Bu Yılın En Etik Şirketleri
Altı temel kategoride yer alan 80 soruya cevap veren şirketlere yönelik değerlendirme sonucunda en etik 14 şirket ödüllerine kavuştu.
Sakıp Sabancıyı 10 yıl önce hayata gözlerini yummadan, düşünce safhasında olan projem konusunda yorumunu almak için ziyaret ettim. Önce çok hoşuna gitti, yahu ‘bu güzel şeyleri nereden buluyorsun’ dedikten sonra ‘sen göle yoğurt çalmaya çıkmışsın’ yorumunda bulundu ve yüzümün asıldığını gördüğünde beni motive etmek için omzuma vurarak ‘merak etme senin mayan tutacak’ dedi.”
Duayen bankacı Bülent Şenver’in aktardığı bu anekdot, onun ilkini geçen sene düzenlediği “Etika Ödülleri”nin geçtiği uzun ve meşakkatli yolu çok iyi anlatıyor. Etik Değerler Merkezi’nin (EDMER) Kurucu Genel Başkanı, gençlerde etik anlayış bilinci oluşturulması ve yaygınlaştırılması amacıyla yola çıkan EDMER’i 2011’de kurdu. Ertesi yıl da Türkiye’nin etik değerlere uyumlu çalışan şirketlerini belirlemek ve onları ödüllendirmek amacıyla “Etika Ödülleri”ni hayata geçirdi.
“Etika Ödülleri” altı kategori göze alınarak oluşturulan 80 soruya şirketlerin verdiği cevaplar dikkate alınarak belirleniyor. Bu altı kategori ise etik ve etik yönetimi, itibar yönetimi, kurumsal yönetim ve yönetişim, kurumsal sosyal sorumluluk, liderlik ve yaratıcılık, kanun ve mevzuat başlıklarından oluşuyor. Kategoriler değerlendirmede belirli ağırlıklar içeriyor. Belirli ağırlıkları olan bu soruları değerlendiren algoritmaya da “Etikmetre” deniyor.
2012 ve 2013’te EDMER, 900’ün üzerinde şirkete bu kategoriler altında oluşturulan sorulara cevap vermeleri için davet gönderdi. Bir önceki yıl geri dönüş yüzde 65 oranında gerçekleşirken oran bu sene yüzde 55 oldu. Gönderilen soru formunu doldurup değerlendirmeye alınmaya hak kazanan şirket sayısı ise 32’den 23’e düştü. Yine bir önceki yıl ödül ‘alan şirket sayısı 18 iken bu sayı 14’e ^geriledi. Bülent Şenver bu durumun özellikle, aldıkları geri dönüşler ve edindikleri tecrübeyle soruları revi-ze edip daha fazla detaya girmeleri ve kurumsal yönetimle ilgili olarak SPK’nm hazırlamış olduğu reyting sistemindeki bazı spesifik soruları da eklemelerinden kaynaklanmış olabileceğini düşünüyor. Örneğin geçen sene sadece “yazılı etik kodunuz var mı?” sorusu yöneltilirken bu sene “evet” cevabı verenlerden “bu etik kod metninin içinde verilen hediyelerle ilgili bir bölüm de koydunuz mu?” sorusu da eklenmiş. Ya da kurumsal yönetim açısından azınlık hisselerini elinde bulunduranların hakları ile ilgili ilave sorular yöneltilmiş.
Ödül alan 14 şirket arasında sıralama yapılmıyor. Şenver, “Şu şirket daha etik, bu daha az etik” yaklaşımını doğru bulmadıklarını söylüyor. Yapılan sıralama bu yüzden alfabetik. 14 şirketin listeye girmesini sağlayan en önemli faktör ise özellikle etik, itibar, kurumsal yönetişim kategorilerine verdikleri cevaplarda gösterdikleri performans.
EDMER, dünyada bu tip etik şirketler listesi yayınlayan diğer oluşumlardan kendini hiçbir bağış kabul etmeden, bağımsız bir mekanizmaya sahip bir yapılanma olarak ayırıyor. Bu nedenle hiçbir şekilde kurumsal üyelik kabul etmiyor. Amaç etik konusunda bir farkmdalık yaratmak. Bu amaçla 2013’de yaptığı “Gençlerin Gözüyle Etik” araştırmasına bu sene “Yöneticilerin Gözüyle Etik”i ekledi. Yüzde 17’si yönetim kurulu üyesi, yüzde 19’u genel müdür, yüzde 16’sı direktör, yüzde 22’si müdür ve yüzde 26’sı yönetici olmak üzere 202 kişinin katıldığı bu araştırmanın sonucunda şirket yöneticilerinin sadece yüzde 55’i “Etik dışı davranmaktan kesinlikle çekinirim” demiş. “Toplumda etik kavramı önemli mi?” sorusuna ise yöneticilerin sadece yüzde 5’i “çok önemli” diyebilmiş. “İş hayatında etiğin önemi” sorulduğunda ise “çok önemli” diyenlerin sayısı yüzde 58’de kalmış. En kritik “ İş hayatında etik dışı davranmaktan çekinir misiniz?” sorusuna “kesinlikle çekinirim” cevabının oranı ise sadece yüzde 48.
Yöneticilerin Türk toplumu ve kurumlarıyla ilgili etik değerlendirmesi ise tam bir felaket: Yöneticilere göre Türk toplumunun ve kuramlarının etik notu 10 üzerinden 4,5. Araştırma aynı zamanda şirketlerin etik performansını değerlendirmede kullanılan başlıca kriterlere yönelik yönetici yaklaşımını da ele alıyor. Yöneticilere göre şirketlerin yüzde 61’inde “Etik Düdüğü Prosedürü”, yüzde 66’sında “Çıkar Çatışması Prosedürü”, yüzde 57’sinde “Etikten Sorumlu Yönetici”, yüzde 64’ünde de “Yazılı Etik Kuralları” yok. Araştırmadaki en yüksek oran “etik ihlali ile karşılaştınız mı” sorusunda çıkıyor -yüzde 84.
2013’teki “Gençlerin Gözüyle Etik” araştırmasında “etik dışı davranmaktan çekinir misiniz” sorusuna gençlerin yüzde yaklaşık 58’i “çekinmem” demişti. Şenver, bu vahim tabloyu değiştirebilmek amacıyla geçen ay içinde Bilgi Üniversitesi’nde liderlik ve etik konularını işleyen sertifikalı Etik Liderlik Akademisi’ni (ELA) kurdu. Bülent Şenver araştırma sonuçları her ne kadar iç açıcı görünmese de bu projenin mayasının tutacağına inanıyor.
ETIKA 2013’UN KAZANANLARI
Actavis
Dünyada ve Türkiye’de sağlık sektöründe değer yaratmak için büyük çaba gösteriyor ve etik değerlere önem veriyoruz. İş ahlakı ve etik değerlere bağlı olarak faaliyetlerimizi sürdürme konusunda titiz davranıyoruz.
Actavis Türkiye Genel Müdürü Ali Toker
Axa Sigorta
Etik ve itibar yönetimi konusunda yalnızca çalışan ve diğer paydaşlarımıza değil aynı zamanda toplumumuza karşı sorumluluk bilinciyle de çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Etik ve itibar Derneği’ne üye olan ilk ve tek sigorta şirketi olmamız hassasiyetimizin bir göstergesi.
Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı, CEO Hakkı Cemal Ererdi
Buga Otis
Son iki yıldır iş ahlakını önemseyen şirketler ödülüne layık görülmemiz, güçlü firma ve toplum olma yolundaki çabalarımız konusunda bizi daha da motive ediyor. Etik alanında, işe girişten itibaren her yıl düzenli eğitimler alan çalışanlarımızla hem bireysel hem de kurumsal olarak kendimizi ölçme ve geliştirme fırsatı buluyoruz.
Ot/s Türkiye ve Orta Doğu Direktörü Bora Gülan
Denizbank
Etik değerleri şirket kültürümüzün 881 vazgeçilmez bir unsuru olarak görüyor gerek kurum içi gerekse bankacılıkta istikrar ve prestijin korunması açısından büyük önem atfediyoruz. Türkiye Bankalar Birliği’nin tesis ettiği dürüstlük, tarafsızlık, güvenilirlik, saydamlık, toplumsal yarar ve çevreye saygı kriterlerinden oluşan “Bankacılık Etik İlkeleri”, iş yapma süreçlerimizin temelini oluşturuyor.
Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş
Ekol Lojistik
Kuruluşumuzdan beri iş yapış süreçlerinde uyguladığımız etik değerleri, çalışanlarımızın yanı sıra tedarikçilerimize, taşeronlarımıza ve tüm sosyal paydaşlarımıza benimsetmek bizim için hep bir sorumluluk oldu. Bu amaçla yayımladığımız “Kurumsal ilkeler Yönetmeliği” ile etik değerlerimizi Ekol bünyesinde içselleştirerek uygulamasını sağlıyoruz.
Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Musul
Groseri Gıda
Kanmayan, kandırmayan, adalete ve rekabete önem veren, herkese hakkını verip her zaman hukukla iş yapan, kendi tam, bölümleri harika, çalışanları yetenekli ve marifetli olan bir şirket olma hayaliyle yola çıktık. Çalışmalarımızın takdir edilmesi ve bu ödülü bölgemize getirmemiz ayrıca gurur kaynağı…
Levent Uğurses Groseri Yönetim ve İcra Kurulu Üyesi
Yapı Kredi
Etiğin akıl ve tecrübeyle gelişen dinamik bir araç olduğundan yola çıkarak etik ilke ve kurallarımızı yazılı hale getirdik. Tüm Yapı Kredi çalışanları olarak “Özgürlük, Adil Olma, Açıklık, Güven, Saygı Duyma”dan oluşan beş temel değerimize uygun hareket ediyoruz. Kurucularımızdan aldığımız bu mirası gelecek kuşaklara devredebileceğimize inanıyoruz.
Yapı Kredi CEO’su Faik Açıkalın
Jones Lang Lasalle
Çalışanlarımıza işe ilk başladıkları gün itibarıyla şirketimizin iş etiği kuralları hakkında bilgilendirme yapılıyor, iş etiği eğitimlerini her sene düzenli olarak tekrarlıyoruz. Bunun yanı sıra etik kurallarımızı hazırladığımız bir kitapçıkla hem şirket içi çalışanlarımızla hem de misafirlerimizle paylaşıyoruz. Şirket olarak etik kurallarımızı şirketin diğer programlarına da entegre ediyoruz.
JLL Türkiye Başkanı Avi Alkaş
Kordsa Global
Kordsa Global’de ‘iş Etiği Kuralları’ başlıklı bir el kitabıyla çalışırız. Bu el kitabı iş yapış süreçlerimizi özetler niteliktedir. Şirket içi anayasamız diyebileceğimiz bu kitapçığın ilk maddesi şöyledir: “Tüm iş süreçlerimizde ve ilişkilerimizde doğruluk ve dürüstlük öncelikli değerlerimizdir. Çalışanlarla ve tüm paydaşlarımızla ilişkilerimizde doğruluk ve dürüstlükle hareket ederiz.”
Kordsa Global İcra Kurulu Başkanı ve CEO Cenk Alper
Lilly İlaç
İşimizi nasıl yaptığımız, işin kendisi kadar önemlidir ve çalışanlarımızın davranışları şirket değerlerimizi yaşatır nitelikte olmalıdır. Şirketimizin geçen yıl olduğu gibi ETİKA ödülünü alması bizi son derece mutlu ediyor; etik anlayışın yerleşmesi konusunda doğru yolda olduğumuzu ve doğru yaptığımızı anlıyoruz.
Lilly ilaç Genel Müdür Kadir Tepebaşı
Novo Nordisk
Sektörümüzün özellikleri göz önüne alındığında, kazandığımız ödülün anlamı bir kat daha artıyor. İş etiği konusundaki eğitimlerimiz, kapsamlı, yüz yüze yapılan eğitimlerin yanı sıra devamlı ve etkin şekilde sürdürülen çevrimiçi eğitimler aracılığıyla gerçekleştiriliyor.
Novo Nordisk Türkiye Genel Müdürü Dr. Şebnem Avşar Tuna
PwC Türkiye
PwC’de oluşturduğumuz eşsiz bilgi birikimi ve deneyimlerimizi paylaşırken uyumlu ekip çalışması ve liderlik değerlerimizle iş etiği kurallarımızın rehberliğinde mükemmel bir ekip olarak hareket ederiz.
PvvC Türkiye Başkanı Haluk Yalçın
Yıldız Holding
Dürüstlük ve adil olmak temelinden yükselen “Etik ilkeler ve Çalışma Prensiplerimiz”, kurucumuz Sabri Bey’den bu yana edinilen tecrübelerle inşa edildi. Bu prensipler Holding değerlerimizin ve kurumsal kültürümüzün rehberi… Disiplin Kurulu, Onur Kurulu ve Etik Kurulu gibi kurumlarımız da, yönetmelik ve mekanizmalarıyla söz konusu rehberin uygulanmasında hepimiz için güvence olma vazifesi görüyor.
Yıldız Holding insan Kaynakları Genel Müdürü Ege Karapınar
İş Yatırım
Kurumsallık anlayışının temsilcisi konumundaki iş Yatırım sermaye piyasası faaliyetlerinin yerine getirilmesinde toplumsal ve ekonomik yararın artırılması, aracılık mesleğinin saygınlığının korunması ve geliştirilmesiyle haksız rekabetin önlenmesi amacıyla, menfaat sahiplerimize olan sorumluluğumuzun bilincinde olarak etik değerlerimize sadık kalmaya devam edeceğiz.
iş Yatırım Menkul Değerler Genel Müdürü Erdal Aral
KEMAL PEHLİVANOĞLU
