Volkswagen şarampole yuvarlandı
Otomotiv endüstrisi, Volkswagen skandali ile çalkalanıyor. ABD ve Avrupa’da yürütülen soruşturmalar diğer otomobil firmalarını da kapsayacak şekilde genişletilebilir…
ABD’DE egzoz emisyonlarını kasıtlı olarak düşük göstermekle suçlanan Volkswagen, dünya çapında sattığı 11 milyon araçta ABD’li denetçilerin ‘sakıncalı’ bulduğu yazılımın olduğunu açıkladı.
Teknik bir konu gibi gözüken ama tüm küresel otomotiv sektörünü yakından ilgilendiren olayla ilgili başlıca sorulan firma, konunun daha iyi anlaşılabilmesi için BBC’ye yanıtladı. Yanıtları kısaltarak aktarıyorum…
1 – Volkswagen neyle suçlanıyor?
ABD’nin Çevre Koruma Müdürlüğü (EPA) geçen hafta Volkswagen’in dizel motorlu araçlanna fabrika çıkışında yapılan egzoz emisyon testlerinin hatalı olduğunu açıkladı. Alman otomobil üreticisine bunun için yarım milyona yakın aracı piyasadan toplama çağrısında bulundu. Volkswagen bu raporda dizel motorlu araçlara yerleştirilen bir yazılım sayesinde aracın karbon emisyonlarını bilinçli şekilde olduğundan düşük göstermekle suçlanıyordu. Raporda ‘kasıt’ iddiasının bulunması, Volkswagen yöneticileri hakkında soruşturma başlatılması ve şirkete dava açılması ihtimallerini gündeme getiriyor.
2 – Ne kadar ceza kesilebilir?
EPA raporunda yönetmeliklere uymayan her araç için 37 bin 500 dolar ceza kesilmesi öneriliyor. Volkswagen, dünyanın en büyük otomobil üreticisi ve ABD’de 2008’den bu yana 482 binin üzerinde dizel motorlu araç sattı. Bu da toplam ceza tutarının 18 milyar dolar ile daha önce görülmemiş bir seviyeye çıkabileceğine işaret ediyor.
Raporun yayınlanmasının ardından piyasalardaki ilk işlemlerin gerçekleştiği Pazartesi günü Volkswagen hisseleri Frankfurt borsasında yüzde 20 değer kaybetti ve şirketin piyasa değeri bir günde 14 milyar dolar eridi.
3 – Şirketin tepkisi ne oldu?
Volkswagen’in ABD operasyonlarının başındaki isim Michael Horn ilk açıklamasında ABD’li yetkililere karşı dürüst olmadıklarını itiraf etti ve “Dürüst davranmadık ve işi batırdık. Özür dileriz” dedi.
Yeni Passat modelinin lansmanında konuşan Horn, kesilecek cezayı ödemeye hazır olduklarını da dile getirirken, Associated Press haber ajansı şirketin gelebilecek cezaları karşılayabilmek amacıyla 7.3 milyar dolar nakit fon ayırdığını aktardı.
4 – Avrupa ne yapıyor?
Tüm bu gelişmeler şimdilik sadece ABD’yi ve dizel araçları kapsıyor. ABD’de dizel araçların pazarın yüzde 3’lük küçük bir bölümünü kapsadığı, ancak Avrupa’da bu oranın neredeyse yüzde 50’lere çıktığı biliniyor.
Dünyanın en çok araba satan şirketi olan ve merkezi Almanya’nın Wolfsburg kentinde bulunan Volkswagen, Avrupa’da çok güçlü bir marka. Sadece 2014’te Avrupa’da 1 milyonun üzerinde araç satan şirketin kıtadaki pazar payı yüzde 12.41. Volkswagen, bir yılda Türkiye’de satılan toplam araçtan daha fazlasını Avrupa’da tek başına satabilen bir marka.
Her ne kadar Avrupa Birliği’nden Volkswagen araçları için soruşturma başlatılması için erken olduğu açıklaması gelse de, şirketin ABD’dekine benzer suçlamalarla karşılaşabileceği ifade ediliyor.
Fransa Maliye Bakanı Michel Sapin acilen soruşturma isterken, İngiltere’den gelen ilk açıklama soruşturmaya temel olacak yeterli kanıtın bulunmadığı yönünde oldu.
5 – Volkswagen krizi, küresel skandala dönüşür mü?
BBC muhabiri Richard Westcott, “Şimdi herkes ‘Bu olay otomotiv sektörünün Libor skandali mı?’ sorusunu soruyor” diyor.
Libor skandali, uluslararası finans kuruluşlarının küresel ödemelerde baz alman Libor faiz oranlarını aralarında gizlice anlaşarak belirlediğinin ortaya çıkmasıyla patlak vermiş ve çok sayıda bankaya milyarlarca dolarlık ceza kesilmişti.
ABD’nin soruşturmayı Volkswagen dışındaki üreticileri de kapsayacak biçimde genişlettiğini ifade eden Westcott şöyle devam ediyor:
“Farklı markalarda da benzer durumlara rastlarlarsa sonuçları çok ağır olabilir. Milyarlarca dolarlık cezalar, markalara güvenin yerle bir olması ve en kötüsü de insanların daha fazla karbon emisyonu yüzünden erken ölümler yaşamasından sorumlu tutulmaları, olası sonuçlardan bazıları.”
DR. MURAT UĞUR AKSOY
