Girişimci, melek yatırımcı, iş insanı ve yatırımcı…
Girişimci, melek yatırımcı, iş insanı ve yatırımcı tanımları birbirine karışmış durumda. Genç girişimci adaylarının bu kavramlar arasındaki farkı bilmesinde fayda var…
BİR iş fikriyle başlayan girişimcilik yolculuğu toplam sekiz adım sonra iş adamlığına/kadınlığına, melek yatırımcılığa ve yatırımcılığa uzanan yolun da başlangıcıdır. Daha önceki yazılarımda bu basamakların detaylarım verdiğim için şimdi sadece isimlerini sıralayacağım.
1. Girişkenlik,
2. İnovasyon,
3. Girişimcilik,
4. Pazarlama&Satış,
5. Markalaşma,
6. Kurumsallasma,
7. Franchising,
8. Liderlik,
9. Melek yatırımcılık
Bu basamaklardan en önemlisi dördüncü adım: Pazarlama ve Satış basamağı. Bu basamağı geçen girişimciyi artık ‘başarılı girişimci’ olarak tanımlayabiliriz. Bu basamağı geçemeyen girişimciyi ise ‘başarısız girişimci’ olarak tanımlamanın doğru olmadığını düşünüyorum. Neticede hayatının en kritik kararını almış ve şirketini kurmuştur. Girişimcilik şapkasını takmıştır. Bu bireyi girişimci olarak tanımlamamız yeterlidir.
Başarılı girişimci, yani pazarlama ve satış basamağını başarıyla geçerek sekizinci basamağa gelen girişimci artık servet sahibi bir girişimci olmuştur. Yolun başında belki de cebinde hiç sermayesi yokken şimdi sermaye de birikmiştir. Sermayenin ve servetin yanı sıra bilgi ve tecrübe birikimi ile çevre edinimini de kazançlar listesine katmak gerekir.
îşte bu noktadan sonra girişimci, mevcut işlerini yürütmenin yanı sıra parasıyla da bazı işler yapmaya kalkışabilir. Bunlardan biri melek yatırımcılıktır. Melek yatırımcı olarak vakti zamanında kendisi gibi girişimcilik yolculuğunun başında olan taze girişimcilere sermaye, know-how ve çevre sağlayarak ortak olur, yeni kurulan işlere yatırım yapar. Aslında melek yatırımcıyı seri-girişimci olarak da adlandırabiliriz.
Servet sahibi başarılı girişimcimiz, melek yatırımcı/seri girişimci olarak girişimcilik faaliyetlerine devam eder. Ancak diğer yandan parasıyla para kazanmanın da alternatiflerini değerlendirmek isteyebilir. Bu durumda, girişimcilik becerisinden ziyade sermaye bazlı alternatiflerden oluşan dört yoldan birine, ikisine, üçüne veya hepsine odaklanabilir:
1. Gayrimenkul,
2. Borsa,
3. Emtia piyasaları,
4. Fonlar
Bu durumdaki girişimcimizi iş insanı olarak tanımlayabiliriz. Bu girişimcimiz işlerini ve ayrıca servetini yöneten veya liderliğini yapan kişi olmuştur artık. Günlük işlerin içinde pek yoktur, kritik kararlar, şirket satın alma kararlan, gayrimenkul satın alma kararları vs gibi konulara odaklanır. Girişimcinin, melek yatırımcının (seri girişimcinin) iş insanından ayrıldığı detay da burada gizlidir, tş insanı sahada top koşturmak yerine kulüp başkanlığı ve yeri geldiğinde antrenörlük yapmayı tercih eder. Melek yatırımcı ise girişimcisiyle beraber bizzat sahada top koşturur.
Yatırımcı kimliği ise tamamen farklı bir kimliktir. Yatırımcı yukarıdaki dört konunun (gayrimenkul, borsa, emtia piyasaları, fonlar) dışında şirketlere ortak olup sadece kar beklentisi içinde de olabilir. Yatırımcıyla işadamını ayıran detay şudur: Yatırımcı, girişimcilikten anlamak zorunda değildir. Ancak iş insanı anlamak ve ilk sekiz basamağı başarıyla tamamlamak zorundadır. Miras kaldığında veya milli piyangodan para çıktığında yapabileceğiniz tek şey yatırımcılıktır veya girişimcilik yolculuğuna en baştan başlayıp ileride başarılı girişimci, melek yatırımcı veya iş insanı olmanızdır. İş kurup para kazanabilme becerisine sahip değilseniz sizin başarılı girişimci, melek yatırımcı veya iş insanı olarak tanımlanmanız pek doğru olmaz.
Her iş insanı, başarılı girişimcidir ve melek yatırımcı adayıdır. Ancak servet sahibi herkes iş insanı, girişimci veya melek yatırımcı değildir, sadece adayıdır.
90 yaşındaki dedem arazilerini kat karşılığı verip elde ettiği sermayeyle bir fabrika satın alsa, girişimci, iş adamı veya melek yatırımcı tanımlarından hangisini hak eder? Hiçbirini…
Sizler iş geçmişinizi de dikkate alarak bu dört tanımdan hangisine daha çok uyduğunuza karar verebilirsiniz. Aynı anda birkaç tanımlama da size uyabilir, hangisinden en çok keyif alıyorsanız kartvizitinizde o tanımı kullanabilirsiniz. Örneğin, ben seri-girişimci ve melek yatırımcı tanımını uygun görüyorum, her ne kadar diğer dallarda faaliyetlerim olsa da…
1. Girişimci / Başarılı girişimci
2. Seri-girişimci / Melek yatırımcı
3. İşadamı / kadını
4. Yatırımcı
Bu arada şunu da belirtmem gerekiyor. Başarılı girişimci veya iş insanı olup servetlerini kaybetmiş insanları da girişimci olarak tanımlamak doğru olur. Başarısız iş insanı, başarısız girişimci gibi tanımlamalar doğru olmaz, çünkü neticede girişimcilik kulvarının her basamağını hayatının bir evresinde başarıyla geçmiş insanlardan bahsediyoruz. Bu insanlar, ülke ekonomileri için büyük değerdir ve belki paralarını kaybetmiş olabilirler ancak know-how ve çevre gibi paradan daha zor elde edilebilen sermayelerini kaybetmeleri pek mümkün değildir. Bu tip insanların moral takviyesiyle girişimcilik ekosistemine değer üretmeye devam etmelerini sağlamak gerekir.
Mutlaka okuyunuz: Melek Yatırımcılar Kimlerdir? Melek Yatırımcılık
Baybars Altuntaş / Para Dergisi
