Perakende ülke büyümesinin üzerinde büyüdü
Son 10 yılda perakende ülke büyümesinin üzerinde büyüyerek 700 milyar TL ciroya ulaştı. 2018 hedefi ise 880 milyar TL. Bu hedefe çoklu kanallarla, tüketicinin olduğu her yere ulaşarak ve online teknolojiye yatırım yaparak ulaşılacak…
SON dönemde perakende sektörü en çok “istihdam” kelimesi ile yan yana anılıyor. Sebebi de 2017 yılında zirveye ulaşan işsizlik rakamlarına çare olarak perakende sektörünün görülmesi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın çağrısına yanıt veren perakendeciler birbiri ardına açılama yaptı. Geçtiğimiz haftalarda Para Dergisi’ne yaptığımız perakende ile ilgili kapak haberimizde bu konuya eğildik ve Tekno-sa, Migros, Koton gibi ülkemizin önde gelen perakendecilerinin bu yıl için yaklaşık 15 bin kişiyi işe alacaklarım duyurduk. Bu oldukça önemli. Çünkü perakende ülkemizin önemli istihdam alanlarından biri. İstihdam seferberliğine de ilk yanıt veren sektörlerden biri olması şaşırtıcı değil bu anlamda.
Perakende sektörünün istihdam verilerini sektörü temsil eden iki büyük kuruluşun rakamlarını referans alarak ortaya koyabiliriz. Bunlardan biri olan BMD, 149 üye firma ve bu firmalara ait 422 markayı temsil ediyor ve 375 bin kişiye istihdam yaratıyor. Türkiye genelinde 16 perakende derneğinin çatı örgütü olarak hizmet veren Türkiye Perakendeciler Federasyonu da 3 bin 149 mağazasında 66 bin kişiye istihdam sağlıyor. Toplamda sektörde istihdam edilen kişi sayısının yaklaşık 2 milyonu aştığı tahmin ediliyor.
İSTİHDAM DEPOSU
Bu yıl BMD markaları 67 bin 400 kişiyi işe almayı planlarken Türkiye Perakendeciler Federasyonu da toplam istihdamında yüzde 10’luk büyüme hedefliyor. Perakende sektörü her alanda, her nitelikte insan gücüne ihtiyaç duyuyor. Bu nedenle istihdam kapasitesi hem çok güçlü hem de oldukça çeşitli.
PwC tarafından yapılan “Fırsat Sunan Şehirler” araştırması perakende sektörünün sadece ülkemiz için değil dünya için de önemli bir istihdam kaynağı olduğunu ve geleceğe yönelik ciddi potansiyel taşıdığını ortaya koyuyor.
Buna göre dünyada 2012-2015 yılları arasında toptan ve perakende satış sektöründe net 1.6 milyon ek iş fırsatı ortaya çıkacağı öngörülüyor. Perakendenin taşıdığı istihdam potansiyeli ekonominin de gelişimiyle paralel yürüyor elbette. Biraz geriye gidelim. Türkiye’nin ekonomideki önemli dönüm noktalarını hatırlayalım.
2000’li yılların başında Türkiye siyasi ve ekonomik olarak istikrar arıyordu ve değişen yönetim ile onu bulmuş görünüyor. Yıllar içinde geliştirilen ekonomik programlar ve stratejiler Türkiye’nin dönüşümünde de öncü rol oynadı.
700 MİLYAR TL’LIK BİR SEKTÖR
inşaat sektörü başta olmak üzere pek çok ana sektörün ve bu sektörlerin beslediği alt sektörlerin de kayda değer büyüme rakamları elde ettiği bir dönem oldu son 10 yıl. Bunun içinde perakende sektörü öne çıkan sektörler arasında yer aldı, almaya da devam ediyor. Perakende sektörünün yazının başında da belirttiğimiz istihdam rakamlarına erişmesi, yaklaşık 700 milyar TL’lik ciroyu görmesi ülkenin gösterdiği ekonomik gelişmelerden bağımsız değil elbette.
Son 10-15 yılın ekonomik değerlendirmesini yaparken perakende sektörünün de bu süreç içinde nasıl bir gelişme gösterdiğini açılan AVM sayılarından, artan mağazalardan ve yapılan yatırımlardan ölçmek mümkün. Günümüze gelmeden önce perakende sektörünün yaşadığı atılımı anlamak için 2001 yılma geri dönmek gerek.
İSTİKRAR YATIRIMLARI ARTIRDI
2001 yılı Türkiye için oldukça zorlu bir yıldı. Ekonomik kriz, pek insanı işsiz bırakmış, kriz nedeniyle var olan yatırımlar ya ertelenmiş ya da gerçekleşmemişti. Kapanan mağazalar günlük olaylardan biri haline gelmişti. Perakende pazarı 2003 yılında 120.3 milyar dolar iken 2005 yılında 180.2 milyar dolara, 2008 yılında ise 248.1 milyar dolara ulaştı. 2009 yılında ise ekonomik daralma ile birlikte 207.7 milyar dolara geriledi. Perakende pazarı 2010 yılında 250.9,2011 yılında ise 259 milyar dolar oldu. 2016 yılı itibariyle pazarın büyüklüğü 700 milyar TL’ye ulaştı.
Perakende sektörünün büyümesini tetikleyen birkaç başlığı hatırlatmakta fayda var. Bunların başında ekonomik istikrara geliyor ki, bu yapılan yatırımların artmasının da başlıca sebebi. Sektörde artan AVM yatırımları da perakende sektörünün gelişiminin başlıca aktörlerinden biri. Ancak özellikle 2016 yılının hem ülkemiz hem de perakende sektörü için zorlu bir yıl olduğunu belirtmek gerek. Her ne kadar perakendeciler 2017 yılından umutlu olsa da geçmiş yıllardan alınan derslerin de bu umutta etkili olduğu bir gerçek.
SEKTÖR HER YIL BÜYÜDÜ
Her yıl Türkiye ekonomisinden yaklaşık iki buçuk kat daha hızlı büyüyen perakende sektörü 2015 yılını yüzde 9’luk büyüme ile kapatarak 2014’te 608 milyar TL olan ciro büyüklüğünü 2015’te 663 milyar TL’ye taşıdı. Bu ciroda organize perakendenin payı 217 milyar TL oldu. 2016 yılım toplumsal olaylarla geçiren Türkiye, bunun ilk yansımalarını perakende sektöründe gördü. Ülkemizde birbiri ardına düzenlenen terör saldırıları sonrası insanların sokağa çıkma ve tüketim davranışları da değişkenlik gösterdi. Buna turizmde yaşanan kötü sezon ve döviz kurlarındaki dalgalanma da eklenince sektör kötü gidişata dur demek için söz aldı. BMD, KMD, TURYİD ve TÜRES bir araya geldi ve sosyal yaşamın devam etmesine vurgu yaptığı “Hayatına Sahip Çık” kampanyasını hayata geçirdi. Tüketiciyi yeniden sokaklara, mağazalara, restoranlara kısacası hayatın içine çağıran bu kampanyanın amacı sektörü yeniden hareketlendirmek oldu.
