Elektrik panosundan girişimci şirket yarattı

1989 yılında küçük bir atölyede alçakgerilim elektrik panosu üretimi yaparak işe başlayan Tempa Pano, bugün İngiltere, Fransa, Bulgaristan ve Romanya’ya ihracat yapıyor. Geçen yıl 25 milyon dolarlık yatırım yapan şirket, Uzakdoğu, Asya ve Avustralya bölgelerine açılarak ihracatını yüzde 50 artırmayı planlıyor.

Temelleri Beyoğlu’nda küçük bir atölyede atılan Tempa Pano’nun geçmişi 1950’li yıllara dayanıyor. Beyoğlu’nda elektrik işi yapan Hagopos Gazer’in çocukları büyüyüp işe el atınca bu küçük atölyenin de kaderi değişmeye başlıyor. Üç kardeşin işe atılmasıyla büyüme ivmesi kazanan şirket, 1989’da Tempa Pano olarak yeniden yapılandırılıyor. Maksut, Murad ve Nurhan kardeşlerin azimli çalışması sayesinde sektörde öne çıkmayı başaran şirketin dönüm noktalarından biri ise 1998 yılında Fransa’ya yaptığı ihracat oluyor.

Türkiye’den yurtdışına özellikle Avrupa’ya boş pano ihracatını başlatan ilk yerli firma olduklarını söyleyen şirketin ortaklarından Nurhan Gazer, “1998 yılında ilk ihracatımızı Fransa’ya gerçekleştirdik. Şu an İngiltere, Fransa, Bulgaristan ve Romanya’da kendi şirketlerimiz var. Bu ülkelerde ürünlerimizi Tempa Pano markamızla satıyoruz. Son yıllarda yaşanan ekonomik kriz nedeniyle, Avrupa pazarında ciddi bir daralma olmasına rağmen artan bir satış trendimiz var” diyor.

Yeni pazarlara açılacak

Şirket, 2013 yılında büyüme ivmesine paralel olarak Dilovası Makine Organize Sanayi Bölgesi’nde 21 bin metrekare alanda 25 milyon dolarlık bir yatırım yaptı. Böylece üretim kapasitesini artıran Tempa Pano, yeni pazarlara açılmanın hazırlığını yapıyor. Artan kapasitesini değerlendirmek ve gelişen pazarlara açılmak isteyen şirket, rotasını Ortadoğu ve Körfez ülkelerine çevirdi. Bu bölgelerdeki bayi/dağıtıcı anlaşmalarının tamamlandığını belirten Gazer, “Ancak buralarda ciddi bir fiyat problemi var. Kapasite artışımız ile yüksek miktarlı/düşük fiyatlı pazar taleplerini de karşılamamız mümkün olabilecek” diyor.

Bazı büyük uluslararası firmalarla bağlantı aşamasında olduklarını belirten Gazer, 2014’te bu firmalarla çalışmaya başlayacaklarını vurguluyor. Ayrıca 2014 yılında Uzakdoğu, Asya ve Avusturalya bölgelerine satış gerçekleştirmek üzere çalışmalara başlayan şirketin 2015 yılı ve sonrasındaki ihracat hedefinde ise Amerika kıtası var.

Yüzde 50 büyüme hedefi koydu

Şirket, 2013 yılında hem yeni yatırımının tamamlanması hem de taşınma gibi zorlu bir süreçten geçmesine rağmen toplam satışlarını yüzde 15, yurtdışı satışlarını ise yüzde 35 büyüttü. 2012 yılına kadar, yüzde 30’lar seviyesindeki ihracatını yeni yatırımın devreye girmesiyle yüzde 40’lar seviyesine çıkaran Tempa Pano’nun hedefi gelecek yıllarda ihracatın payını yüzde 6070’lere çıkarmak.

2014 yılının yatırım ve kapasite artışının reel sonuçlarını göreceklerini söyleyen Gazer, “Hem verimlilik artışı, hem de yeni hatların devreye girmesi ile ciddi bir büyüme öngörümüz var. Özellikle yurtdışı pazarlarında yüzde 50 oranında büyüme hedefliyoruz. İç piyasada ise hem yenilikler hem de daha hızlı teslimatlar ile rekabet avantajı sağlamayı hedefliyoruz” diyor.

Ayrıca Tempa Pano yeni yatırımının da etkisiyle AR-GE’ye de daha fazla odaklanmayı planlıyor. Yeni tesisle birlikte pek çok iyileştirme ve yeni ürün çalışması yapmaya başladıklarını söyleyen Gazer, “Ürün geliştirmek biraz da üretim teknolojileri ile alakalı. Tasarladığınız bir ürünü imal edebilmek için bazı makine ve ekipmanlara ihtiyaç duyuyorsunuz. Devreye aldığımız yeni bir pano üretim hattı Tempa Pano’ya daha fazla esnek üretim yapma imkanı sağlayacak. Sevkiyat performansımız ise ikinci vardiya kurulması ile iyileştirildi. 2014 yılında bazı proseslere ilave otomasyon yatırımları planlıyoruz” diye konuşuyor.

Her ülkenin tercihi farklı

Ürün yelpazelerinde duvar tipi ve dikili tip panolar, klemens kutuları, harici ortam panoları, paslanmaz panolar, elektro manyetik korumalı panolar, kumanda masaları ve operatör panelleri, ex-proof klemens kutuları, bakır bara dağıtım sistemleri ve pano tipi klimalar bulunan şirket, paslanmaz ve exproof panoları ağırlıklı olarak İngiltere’ye satıyor. Diğer Avrupa ülkelerinde dikili tip ve duvar tipi panolar rağbet görüyor. Ortadoğu’da yine dikili tip ve duvar tipi panolara yoğun talep olacağını öngördüklerini söyleyen Gazer, “Bu coğrafya için proje bazlı olarak exproof panolara ilave kapasite oluşturmayı hedefliyoruz. Gemi sektörü için ciddi bir üretim gerçekleştiriyoruz. Burada da ilave kapasite artışlarına ihtiyacımız vardı” diyor.

Elektroteknik sektörünün, dünya enerji ihtiyacının artışına paralel olarak büyüdüğüne dikkat çeken Gazer, özellikle Türk üreticilerinin sektörden daha fazla pay alabileceği bir süreç başladığını savunuyor. Bu süreçte belirli kalite, fiyat, ter-min kombinasyonu sağlayan firmaların öne çıkacağını söyleyen Gazer, “Bunun için, sürekli gelişime ve yatırıma ihtiyaç duyan sektörümüzün orta ve uzun vadeli stratejik planlarının yapılması ve desteklenmesi şart. Bu da küçük ölçekteki firmaların pazarlarında önemli müşteri kayıplarına yol açıyor. Bizler kaliteyi her şeyin üzerinde tutan bir firma olarak sektörde yaşanan tüm zorluklara rağmen daha da uzun yıllar başarı ile üretimimize devam edeceğimiz inancındayız” diyor.

Üniversite kurulması gündemde

Kuruluşlarının ilk yıllarından beri çevre duyarlılığı ve sosyal sorumluluk bilinci ile hareket ettiklerini belirten Gazer, “Yönetim kurulunda yer aldığım Elektrik Pano Üreticileri Derneği’yle (EPAD) birlikte sektöre hizmet vermeye çalışıyoruz. Ayrıca Teknolojik Eğitimi Geliştirme Vakfı (TEGEV) aracılığı ile meslek okullarına her zaman tam destek, ihtiyacı olan öğrencilere burs veriyoruz” diyor. Dual sistemde Alman metodolojisiyle bir üniversite kurmayı planladıklarım söyleyen Gazer şöyle devam ediyor: “Finans, know-how, ihtiyaç ve talebi buluşturmak gerekli. Bu noktada siyasi desteğin yanı sıra sanayicinin konuya daha fazla sahip çıkması gerekiyor.”

Yenilenebilir enerji üzerinde çalışıyor

Tempa Pano standart ürünlerin yanı sıra teknik olarak daha kapsamlı panolar da imal ediyor. Daha önce Türkiye’de üretilmemiş, tehlikeli ortamlarda kullamlan patlamaya dayanıklı ‘Atex’ sertifikasına sahip exproof panoları şirketin üretebildiği ürünler arasında yer alıyor. Portföylerinde İngiltere ve Ortadoğu pazarından çok fazla talep gören, güvenilir bir yapısı olan Tip Testli, Tembar adlı bara sistemlerinin de bulunduğu söyleyen Gazer, “Panolarda delik açmadan güvenli ve hızlı montaj İmkanı sağlayan K- Bar sistemi yeni geliştirilen ürünlerimiz arasında. Aynı zamanda ‘iklimlendirme’ başlığı altında, üst düzey kalitede yeni bir pano kliması da üretiyoruz” diyor. Şirket, yenilenebilir enerji kaynaklan üzerinde Ar-Ge çalışmaları yapıyor.

Ayşegül Sakarya Pehlivan