarı iyi hissedebilme yetenekleri de ön plana çıkmaktadır. Her iyi fikir kâr getirmeyeceği gibi böyle olanlar dahi belli bir yatırıma, sabra ve desteğe ihtiyaç duyarlar. Özetle, herkes yenilikçi olabilir… Ama uğraşır, çabalar, bilgi donanımını geliştirir, planlar, akıllıca sabrederse.
10-) Peki Çocuklar da Yenilikçi Midir?
Araştırmalara göre çocuklar (çok detaylı bir zihni süreci kısaca özetlersek; algılama, düşünme ve karar vermelerini sağlayan beyinlerindeki nöral yapılar henüz şekillenmedikleri için) büyüklere göre daha yaratıcı olabilme potansiyeline sahiptirler. Diğer yandan, bizler çocuklarımızı yetiştirirken onların orijinal fikir geliştirmeleri, varsayımları sorgulamaları, farklı görüşleri ortaya koyabilmelerini değil, tam tersine koyamamalarını sağlamaya çalışıyoruz. Bir anlamda çocukların yaratıcı zihinlerini (genellikle de kendi şablonlarımıza uymaları için) kısıtlayarak onları yetiştiriyoruz.
Dolayısı ile çocuklarımızı yetiştiriş biçimimiz onların bir ömür boyunca ne kadar yaratıcı birer birey olabilmelerini etkiliyor.
11-) Çocukların Yaratıcılığı Geliştirmek İçin Ne Yapabiliriz?
En önemli konu onları düşünme potansiyeli olan birer birey gibi algılamamız, daha da önemlisi de onların kendilerini bu şekilde algılayabilmelerini sağlamamız. Birçoğumuz onların olaylara, kişilere, hatta bizlere bakışlarını standartlaştırma çabası içindeyiz ve bu çocukların zihinlerinin yaratıcı bir perspektifle gelişmeleri önündeki en önemli engel. Çocukların varsayımları sorgulayıcı bir zihni modelleri var ve bunu öldürmememiz gerekli. Poloroid fotoğraf makinesinin mucidi Edwin Land 1943 yılında küçük kızı Jennifer ile birlikte çektirdikleri bir aile fotoğrafını küçük kızının çekimin hemen ardından görmek istemesi ve bu konuda ısrar etmesi sonucunda fotoğrafı çeker çekmez tab edip sunabilen fotoğraf makinesi konseptini geliştirdi. Biz büyükler için fotoğraf çekildikten sonra tüm film bitene kadar beklemek, fotoğrafçıya götürüp tab edilmesi için ayrıca beklemek normal gözükse de 3 yaşındaki kızına bu durum garip gelmişti. Eğer Land kızına garip gelen bu süreci sorgulamasaydı bu yenilikçi ürünü üretemeyecekti!
12-) Bu Konuda Yararlanabileceğimiz Kaynaklar Varmı?
Bu konuda son yıllarda anne-baba ve eğitimcilerin yararlanabileceği bazı kaynaklar oluştu. İlk aklıma gelenler Kök Yayınları’nın ve Ya-Pa Yayınları’nın kitapları ve egzersiz kitapçıkları. Ayrıca, değerli uzman Sayın Şirin Elçi ve arkadaşlarının çocuklar için hazırlamış olduğu “Çocuklar için İnovasyon: Eski Köye Yeni Adet Getirin” adlı bir kitabı var.
