Petkim Adasına 8 Milyar Dolarlık Yatırım
2008’de özelleştirilen Petkim Holding’te birkaç koldan dev yatırım hamlesi başlatıldı. Petkim’in sahibi Socar, tevsi ve modernizasyon yatırımları ile birlikte rafineri, enerji santralleri ve liman için beş yılda 8 milyar dolarlık yatırım yapacak. Petkim Genel Müdürü Sadettin Korkut, “Beş yıl içinde 2 bin 500 kişiye yeni iş sahası açacağız. Cari açıkta da en az 2,5 milyar dolarlık düşüş sağlayacağız” diye konuştu.
2008 yılında özelleştirilerek Azeri Socar Grubu’na geçen Petkim Holding, son yılların en büyük özel sektör yatırımını devreye almak için harekete geçti. Bünyesinde 15 ana, yedi de yardımcı fabrika bulunan Türkiye’nin en büyük petrokimya tesisi Petkim Holding, beş ayrı program halinde toplam 8 milyar dolarlık yatırıma imza atacak.
Yatırımlar arasında rafineriden enerji tesislerine ve Ege Bölgesi’ne hizmet verecek konteyner limanına kadar bir dizi proje bulunuyor.
İzmir’in Aliağa Bölgesi’ni petrol işleme ve petrokimya alanında kümelenme modeline dönüştürme hamlesinde ilk adım 1965’te atılmıştı. Petkim, uzun yıllar hemen yanında kurulu Tüpraş ile birlikte devlet eliyle yönetildi. Koç Holding’e satılan Tüpraş’tan sonra Petkim de 2008’de yapılan özelleştirme ihalesiyle Azeri petrol devi Socar bünyesine geçti.
Azeri dev, dünya çapında çok yakından takip edilen Azeri petrolünü ve işlenmiş petrokimya ürünlerini dünya pazarlanna ulaştırmada çok önemli gördüğü bu özelleştinnenin ardından, dev yatırım projelerini devreye almaya başladı. Kısa adı TANAP olan Azeri petrolünü Türkiye üzerinden taşıma projesinin yanı sıra (son açıklamalarla maliyetin 10 milyar dolar olacağı hesaplanıyor), Petkim’de de dev projeler devreye alındı.
PETKİM YARIMADASI’NI GEZDİK
Ekonomist olarak Türkiye’nin petrokimya üssü olan Aliağa’da gerçekleşen yatırımları ve yaratacağı katma değeri yerinde tespit amacıyla bölgede bir inceleme gezisi yaptık.
Kimya sahasında uzun bir geçmişe sahip olan Sadettin Korkut, bir yıl önce Petkim Petrokimya Holding’te genel müdür olarak göreve başladı. Petkim Yarımadası olarak anılan 14 bin dönüm arazi üzerine yerleşen Petkim Holding’in kapılarını ilk olarak Ekonomist’e açan Korkut, TANAP dışında, beş yıl içinde toplam 8 milyar doların üzerinde bir yatırımın gerçekleştirileceğini söyledi.
Petkim’in halihazırda yüzde 25 olan pazar payını yüzde 40lara çıkarmayı planladıklarını belirten Korkut, “Beş yıl içinde bu gerçekleşecek. Böylece doğrudan 2 bin 500 yeni istihdam yaratacağız. Bizim bir kişiyi işe almamız da sektörde beş kişinin daha iş bulması anlamına geliyor” dedi.
Korkut, özellikle STAR Rafinerisi’nin devreye girmesiyle birlikte cari açıkta 2,5 milyar dolarlık bir küçülme olacağını söylüyor. Ardından, “Bu net bir indirim oranıdır. Ayrıca naftanın yerlileşmesinin de (halihazırda nafta ithalatına 1,5 milyar dolar kaynak aktarılıyor) cari açığa çok olumlu katkı sağlayacağını rahatlıkla söyleyebilirim” diye konuşuyor.
2 BİN 500 YENİ İSTİHDAM
Petkim yarımadasının dört bir tarafı inşaat halinde. Yatırımlar beş ayrı koldan ilerliyor. Yarımadayı bir saatlik bir zaman diliminde birlikte dolaştığımız Sadettin Korkut, şu anda 2 bin 500 olan Petkim istihdamının 2018’e kadar 2 katma çıkacağını söyledi. Sadettin Korkut, yatırımlara ve faaliyetlerinin iyileştirilmesi ile ortaya çıkacak konulara ilişkin şu bilgileri verdi:
“Bizim bir kişiyi işe almamız sektörde beş kişinin işe yerleşmesi anlamına geliyor. Bu arada kurduğumuz Petkim Akademi ile hem kendimize hem de sektörümüze dönük bir eğitim çalışması başlattık. Amacımız sektördeki nitelikli çalışan oranını artırmak.
6 bine yakın direk ve dolaylı müşterimizi eğitime tabi tuttuk. Hangi ürünleri, hangi noktada ne kadar kullanması gerektiğine dönük, satış ve pazarlama konularına ilişkin ihtiyaçlarını da içine alan bir hizmet bütünü sunacağız. Müşterilerimize dönük eğitim çalışmamızın ardından sektörde kaynak kullanımı ve maliyet tasarrufu sağlanacak.”
“KÂR ODAKLIYIZ”
Petkim Genel Müdürü Sadettin Korkut, kapasite kullanımına dönük yaklaşımlarını da yeni bir strateji ile ortaya koyduklarını dile getiriyor. Esas faaliyetlerinde kâr elde etme yaklaşımını ön plana aldıklarını belirten Korkut, “Petkim’de kapasite kullanım yaklaşımımız pazarın istediği ve bizim kâr edebileceğimiz ürünlerin üzerine yoğunlaşma şeklinde oluyor. Hiçbir zaman kapasitemizi tam kullanalım ama para kazanmayalım diye bir yaklaşımımız yok. Bu strateji tuttu ve üç dönemdir sürdürülebilir kâr açıklıyoruz. Devamlılığımız da böyle olacak” dedi.
SOCAR’IN PETKİM’DEKİ YENİ YATIRIM PROJELERİ
Petkim Genel Müdürü Sadettin Korkut, rafineriden Ege Bölgesi, Marmara ve iç Anadolu’ya direk hizmet verecek konteyner limanına, Petkim’in pazardaki payını yüzde 25’ten yüzde 40’a çıkaracak tevsi ve modernizasyon yatırımlarına kadar beş yıllık programlarını aşağıdaki gibi açıkladı:
STAR Rafineri: Petkim Yarımadası’nda 2 bin 300 dönüm arazi üzerine kuruluyor. Toplam 5,5 milyar dolartık bir maliyeti var, 6 milyar dolara da çıkabilir. Petkim’in hemen yanı başındaki komşu tesis olan Koç Holding’e ait Tüpraş’tn rakibi olarak yükselecek, iki tesis arasından yalnızca dar bir karayolu geçiyor. En büyük özelliği motorin ağırlıklı üretim yapılacak olması. Toplam 10 milyon ton/yıl kapasitenin 6 milyon tonu motorin üretimine ayrılacak. Petkim’in ihtiyacını karşılamak için 1,5 milyon tonluk nafta üretimi yapılacak. 500 bin ton da jet yakıtı üretilecek. Cari açığa yalnızca motorinde 2,5 milyar dolarlık tasarruf sağlayacak, inşaatı yapan taşeron firmada bin 500 kişi çalışıyor. Hafriyatın yüzde 85’i ve altyapının yüzde 43’ü gerçekleşmiş durumda. Projede Aksoy Grubu’nun da yüzde 18,5 ortaklığı bulunuyor.
Socar Power ve RES: Petkim Yarımadası’nın en ucuna, 207 dönüm arazi üzerine kuruluyor. İthal kömür ve Petkim tesislerinin atık ürünlerini kullanarak 660 MW enerji sağlayacak. Petkim’in tesislerin enerjisini karşılamanın yanı sıra çevreye de enerji satışı gerçekleştirecek.
Petkim Konteyner Limanı: Konteyner limanı, Socar’ın ilk kez girdiği bir alan. Yunanistan’daki Pire’ye rakip olacak. Ege Bölgesi’ne, Güney Marmara’ya ve iç Anadolu’ya hizmet edecek. İzmir Limanı 900 bin TEL) kapasitesinde. 2015’te devreye girecek Petkim Limanı, 4 milyon TEU kapasiteli bir altyapı ile kuruluyor, ilk etapta 1,5 milyon TEU kapasite ile hizmet verecek. Danimarka’nın ünlü Maersk firması 28 yıl boyunca işletecek. 330 metre uzunluğunda, 11 bin TEU’luk gemiler yanaşabilecek. Halihazırda bu büyüklükte gemiler önce Pire’ye yanaştırılıyor, sonra konteynerlar daha küçük ölçekli gemilerle İzmir’e getiriliyor.
Petkim’de tevsi ve modernizasyon yatırımları: 2008’de başlayan, 10 yıl sürecek ve toplam tutarı 1 milyar doları bulan yatırımların 500 milyon dolarlık bölümü tamamlandı. Bu yıl etilen fabrikasında yüzde 13, PTA’da yüzde 50 kapasite artışı olacak. Yatırımlar zaman içerisinde artırılabilecek. Amaç Petkim’in yüzde 25 olan pazar payını yüzde 40’a çıkarmak. Toplam kapasite de 3,2 milyon tondan 6 milyon tona çıkacak.
MUSTAFA KEMAL ÇOLAK
