Tarımda Yeni Fırsatlar – Tarımsal İş Fikirleri

Nüfus artışı, ekilebilir alanların sınırına gelinmesi, su kıtlığı, biyoyakıt üretimi, tarım sektörünün öneminin anlaşılmaması, küresel ısınma gibi nedenler gıda güvencesini olumsuz yönde etkiliyor. Bu yüzden bitkisel ve hayvansal üretim gelecek için ciddi bir potansiyel sunuyor. Türkiye’de de tarımın yıldızı parlıyor. Yeni sulama sistemleri, topraksız, organik ve susuz tarım alternatif uygulamalar olarak yerini güçlendiriyor.

Tarım Yatırımları – Tarımsal İş Kurmak

Gelecekte tarım ve gıda ürünlerinin yüksek seviyelere çıkacağı bugünden öngörülebilen tahminlerin başında geliyor. Çünkü ister bitkisel ister hayvansal üretimde olsun isterse tarımsal ürünlerin işlenmiş hali olan gıda ürünlerinde olsun maliyetler artıyor, üretim zorlaşıyor. Dolayısıyla tarımsal üretim önem kazanıyor ve kazanmaya devam edecek. Verilen teşvikler ve yapılan yasal düzenlemelerin de katkısıyla ölçekler büyüyor ve bilinçli tarım pratikleri oluşuyor. Türkiye’de bu yıl 7 milyar 845 milyon lirası kamu, 9 milyar 129 milyon lirası özel sektör olmak üzere tarıma 16 milyar 975 milyon liralık yatırım yapılması bekleniyor.

2014-2018 döneminde ise sektörün yıllık ortalama büyüme hızının yüzde 3,1 ve GSYH içerisindeki payının ise yüzde 6,8 olacağı tahmin ediliyor. Türkiye, tarım açısından şanslı ülkeler arasında. Ancak tarımda bölünmüş topraklar, erozyon ve kuraklık verimi engelliyor. Türkiye’nin toprak verimliliğinin yapılan araştırmalara göre, son 10 yılda yüzde 23 azaldığı belirtiliyor. Tarım alanında yeni gelişmeye başlayan topraksız, organik ve susuz tarım bugünün ve geleceğin yatırım alanı olarak yerini alıyor. İşte tarımda yeni fırsatlar….

Türkiye’de bu yıl 7 milyar 845 milyon lirası kamu, 9 milyar 129 milyon lirası özel sektör olmak üzere tarıma 16 milyar 975 milyon liralık yatırım yapılması bekleniyor. 2014-2018 döneminde ise sektörün yıllık ortalama büyüme hızının yüzde 3,1 ve GSYH içerisindeki payının ise yüzde 6,8 olacağı tahmin ediliyor.

Uzmanlar Türkiye’de tarımın geleceğinden umutlu. Peki fırsat penceresinde neler var? Bir göz atarsak farklı alanlar görülüyor:

HANGİ ÜRÜNLER ÖNE ÇIKACAK?

Öne çıkacak ürünler olarak meyve ve sebze, buğday, mısır ve soya gibi yem bitkileri önemli fırsat olarak görülüyor.

GÜBRE FIRSATI: Bilinçli tarım yapılmasının ise gübre sektörünü olumlu etkileyeceği tahmin ediliyor. Çiftçinin doğru ürünleri yeterli miktarda üretip ürününü değerine uygun satmasının da gübre sektörünü olumlu etkileyeceği görüşü hakim.

TOPRAKSIZ TARIM: Çiftçinin gelirinin artması da girdilere harcama yapmasını mümkün kılabilir. Burada önemli olan birim alandan daha fazla gelir elde edebilmek. Bu anlamda topraksız tarım bir fırsat olabilir.

MEYVECİLİK BÜYÜYOR: Küçük bahçelerde yapılan meyvecilik, elma, erik, şeftali, nektarin üretimi artık büyük alanlarda yapılmaya başlardı. Dönümde 50-100 dolar gelir elde edecek iken, 500-600 dolardan başlıyor. Ciddi gelir sağlanıyor.

ZEYTİN DEĞERLİ: Zeytin de yine bir sanayi hammaddesi. Türkiye’nin zeytin konusunda önünün açık olduğu, zeytin üretiminin artmasıyla birlikte bu alandaki fabrika yatırımlarının da artacağı öngörülüyor.

KATMA DEĞERLİ ÜRÜN: Artık ikinci, üçüncü nesiller, yurtdışında eğitimlerini alıp memleketlerine dönüyor ve tarımla uğraşıyor. Eğitimli insanlar her zaman yeni gelişmeleri, dünyayı takip ediyor ve de toprağı verimli değerlendiriyor. Yeni ürünler, katma değeri yüksek ürünler her zaman fırsat sunuyor.

VERİMLİLİK KRİTİK KAVRAM

Arazi ve hava şartları anlamındaki nitelikler önemli ama üretkenliğin uluslararası ölçekte daha fazla potansiyeli var.

SEKTÖR ÇEKİCİ: Tarım sektörü yatırım cazibesi ile dikkat çekiyor. Türkiye Yatırım Danışmanlığı Ortağı Raymond Timmer’a göre sektördeki üretkenliği ve verimliliği geliştirmek adına yeniliğe odaklanmak sektörü daha rekabetçi ve bu yüzden de daha çekici kılıyor.

AB İÇİN TEHDİT: Emek, toprak, suvar. Uzun bir sürede varlıkları devam edecek. Bilgi, sermaye eksik ve temel mal üretiminde toplam verimlilik düşük. Akılcı yatırımlarla bu sorunlar en azından hafifletilebilir” diyen TED Üniversitesi Rektörü Erol Çakmak iklim değişikliğinin 2040’lara kadar etkisinin sınırlı kalacağı öngörüsüne referans veriyor: “Temel faktör karışımını daha verimli kullanacak işletmelerin yatırımlarının hızla geri dönmesi kaçınılmaz. Aynca, gelir artışıyla beraber iç piyasa da organik olan ve olmayan ürünlerin üretimini destekleyecek düzeye geldi. Bitki ve hayvan sağlığı sorunlannı halletmiş bir Türkiye, büyük AB üyeleri için bile tehdit haline gelebilir”.

BU ÜRÜNLER İHRACATI BEKLİYOR

Dünyadaki trend sektöre direkt yatırımlardan daha çok finansal ve özel şirketlerin arazi ve tarımsal altyapı alım yatırımları (depolama ve işleme üniteleri gibi) şeklinde…

İLK SIRADAKİ ÜRÜNLER; Dünya tarım ve gıda ürünleri ihracatı 1,4 trilyon dolar. Türkiye 2012’de yaptığı 15,4 milyar dolarlık gıda ve tanm ihracatıyla dünya ihracatından yüzde 1,1 pay alıyor. Bu oran, dünya nüfusunun yüzde 1,1’ini oluşturan Türkiye için nüfusa oranla yeterli olsa da tanm potansiyeli dikkate alındığında yetersiz bir rakam.

KALİTE VE STANDARTLAR: Türkiye, tarımsal potansiyeliyle birçok ürünün üretiminde dünya sıralamasında ön sıralarda yer alıyor. Fakat bunları yeterince ihraç edemiyor. Türkiye, dünya toplam sebze ve meyve ihracatından yüzde 3,5 pay alıyor. Kaliteli üretim ve standardizasyon sağlanıp markalaşma gerçekleştirildiğinde bu alanda ihracat artışı sağlanacak.

Fırsatlar

• Finans sektörünün tarıma ilgisinin artması, finansman olanak ve çeşitliliğinin artması, tarımsal kredi seçenek ve olanaklarının devlet bankalarının yanında özel bankalarda da olması.
• Devletin verdiği tarımsal mekanizasyon destekleri ve diğer destek ve hibelerin tarımsal üretimin artmasına katkıda bulunması.
• Sübvansiyonların artması ve hayvancılığın teşvik edilmesi.
• Nüfusu artmakta olan ülkelerde gıda ihtiyacının artması. Komşu ülkelerin (Rusya, Ortadoğu, Doğu Avrupa) iklimden dolayı üretiminin kısıtlı olması ve bu ülkelerin zengin pazar konumunda bulunmasının Türkiye’ye ihracat potansiyeli oluşturması.
• Tarımsal teknoloji ve bilişim teknolojisindeki gelişmeler.

Neler yapılmalı?

• Türkiye’nin artık her türlü Ar-Ge yatırımlarında özel sektörün önünü tamamen açması gerekiyor. Kamunun bu alanlarda gerekli insan kaynağı sağlama ve regülasyon rolünü etkin yapacak mekanizmaları geliştirmesi gerekiyor. Özellikle tarım ve gıdayı kapsayacak biyoteknoloji araştırmalarına ağırlık vermekle işe başlanabilir. Yeni çeşitler ve gıda ürünlerinin geliştirilmesi örnek olarak verilebilir. Örneğin, süt ürünleri üreten büyük firmaları yeni ürün sürümünde uluslararası gıda ve paketleme şirketlerine bağlı kalmaktan bir miktar kurtarılabilir.
• Tarımsal mal üretiminde sistem yaklaşımını benimsemekte zorluk çekiyoruz. Örneğin, kanatlı dışında, ticari hayvan üretiminde damızlık ve yem en kritik girdiler. Bu sektörde, en azından bu girdilerde arz güvenliğini veya dikey bütünleşmeyi sağlamadan sürdürülebilir kârlılık düzeyini sağlamak zor. Yatırımları fırsata çevirmek için fizibiliteye geniş yaklaşmakta yarar, var.