3D Yazıcılar Keşke Girişimci de Çoğaltsa

3D yazıcı teknolojisi çok hızlı gelişiyor. Türkiye bu teknolojide söz sahibi olabilir. Fakat yazıcı ve baskı merkezi girişimcilerinin sayısı çok yetersiz. Birkaç yıl içinde dünyada 20 milyar dolar büyüklüğe ulaşması beklenen sektör girişimcilerini bekliyor…

ÜÇ yaşındaki küçük Çinli Han Han, hidrosefali denilen bir hastalık nedeniyle kafatasında sorunla dünyaya geldi. Annesi onu bir yaşındayken terk etti. Babası ise günde 42 TL’ye denk gelen 100 yuan kazanıyordu ve bu para ile ona sadece kafatasındaki iltihabı önleyici ilaç alabiliyordu. Ancak küçük bebeğin talihi bir şekilde döndü ve dünyada 3D (üç boyutlu) yazıcı ile kafatası üretilerek nakil yapılan ilk bebek oldu. 3D yazıcıların yaratacağı devrim bugüne dek çok konuşuldu, tartışıldı. Çinli bebeğin hayatını kurtaran 3D yazıcı, önümüzdeki yıllarda daha çok hayat kurtaracak. Şu bir gerçek ki, 3D yazıcı teknolojisi tüm endüstrileri etkilemeye başladı. Özellikle son kullanıcıların tüketim alışkanlıklarında büyük değişim yaratacak olan 3D yazıcı teknolojileri alanında Türk girişimciler de söz sahibi olmaya başladı.

Üretimin zamandan ve mekandan bağımsız olarak yapılabildiği, bilgisayar ortamında tasarlanmış nesnelerin 3D yazıcı teknolojisi ile üç boyutlu olarak katı formda basılmasına “üç boyutlu basta” deniliyor. Bu teknoloji ilk olarak 1980Tİ yıllarda kullanmaya başlandı ama asıl olarak 2010’lu yıllarda hızlı bir şekilde yayılmaya başladı. İlk üç boyutlu yazıcı 1984 yılında üretildi. Şimdilerde birçok firma üç boyutlu yazıcı üretimi yapıyor. Kullanımda şirketlerin yanı sıra son kullanıcı tarafında da örneklere rastlamak mümkün. Hatta son günlerde kendi parçalarını basabilen yazıcılardan bile bahsedilmeye başlandı. 3D yazıcılar, otomotivden yüksek teknolojiye, medikalden havacılığa, perakendeden telekoma pek çok sektörün dinamiklerini kökten değiştireceğe benziyor. Pek çok sektör için özellikle yan sanayi ürünleri üretmek 3D yazıcılarla çok daha kolay hale gelecek.

YAPAY KULAK BASILDI

3D yazıcıdan şimdiye dek neler çıkmadı ki? Kafatası bunlardan sadece biri? Yapay kulak, akustik gitar, ateşli silah, değişik müzik aletleri, dekoratif ürünler, cep telefonu aksesuarları, medi-kal modellemeler, protez, oyuncak, ayakkabı, elbise, vb… Şimdilerde gıda üretimi tartışılıyor.

Bu teknolojinin Türkiye’deki endüstrilerde de kendisini gösterdiğini görüyoruz.

3D baskı teknolojisini son kullanıcılara sunan ve 3D yazıcı üreten girişimcilerin sayısı giderek artıyor. 20’ye yakın 3D baskı merkezi olduğu tahmin edilirken bilinen yaklaşık 10 tane de yerli 3D yazıcı markası var. Bilinen diyoruz, çünkü bir dizi bireysel girişimin olduğu ama henüz bunların piyasaya çıkmadığı tahmin ediliyor. 3D yazıcıların fiyatları piyasada 3 bin TL’den başlayıp 20 bin TL’ye kadar çıkıyor.

PLASTİK BASK11.5 TL’DEN BAŞLIYOR

Baskı hizmeti veren girişimcilerden 3Du-rak adlı firmanın kurucusu İlker Vardarlı, Türkiye’de baskı hizmeti veren şirketlerin sayısının giderek arttığını söylüyor. Vardar-h’mn verdiği bilgilere göre, bu merkezlere kişisel tasarımlarını getirenler için 3D baskı yapılıyor. Baskı öncesi ve sonrasında ciddi bir işlem süreci olduğunu aktaran Vardarlı, 3D baskılarda hammadde olarak plastik tozu, metal tozu, plastik, reçine ve fla-ment (plastik tel) kullanıldığı bilgisini veriyor. Örneğin, baskı merkezine tasarımınızı götürdüğünüzde yapılan işlem gramaj üzerinden hesaplanıyor. Vardarlı, “Plastik baskılarda gramajı 1.5 TL’den hesaplayarak baskı almanız mümkün” diyor. Profesyonel hizmetlerde ise reçine baskı ya da lazer sintelleme kullanılarak santimetreküpü 4 dolardan hesaplanıyor.

Vardarlı, 3D baskı pazarmm hem baskı hizmeti vermek hem de yazıcı üretimi konusunda tam oturmadığım söylüyor ve ekliyor: “Pazar tam oturmadı, sektörün en iyi makinesi 3 bin 200 dolarken kısa bir süre sonra 2 bin 500 dolara düştü. Yerli üretici olarak bu alana girildiğinde bu rakamlarla yarışılmak zorunda. Ancak özel bir vergilendirme ile yerli üreticilerin önünün açılması mümkün.”

AĞUSTOSTA PAZARA ÇIKACAK

Zaxe, bir başka yerli 3D yazıcı markası. Baki Gezgen, Can Geliş, Serhat Öz-perçin ortaklığında kurulmuş olan Zaxe, 2013’den beri 3D baskı teknolojileri üzerine çalışmalar yapılmış ve 2015 Şubatında Keiretsu Forum’dan 250 bin dolarlık yatırım alınmış. Bu sayede Zaxe Disco-ver adlı ürün geliştirilmiş. Zaxe Discover’in yazılım ve donanım tasarımı tamamen yerli.

“Elektronik devreler ve birkaç iç aksam hariç tüm sistemleri Türkiye’de üretiyoruz. Üretilen parçalar İstanbul Perpa’daki ofisimizde montaj hattında birleştiriliyor” diyen Serhat Özperçin, şu an için seri üretimde olduklarım, ön sipariş aldıklarını, Ağustos ayından itibaren satışlara başlayacaklarını söylüyor. “Bizim piyasa profilimiz mimari ofisler, endüstriyel tasarım ofisleri, Ar-Ge departmanları, mekanik üzerine çalışan ofisler, eğitim kurumlan ve mobilya sektörü” diyen Özperçin, üç sene içerisinde masaüstü 3D yazıcıların ev kullanıcıları arasında da yayılacağını öngörüyor. Hemen belirtelim Zaxe Disco-ver’m fiyatı KDV hariç 2 bin 200 dolar.

PAZAR ŞİMDİLİK 3 MİLYAR DOLAR

Türkiye’deki 3D baskı makinesi üreticilerine ve girişimcilerine geçmeden önce pazar verilerine bakmakta fayda var. Wohlers Report 2014’e göre, 2013’te dünya çapında 3D yazıcı endüstrisi 3.07 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşırken bu rakamın 2018 yılı itibariyle 12.8 milyar dolara, 2020’de ise 21 milyar dolara ulaşacağı öngörülüyor. Türkiye’de pazarın büyüklüğü konusunda elimizde net veriler yok. Pazarda ithal edilen 3D baskı makinelerinin sayısı artarken, yerli üretim yazıcılar da mevcut. Piyasada özellikle Avrupa menşeili birçok masaüstü 3D yazıcı mevcut. Ultimaker ve Makerbot adlı markalar 2011 çıkışlı oldukları için pazarda en büyük paya sahipler. Zortrax ve XYZ Printing bu markaları izliyor. Türkiye’de ise 3D yazıcı üretimi yapan yaklaşık 10 firma var.

Türkiye’nin tamamen yerli ilk 3D yazıcısını üreten LTS Teknoloji Grup’un üretim tesisi İzmir’de. TeTe markalı ilk yerli yazıcıyı hayata geçiren şirket, bu konuda Ar-Ge çalışmalarını da tüm hızıyla sürdürüyor. “Bizim ürettiğimiz 3D yazıcıların en önemli avantajı, patenti bizlere ait olan inovatif yazıcı kafa sistemine sahip olması.

Bu sayede yine dünyada bir ilke imza atarak 2.5 euro/kg olan hammadde yerine kilogram fiyatı 0.40 euro olan ABS plastiğinin bu teknolojide kullanılmasının önünü açtık” diyen LTS Grup Teknoloji Grup Başkam Talat Sam, TeTe’nin fiyatının 1.400 dolar olduğunu söylüyor. 3D yazıcıların fiyatlarına dikkat çeken Sam, “Eğer bu teknoloji ülkemizde yurtdışındaki fiyatlarla satılmaya devam ederse 3D yazıcıların her evde olmasma imkan yok” diyor ve her üniversite, lise, ortaokul ile işyerinde 3D yazıcının var olmasının önünü açmayı amaçladıklarım belirtiyor.

HERKES 3D’DEN FAYDALANABİLİR

Peki 3D yazıcılardan kimler faydalanıyor? Baskı merkezlerinden tasarımlarının çıktısını alanlar çoğunlukla öğrenciler, reklamcılar, protez sektöründe çalışanlar olurken, aslında sektör her yaştan tüketiciyi kendine çekebilecek kapasitede. “Gördüğünüz her şeyi ama her şeyi 3D yazıcı ile yapmak mümkün. Buna bulunduğunuz binayı, kullandığınız mobilyayı ve hatta bu satırları okuyan gözlerinizi bile dahil edebiliriz. O nedenle 3D yazıcılar eğitimden sağlığa, ulaşımdan inşaata kadar çok geniş bir alanda çok büyük kitlelere hitap eden bir kategori” diyen Sam, 3D yazıcıya ihtiyaç duyan çok farklı kesimlerin olacağına dikkat çekiyor.

HOBİ AMAÇLI KULLANIM DAVAR

Türkiye’de pazarda ithal ürünler dahil 40’m üzerinde 3D yazıcı markası olduğu belirtiliyor. Pazarın büyük bir kısmına ithal 3D yazıcılar hakim. 3D Yazıcımarket.com’un kurucu ortağı Koray Hatem, 3D yazıcı üretmediklerini ancak pek çok yabancı markanın distribütörlüğünü yaptıklarım söylüyor: “İthal ettiğimiz markalar Craftbot, B9Creator, Zmorph, Be3d. Ürün yelpazemizin her ihtiyaç ve sektöre yanıt verecek şekilde olması konusunda dikkatliyiz.” Aynı zamanda hammadde ve sarf malzemeleri satışı yaptıklarını da aktaran Hatem, ayda ortalama 30 adet yazıcı sattıklarını anlatıyor. “Girişimci yeniliğe açık, üç boyutlu tasarım kullanan kişilerin, işletmelerin hepsi 3D baskıya meraklı. İnşaat, mimarlık, sanayi, kuyumculuk, gıda başta olmak üzere her sektörden ilgi büyük” diyen Hatem, 3D yazıcıların hobi amaçlı satıldığını da sözlerine ekliyor.

“SEKTÖR PATLAMAK ÜZERE”

Piyasadaki en ilginç örneklerden biri de 3D baskı makinesi üreten 3D yazıcılar… Açık kaynaklı 3D yazıcılar olarak adlandırılan bu yazıcılar, kullanıcıların kendilerinin de evde yazcı üretebilmesine olanak sağlıyor. Türkiye’deki açık kaynaklı yazıcılardan biri olan Sigma3D, kendi parçalarım yazabilen ve kendi kendini kopyalayabilen bir ürün. “Yazılımı hazır, parça listesi hazır, yedek parça lazım olduğunda biz satıyoruz. Bir ticari kaygımız yok” diyen Sigma3D kurucularından Özgür Aslan, açık kaynaklı yazıcıya daha çok üniversite öğrencilerinin meraklı olduğunu söylüyor. Türkiye’deki tüketicilerin henüz bu teknolojiyi anlamadığını vurgulayan Aslan, oysa 3D baskı sektörünün patlamanın eşiğinde olduğunu söylüyor.