Alabaş Yetiştiriciliği Çiftçilere Çok Kazandıracak
Türkiye yepyeni bir sebzeyle tanışıyor. Alabaş yetiştiriciliği kazançlı tarım ürünü. Şimdilik çok dar bir bölgede üretilen alabaş bitkisi yaygınlaşmaya başladı. Semt pazarlarında bile karşımıza çıkıyor. Turp ve şalgamın düşük fiyatlarından şikayet eden çiftçiler için iyi bir seçenek…
İçeriğe Ait Başlıklar
Alabaş Turp ve Şalgama Alternatif
ÇARŞI pazar dolaşmayı seven bir ekibiz. Hayatın içinden haberler vermeye özen gösteriyoruz. Son zamanlarda semt pazarlarında bir sebze dikkatimizi çekmeye başladı. Alabaştan bahsediyoruz. Fiyatı pazarda 4-5 TL. Migros Sanal Market’te ise 9 TL’den satılıyor. Şu anda üretimi yeterli olmadığı için fiyatları yüksek. Bu fiyat aralığı özellikle alabaş üretimine girecekler için fırsat oluşturuyor. Alternatif sebze arayışında olan üreticilerin dikkatini bu konuda çekmek istedik.
Peki, bu alabaş nasıl bir bitki? Alabaşın hem ekimi hem de tüketimi turpa benziyor. Türkiye’de yaklaşık 200 bin ton turp üretiliyor. Pazarda 1 TL’ye satılan turp üreticiyi son zamanlarda üzüyor. Alternatif arayışında olan üreticilerin bir kısmı alabaşa yönelmeye başladı. Alabaş şu anda henüz geniş alanlara yayılmış değil. Ancak turpun yetiştiği her bölgede yetişebilir. İzmir Ödemiş, Adana Kadirli, Osmaniye, Aydın, Balıkesir, Konya, Karaman, Ankara Beypazarı, Bayburt, Gümüşhane Kelkit gibi birçok bölgede üretilmeye başlandı. Pazardaki fiyatlar biraz düşerse talepler de artar. Birkaç yıla kadar alabaşın turpa alternatif olacağına kesin gözüyle bakılıyor.
Alabaş Bayburt’ta Başarılı Oldu
Bu tarz yeni sebzelerin gelişiminde hiç kuşkusuz Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın il ve ilçe müdürlükleri önderlik yapıyor. Deneme amaçlı üretimler yaparak çiftçiye rehberlik ediyorlar. Bayburt Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü de alabaş konusunda önderlik yapıyor. Müdürlük, “Sebze ve Meyve Tarımı ve Potansiyelinin Artırılması Projesi” kapsamında deneme amaçlı ekimi yapılan alabaş üretiminden olumlu sonuç almış. Projenin bir ayağında Erzurum Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi de yer almış. Demonstrasyon çalışmasında alabaş üretiminde dekara ortalama 2 bin kilogram ürün elde edilmiş. Tarım müdürlüğü, ildeki sebze üretim seçeneklerini artırmak için bu yola çıkmış. Bayburt’ta serin iklim sebzelerinden karnabahar, brokoli, kırmızı lahana, Brüksel lahanası, marul, taze soğan gibi sebzeler yetiştiriliyor. Müdürlük, bunlar üretilirken yaz döneminde de karpuz, kavun, çilek üretiminin yaygınlaşması için çalışıyor. Şimdi ise alabaş üretiminin benimsenmesi ve yaygınlaşması için çiftçilere eğitimler veriliyor.
Alabaş Üretimi İçin Konya’da Deneme Üretimi Projesi
Konya’da da alabaş üretimi için Konya 11 Özel İdaresi Kırsal Kalkınma Daire Başkanlığı bir proje yürütüyor. Konya İl Özel İdaresi Kırsal Kalkınma Daire Başkanlığı, iyi tarım uygulamaları kapsamında, Tarım 11 Müdürlüğü, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Meram Ziraat Odası ile ortak bir çalışma yürüterek, merkez Meram ilçesinde iki ayrı bölgede, belirlenen iki çiftçinin tarlasında toplam 50 dekarlık alanda ekim yaptı. Uygulama kapsamında Konya’da önce hiç yetiştirilmemiş olan alabaş sebzesinin ilk kez ekimi gerçekleştirildi. Yumru bitki olmasına karşın hasadı kolay olan, 45 günde yetiştirilebilen, İngiltere, Almanya, Belçika ve Hollanda’da sofraların ve diyet menülerinin vazgeçilmezi alabaş sebzesi, sofralardaki yerini almaya başladı.
Konya Büyükşehir Belediyesi Tarımsal Hizmetler Daire Başkanı Raşit Turan, Konya’da ilk kez yetiştirilen alabaş sebzesinin, Türkiye’de fazla tanınmadığını söyledi. Sağlık açısından birçok yararı olan bu sebzeyi tanıtmak için çalıştıklarını ifade eden Turan, sebzenin, Konya’daki bazı marketlerde yer alan iyi tarım uygulamaları reyonlarında satışa sunulduğunu bildirdi.
İlaç Gibi Sebze
Alabaşın sağlık açısından yararlarının saymakla bitmeyeceğini söyleyen Turan, şunları kaydetti: “’Alabaş, kanser hastalıklarına yakalanma riskini, kalp hastalığı ve felç geçirme olasılığını azaltır. Gözde katarakta yakalanma oranını düşürür. Kansızlığa iyi gelir. Emzikli kadınlarda süt gelişini artırır. Yüksek tansiyonu düşürür. Astım, ses kısıklığı ve bademcik enfeksiyonlarına iyi gelir. Böbrek ve safra kesesinden taş düşürmede etkilidir. Kalorisi az, vitamini bol bir sebzedir. Balıkta bulunan selenyum elementi sadece alabaşta bulunur. Selenyum çocukların zeka gelişiminde, dikkat toplamada, zeka özürlü çocuklarda, faydalı bir elementtir. Çokça tüketildiği İngiltere, Almanya, Belçika ve Hollanda’da diyet menülerinde mutlaka bulundurulan bir sebzedir.” Dış görünüşü ve tadıyla özellikle kış aylarında tüketilen şalgam ve turpu andıran, A, Bl, B2, B3, B6, ve C vitaminleri yönünden zengin olan alabaş, bol miktarda selenyum, demir, fosfor, kalsiyum, sodyum ve potasyum içeriyor.
Alabaş Ekim Dönemi Ne Zaman?
Alabaşın ekim süreci ise şöyle tanımlanıyor: Alabaş yetiştirecek alan sürülür, gerekli gübre atıldıktan sonra yetiştirme yerleri ekim dikime hazır hale getirilir. Tohumların ekileceği veya fidelerin dikileceği yerler 60-70 cm aralıklarla açılır. Doğrudan ekim yapılacaksa sıcak bölgelerde sonbahar, soğuk bölgelerde ilkbahar ekim için uygundur. Hasat dönemine kadar kültürel işlemler aksatılmadan yapılmalıdır. İkinci yetiştirme dönemi soğuk bölgelerde uygulanan fide ile yetiştirmedir. Sıcak veya ılık yastıklar hazırlanır. Tohum ekiminden yaklaşık 4-6 hafta sonra yastıklara ekilen tohumlardan oluşan fideler dikim büyüklüğüne gelir. Dikim büyüklüğüne ulaşan bu fideler dikkatli bir şekilde sökülerek aynen tohumda olduğu gibi karıkların boyun noktasına çamura dikilir. Gerek doğrudan gerekse fide ile yapılan yetiştirme yönteminde düşük sıcaklıklara hassas olan bitkiler düşük sıcaklık koşullarında tutulmamalıdır.
Alabaş’ın Maliyeti Düşük
Alabaş yetiştirmek çok zahmetli değil. Sadece hasat dönemi topraktan çıkarmak zahmetli. Bahçe kurma maliyeti de düşük. Arazi kendinize ait ise dekar başına maliyet 150 TL’yi geçmiyor. 1 dekarda 2 ton ürün elde ediliyor. Tarla çıkış fiyatı ise 2 TL.
Yani, 1 dekarda 4 bin TL gelir elde etmek mümkün.m150 TL maliyete minimum 4 bin TL gelir oldukça karlı görünüyor. Uzmanlar para kazanabilmek için ölçeklerin büyümesini öneriyor. Şu anda üretici pazar bulup bulamayacağından endişeli. O nedenle geniş alanlarda ekim yapılmıyor; deneme amaçlı üretim yapılıyor. Henüz resmi istatistiklere girecek boyutta bir üretim yok.
Ancak birkaç yıla kadar trend sebzelerden biri olmaya aday.
Alabaş’ın Faydası Çok
■ Yüksek miktarda demir ve folik asit içermesi sayesinde kansızlığa iyi geldiği söyleniyor.
■ İçeriğinde bulunan selenyum, özellikle çocukların zeka gelişimini ve dikkat toplamalarını olumlu yönde etkiliyor.
■ Öksürüğün ve bronşit hastalığının tedavisinde etkili olduğu iddia ediliyor.
■ Böbrek ve safra kesesinden meydana gelen taşların düşürülmesinde etkili.
■ Romatizma rahatsızlıklarının hafiflemesinde etkili olduğu söyleniyor.
■ İçeriğindeki antioksidan maddeler sayesinde kanser hücrelerinin oluşumu, kalp hastalığı, felç geçirme ve katarakt oluşum risklerini önemli ölçülerde azalttığı iddia ediliyor. Özellikle akciğer ve kalın bağırsak kanserini önlemede etkili olduğu söyleniyor.
■ Bebek emziren kadınların süt üretimini artırdığı düşünülüyor.
■ İçeriğindeki potasyum sayesinde yüksek tansiyonu düşürüyor, tansiyonu dengeliyor.
■ Nefes darlığı ve astıma iyi geliyor.
■ Sinir sistemi hastalıklarının tedavisinde etkili olduğu söyleniyor.
■ Yüksek lif oranı sayesinde uzun süre tok kalınmasını sağlaması ve düşük kalorisi sayesinde diyet yapanlara ve formuna dikkat etmek isteyenlere öneriliyor.
