Vergi İndiriminde Unutulan Birinci Ders
Cumhuriyetçiler’in sürüncemede kalan, karmakarışık vergi tasarısı çalışmasında iki dikkat çekici şey -yokluğuyla- öne çıkıyor. Bunlardan ilki, biraz gizemli olmakla birlikte etkin bir vergi politikası için kesinlikle kritik öneme sahip; diğeri ise Cumhuriyetçi Parti’nin yatırımın önemi hakkmdaki bütün laî kalabalığı ve indirimlerin çoğunun “gelir dengelemeleri” gerektirdiği iddiası dikkate alındığında şaşkınlık verici.
Marjinal Vergi Oranları: Bu, ek 1 dolarlık gelir için ödenen verginin oranı. Ronald Reagan, John Kennedy, Jack Kemp ve geçmişin diğer akıllı vergi indirimcileri daha fazla kazanmak için çalışıp çalışmayacağına ya da nereye yatırım yapacağına karar verirken şahıslar ve şirketler açısından en önemli şeyin marjinal vergi oram olduğunu kavradı. Meselenin anlaşılması için uç bir örneği ele alalım: Diyelim bir şahıs 50 bin dolar kazanıyor ve yüzde 10 vergi ödüyor. Daha fazla çalışırsa gelirini 60 bin dolara çıkarabilir. Ancak ek 10 bin dolarlık gelir yüzde 10 yerine yüzde 98 vergilendirilirse, bu şahıs ya söz konusu ek gelirden vazgeçecek ya da bunu saklamanın bir yolunu bulmak için bir vergi avukatı ya da muhasebeciye danışacaktır. Aynı şey bir şirket için de geçerli. Yatırım yapmak yeterince riskli birşey ancak elde edilecek ek gelir, fahiş bir düzeyde vergilendirilecekse şirket muhtemelen işletmeyi büyütmek için yatırım yapmayacak ve bunun yerine parayı vergiden muaf işlere yatıracaktır.
Vergi iadelerinin ekonominin genişlemesi üzerinde fazla etki olmaz çünkü bunlar marjinal vergi oranlarını değiştirmez. Bir sefere mahsus işlemlerdir. Olması iyidir ama alman finansal kararları daha düşük marjinal vergi oranlarının etkilediği gibi etkilemez. Aynı şey mevcut Cumhuriyetçiler’in partinin orta sınıfı ve düşük gelirli aileleri ne kadar sevdiğini göstermek amacıyla çocuk vergi kredisini keskin bir şekilde genişletme takıntısı için de geçerli.
Ebeveyn ya da ebeveynlerin vergi faturası azalacak ama marjinal vergi oranı değişmeyecek (Kredi kısmen “geri ödemeli”; bu da ailenin hiç gelir vergisi ödemese de para alabileceği anlamına geliyor).
Durgun Amerikan ekonomisini hareketlendirmek için gerek John Kennedy gerek Ronald Reagan kişisel gelir vergisi oranlarını en üst dilimden en alt dilime kadar indirdi. İndirimler, harcamaların kısılmasına ya da kişisel vergi kesintilerinin kaldırılması veya geri alınmasına bağlanmamıştı (Reagan, ilkinden beş yıl sonra çıkan ikinci büyük vergi yasasında birçok vergi korumasını kaldırdı ama kişisel vergi oranları indirilmişti).
Bu isimlerin yaklaşımını Cumhuriyetçiler’in bu sefer bireylere ne yaptığıyla karşılaştırın: Cumhuriyetçiler birçok kesintiyi ortadan kaldırdı ya da ciddi ölçüde azalttı ama vergi oranlarını düşürmedi. Hatta bazı üst gelir dilimlerinde marjinal oran yükselecek. JFK ve Reagan’m çabalarının aksine Cumhuriyetçi Parti’nin kişisel tarafla ilgili çabaları, ekonominin hızlandırmasına neredeyse hiç katkı sağlamayan acınası girişimler. Vergi indirimleri tarihi kayıtlarında hiç bu kadar çok çaba harcayıp bu kadar az şey başarılmamıştır. Cumhuriyetçiler, herkese yüzde 10 indirim yapsaydı, çok daha iyi olurdu.
Sermaye Kazançları: Bir vergi indirimi yasası taslağının hazırlandığı aylar boyunca bir kere bile sermaye kazançlarından alman verginin azaltılması fikri üzerinde ciddiyetle durulmadı. Bu oranı aşağı çekerek bir taşla iki önemli kuşu birden vurmak mümkün. Böyle bir adım atıldığında her zaman gelirler anında yükseliyor ve üretken yatırımlar artıyor. Ani ek para, ek vergi indirimlerini de “finanse edebilirdi”. Bunda beğenilmeyecek ne var? Belli ki Cumhuriyetçiler, ödlek aslanlar gibi ekonomiyi hızlandıracak bu adımın kendilerini “zenginleri” kayırdıkları suçlamasıyla karşı karşıya bırakmasından çekindi. Oysa Demokratlar’m bu yanlış suçlamayı ne olursa olsun kendilerine yönelteceğini çok önce öğrenmiş olmalıydılar.
Yine de Cumhuriyetçi Parti şanslı. Ekonomi, Obama yıllarının aksine Washington’un her gün iş dünyasını kösteklemenin yeni yollarını aramaması neticesinde hız kazanıyor. Başkan Trump’un “mevzuatsızlaştırma” hamlesi meyvelerini veriyor.
