Son yıllarda CEO koltuğunda oturma süresi çok kısaldı
Son yıllarda CEO koltuğunda oturma süresi dünyada 3,5 yıla kadar düştü. Türkiye’de de bu süre giderek kısalıyor. Örneğin Tahsin Yılmaz Türk Telekom’da 1 yıl 3 ay CEO’luk yaparken, Sami Alan Onur Air’de sadece 52 gün görev yaptı. Oysa uzmanlar bir CEO’nun en az 5-7 yıl bu koltukta oturması gerektiğini söylüyor.
Son bir yılda birçok şirketin tepe yönetiminde değişiklik oldu. Örneğin Unilever’in 11 yıllık CEO’su izzet Karaca emekliye ayrılarak koltuğundan kalktı. P&G’nin 10 yıllık CEO’su Saffet Kaıpat önce Sütaş’ta aynı pozisyona geçti, 1 yıl dolmadan oradan da ayrıldı. Vodafone Türkiye CEO’su Serpil Timuray, 5 yıldır oturduğu koltuğu aynı şirketin Ortadoğu ve Asya Pasifik bölge başkanlığı görevine terfi ederek bıraktı. Türk Telekom CEO’su Tahsin Yılmaz, 1 yıl 3 ay görev yaptığı bu pozisyondan ayrılıp Oger Telekom’a danışman oldu. Onur Air CEO’su Sami Alan ise bu görevde sadece 52 gün kalarak belki de bir rekor kırdı.
Bu gelişmeler üzerine bir CEO’nun koltuğunda oturma süresinin kaç yıl olması gerektiğini üst düzey yönetici seçme ve yerleştirme hizmeti veren Türkiye’nin önde gelen şirketlerinin yöneticilerine sorduk. Aldığımız yanıtlar uygun sürenin 5-7 yıl arasında olduğunu ama son yıllarda dünyada da CEO’ların koltuklarında kalma süresinin kısaldığını gösteriyor. Bunda ise küresel ekonomide son yıllarda yaşanan olumsuz gelişmelerin önemli etkisi var. Bu zor dönemde CEO’larından bekledikleri verimi alamayan şirketler daha hızlı bir şekilde kan değişimi yoluna gidiyor.
DÜNYADA DA KISALDI
Heidrick&Struggles Türkiye yöneticilerinden Ömer James Aydo-ğan, son yıllarda global ekonominin içinden geçtiği türbülanstan ötürü, bir CEO’nun koltuğunda oturma süresinin eskiye nazaran çok kısalmış durumda olduğunu söylüyor. 2011’e kadar dünya ortalaması 9,5 yıl iken bugün bu sürenin 3,5 yıla düştüğünü belirten Aydoğan, konuşmasını şöyle sürdürüyor: “Sektörel olarak bakarsak tüketici ürünü ve perakende sektörlerinde bu rakam 3 yıl civarında iken, otomotiv ve ilaç Sektörlerinde hala 5 ile 6 yıl arası bir süre görebiliyoruz. Global veriler CEO koltuğunun aynı kişiyle dolu kalma süresinin 3,5 yıla düştüğünü ortaya koyuyor. Bu rakam hem Fortune 500 u oluşturan dünya lideri şirketler hem de dünyanın gelişmekte olan pazarlarındaki şirketler için geçerli.”
Uzmanlar, Türkiye’de de dünya trendlerine çok yakın bir seyir gördüklerinin altını çiziyor. CEO’ların görevde kalma süresinin Türkiye’de son 10 yılda giderek kısaldığını söyleyen Egon Zehnder Türkiye ortağı Murat Yeşildere, bu değişimin arkasında ise özellikle nesil geçişleri ve performans beklentisinin giderek artmasının yattığını anlatıyor. Bu bağlamda konvansiyonel sektörlerde yeni ekonomiye geçişin de önümüzdeki dönemde CEO değişimini hızlandıracağını söylüyor.
UYGUN SÜRE 5-7 YIL
Yeşildere, “Türkiye’de CEO değişimi planlı mı yapılıyor?” sorumuzu ise şöyle yanıtlıyor: “Çok büyük bir oranda plansız olduğunu söyleyebiliriz. Türkiye’de CEO değişimini planlı ve yapılandırılmış olarak kurgulayan şirket sayısı yok denecek kadar az. Bu da dönemsellikten ziyade kişisel sebeplerin ön plana çıkmasına ve kırılma yaratmasına sebep oluyor.”
Fortune Danışmanlık Yönetici Ortağı Ayşen Arıduru, Türkiye’deki CEO değişimlerinin şirketlerin kâr performanslarına bağlı kaldığını söylüyor ve “Hissedarların ya da firma sahiplerinin kârlılık beklentilerine cevap veremeyen CEO’lar hızla değişiyor” diye ekliyor.
Bir CEO’nun kaç yıl görevde kalması gerektiği konusunda ise uzmanların ortak görüşü başarısını kanıtlayacak kadar bir süre şeklinde. Bu sürenin ise 5-7 yıl olduğu söyleniyor.
Odgers Berndtson Yönetici Ortağı Ayşe Öztuna, CEO atamalarında içeriden ya da dışarıdan adayların değerlendirilmesinin çok kritik olduğunu söylüyor. Öztuna, dışarıdan gelen bir CEO’nun ne kadar başarılı olursa olsun gelişmiş olan şirket kültürünü tehlikeye sokabileceğini belirtiyor. Şirket içerisinde gerçekleşen yedekleme sürecinde CEO adayı olmadıklarını fark eden birçok parlak yöneticinin ayrılma kararı alabileceğini de hatırlatıyor.
CEO PROFİLİ NASIL DEĞİŞTİ?
Bu arada son yıllarda CEO profilinde de değişiklikler gözleniyor. Eskiden güven unsuru her şeyin önünde olduğu için finansal kökenli ve yaş olarak daha tecrübeli CEO’lar tercih edilirdi. Teknolojinin, hızın ve değişimin her şeyin önüne geçtiği günümüzde ise CEO’ların son derece hızlı algılayan, değişime hızlı ayak uydurabilen ve hatta değişimi kurgulayıp önderlik yapabilen kişiler olması gerekiyor.
Ek olarak yeni trendleri bulmak, hayata geçirmek ve sürekli yeniyi ve değişik olanı aramaktan vazgeçmemek de yeni CEO’larda aranan özellikler arasında. Analitik bir zeka ve teknolojiye yatkın olmayı da unutmamak gerekiyor. Aranan diğer bir özelliği de uluslararası tecrübe oluşturuyor.
Tepe yönetimde görev üstlenirken sektörün içinden yetişmiş olmanın en önemli unsur olmadığını anlatan MY Executive Kurucu Ortağı Müge Yalçın, şöyle konuşuyor: “Iş hayatını ve dinamiklerini tanımak, liderlik yetkinlikleri, sistemi belirlenen stratejiler yönünde harekete geçirebilme becerileri en az sektör bilgisi kadar önem taşıyor. Hatta bazen daha da ön plana çıkabiliyor. Ama tabii ki her sektörün kendine has özellikleri, regülasyonu, ilişkileri, kültürü var. O sektöre yeni katılan CEO’nun bunlara çok çabuk adapte olabilmesi beklenecektir.”
Fatoş Bozkuş
