Turizmi 12 Aya Yaymak
Yaz aylarında yoğunlaşan turizmi 12 aya yaymak için yeni umut, kışı sıcak ülkelerde geçirmeyi tercih eden Kuzey Avrupalı emekliler oldu. Şu anda Türkiye’ye yılda 3 milyona yakın emekli turist geliyor. Bu sayının artması için halen üç ay olan azami konaklama süresinin altı aya çıkarılması isteniyor. Yaşh turistlerin ilgi gösterdiği termal tesislere yapılan yatırımlar da artıyor.
Türkiye geçen yıl 34,9 milyon turist ağırladı. Bu yılki hedef ise turist sayısını 38,5 milyona çıkarmak. Yüksek sezon olarak adlandırılan yaz aylarında turist bulmak diğer aylara göre çok daha kolay ve kârlı. Ancak düşük sezon olan kasım-nisan döneminde turist bulmak güç. Turizmi 12 aya yaymak isteyen tesisler, bu dönemde üçüncü yaş turizmi olarak da adlandırılan 60 yaş ve üzeri emekli turist grubuna odaklanıyor. Ancak bu açıdan çok hızlı yol alınamıyor.
Esasında kış aylarında ülkemize gelen turist sayısı giderek artıyor ama bunların toplam turist sayısına oranı pek değişmiyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın verilerine göre, 2009 yılında kasım-nisan döneminde Türkiye’ye gelen turist sayısı 7,2 milyon iken geçen yıl bu sayı 9,8 milyona çıktı. Fakat bu dönemde gelen turistlerin toplam turist sayısına oranı 2009 yılındaki yüzde 26,7 seviyesinden 2013 yılında ancak yüzde 28,1’e çıkabildi.
Öte yandan Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜlK) verileri de emekli turist sayısının 2009 yılında 2,5 milyon iken 2013’te ancak 2,9 milyona çıkabildiğini gösteriyor. Bunların toplam turist sayısına oranı ise 2009 yılında yüzde 9,3 iken 2013’te yüzde 8,7’ye gerilemiş bulunuyor. Emekli turist sayısı 2011 yılında 3,2 milyona yaklaşmıştı ama son iki yılda düşüş yaşandı.
YASAL ENGELLER VAR
Üçüncü yaş turizminden 19 milyon turistle İspanya en büyük payı alırken, Avusturya ve İtalya da bu alanda iddialı. Tunus ve Fas’ın da yakın gelecekte iddialı olabilecek potansiyeli taşıdığı belirtiliyor.
Dünyada kasım-nisan döneminde genelde altı hafta ile üç ay arasında konaklama yapan yaşlı turistlerin bir kısmı gittikleri ülkede altı ay bile kalabiliyor. Ancak Türkiye’de yasal engeller nedeniyle kalış süreleri üç ay ile sınırlı. Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Osman Ayık, gerekli yasal düzenlemenin yapılması halinde üçüncü yaş grubu turistlerin Türkiye’de de altı ay konaklamasının mümkün olabileceğini söylüyor.
Pronto Tour Yönetim Kurulu Başkanı Ali Onaran, Avrupa’da üçüncü yaş turizmine yönelik yüzde 15’ler seviyesinde bir talep artışı yaşandığını belirtiyor. Onaran, Kuzey Avrupa’dan Türkiye’ye kasım-nisan döneminde direkt uçuş olmamasının ve altı ay konaklamanın önündeki yasal engellerin Türkiye’de bu turizm çeşitinin gelişmesini engellediğini vurguluyor.
POTANSİYEL BÜYÜK
Yaşlanan Avrupa’da sadece Almanya’da 12 milyon emekli var. Uzayan ömür ve Avrupa’da yaşlı bakım maliyetlerinin yüksek olması gibi nedenler üçüncü yaş turizmini bir bakıma gerekli hale getiriyor. Özellikle Kuzey Avrupa ülkelerindeki emekliler, kış aylarını daha sıcak bir ortamda geçirmeyi tercih ediyor, iklimi sayesinde Türkiye’nin bu turizmden ciddi pay alabileceği düşünülüyor. Önümüzdeki yıllarda Avrupa nüfusunun yüzde 37’sinin 60 yaş ve üstü olacağı gerçeğinden yola çıkılarak, ileri yaş turizminin şimdiden ele alınması, lobi ve tanıtım faaliyetlerinin yapılması gerekiyor.
Giderek yaşlanan Avrupa’nın üçüncü yaş turizminde Türkiye için büyük bir potansiyel barındırdığına dikkat çeken TUl Türkiye Temsilcisi Hüseyin Baraner, özellikle vatandaşlarını güneşli ülkelere gönderen Kuzey Avrupa ülkelerinden daha çok turist çekilebileceğini vurguluyor. Türkiye’nin doğal güzellikleri ve sıcak havası ile 20 yıl içinde i Avrupa’nın üçüncü yaş grubunun yaşam merkezi olabileceğine işaret eden Baraner, AvrupalIların büyük kısmının hayatlarının son dönemlerini Türkiye’de geçirmek isteyeceklerini, bu talebin karşılanması için de yeni yatırımların yapılması gerektiğini belirtiyor.
JEOTERMAL AVANTAJI
Rixos Hotels Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Başkan Yardımcısı Erkan Yıldırım, son yıllarda üçüncü yaş turizminin dünyada öne çıktığını, Türkiye’nin de bu alanda cazibe merkezi olma yolunda adımlar attığını söylüyor. Bu açıdan jeotermal kaynakların önemine dikkat çeken Yıldırım, “Araştırmalara göre, ülkemiz jeotermal kaynaklar bakımından dünyada ilk yedi ülke arasında. Türkiye, Avrupa’da kaynak potansiyeli açısından birinci, kaplıca uygulamaları açısından ise üçüncü sırada. Bu, kullanabileceğimiz çok önemli bir değer” diyor. Yıldırım, Rixos Eskişehir’in termal bakımdan zengin olan bu kenti ön plana çıkaracak şekilde hizmete girdiğini ifade ediyor.
Üçüncü yaş turizmine yönelik fırsatları değerlendirdiklerini belirten Yıldırım, Antalya’daki tesislerini özellikle kışın uzun dönemli konaklama kampanyalarıyla tanıttıklarını, sağlık ve bakım odaklı kampanyalar hazırladıklarını söylüyor.
Üçüncü yaş turizmine hitap eden termal tesisler alanında yapılan yatırımlar da artıyor. Son olarak, Erpiliç, Rehber Yeminli Mali Müşavirlik, Çarıkçı Grup, GLS Genel Lojistik ortaklığıyla kurulan Nalçacılar, Bolu’da 250 milyon dolarlık yatırımla 7 bin 200 yatak kapasiteli Narven Termal Kasaba’nın inşaatına başladı. İlk etabı 2015’te hizmete girecek olan projede yılda 2 milyon kişiye hizmet verilmesi planlanıyor. Narven İcra Kurulu Başkanı Halit Yıldız, romatiz-mal hastalıklar nedeniyle bu tür tesislere talep gösteren Kuzey Avrupa ülkeleri ile Ortadoğu’dan turist çekmeyi hedeflediklerini söylüyor.
ANTALYA TERCİH EDİLİYOR
Türkiye’ye daha çok Almanya, İngiltere, İsviçre, Belçika ve Orta Avrupa ülkelerinden yaşlı turistler geliyor ve bunlar genelde Antalya’daki beş yıldızlı tesisleri tercih ediyor. Avrupalı emeklilerde turistik tesislerde konaklamanın yanı sıra Alanya, Side ve Belek gibi turizm bölgelerinde villa kiralama ve devremülk alma eğilimi de var.
Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Başkanı Başaran Ulusoy, kasım-nisan döneminde Türkiye’ye gelen turistlerin önemli bir kısmının üçüncü yaş grubundan oluştuğunu söylüyor. Ulusoy, devlet destekli turistlerin de daha çok Belçika ve Danimarka gibi ülkelerden geldiklerini vurguluyor.
Mika Tur Genel Müdür Yardımcısı Onur Otruş, Türkiye’ye gelen üçüncü yaş grubu turistlerin alışveriş gruplarına katılma şartıyla günlük 10 ile 22 Euro arasında değişen fiyatlardan konaklama yaptıklarını söylüyor. Otruş, kasım-nisan dönemi için hazırlanan 99 Euro’luk 3-4 gecelik turların büyük talep gördüğünü de vurguluyor.
YERLİ EMEKLİLER DE HEDEFTE
Yurtdışmdan yaşlı turistleri çekmek için çabalar sürerken Türkiye’de de üçüncü yaş grubuna yönelik pazarlama faaliyetleri yapılmaya başladı. TÜR0FED ve Jolly Tour, yaklaşık 5 milyon emeklinin maaşlarını aldığı Ziraat Bankası ile ortak bir projeye imza atıyor. Önümüzdeki günlerde başlayacak olan projeyle, maaşları Ziraat Bankası’na yatan emekliler, kasım-nisan döneminde düzenlenen cazip tatil kampanyalarından yararlanabilecek. Mika Tur Genel Müdür Yardımcısı Onur Otruş, Türkiye’de ekonomik gelişmelere paralel olarak yerli üçüncü yaş grubunun da düşük sezondaki turlara ilgi göstermeye başladığına dikkat çekiyor.
Levent Gökmen / Ekonomist
