Mesai saatleri esniyor, verimlilik artıyor

Son iki yıldır pek çok şirket 09.00-18.00 olan mesai saatlerini farklılaştırıyor. Buna genelde trafikten daha az etkilenmek için başvuruluyor. Ancak bazı şirketler de çalışanlarına güvenlerini hissettirmek, iş sorumluluğunu ve zaman yönetimini kendilerine bırakmak için bunu yapıyor. Alman sonuçlar da verimliliğin, şirkete bağlılığın ve motivasyonun olumlu etkilendiğini gösteriyor.

Iş dünyası, teknolojik gelişmelerle ve çalışma hayatına başlayan yeni kuşağın yenilikçi bakış açılarıyla değişime uğruyor. Sabit bir ofisten sürdürülen uzun çalışma saatleri yerini esnek ve mobil çalışma biçimlerine bırakıyor. Yöneticiler için artık işyerinde ne kadar vakit geçirildiğinden çok, ne kadar verimli çalışıldığı önem kazanmaya başladı. Bunun için de özellikle iş için trafikte kaybedilen zaman yerine bir kafeden veya evden çalışmak ya da işe trafiğin yoğun olduğu saatlerde gelmek yerine mesai saatlerini farklılaştırmak yolunu tercih ediyorlar. Bu performansı olumsuz etkilemiyor, hatta tam tersine verimliliği artınyor. Üstelik bir işyerinde çalışanın mesaiye erken başlayıp erken bitirme ya da geç başlayıp geç bitirme inisiyatifinde olması, konsantrasyonunu ve verimliliğini olumlu yönde etkiliyor.

Son iki yıldır Türkiye’de de pek çok şirket mesai saatlerini esnetiyor ve haftanın bir günü mobil çalışmaya yöneliyor. Sanofı, HP gibi uluslararası şirketlerin yanı sıra Turkcell, DeFacto gibi yerli şirketlere de bu uygulamalar sirayet etmiş durumda.

HİZMET SEKTÖRÜ ÖNCÜ

PageGroup Türkiye Genel Müdürü Hugo Campo, son iki yıldır Türkiye’de özellikle beyaz yakalı çalışanların ağırlıkta olduğu şirketlerde esnek mesai saati uygulamasında artış gözlemlediklerinin altını çiziyor. Campo, sektörel olarak bakıldığında başta hizmet sektörü olmak üzere, IT, endüstri ve sanayi alanında esnek çalışma saati uygulamalarının daha yaygın olduğunu söylüyor. Özellikle global pazarlarla bağlantılı işlerde çalışanlar, 7/24 mobil iletişim halinde olduklarından, esnek çalışmada verim ve başarı sağlamaları çok daha kolay oluyor. Campo, “Mobilite ve esnek çalışmanın ayrıca popüler bir kadın dostu çalışma yöntemi olduğu da ortaya çıktı. Bu tür çalışma sisteminde, özellikle çalışan annelerin motivasyon ve verimliliğinin arttığı gözlemlendi” diye konuşuyor.

Ancak araştırmalar gösteriyor ki henüz Türkiye’deki şirketlerin sadece yüzde 20’si çalışanların iş-özel yaşam dengesini sağlaması için imkan verecek esnek mesai saati uygulamasına dikkat ediyor, işverenlerin kafasında esnek çalışma saati uygulamasının çalışanlar tarafından istismara açık olacağı yolunda önyargılar var. Ama uzmanlar net kurum yönetmelikleri ve yüksek performansa dayalı objektif değerlendirme sistemiyle esnek çalışmanın son derece verimli olabileceğinin altını çiziyor.

BAŞARILI UYGULAMALAR

Türkiye’de bu konuda başarılı uygulamalar var. Örneğin Pfizer Türkiye’de esnek çalışma saatleri kapsamında çalışanlar kişisel tercihlerine göre 7.30-16.30 ya da 9.30-18.30 arasında çalışabiliyor. Pfizer Türkiye, Mart 2015’ten bu yana her çarşamba çalışanlara diledikleri yerden çalışma seçeneği de sunuyor. Yaz aylarına özel olarak ise çalışanlar haftanın ilk dört günü normalden yarım saat fazla çalışarak cuma günleri işten iki saat erken çıkabiliyor.

Pfizer Türkiye, Kafkaslar ve Orta Asya insan Kaynakları Direktörü Bahar Özen Şansal, bu uygulamaların çalışanlara iş programlarını planlama esnekliği sağlarken aynı zamanda motivasyonu artırdığını söylüyor.

SAATLERİ KENDİLERİ SEÇİYOR

Sanofi’de de çalışanlar kendi çalışma saatlerini kendileri belirliyor. Çalışanlar sabah 8.00-9-30 arası istedikleri saatte ofise gelip, çıkış saatlerini de geliş saatlerine göre 17.00-18.30 arasında ayarlıyorlar. Aynca çalışanlara ayda iki gün ofis dışından çalışma imkanı sunuluyor. Dünya genelinde Sanofi Türkiye’deki uygulamalan örnek alan pek çok ülke olduğunu belirten Sanofi Türkiye IK Direktörü Türkan Özcan, uygulamanın çalışanların şirkete bağlılığını ve motivasyonunu artırdığında da bahsediyor.

Tüm örnekler ilaç sektöründen değil. HP Türkiye, kurulduğu yıldan itibaren esnek çalışma modelini benimsemiş bir şirket. Türkiye’de de 27 yıldır 09.00-18.00 ya da 8.30-17.30 seçenekleri ile çalışma sistemi devam ediyordu. Son yıllarda özellikle satış ekiplerinin zamanlannı daha verimli kullanması adına bu sistem daha da esnetildi, istenilen yerden istenilen zamanda çalışma sisteminin ekibe kız kazandırdığını söyleyen HP Türkiye Genel Müdürü Filiz Akdede, konuşmasını şöyle sürdürüyor: “Özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerde trafikte geçen çok uzun bir zaman dilimi var. Çalışma saatlerinde esneklik yaratmak, çalışanlann kendi etkin çalışma şartlarını oluşturmaları için motive edici oluyor. HP içinde evden çalışma uygulaması da yaygın. Her sabah ofise gelip buradan toplantıya gitmek yerine, günlük planlarını evde yapıp toplantılara direkt geçerek trafikte geçirecekleri zamanı azaltıyorlar.”

ÇALIŞANLARIN TEKLİFİ

AvivaSA Emeklilik ve Hayat insan Kaynakları Direktörü Burak Yüzgül, geçtiğimiz yıllarda AvivaSA Çalışan Temsilciler Grubu kurduklarından bahsediyor. Yüzgül, bu grubun üst yönetime mesai saatlerini değiştirme önerisi sunduğunu, böylece Türkiye genelinde mesai saatlerini 09.00-18.00’den 08.30-17.30 saatleri arasına aldıklarını ifade ediyor.

Trafik yoğunluğunu daha az yaşamak için çalışma saatlerini öne çeken şirketlerden bir diğeri Ericsson Türkiye. Çalışma saatlerini 07.30-17.00 arasına alan şirkette, işin gereklilikleriyle uyumlu olması ve yöneticinin onayı koşuluyla esnek çalışma saatleri uygulanabiliyor ve haftada bir gün evden çalışılabiliyor. Bu şekilde çalışanlar kendi çalışma saatlerini işlerine göre ayarlayabildiklerini söyleyen Ericsson Türkiye IK Direktörü Selen Zarakol, “Bu, biz çalışanlann hem şirkete bağlılığını hem de performansını olumlü yönde etkiliyor” diyor.

TURKCELL EKİMDE DEĞİŞTİRDİ

Eylül 2014’ten beri DeFacto çalışanları da isteklerine göre mesaiye 07.00-09-00 arasında başlayıp, başlama saatine paralel olarak 17.00-19.00 arasında tamamlayabiliyorlar. Bu uygulama sayesinde çalışan motivasyonunda önemli bir artış elde ettiklerini anlatan DeFacto İK’dan Sorumlu Başkan Yardımcısı Oğuz Erdoğan, “Kişinin çalışma saatlerinde kendisine uygun bir zaman aralığı belirleyebilmesi planlama etkinliğini arttırdı. Aynı zamanda yüksek motivasyon iş sonuçlarının da daha verimli olmasını sağladı” diye konuşuyor.

Turkcell ise ekim ayında farklı bir mesai saati uygulamasına geçti. Şirket, çalışanlann günlerini daha verimli şekilde kullanmalarını ve trafikten minimum seviyede etkilenmelerini sağlamak için çalışma saatlerini 07.30-16.30 olarak değiştirdi.

NE TUR UYGULAMALAR VAR?

Esnek çalışma saatleri kapsamında çalışanlar kişisel tercihlerine göre mesai saatlerini belirleyebiliyor.

Trafikten minimumda etkilenmek için işe erken başlayıp mesaiyi erken bitirme uygulamaları yaygınlaşıyor.

Haftanın bazı günleri ofis dışında çalışma hakkı sunuluyor.

Yaz aylarına özel olarak haftanın ilk dört günü normalden yarım saat fazla çalışılarak cuma günleri işten iki saat erken çıkılabiliyor.