İhracatçılar Birliği Seçimlerinde Kadın Adaylar Yönetime Talip
Türkiye genelindeki 60 ihracatçı birliği yönetiminde kadın ihracatçı sayısı parmakla gösterilecek kadar az. Bu ay seçim yarışının iyice hızlandığı birliklerde yarışacak kadın aday sayısı ise 30’u geçmiyor.
YEREL seçimleri geride bırakan Türkiye, cumhurbaşkanlığı seçimlerine odaklandı. Ancak iş dünyasında bir kesim var ki, bugünlerde kendi seçimleriyle meşgul. Evet Türkiye’yi 2023 yılında 500 milyar dolarlık ihracat hedefine taşıma sorumluluğunu üstlenen ihracatçılar bu ay yeni başkanlarını seçiyor. Türkiye genelindeki 60 ihracatçı birliğinde ağırlıklı nisan ayının ilk haftasında başlayan seçimlerin ay sonuna kadar tamamlanması bekleniyor. TÎM (Türkiye ihracatçılar Birliği) çatısı altındaki birlikler dört yıllığına yeni başkanlarmı seçecekler. Birçok birlikte tek listeyle seçime gidildiği için çok fazla heyecan olmasa da birliklerdeki bazı isimler gizli bir heyecan yaşıyor. Onlar da kadın ihracatçılar… Özellikle 2010 yılından itibaren ilk kez birlik yönetimlerinde görev alan 30’a yakın ihracatçı kadın patron ya da yönetici bu seçimlerde yeniden aday. Erkek egemen ihracat dünyasında kadınları temsil eden bu rol model isimler, aynı zamanda Türkiye’yi 2023 hedeflerine taşıyacak ekibin içinde yer alacak.
KADIN SAYISI AZALDI
Ancak birliklerde kadın yönetici sayısının geçen yıla göre bir miktar azalacağını söylememiz gerekiyor. Konuştuğumuz bazı kadın ihracatçılar iş ve görev değişikliği gibi kendi özel nedenleri yüzünden bu yıl yarıştan koptular. Bazıları da işlerinin yoğunluğunu gerekçe göstererek birliklerde görev almayacaklarını açıkladılar. Türkiye’deki 60 birlikte maalesef hiç kadın birlik başkanı olmadığını belirtelim. Yaptığımız araştırmaya göre, devam eden seçim yarışında başkanlığa talip kadın aday bulunmuyor.
2010 yılında Antalya Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Başkanı seçilen Azize Kalkavan, 2011 yılında birliklerin birleştirilmesi operasyonunda koltuğunu kaybetmişti. 2011’de birliği, Antalya ihracatçı Birliği’ne katılınca o da yeniden aday olmadı ve bundan sonra da olmayı düşünmüyor ve “Erkekler birliklerde çok kadın istemiyor” diyor.
İki dönem önce İstanbul Madenciler Birliği’nde Ali Kahyaoğlu’nun karşısında liste çıkaran TGM Mermer Yönetim Kurulu Başkanı Zuhal Mansfield, bu dönem diğer görevleri nedeniyle ihracatçılar birliğinde göreve talip olmadığım söylüyor. Mansfield “Türkiye yeni ekonomide kadınların potansiyelinden yararlanmalı. Aksi takdirde 2023 hedeflerime ulaşmamız mümkün değil” diye konuşuyor.
EN ÇOK KADIN OLAN LİSTE
Birlik başkanlıklarına kadınlar talip olmasa da yönetimlerde başkan yardımcısı, yönetim kurulu üyesi ve denetim kurulu üyesi olarak yeni dönemde göreve talip olan birçok kadın var. Üstelik de maden, makine gibi kadın sanayici sayısının çok az olduğu sektörlerin temsilcisi olarak seçimlerde varlık gösteriyorlar.
Türkiye’de listesine en çok kadını alan başkan adayı ise İstanbul Halı İhracatçıları Birliği Başkanı İbrahim Yılmaz. 16 Nisan’da yapılacak birlik seçimlerinde yönetim listesinde Hedef International İthalat’tan Mükerrem Yolcu, Yılmaz’m listesinde tekrar yer alacak. Geçen dörtemde yer alan Hadosan Halı’dan Azra Yazıcıoğlu yurtdışında yaşamaya başladığı için göreve yeniden talip olmazken, Özmelek Halı’dan Şilan Melek ile ÖzKent Halı’dan Safiye Özkale birlik yönetimine Yılmaz’ın listesinden girmek istiyor. I.C.I Uluslararası Halı’dan Sevin Özdilek, Yılmaz’m denetim kurulu üyesi adayları arasında yer alıyor. İbrahim Yılmaz, “Kadınlara pozitif ayrımcılık yaptık” derken, ÖzKent Halı ithalat ihracat Müdürü Safiye Özkale, “ilk kez birlik seçimlerinde aday oluyorum, heyecanlıyım. Kazanıp sektörümüzü temsil etmek istiyorum” diye görüşlerini özetliyor.
HEYECANLI SEÇİMDE KADINLAR
Türkiye’nin en heyecanlı seçiminin yaşanacağı İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon ihracatçıları Birliği’nde 21 Nisan’da üç adayın listesi yarışacak.
Yaptığımız araştırmaya göre, yeniden göreve talip olan başkan Hikmet Tanrıverdi’nin listesinde iki kadın ihracatçı da bulunuyor; Şahinler Holding Yönetim Kurulu Üyesi Jale Tuncel ile geçen dönemde birlikte denetleme kurulu üyesi olan Selöz Tekstil’den Nilgün Özdemir. Tanrıverdi’ye rakip olan Abdi Köse ile Hüseyin Öztürk’ün listesinde de birkaç kadın adayın yer alacağını öğrendik ama liste netleşmediği için henüz isim açıklanmadı.
DERİNİN KRALİÇESİ
Deri sektöründeki ender kadın patronlardan biri olan Gündüz Kürk Sanayi’nin ortaklarından Ruken Mızraklı, 2010 yılından beri İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin Yönetim Kurulu Üvcsi. Geçen vıl sektörün çatı örgütü Deri Tanıtım Vakfı’na da başkan seçilen Mızraklı’nm muhtemelen 14 Nisan’da yapılacak birlik seçimlerinde yeniden listede olacağını öğrendik. Kendisine teklif yapıldığım doğrulayan Mızraklı, “Sektörde şirketlerin üst yönetiminde kadın sayısı az. Sektörün üst yönetiminde çok az kadm var. Benim gibi fabrika ortağı kadın hemen hemen hiç yok. Sektörümü ihracatçılar birliğinde de temsile devam etmek istiyorum” diye konuşuyor.
Türkiye’nin önde gelen fındıkçılarının temsil edildiği İstanbul Fındık ve Mamulleri ihracatçıları Birliği Denetim Kurulu’nun üç üyesinden biri Handan Kurt. Aile şirketi İstanbul Fındık Sanayi Şirketinde yönetim kurulu başkan yardımcısı görevini yürüten Kurt, birliğin 25 Nisan’da yapılacak seçimlerinde adaylığının son anda netleşebileceğini söylüyor. İhracatçı birlikleri yönetiminde kadın üyelerin az olmasının Türkiye’nin genel durumunu yansıttığını vurgulayan Kurt, “Mecliste de kadm sayısı az. Biz ataerkil bir toplumuz. Ayrıca ihracat yapan kadm girişimci sayısı da az” diyor.
MEYVE SEBZEDE VARLAR
İstanbul Kuru Meyve ve Mamulleri ihracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı görevini 1999 yılından beri Didem Gıda’nm Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Şebnem Elmas yürütüyor. Birliğin seçimleri 24 Nisan’da yapılacak. Mevcut başkan Mehmet Er’in tek listeyle seçime gitmesi ve Şebnem Elmas’m yine başkan yardımcısı olarak listede aday olması bekleniyor. Şebnem Elmas, “Ben ihracatçılar birliklerinde en uzun süredir görev alan kadm üyelerden biriyim. Tek listeyle seçime gideceğiz ama keşke birkaç liste çıksa ve sektörümüzde daha fazla heyecan olsa” diyor. Kadınların her alanda farklılık yarattıklarını belirten Elmas şu değerlendirmeyi yapıyor: “Kadının yeri iş dünyasında çok ön planda değil. Bu nedenle ihracatçı birliklerinde de kadınlara çok rastlayamıyoruz. Son yıllarda bir artış var ama bunun yeterli olmadığını düşünüyorum. Kadının bakış açısındaki farklılıktan ihracat da yararlanmalı.”
İstanbul Demir ve Demirdışı Metaller ihracatçıları Birliği seçimleri 18 Nisan’da yapılacak. Yarıştığı seçimlerde ipi göğüsleyen eski başkan Tahsin Öztiryakioğlu ve listesi oldu. Öztirya-kioğlu, geçen dönemde listesinde olan iki kadm üye ile çalışmayı tercih etti. Birlikte yönetim kurulu üyesi olan Korumaz Kardeşler Alüminyum Genel Müdürü Ayşegül Çapan ile denetim kurulu üyesi olan Ayhan Metal Pres Döküm Sanayi’nin Yönetim Kurulu Başkanı Aynur Ayhan da yeni dönemde göreve yeniden talipler.
MADENCİ KADINLAR
İstanbul Maden İhracatçıları Birliği’nde de iki listenin yarışması bekleniyor. Haşan Can Çöker ve Ali Kahyaoğlu’nun listesi 25 Nisan’da sektörlerinden destek isteyecek.
Haşan Can Çoker’in listesinde yer alan Türk Maadin Genel Müdürü Güldal Şeyda Çağla-yan’m yeni dönemde de listede yer alması bekleniyor.
Merve Harzadin Saha da 2010-2012 yılları arasında İstanbul Maden İhracatçıları Birliği’nde yönetim kurulu üyesi olarak görev yaptı.
Krom Maden’deki profesyonel görevini bırakıp kendi şirketi MHS Madencilik’i kuran Saha yı sonraki yıllarda ihracatçı birliklerinde aktif görev alırken görmek olası. Başkan adayı Ali Kahyaoğlu, “Mermercilikte kadm ihracatçı bulmamız zor. Birkaç görüşmemiz oldu ama henüz adaylık için ikna edemedik. Son dakika sürprizi yapabiliriz” diyor.
ÜÇTEN İKİYE İNDİ
Orta Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri ihracatçı Birliği seçimleri 24 Nisan’da yapılacak. 2010 yılında Turgay Ünlü’nün listesinde üç kadın yönetim kurulu üyesi vardı. Yine tek liste gidilmesi beklenen seçimlerinde Ulaş Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Cansın Kavukcu İnan ve Etsun Entegre Tarım Ürünleri Yönetim Korulu Üyesi Adalet Inanç’m yeni dönemde de listede yer alması bekleniyor. Türkiye Şeker Fabrikalarını temsilen yönetimde geçen dönem görev alan Canan Elekon ise emekli olduğu için artık listede yer alamıyor.
Cansın Kavukcu inan iş dünyasında kadın girişimci ve yönetici sayısının az olduğuna dikkat çekiyor. Bunun bir yansıması olarak ihracatçı birliklerinde de kadınları görmenin mümkün olmadığını belirtiyor.
GÖREVE YENİDEN TALİPLER
Orta Anadolu Makine ve Akşamları ihracatçılar Birliği’nin halen tek kadm yönetim kurulu üyesi, Sevda Kayhan Yılmaz. Babasının kurduğu Kayahan Hidrolik Sanayi’nin Yönetim Kurulu Başkanı olan Yılmaz, 15 Nisan’da yapılacak seçimlerde Adnan Dalgakıranla birlikte göreve yeniden talip. Yılmaz, “Dalgakıran ve ekibiyle bir dönemdir çalışmak benim için büyük keyifti. Sektörümüzü temsile yeni dönemde de devam etmek isterim. Karar verici organlarda kadın oranının yükselmesi gerekiyor” diye konuşuyor.
AKDENİZ’DE TEK KADIN
Akdeniz’deki sekiz ihracatçı birliğinde bir tek kadm yönetici var. O da Derya Devrim Deletioğlu Ağar. Ali Kavak’ın başkam olduğu Antalya Yaş Meyve Sebze ihracatçıları Birliği’nde 2010’dan beri yönetim kurulu üyesi olan Deletioğlu, 17 Nisan’da yapılacak seçimlerde yeniden görev alması bekleniyor.
KADIN SAYISI AZALDI
Ege İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği çatısı altındaki 12 ihracatçı birliğinin yönetiminde 2010-2014 döneminde dokuz kadın yönetim kurulu üyesi görev yapıyordu. Bunlardan ikisi, Ege Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Özlem Bakırel ile Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon ihracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Elvan Ünlütürk göreve devam diyor. Ancak geçen dönem birliklerde olan yedi kadın ihracatçı görevlerine devam etmeyecek.
18 Nisan’da yeniden sandığa gidecek olan Denizli İhracatçı Birliği’nde Süleyman Kocasert’in listesinde bu yıl ilk kez bir kadm üyenin olması bekleniyor. Henüz listesini açıklamayan Kocasert, “Kadm üye olmasını arzu ediyorum” diyor.
KADIIM OLMAYAN BİRLİKLER
Güneydoğu Anadolu İhracatçıları Birlikleri Genel Sekreterliği altındaki dört birlikte de geçen dönem olduğu gibi bu dönem de kadm yönetim kurulu üyesi bulunmuyor. Doğu Anadolu İhracatçı Birliği’nde de kadının adı yok. Seçimlerde ikinci kez güven tazeleyen başkan Cemal Şengel”in listesinde yine kadın ihracatçı olmadığını belirtelim. 25 Nisan’da yeni yönetimini seçecek olan Doğu Karadeniz ihracatçı Birliği’nde mevcut başkan Ahmet Hamdi Gürdoğan yeniden aday. Gürdoğan yakın çevresine bölgelerinde ihracat yapan kadın üye bulmakta zorlandığından yakmıyor.
Sultan TEPE / İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi
Kadın ihracatçı mücevher gibi az bulunuyor
Birlik seçimlerimiz 22 Nisan’da yapılacak. Sektörde birliktelik ve konsensüs söz konusu. Bu nedenle İsmail Gülle başkanımın listesinde ve ekibinde göreve devam etmek istiyoruz. Ben iki dönemdir ihracatçı birliği yönetiminde görev alıyorum. Şirketimiz Tepar Tekstil ile teknik tekstil üretip ihraç ediyoruz. Sanayide ‘kadın sanayici’ mücevher gibi az bulunuyor. Ben bu dönem Erdal Bahçıvan’ın ekibinde İSO’da tek kadın yönetim kurulu üyesiyim. İhracatçı birliklerinde de aynı durum yaşanıyor. Görüştüğüm kadın üyelerimizi, birliklerde de görev almaları için teşvik etmeye çalışıyorum. Hepsi bana hayranlıkla bakıyorlar. Sanırım kadınların biraz özgüven problemi de var. Onlara diyorum ki, “İşinizi başarabiliyorsanız, bu görevleri de başarabilirsiniz.” Yeni dönemde ihracatçı birliklerinde daha çok kadın ihracatçıların olmasını diliyorum.
Aynur AYHAN / İstanbul Demir- ve Demir Dışı Metaller İhracatçı Birliği Denetim Kurulu Üyesi
“Göreve yeniden hazırız”
İhracatçı birliğimizde 2010-2014 döneminde döküm sektörünü temsilen görev aldım. Aile işletmemiz olan Ayhan Metal Pres Döküm firmasının yönetim kurulu başkanlığın! yapıyorum. 26 yıldır döküm sektöründe aktif olarak çalışıyorum ve sektörle ilgili muhtelif STK’lâr da görevlerim var. Türkiye Döküm Sanayileri Derneği Yönetim Kurulu üyesiyim. İstanbul Sanayi Odası Meclisi’nde de döküm sektörünü temsil ediyorum.
Firmamız, 2000 yılından bugüne gerek katıldığımız fuarlar gerekse ikili görüşmeler sayesinde artarak devam eden ihracata sahip. Birlik seçimlerimiz 18 Nisan’da yapılacak. Yeni dönemde de arkadaşlarımızla göreve hazırız. Genel olarak şirket yönetimlerinde STK’larda görev alan kadın sayısı az. Toplumun yapısı ataerkil olunca zihniyetlerin değişmesi zaman alıyor.
Elvan ÜNLÜTÜRK / Ege Hazır Siyim ve Konfeksiyon İhracatçı Birliği Yönetim Kurulu Üyesi
Ege’nin en ünlü kadın ihracatçısı
Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçı Birliği’nde 2010 yılından beri yönetim kurulu üyesi olarak görev yapıyorum. Aile şirketimiz Sun Tekstil’in de genel müdürüyüm. Şirketimiz konfeksiyon alanında bu yıl 115 milyon euro ihracat yapmayı hedefliyor. Birlikte Emre Kızıigüneşler’in listesinde 28 Nisan’da yapılacak seçimlerde yeniden aday olmayı planlıyoruz. Ben kadınların ihracatçı birliklerinde görev almamalarım iki nedeni olduğunu düşünüyorum. İhracatçı birliğinde yönetim kurulu üyesi olabilmek için şirketin imza sirkülerinde yer alan isimlerden biri olmak gerekiyor. İmza sirküsü verilen kadın sayısı az olduğu için otomatikman birliklerde görev üstlenemiyorlar. Ayrıca, erkekler bu tür görevlerde daha çok öne çıkmayı seviyorlar. Bu Türk toplumunun ve iş dünyasının genel yapısı.
Rahime Baş Uçar
