Gözlerdeki Sarı Nokta Hastalığında Umut Işığı
Dünyada milyonlarca insan retinanın dejenerasyonu (işlevini yerine getirememesi) ile oluşan sarı nokta hastalığı veya retinis pigmentoza (tavuk karası) hastalığı nedeniyle görme kaybı yaşıyor.
Yeni geliştirilen bir bileşik, fotoreseptörlerin dejenerasyonuyla ortaya çıkan körlüğün tedavisinde kullanılabilecek Retinanın dış tabakasındaki çubuk ve koni hücreler fotoreseptör hücrelerdir. Bu hücreler görünür ışığın dalga boyunu algılayarak elektrik sinyallerine çevirip retinanın en iç tabakasındaki ganglion hücrelerine iletir.
Bu sinyaller ganglion hücrelerinin uzantıları tarafından oluşturulan optik sinir ile beyindeki görme merkezlerine ulaştırılır.
Gözde bulunan fotoreseptörler dejenere olduğunda retina ışığa tepki vermez ve dejeneratif körlük oluşur. Bu tür hastalıklarda ganglion hücreleri beyine bağlı kalsa bile görmek için gereken bilgiyi beyine iletemez. Ancak Neuron dergisinin Şubat sayısında çıkan bir çalışma bu konuya yeni bir çözüm önerisi getiriyor. Bu çalışmada, gözde bulunan ganglion hücrelerin fotoreseptör gibi çalışmasını sağlayabilen bir fotoanahtar görevi gören DENAQ isimli yeni bir kimyasal madde geliştirildi. Kaliforniya Üniversitesinde yapılan bu çalışmada geliştirilen kimyasal maddeyle kör farelerin ışığı algılaması sağlandı.
Geliştirilen bu madde sağlıklı ve dejeneratif körlüğe sahip fareler üzerinde denendi.
Elde edilen sonuçlara göre DENAQ, fotoreseptörlerin dejenere olduğu durumda ganglion hücrelerini etkiliyor, fakat konik ve çubuk hücreler çalışıyorsa yani sağlıklıysa, bu hücreler DENAQ’ın çalışmasını engelliyor. Bu da DENAQ’ın hastalıklı dokuyu seçebildiğini gösteriyor. Böylece bu kimyasal maddenin muhtemel yan etkileri azalıyor.
Aynı grubun 2012 yılındaki yayınlarında yer alan ve benzer özellik gösteren başka bir kimyasal madde de (AAQ) gözün ancak çok parlak morötesi ışıkta tepki vermesini sağlarken, DENAQ bunu gün ışığında gerçekleştirebiliyor.
Ayrıca DENAQ’m gözlere sadece bir kez enjekte edilmesi bile birkaç gün boyunca ışığa duyarlılık sağlayabiliyor.Fare deneylerinde elde edilen olumlu sonuçlara bakınca milyonlarca görme engelli için bir umut ışığı doğabilir gibi görünüyor.
