İş güvenliği uzmanı açığı sürüyor
İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunuyla 1 Temmuz’da uygulamaya girmesi gereken yükümlülüklerden bazıları ertelendi. Fakat piyasada bu alandaki uzman açığı halen sürüyor. 25 bin iş güvenliği uzmanına ihtiyaç olduğu tahmin ediliyor.
1 TEMMUZ 2016’da uygulamaya girmesi beklenen 6331 sayılı Iş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda bazı yükümlülükler ertelendi. Yeni düzenlemeyle birlikte Türkiye genelindeki 50’den az çalışana sahip “az tehlikeli” şirketlerin işverenleri, sağlıklı ve güvenli işyerlerinin oluşması, iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenebilmesi için işyerlerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirecekti. Ancak yasanın bazı yükümlülüklerinin bir yıl ertelenmesiyle birlikte durum tekrar değişti. Başbakan Binali Yıldırım, yasanın her koşulda uygulanacağını ancak altyapının henüz hazır olmaması nedeniyle erteleme yapıldığı bilgisini verdi. Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfındaki işyerleri için halihazırda uygulanan kanun yükümlülüklerinin, az tehlikeli sınıf kapsamıyla ertelenmiş olsa da yıl içinde özellikle Ortak Sağlık Güvenliği Birimlerine yönelik hizmet talebinin artması ve pazarda iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarına olan ihtiyaç da çok büyük ölçüde artacak. Uzmanların tahminlerine göre, binlerce yeni işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı firmalarda istihdam edilecek.
İHTİYAÇ HEP VAR
Kanun yükümlülüklerine göre, bir SGK’lı çalışanı olsa dahi az tehlikeli sınıfına giren tüm şirketlerin bu yükümlülükleri yerine getirmesi gerekiyordu. Örneğin, kasap, manav, bakkal, berber, perakende mağazalar, apartmanlar, bir ofiste hizmet veren avukatlar, muhasebeciler, gümrükçüler, emlakçılar, reklam ajansları gibi pek çok işyeri az tehlikeli sınıfına girerken; bu şirketler için işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirmek zorunlu hale gelecekti.
Altyapı yetersizliği ve oluşacak olumsuzlukların önüne geçilmesi adına bazı maddeler ertelenmiş olsa da Başbakan Binali Yıl-dınm’ın da belirttiği gibi bu yasa her koşulda uygulanacak. İşverenlerin işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirmesi zorunluluğu nedeniyle iş güvenliği ve sağlığı alanında uzmanlara her zaman ihtiyaç duyulacak. Ancak işyerlerinin kendi bünyesinde bu istihdamı sağlaması oldukça maliyetli olduğundan devreye OSGB’ler girecek. Şirketlerin, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yetkilendirilmiş “ortak sağlık güvenlik birimleri (OSGB)” ile sözleşme yapmak suretiyle iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminden mutlaka hizmet almaları gerekiyor. Pek çok şirket şimdilerde halihazırda OSGB’lerden teklifler alarak değerlendirme sürecine girmiş durumda.
5 MİLYAR TL’LİK PAZAR
Türkiye’de iki binden fazla OSGB olduğu tahmin ediliyor. Eczacıbaşı Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi Genel Müdürü Anıl Sugetiren’den OSGB pazarı hakkında aldığımız bilgilere göre, mevsimsel işçiler dahil 25 milyon civarında çalışanın olduğu bir pazar büyüklüğünden bahsetmek mümkün. Bu rakamlara, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunumunda gerekli olan kişisel koruyucu donanımları, periyodik taramaları ve ortam ölçümü gibi laboratuvar hizmetleri de eklendiğinde 5 milyar TL’lik bir pazar büyüklüğüne ulaşılıyor.
UZMAN SAYISINDA ARTIŞ
OSGB’ler sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak üzere o işyerindeki işçilerin sağlık gözetimi, çalışma ortamının gözetimi, eğitim, danışmanlık ve bilgilendirme, ilkyardım ve acil müdahale, kayıt ve istatistik gibi görevleri yerine getirmekle yükümlü. Çok sayıda işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı ise iş güvenliğinin artan önemi nedeniyle hem OSGB’lerde çalışmak hem de işyerlerinde istihdam edilmek üzere bekliyor.
Eleman.net aday profiline baktığımızda iş güvenliği uzmanı sayısında 2015 yılına göre yüzde 7 oranında bir artış gözlemleniyor. Ele man.net’in aday havuzunda geçtiğimiz yıl 26 bin olan iş güvenliği uzmanı sayısı, bu sene 28 bine ulaştı. A, B, C belgeleriyle sınıflanan bu uzmanların da yüzde 71’i C sınıfı, yüzde 12,2’si B sınıfı, yüzde 16,7’si ise A Sınıfı “tş Güvenliği Uzmanı” belgesine sahip. Adayların çalışma durumları incelediğinde ise yüzde 58 gibi önemli bir bölümü istihdam edilmeyi bekliyor.
İHTİYAÇ ARTACAK
Eleman.net Murahhas Üyesi Savaş Ünsal, iş güvenliği pazarı hakkında şu bilgileri veriyor: “Son iki yılda en çok tercih edilen mesleklerden biri iş güvenliği uzmanlığı oldu. Iş güvenliği uzmanı sertifikası alan adayların sayısı da her geçen gün artmakta. Buna göre, şu an itibariyle A, B ve C sınıfı belge ile yetkilendirilmiş yaklaşık 100 bin iş güvenliği uzmanı sayısının yılsonuna kadar 110 bini bulmasını bekliyoruz.”
Iş ve işçi güvenliğinin gerekli düzeyde sağlanabilmesi için, alanında yetkin iş güvenliği uzmanlarına elbette her zaman ihtiyaç var. Eleman.net verilerine baktığımızda da bu alanda uzmanlaşmış adayların yüzde 58’inin maalesef henüz istihdam edilemediğini görüyoruz. Ünsal, “işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarını kendi bünyesinde istihdam edebilmesinin yanı sıra, bu hizmeti OSGB’den de alabiliyor olması, sektörü temsil eden işletme sayısında ve istihdam olanaklarında önemli bir artış sağlayacak önümüzdeki dönemde. Sektörlerdeki büyüme grafiğine baktığımızda da bu alanda çok daha fazla uzmana ihtiyaç duyulacağını ve mesleğin cazibesini korumaya devam edeceğini açıkça görüyoruz” diyor.
25 BİN KİŞİLİK İSTİHDAM
Yasa ertelenmiş olsa da uzmanlar yeni uzmanların iş hayatına katılımı konusunda artış yaşanacağı konusunda hemfikir. Anıl Sugetiren, yasa ertelenmiş olsa da önümüzdeki dönemde 10 bin yeni işyeri hekimi ve 15 bin yeni iş güvenliği uzmanının sektörde iş bulması gerektiğinin altını çiziyor.
Sektörde iş güvenliği uzman sayısının yılsonuna dek önemli ölçüde artması beklenirken işyeri hekimi sayısında tahminler aynı ölçüde iyimser değil, işyeri hekimi açığı olduğunu belirten uzmanlar bu açığın hızlı bir şekilde kapanmayacağını bu noktada eğitimlere hız verilmesi gerektiğini belirtiyor. işyeri hekim sayısının yetersiz olması nedeniyle bazı sorunlar yaşanabileceğini belirten Üsküdar Üniversitesi Iş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü Başkanı Yrd. Doç. Dr. Rüştü Uçan şu öneride bulunuyor:
“Sağlık Bakanlığınca uygun görülen sağlık fakültesi, eczacılık ve diş hekimliği bölüm mezunlarına eğitim verilebilir. Bu bölüm ve fakültelerden mezun olanlardan isteyenler meslek hastalıkları, risk analizi ve biyolojik riskler programlarından 220 saatlik eğitim alabilirler. Sağlık Bakanlığı’nda sınava girerek kazananlara sağlık uzmanı unvanı verilir. Bu uzmanlar, 50’den az çalışanı olan az tehlikeli ve tehlikeli işletmelerde çalışabilir. Böylece koruyucu/önleyici sağlık hizmeti veren uzman sayısı artacağı için hizmet fiyatı da makul seviyeye çekilebilir.”
YAVAŞ YAVAŞ ANLAŞILACAK
Dayanak OSGB Kurucusu Deniz Çetin şu ara pek çok şirketin OSGB’le-rin kapısını çaldığını ve piyasada bu hizmeti almak isteyen şirketlerde ne yapacağını bilememe hali olduğunu şöyle aktarıyor:
“Piyasada bir panik havası var. Şirketler, hizmetin ne olduğunu ve nasıl alınacağına dair şirketler yeterince bilgi sahibi değil. Daha önceden devlet hazır olun dedi; firmalar son ana kadar bekledikleri için bu yoğunluk oluştu. Bu yoğunluk zamanla azalacak ve uygulamaların gerçekleşmesiyle sistem yavaş yavaş yerine oturacak.”
