Turizm Paketi Moral Oldu
Turizm sektörü temsilcileri, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun açıkladığı ‘Turizm Acil Eylem Destek Paketi’ nedeniyle memnunlar. Ancak paketin kapsamının genişletilmesini de talep ediyorlar.
TURİZM sektörü 2016 yılına yüreği ağzında girdi. Sezon açılışı için geri sayım başlarken, geçen hafta Ankara’dan gelen müjde, turizmcilere derin bir nefes aldırdı. Son iki aydır Turizm Bakanı Mahir Ünal’ın sektörün önde gelenleri ile yaptığı toplantılar dizisi meyvesini verdi ve Başbakan Ahmet Davutoğlu, dokuz maddelik “Turizm Acil Eylem Destek Paketi’ni sektör temsilcilerinin de katıldığı bir toplantıda açıkladı. Sektördeki nakit akışını düzene koyma ana hedefini taşıyan destek paketi, yurtdışmdan turist getiren tur operatörlerinden konaklama tesislerine, deniz turizmi tesislerinden seyahat acentelerine “can suyu” niteliği taşıyan destekler getiriyor. Turizme 255 milyon TL’lik hibe desteği sağlanmasının yanı sıra sektörün 280 milyon TL’ye ulaşan ödemelerine de kolaylık ve öteleme getiriyor.
Pakete göre, turist getiren A Grubu acentelere kredi garanti fonu teminatı ile kredi kullandırılacak. En az 400 bin turist getiren tur operatörlerine 100 milyon TL kredi hakkı tanınacak. Turizm yörelerine yapılan charter uçuşlarında 6 bin dolar yakıt desteği sağlanacağını da belirtelim.
OLUMLU SİNYAL ALDILAR
Turizm sektörü temsilcileri genel olarak desteklerden memnuniyetlerini dile getiriyorlar. Böylesi zor dönemde kendilerini yalnız hissetmekten kurtulduklarını, devletin gücünü arkalarında hissettiklerini belirten sektör temsilcilerinin, desteklerin sektörün tüm kesimlerini kapsayıp kapsamayacağı konusunda ise endişeleri var. Özellikle sektördeki küçük işletmeleri kapsayan ek destek paketi beklentisi içinde olan sektör temsilcileri, Başbakan Davutoğlu’ndan bunun sinyalini almış dürümdalar. Bu nedenle sektör temsilcileriyle konuştuğumuzda paketin kapsamının genişletilmesini talep edip, hayati gördükleri başka destek taleplerini de açıkladılar.
MAKUL TALEPLER TAMAM
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Seyahat Acenteleri Meclis Başkan Yardımcısı ve Ankara Ticaret Odası Turizm Komisyonu Başkanı Nail Çimen, “Hükümetimiz beklediğimin üzerinde bir destek sağlamaya söz verdi” diyerek sözlerine başlıyor. Böylesi bir destek paketinin sektöre faydasının olacağını belirten Çimen, “Bu destek kılcal damarlara ne kadar iner kestiremiyorum ama genel olarak sektöre faydası olacağma inanıyorum. Hiç destek alamasak durumumuz ne olurdu düşünmek bile istemiyorum. Tur operatörlerine seyahat acenteleri hizmet verir. Türkiye destinasyon olmaktan çıksaydı kime hizmet verecektik” diye konuşuyor. Çimen sözlerini şöyle sürdürüyor:
“750 bin dolar gelir sağlayanların ihracatçı desteklerinden yararlanması, ödemelerin ötelenmesi gibi birçok başlık var destek paketinde. Saym Bakanımız Mahir Ünal ile yapılan ilk toplantıda ben de bulundum. Mahir Bey’in yapabileceklerini söyledikleri tüm makul talepleri pakette görmek beni memnun etti.”
“GÖRÜŞMELER DEVAM EDECEK”
Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Yönetim Kurulu Başkanı Osman Ayık, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun açıkladığı Turizm Eylem Plam’nı ‘memnuniyet verici’ olarak değerlendiriyor. Sektördeki darboğazın giderilmesi için önemli bir adım atıldığını belirten Ayık, Başbakan ile yaptıkları görüşmeden devamının geleceği izlenimini aldıklarını şu sözlerle dile getiriyor:
“Turizm sektöründe oluşan darboğazın giderilmesi açısından dile getirdiğimiz sorunlardan bazılarının hükümetimiz tarafından dikkate alınarak ‘Acil Önlem Paketi’ kapsamında dokuz madde şeklinde açıklandı. Bizim açımızdan sevindirici olan, hükümetimizin tüm bileşenleri değerlendirerek çözüm paketi açıklaması. Başbakanımız bunun bir başlangıç olduğunu, diğer değerlendirmelerin devam ettiğini, önümüzdeki dönemde tüm taraflarla görüşmelerin sürdürüleceğini ifade etti. Bizim için memnuniyet verici bir gelişme.
KREDİLER ERTELENİYOR
Turizm Acil Eylem Destek Paketi’nde önemli maddelerden biri ise halihazırda 13 milyar doları bulan turizm proje kredilerinin ödemelerinin ertelenebilmesi amacıyla yeni kredi yapılandırmaları için bankalara karşılık ayırma zorunluluğunun kaldırılması. Turizm Yatırımcıları Demeği Başkanı Murat Ersoy, “Bu çok önemli ve bankaların kredi anapara ödemelerini erteleyebilmek için beklediği bir önlemdi. Çok yerinde alınmış bir karar. Uygulanmasında da aksaklık yaşanmazsa proje kredileri konusu çok rahatlatılmış olacak. Yine yıllık 750 bin dolar döviz girdisi sağlayan turizm konaklama ve deniz tesisleri yatırımcılarının ihracatçı sınıfında düşük maliyetli Eximbank finansmanı kullanabilecek olmaları, bir başka deyişle düşük maliyetli ucuz kredi kullanabilecek olmaları sektörü rahatlatan bir başka müjde” diyerek paketteki maddeleri değerlendiriyor. Ersoy, sektörle ilgili tedbirlerin genişletileceğini bekliyor ve bunu şu sözlerle ifade ediyor:
“Başbakanımız geçen haftaki duyurusundan sonra akşam Turizm Bakanı tüm sektör temsilcilerini tekrar bir araya toplayarak ileriye dönük hangi kalıcı ve etkin tedbirlerin alınması konusunda bizlerden görüş aldı ve acil eylem planı sonrası ikinci aşamada sektör ile mutabakat sağlanarak karara bağlanacak bu tedbirlerin devreye alınacağını paylaştı.”
ANTALYA ÇOK DERTLİ
Destek paketi özellikle “turizm’in başkenti” Antalya’da büyük yankı buldu. Antalya’ya geçmiş yıllarda gelen Rus turist sayısı 4.5 milyonu bulurken, uçak krizinden sonra turizmde büyük kayıp beklentisi oluştu. Bu yıl Antalya’ya gelen Rus turist sayısında yüzde 60-70 oranında azalma bekleniyor. Bu nedenle bu destek paketi özellikle Antalya için hayati önem taşıyor.
Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Davut Çetin, destek paketini olumlu bulduğunu belirtirken beklentilerini tümüyle karşılamadığını ifade ediyor. Desteklerin küçük ölçekli acenteleri ve alternatif turizmde uzmanlaşmış acenteleri de kapsamasının daha yararlı olacağını söy-leyen Çetin, “Beklentilerimiz ve alınan kararlar arasında önemli farklar var. Uçak desteği ve acente kredi destekleri kararı gecikti. 31 Ma-yıs’a kadar destek de yeterli değil, süresi uzatılmalı. Antalya’da turizm, tarım sektörleri ve ayrıca tedarikçi sektörlere de bir yıllık borç ertelemesi ve düşük faizli kredi sağlanması gereklidir” diye konuşuyor. Pakette olmasını bekledikleri diğer konuları ise şöyle açıklıyor:
“Antalya’ya direkt tarifeli seferler konusunda da müjde bekliyorduk, o da olmadı. Sağlık turizmi, golf turizmi diyoruz, direkt tarifeli uçak olmadan alternatif turizm gelişmez. Biz sorunları konuşurken, karamsarlık olsun diye değil, herkes çözüm geliştirsin diye konuşuyoruz. Antalya turizminin alternatifi yok; böyle bir coğrafya, bu kadar yüksek kalite yok. Önümüzdeki yıllarda Asya’daki pazarların gelişeceğini de göreceğiz. Antalya’nın taşı toprağı altındır. Bu yıl yavaşlasak bile gelecek yıl yükselmeye devam ederiz. ”
İSTANBUL MEMNUN
Geçen yılsonu itibariyle gelen yabancı turist sayısı 12 milyon 414 bin 617 kişiye ulaşan İstanbul’da da turizme destekler heyecanla karşılandı. İstanbul Ticaret Odası Başkanı İbrahim Çağlar, “Yaz rezervasyonlarının yapıldığı bu günlerde proaktif yaklaşımla kapsamlı tedbir alınması turizmciye yol gösterecek. Turizmci yaz planları için önünü daha net görebilecek” diyor. İstanbul’un dünyada en çok ziyaretçi alan şehirler listesinde beşinci sırada olduğunu vurgulayan Çağlar, alınan tedbirlerle turizmcilerin yatırımını daha rahat yapabileceklerini belirtiyor. Çağlar şu değerlendirmeleri yapıyor: “Bilhassa turizm firmalarının kullandığı kredilerin vadelerinin ertelenmesi sektöre rahat bir nefes aldıracak. 255 milyon TL hibe ve 288 milyon TL’lik ödeme kolaylığı sektöre önemli bir artı değer katacak. Deniz turizminin ihracat desteği kapsamına alınması da önemli bir destek. Uçuş başına yakıt desteğinin genişletilmesi ve turist getiren acentelere kredi verilmesi gibi tedbirler bir araya gelince açıklanan paketten turizm sektörünün fayda göreceğine inanıyorum.”
“ÖNEMSENMEK CESARET VERİYOR”
İstanbul’daki otelleri çatısı altında toplayan TÜ-ROB’un (Türkiye Otelciler Birliği) Başkanı Timur Bayındır, “Başbakan Aıhmet Davutoğlu’nun açıkladığı Turizm Acil Eylem Planı’m sektördeki sıkıntıların aşılması yönünde olumlu bir ilk adım olarak görüyoruz. Kamu ve özel sektörün birlikte aldığı kararlar olarak iyi bir başlangıç olduğunu düşünüyoruz” diyerek sözlerine başlıyor. Eylem planındaki maddeleri de genel olarak olumlu bulduklarını belirten Bayındır sözlerini şöyle sürdürüyor: “Özellikle Başbakan’m bu yoğun gündemde turizm sektörünün çok önemsendiği mesajı vermesi sektör adına memnuniyet verici. Özellikle eylem planında yer alan 750 bin dolar ve üzerinde gelir getiren tesislerin ihracatçı sayılması ve kredi kullanımına yönelik kararlar başta olmak üzere alınması planlanan tedbirler çok yerinde. Ancak istihdama yönelik tedbirlerin de hayata geçirilmesini bekliyoruz. Kültür ve Turizm Bakanımız Sayın Mahir Ünal’a da bu tedbirlerin alınması konusunda gösterdiği sektörümüze yönelik yoğun mesaisi için ayrıca teşekkür ediyoruz.”
Pakette neler var?
■ Turizmcinin 280 milyon TL’ye ulaşan ödemelerinde kolaylık sağlanacak.
■ Turizme 255 milyon TL’lik hibe desteği verilecek.
■ Kredilerin geri dönüşünde sorun olursa BDDK devreye girecek.
■ Turist getiren A Grubu acentelere kredi garanti fonu teminatı ile kredi sağlanacak.
■ E n az 400 bin yabancı turist getiren tur operatörlerine 100 milyon TL kredi hakkı tanınacak.
■ En az 400 bin turist getiren tur operatörlerine charter seferlerinde uçuş başına 31 Mayıs’a kadar 6 bin dolar yakıt desteği verilecek.
■ Deniz turizmi tesisleri 750 bin dolar döviz getirdiği takdirde ihracatçı desteklerinden jgt* yararlanacak, Eximbank kredisi kullanabilecek.
■ Turizm Bakanlığı tahsisli konaklama tesislerinin ecri misil bedel ödemeleri üç yıla yayılacak.
Murat ERSOY / Turizm Yatırımcıları Derneği Başkanı
Devlet sektörün yanında olduğunu gösterdi
Hükümetimizin sektörün yanında olduğunu göstermiş olması tüm turizm camiasına moral ve güven olarak yansıdı. Acil önlem planı adı üstünde ilk aşamada alınması gereken ivedi önlemleri içeriyor. Bunlar öncelikle tur operatörlerine desteği içeren iki tedbirdi. Bunlardan biri, turizm yörelerine yapılan tüm uçuşlar için 6 bin dolar yakıt desteği. Bu katkı tek koridorlu uçaklar için yaklaşık yedi saatlik uçuşa denk geliyor. 400 bin ve üzeri yolcu getiren tur operatörlerine 100 milyon TL KGF (Kredi Garantileme Fonu] teminatı ile uzun vadeli kredi desteğini ise şöyle değerlendiriyorum:
Burada sayının minimum 400 bin olarak belirlenmesinin nedeni bu desteğin tur operatörlerine hizmet veren incoming faaliyeti gösteren yerel şirketlere değil, yabancı hedef pazarlarda, yurtdışında, tanıtım ve pazarlama netvvorkü faaliyetinde olan orta ölçekli, özelliklede Türk kökenli tur operatörlerine can suyu verilmesi hedefini taşıyor. Bu sağlanacak destek ile hedef pazarların büyük oyuncularının ayakta tutulabileceği, bu oyuncuların da charter uçuşlarını sürdürebileceği ve nispeten daha küçük oyuncularında bu uçuşlardan koltuk kullanarak satışlarını devam ettirebileceği ön görüldü. Uzun lafın kısası herkesi mutlu edebilmek elbette çok zor ama dünkü toplantı ile devlet, turizm sektörünü yalnız bırakmayacağının ve elinden gelen desteği en üst seviyede vermeyi sürdüreceğinin olumlu sinyallerini tüm kamuoyuna göstermiş oldu.
Seçim AYDIN / Anadolu Turizm İşletmecileri Derneği Başkanı
‘Turizmde güven ortamı”
Sayın Başbakanımızın turizm ile ilgili paketi Ankara’da açıklamış olması Ankara ve Anadolu’ya güç verdi. Geçmişte bu tür paketler hep Antalya ve İstanbul’da açıklanırdı. Böylesi zorlu bir süreçte hükümetin turizmi ele alması çok olumlu. İlk açıklanan eylem planının, Anadolu’ya yansıması ekonomik boyutta olmaz ama bir güven ortamı oluşturur. Turizmciye psikolojik destek verir. Turizmci önünü görerek hareket edebilir. Yurtdışından turist getiren tur operatörlerine Anadolu’ya yönelik kültür turlarını da paketlerine eklemelerini öneriyoruz. İstanbul’a gelen turist Elazığ’ı da Karadeniz’i de görmek ister. Büyük tur operatörlerinin programlarına kültür turlarını eklemeleri talebimiz var.
Ben aynı zamanda Ankara Ticaret Odası Turizm Komisyonu Başkanlığı ve Oda’ya bağlı kurulan Ankara Kongre ve Ziyaretçi Bürosu’nun da koordinatörlüğünü yürütüyorum. Ankara’ya ciddi kongreler almaya başladık. Geçtiğimiz günlerde Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın da desteğiyle Çölleşmeyle Mücadele Kongresi’ni Ankara’da gerçekleştirdik. Ekim ayında Dünya Akıllı Şehirler Kongresi Ankara’da yapılacak. Ankara’ya dünyanın farklı şehirlerinden direkt uçuşların başlatılması için uğraşıyoruz. Bu hafta Kiev’den Ankara’ya her gün seferler başlayacak. Bu uçuşların Anadolu’ya çok katkısı olur. Turizm desteklerinin devamının geleceğine yönelik sinyal aldık, moralimiz düzeldi. Kongre, sağlık turizmi ve uçuşlar konusunda da hükümetimizin destek ve teşviklerini bekliyoruz.
Sururi ÇORABATIR / TOBB Turizm Meclisi Başkan Yardımcısı
Destek maddelerinin kapsamı genişletilmeli
Uzun süredir turizmciler olarak hükümetten birçok taleplerimiz olmuştu. O zamanki krizlerin boyutlarına göre karşılık bulmamıştı. Dokuz maddelik acil eylem planının açıklanması bizim için olumlu ama paketteki maddelerin kapsamının daha genişletilmesi lazım. Deniz turizmcisi ihracatçı gibi sayılıp teşviklerden yararlanırken, mevcut ihracatçılar gibi biz de KDV iadesi almak istiyoruz. 2016-2017 için böylesi bir destek sektörü rahatlatır. İrtifa hakkı gibi ödemelerin ötelenmesi Turizm Bakanlığı tahsisli tesisler için geçerli. Oysa Orman ve Su İşleri Bakanlığı tahsisli tesisler de var. Bunun da kapsamının genişletilmesini bekliyoruz.
Emlak ve eğlence vergisi ile ilgi tüm otelleri kapsayan bir madde yeni destek paketlerine konulabilir. 2016 yılı için SGK prim desteği verilmesi; yatırım ve işletme belgeli tesislere enerji desteği verilmeside taleplerimiz arasında. Mevcut pakette uçak desteğini Mayıs sonuna kadar verdiler. Oysa asıl Mayıs’tan sonra hareketlilik başlayacak; bu nedenle ekim ayına kadar bu desteğin uzatılmasını bunun yanında da koltuk desteği verilmesinin daha faydalı olacağını düşünüyoruz. Türk Hava Yolları’nın, Antalya, Dalaman ve Bodrum’a direkt seferler düzenlemesi de hükümetimizin kolayca çözebileceği bir konu. Sektörün vakit kaybedecek dakikası yok. Başbakanımızın ilgili sektör başkanlarıyla hemen bu hafta bir araya gelerek paketin kapsamını genişletmesi gerekiyor.
